Η ΑΛΛΟΙΩΣΗ ΤΟΥ ΑΘΩΝΙΚΟΥ ΜΟΝΑΧΙΣΜΟΥ

Η πρόσφατη επίσκεψη του Έλληνα Πρωθυπουργού στο Άγιον Όρος και τα φωτογραφικά στιγμιότυπα που αποτύπωσαν την πρωθυπουργική «ιεραποδημία» με την συνοδεία του γιου του, οι εξαγγελίες περί οικονομικής ενισχύσεως της Αθωνικής Πολιτείας προκάλεσαν συζητήσεις και ερωτηματικά ποικίλα. Οι Αγιορείτες, παρά τις επιφυλάξεις ορισμένων Μονών που είχαν δηλώσει άρνηση συμμετοχής στην υποδοχή του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη ως ένδειξη αποδοκιμασίας για συγκεκριμένες πολιτικές ενέργειες της κυβέρνησης, τελικά, ομονόησαν. Οι είκοσι κυρίαρχες Μονές του Αγίου Όρους επιφύλαξαν λαμπρή υποδοχή στον Πρωθυπουργό και επιπλέον συνεκλήθη Έκτακτη Πανηγυρική Διπλή Ιερά Σύναξη στις Καρυές. Υπήρξε σύναξη επί τω αυτώ στις Καρυές όλων των Ηγουμένων για την υποδοχή Μητσοτάκη και για την συμμετοχή τους, μαζί με τους Αντιπροσώπους των Μονών στην Διπλή Ιερά Σύναξη. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης από την πλευρά του, εξήγγειλε ποσό 100.000.000,00 ευρώ για την ενίσχυση του Αγίου Όρους εντός μιας πενταετίας. Ο χριστιανικός μοναχισμός αναδύθηκε ως απάντηση και διαμαρτυρία εντός της Εκκλησίας, όταν μετά τη νομιμοποίηση του Χριστιανισμού στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία άρχισαν να εμφανίζονται δείγματα εκκοσμίκευσης της Εκκλησίας. Υπήρξαν Χριστιανοί που ποθούσαν να ζήσουν με πληρότητα το Ευαγγέλιο του Χριστού και με θλίψη έβλεπαν την Εκκλησία να γίνεται ένας θεσμός ισχύος και προνομίων εντός του Βασιλείου. Πίστευαν ότι η αυθεντική κατά Χριστόν ζωή, απαιτούσε μια ριζοσπαστική δέσμευση και πιστότητα στο Ευαγγέλιο. Έτσι, ως διαμαρτυρία στην όλο και περισσότερο μεγεθυνόμενη τάση διαπλοκής της Εκκλησίας με τα πράγματα του κόσμου, κατέφυγαν στην άφιλη έρημο, κατ’ αρχάς της Αιγύπτου και πολύ σύντομα της Συρίας και της Παλαιστίνης. Στη νότια Βαλκανική ο Μοναχισμός άρχισε να αναπτύσσεται ιδιαίτερα στην Χερσόνησο του Άθω. Από τον 9ο αιώνα καθιερώθηκε η Αθωνική Χερσόνησος ως τόπος εγκαταβίωσης Μοναχών, κάτι που συνεχίζεται ως τις μέρες μας. Ο Μοναχισμός, όπως ειπώθηκε υπήρξε πνευματικό κίνημα πιστότητας στο Ευαγγέλιο και εναντίωσης στην θεσμική μεταλλαγή της Εκκλησίας, διά της εκκοσμίκευσης και της προίκισής της από την Πολιτεία με ποικίλα προνόμια σε συμβιβασμό με τον κόσμο. Πέραν αυτού όμως, οι Μοναχοί διέσωζαν ή τουλάχιστον όφειλαν να διασώζουν το χάρισμα της προφητείας εντός της Εκκλησίας του Χριστού. Οι παραπάνω αρχές, που υπήρξαν το πνευματικό εφαλτήριο φανέρωσης του Μοναχισμού, ισχύουν για όλους τους Μοναχούς, άνδρες και γυναίκες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, όπου και αν αθλούνται και όποιον τρόπο μοναχικού βίου και αν έχουν επιλέξει· αναφέρομαι στον κοινοβιακό βίο, στον ερημητικό κατά μόνας βίο, στην εγκαταβίωση σε σκήτες κ.λπ.. Ο τρόπος υποδοχής του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη υπήρξε υπερβολικός και σκανδαλώδης. Στο Πρωτάτον στέκεται όπως δείχνει σχετική φωτογραφία με περισσήν υψηλοφροσύνη κατά το ύφος του στον δεσποτικό θρόνο, ενώ το ίδιο συνέβη και στο καθολικό μιας μονής. Μα Αγιορείτες Πατέρες, το δεσποτικό είναι ο αισθητός τόπος της κυρίαρχης παρουσίας του Ιησού Χριστού μέσα στο ναό. Δεν πρόκειται για κάθισμα, ούτε του Πατριάρχη, ούτε του Μητροπολίτη. Στο δεσποτικό ίσταται μόνον ο Επίσκοπος εις τύπον και τόπον Χριστού! Κάμπτεται το αγιορειτικό ήθος μπροστά στην εξαγγελία παροχής χρημάτων; Ακυρώνεται το χάρισμα της προφητείας που οφείλουν να διακονούν οι ενδεδυμένοι το αγγελικό σχήμα, άνδρες και γυναίκες, διά της διαπλοκής τους με κοσμικές υποθέσεις και συγχρόνως, αυτή η ακύρωση επιφέρει, με τεράστια θλίψη, αλλοίωση καταπτωτική του Αθωνικού Μοναχισμού, εν προκειμένω. Θάσος, Ιούλιος 2025

ΠΡΟΛΟΓΟΣ ΓΙΑ ΕΝΑ ΒΙΒΛΙΟ….

Ένας καλός φίλος μου, μου έκανε την τιμή και μου ζήτησε να γράψω δυο λόγια αντί προλόγου σ’ ένα καινούργιο βιβλίο του, με θέμα το «τώρα»! Σκέφτηκα να σώσω τις σκέψεις που έστειλα στον φίλο μου, αλλάζοντας κομμάτι τη διατύπωσή τους. Το «τώρα» ή η «παρούσα στιγμή», είναι μια σύλληψη απόλυτα ρεαλιστική, που η αξία της έχει καταγραφεί εδώ και αιώνες. Στην εποχή του μετα-καπιταλισμού διερχόμαστε, ως οδοιπόροι μιαν άνυδρη έρημο. Οι πιο πολλοί μας, γυναίκες και άνδρες, μοιάζουμε με τους Εβραίους, που κατέληξαν στην έρημο να λατρεύουν το είδωλο του χρυσού μοσχαριού. Η εποχή μας είναι αφιερωμένη στην λατρεία του Χρυσού Μόσχου! Ως άτομα τρελαινόμαστε επιζητώντας την συσσώρευση χρημάτων, την δημιουργία πλούτου, ως έθνη και πάλι επιδιώκουμε ισχύ οικονομική, πολιτική και τελικά σπέρνουμε στον κόσμο τον φόβο και τον τρόμο των πολέμων! Αδειάσαμε το νου μας από το παραμικρό ίχνος σοφίας. Σκορπίσαμε πέρα δώθε την θέρμη της ανθρωπιάς από την καρδιά… Μέσα σε ένα έντονα ανταγωνιστικό περιβάλλον αναζητούμε την Ουτοπία και αδιαφορούμε για το «τώρα», έχοντας μετατρέψει ως άτομα και ως έθνη τη ζωή μας σε μιαν ανυπόφορη Κόλαση, χωρίς να κατανοούμε την κατάπτωσή μας. Δεν θέλω να πω περισσότερα. Παραθέτω δύο χαϊκού, που αγαπώ πολύ… Στιγμή ρέουσα ασύλληπτου αιώνα μόνη πρόσκτηση Τί απομένει; Μια στιγμή, που έφυγε. Τα πάντα ρέουν Η αξία της παρούσας στιγμής, όπως ανέφερα, εκφράζεται σε αρχαίες παραδόσεις ως κάτι πολύτιμο: Ο Thich Nhat Hahn, Βουδιστής Μοναχός, ποιητής και υπέρμαχος της μη βίας και της ειρήνης, διδάσκει την τεράστια αξία της επίγνωσης της παρούσας στιγμής. Η παρούσα στιγμή είναι η μόνη στιγμή που υπάρχει και είναι η πύλη προς όλες τις άλλες στιγμές. Ο Ιησούς Χριστός δίνει έμφαση στο να ζούμε στην παρούσα στιγμή. Στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου σώζονται τα εξής λόγια του: «Μην ανησυχείτε για το αύριο, γιατί το αύριο θα φροντίσει για τον εαυτό του» (6:34). Στον Σουφισμό, που άνθισε στον Κήπο του Ισλάμ, το waqt, στα αραβικά σημαίνει «χρόνος» ή «στιγμή», κατέχει μια ιδιαίτερη σημασία. Το waqt είναι η παρούσα στιγμή, ως χωροχρονική διάσταση για θεϊκή συνάντηση και πνευματική ολοκλήρωση. Δεν πρόκειται απλά για την έννοια του ημερολογιακού χρόνου, αλλά αναφέρεται στην μία μοναδική και ιερή στιγμή, που το Θείο μπορεί να βιωθεί και να πραγματωθεί υπαρξιακά στην ζωή του ανθρώπου. Το waqt είναι η παρούσα Στιγμή ως Θεϊκή Φανέρωση. Επιπρόσθετα, ο ακόλουθος του Δρόμου, ο ανιχνευτής του Τασσαούφ, όπως αλλιώς ονομάζεται ένας Σούφι, είναι ένας ‘Ιμπν αλ-Ουάκτ’ δηλαδή «γιος ή θυγατέρα της παρούσας στιγμής»! Ζει αδέσμευτος από τα βάρη του παρελθόντος και από το άγχος για το άδηλο μέλλον. ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΔΟΣ Θέρος του 2025 Θάσος