ΤΙΜΙΟΙ ΜΕ ΤΟΝ ΕΑΥΤΟ ΜΑΣ...

Μάτια πνιγμένα
πρόσωπο καλυμμένο
άφωνη θλίψη

Ένα χαϊκού για το δακρυσμένο πρόσωπο της κοπέλας της φωτογραφίας

Μέχρι τώρα πολλές φορές έχω υπερασπιστεί το Ισλάμ. Το έκανα συνειδητά και με απόλυτη ανιδιοτέλεια. Είχα, και συνεχίζω να έχω τη πεποίθηση, ότι η προκατάληψη εναντίον των Μουσουλμάνων, της πίστης και της θρησκευτικής κουλτούρας τους, είναι συνήθως εντελώς άδικη. Ότι το αντιμουσουλμανικό μένος που κυρίως πηγάζει από την άγνοια των πολλών, δύσκολα μπορεί να δικαιολογηθεί. Γι’ αυτό και θεωρώ ότι η «ισλαμοφοβία», που σαν μολυσματική νόσος έχει απλωθεί στις χώρες της Δύσης, -δυστυχώς δεν έχει αφήσει ανεπηρέαστους και αρκετούς Έλληνες-, είναι μια επικίνδυνη αρνητική ιδεολογία.
Η εναντίωση στο Ισλάμ μετά την 11η Σεπτεμβρίου, που κατέλαβε ως μαζική μονομανία μέρος της κοινής γνώμης χωρών της Ευρώπης και των Η.Π.Α., το μόνο που κατάφερε, ήταν να δώσει επιχειρήματα σε φανατικούς, που έχουν ντύσει την ολοκληρωτική ιδεολογία τους με την αραβική αμπάγια[1].
Η Δύση, (ρωμαιοκαθολική και φονταμενταλιστική προτεσταντική, ιουδαϊκή), αντιμετωπίζει τους Μουσουλμάνους σχεδόν στο σύνολό τους αφ’ υψηλού, ως ανθρώπους χαμηλής πολιτισμικής στάθμης και ως εκ προοιμίου ύποπτους τρομοκράτες. Ίσως αυτή η στάση να οφείλεται στο «σύνδρομο του Σταυροφόρου», που φαίνεται πως διακατέχει το υποσυνείδητο πολλών Δυτικών και διαμορφώνει τη στάση τους απέναντι στους Μουσουλμάνους και στους Χριστιανούς των αρχαίων εκκλησιών της Ανατολής. Μια τέτοια στάση, που αμφισβητεί σ’ ένα πλήθος ανθρώπων την αξιοπρέπεια και την αξιοπιστία, μόνο και μόνο γιατί είναι διαφορετικοί, γεννά δικαιολογημένα αντίδραση, που όπως αποδεικνύεται από τα πράγματα, τις πιο πολλές φορές τρέφεται δυστυχώς από καταστροφικό μηδενισμό….

Δεν έχω την πρόθεση να παύσω να υπερασπίζομαι το Ισλάμ, όταν οι περιστάσεις και η τιμιότητα το απαιτούν. Αλλά σήμερα, θέλω να εκφράσω την οργή μου για το μεγάλο πλήθος των Μουσουλμάνων, που έχουν κάνει το Ισλάμ και ιδίως τη σαρία[2], αποκρουστικά! Γιατί ο τρόπος που κάνουν καθημερινή πράξη την πίστη τους προσβάλλει τον άνθρωπο, καταρρακώνει απαράδεκτα τη γυναίκα κι επί πλέον, για να περιφρουρήσουν την πνευματική ταυτότητά τους και να αμυνθούν, κατά της καταλυτικής επέλασης του ‘αμερικάνικου τρόπου ζωής’ και της αφομοιωτικής επιβουλής της Δύσης, εξέφρασαν τη θεμιτή κατ’ αρχάς αντίδρασή τους μέσω της κατασκευής μιας ιδεολογίας που αποτελεί εκτροπή από την πίστη και το ήθος του Ισλάμ, το λεγόμενο ‘πολιτικό Ισλάμ’. Το ‘πολιτικό Ισλάμ’ είναι πράγματι επικίνδυνο και δίχως καμιά αμφιβολία εκφράζει μια ολοκληρωτική μαχητική ιδεολογία στην εποχή μας[3].

Αυτό το κείμενο είναι αφιερωμένο με οδύνη και οργή, στα δάκρυα της άγνωστης Μουσουλμάνας της φωτογραφίας. Είναι τα δάκρυα του πόνου και της ταπείνωσης, τα δάκρυα για την άρνηση των άλλων, του πλήθους των ανδρών Μουσουλμάνων, να σου αναγνωρίσουν την αξία που αρμόζει σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη, τα δάκρυα ίσως της οργής, για τη μεγάλη αδικία που υφίσταται επί αιώνες η γυναίκα στις παραδοσιακά μουσουλμανικές κοινωνίες.

Αυτό το κείμενο το αφιερώνω στην άγνωστη κοπέλα από τη Σαουδική Αραβία, που τον Οκτώβριο του 2006 είχε καταδικασθεί από δικαστήριο αυτής της χώρας σε ενενήντα (90) μαστιγώσεις, όταν μετά την καταγγελία ομαδικού βιασμού εκ μέρους επτά ανδρών που είχε υποστεί, διαπιστώθηκε ότι είχε βγει με ένα άνδρα που δεν ήταν συγγενής της, -ο συνοδός της επίσης κακοποιήθηκε από τους βιαστές-, πράγμα που αποτελεί ποινικά κολάσιμη πράξη κατά την εκδοχή της σαρία στη Σαουδική Αραβία.
Η Φαουζίγια αλ Ούνι, ιδρυτικό μέλος της νεοσύστατης Σαουδικής Οργάνωσης για την Υπεράσπιση των Δικαιωμάτων των Γυναικών, μετά την προηγούμενη την καταδίκη της νεαρής γυναίκας δήλωσε: «Καταδικάζοντας το δικαστήριο την κοπέλα σε 90 μαστιγώσεις, περνά το μήνυμα πως η νεαρή είναι ένοχη. Κανένα θύμα βιασμού δεν είναι ένοχο. Δεν υπάρχει δικαιοσύνη για την κοπέλα. Αυτό αφορά όλες τις γυναίκες στη Σαουδική Αραβία. Φοβόμαστε για τις ζωές μας και για τις ζωές των αδελφών και των θυγατέρων μας και για τη ζωή κάθε γυναίκας σ’ αυτή τη χώρα. Μας διακατέχει φόβος όποτε βγαίνουμε στο δρόμο…».
Αυτό το κείμενο είναι αφιερωμένο στην παραπάνω άγνωστη κοπέλα, η οποία επειδή τόλμησε να αποκαλύψει δημόσια, την βάρβαρη καταδίκη της μετά τον φρικτό βιασμό της, τιμωρήθηκε από δικαστήριο της Σαουδικής Αραβίας σε διακόσιες μαστιγώσεις και φυλάκιση έξι μηνών[4].

Αυτό το κείμενο το αφιερώνω στον Σαουδάραβα Δικηγόρο Αμπντουρραχμάν αλ Λαχίμ, ο οποίος μόλις τον περασμένο μήνα, στερήθηκε την άδεια άσκησης του επαγγέλματός του, γιατί αποφάσισε να υπερασπιστεί την άγνωστη κοπέλα, που ανέφερα, και τόλμησε να δημοσιοποιήσει την πρόθεσή του στα μέσα μαζικής επικοινωνίας της χώρας του.
Η Φαουζίγια αλ Ούνι σχολίασε ως εξής την διοικητική ποινή που επιβλήθηκε στο Δικηγόρο Αμπντουρραχμάν αλ Λαχίμ: «Η παρακώλυση του Δικηγόρου να υπερασπιστεί το θύμα βιασμού στη δίκη, σχεδόν εξισώνει στο έγκλημα του βιασμού το θύμα με το θύτη….».

Αυτό το κείμενο είναι αφιερωμένο στη Χιούλια Καλκάν, που κατάφερε να διαφύγει από παράνομο θρησκευτικό κορανικό σχολείο στη Μερσίνα της Τουρκίας, όπου την είχε κλείσει οικότροφο, παρά τη θέλησή της, η μητέρα της με τη βοήθεια συγγενών της, στα πρώτα χρόνια της εφηβείας. Το αφιερώνω επίσης στην Εσμέ Καλκάν, αδελφή της Χιούλια, που ανατρέποντας την απόφαση της μητέρας της, κατάφερε να μην υποταχτεί στην τέλεση ενός προαποφασισμένου και επιβεβλημένου από άλλους γι’ αυτήν γάμου, επίσης μόλις είχε μπει στην εφηβεία. Τα δυο κορίτσια είχαν γεννηθεί στη Γερμανία από Τούρκους γονείς και χωρίς να ερωτηθούν, μεταφέρθηκαν από τη μητέρα τους στην Τουρκία, η μεγαλύτερη για να σπουδάσει το Κοράνιο και η μικρότερη, αργότερα, για να παντρευτεί έναν άνδρα που δεν είχε γνωρίσει προηγουμένως και χωρίς κανείς να ενδιαφερθεί για να μάθει τη γνώμη της…[5].

Το Ισλάμ έχασε, κατά κάποιο τρόπο, την «αθωότητά» του την 19η ημέρα του μήνα Ραμαντάν του έτους Εγίρας 40, όταν μέσα στο τζαμί της Κούφα και ενώ προσευχόταν ο Χαλίφης Αλή, δέχθηκε επίθεση με δηλητηριασμένο σπαθί. Δυο μέρες αργότερα, την 21η ημέρα του μήνα Ραμαντάν του έτους 40 από Εγίρας (κατά προσέγγιση 28/2/661 μ.Χ.), ο άγιος Αλή παρέδωσε το πνεύμα του και πέρασε στον κόσμο του Φωτός…. Η «αθωότητα» ή η «καθαρότητα» της περιόδου των τεσσάρων πρώτων Χαλιφών του Ισλάμ, είναι αποδεκτή ως γεγονός και κατά τη σουννιτική παράδοση. Μάλιστα οι Σουννίτες Μουσουλμάνοι στην μεγάλη τους πλειοψηφία, αποκαλούν τους τέσσερις πρώτες ηγέτες των πιστών, μετά την αναχώρηση του Προφήτη από τα επίγεια, ‘ρασιντούν’, που σημαίνει «Δίκαιοι Χαλίφες», ενώ αργότερα, επί Αββασιδών της Βαγδάτης, απέκτησε την έννοια των «ορθά καθοδηγημένων Χαλιφών».

Οι χριστιανικές εκκλησίες στη Δύση, μετά την εμφάνιση του Διαφωτισμού, έπαυσαν να επηρεάζουν με την ίδια ένταση και το ίδιο αποτελεσματικά, όπως συνέβαινε πρωτύτερα. Την επιρροή του Διαφωτισμού μεταξύ των Χριστιανών η Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία την δέχθηκε στην αρχή, μάλλον ως ένα μη αναστρέψιμο ‘κακό’. Αργότερα και ιδίως στην εποχή μας, μετά τη Δεύτερη Βατικανή Σύνοδο, υπήρξαν εκκλησιαστικοί ποιμένες και θεολόγοι που θεώρησαν πως ο Διαφωτισμός υπήρξε μια ευλογία και για την εκκλησία, γιατί την ώθησε να αντιμετωπίσει σημαντικά πράγματα όπως αξίωναν, έστω σιωπηλά, οι άνθρωποι και όπως απαιτούσαν οι καιροί. Εκκλησίες που προήλθαν από τη Μεταρρύθμιση, εγκολπώθηκαν αρχές του Διαφωτισμού και κατά μία άποψη, είναι οι εκκλησίες που αρθρώνουν έναν επίκαιρο λόγο και επιδεικνύουν μια ουσιαστική πιστότητα στο πνεύμα του Ευαγγελίου του Ιησού Χριστού. Τέλος, ένας μικρός αριθμός υπερσυντηρητικών προτεσταντικών κοινοτήτων, που εμφανίζουν όμως υπέρμετρο δυναμισμό, όχι μόνον απορρίπτουν πλήρως τις αξίες που προσέφερε ο Διαφωτισμός, αλλά χαρακτηρίζονται από έναν βιβλικό σκοταδισμό, που αναιρεί το μήνυμα του Ευαγγελίου. Οι φονταμενταλιστές προτεστάντες έχουν αναπτυχθεί κυρίως στην Αμερική και οι αναχρονιστικές σε σημαντικά και καίρια ζητήματα απόψεις τους επηρεάζουν συχνά, φανερά ή υπόγεια, την πολιτική των Η.Π.Α..
Οι χριστιανικές εκκλησίες της Ανατολής (ορθόδοξες, προχαλκηδόνιες και ανατολικές καθολικές), υπήρχαν από αιώνες σ’ ένα μουσουλμανικό περιβάλλον που τις προσέφερε ανεκτικότητα και σεβασμό. Ο Διαφωτισμός όμως, είτε δεν έφτασε ποτέ στην Ανατολή, όπου συνυπήρχε το Ισλάμ με τις ανατολικές χριστιανικές κοινότητες, είτε επηρέασε ορισμένες μόνον από τις χριστιανικές εκκλησίες της Ανατολής με πολλή καθυστέρηση και όχι στον ίδιο βαθμό που συνέβη τούτο μεταξύ των Χριστιανών της Δύσης.

Αν σήμερα οι κοινωνίες χωρών της Ευρώπης, της Αμερικής και της Ωκεανίας, κατά κύριο λόγο δείχνουν ευαισθησία στη διασφάλιση των δικαιωμάτων του ανθρώπου, τούτο οφείλεται κατά τη γνώμη μου, στη θετική επίδραση που άσκησαν οι αρχές του Διαφωτισμού στις κοινωνίες των παραπάνω χωρών. Σε όσες χώρες οι τοπικές εκκλησίες δεν απέρριψαν τον Διαφωτισμό, ως κάτι το επικίνδυνο για την πίστη τους, οι αρχές που αξιώνουν σεβασμό σε κάθε άνθρωπο, χωρίς διακρίσεις φύλου, φυλής, γλώσσας, καταγωγής και θρησκείας έχουν αναπτυχθεί και συνεχίζουν να αναπτύσσονται, μιας και η πραγματικότητα όλο και μας προσφέρει νέες προκλήσεις. Η αντιμετώπιση της γυναίκας ως ανθρώπινης ύπαρξης, με αξίωση ίσης τιμής με αυτήν που αποδίδεται στον άνδρα, υπήρξε μια κατάκτηση του πολιτισμού μας, που δεν μετρά πολλά χρόνια απ’ τη στιγμή που εδραιώθηκε. Τα δικαιώματα των παιδιών και η ιδιαίτερη φροντίδα για την περιφρούρησή τους, είναι μια κατάκτηση πολλή νέα. Το ότι πληθαίνουν οι σκεπτόμενοι άνθρωποι, που κρίνουν την ποιότητα της δημοκρατίας του τόπου τους από τον τρόπο που αντιμετωπίζονται οι πολίτες της χώρας που ανήκουν σε οποιασδήποτε μορφής μειονότητες, είναι κάτι πολύ θετικό, μολονότι δεν ακυρώνει μαγικά τις φυλετικές προκαταλήψεις, ούτε τους διχαστικούς θρησκευτικούς φανατισμούς στην κοινωνία μιας χώρας.
Η τιμιότητα απαιτεί την ακόλουθη ομολογία. Στις παραδοσιακά χριστιανικές κοινωνίες, η πρόοδος στον εξανθρωπισμό των διαπροσωπικών και των κοινωνικών σχέσεων δεν προήλθε με πρωτοβουλίες, συχνά ούτε καν με την ενθάρρυνση ή την υποστήριξη των συντηρητικών «ορθόδοξων» (ρωμαιοκαθολική- προσηλωμένες αυστηρά στο δόγμα προτεσταντικές) εκκλησιών. Οι ανθρώπινες σχέσεις άλλαξαν και η αξία του ανθρώπου, χωρίς επιθετικούς προσδιορισμούς, αναδείχθηκε μετά την επίδραση των αρχών του Διαφωτισμού στις κοινωνίες. Σε χώρες, που οι εκκλησίες της Μεταρρύθμισης υιοθέτησαν τον Διαφωτισμό, με την έννοια της παραδοχής της σημασίας της ανθρώπινης διάνοιας και του λόγου στη διαμόρφωση της πίστης και του ήθους, εκεί η πρόοδος έκανε άλματα και οι θετικές αλλαγές, τόσο στην προσωπική, όσο και στη συλλογική ζωή των ανθρώπων συχνά ήταν εντυπωσιακή.

Το Ισλάμ έζησε την περίοδο του Διαφωτισμού του και πρόσφερε πολλά και σημαντικά στον πολιτισμό της ανθρωπότητας. Δύο αιώνες περίπου αφότου ολοκληρώθηκαν οι πιο σημαντικές συλλογές ‘χαντίθ’, δηλαδή τον 10 αιώνα μ.Χ. οι Μουσουλμάνοι διανοούμενοι που ασχολούνταν με την ερμηνεία και την εφαρμογή του ιερού Νόμου, που σημαίνει κατ’ ουσίαν ερμηνεία του Κορανίου και της Παράδοσης (Σούννα) χάριν της Κοινότητας των Πιστών και των καθημερινών αναγκών της, πέραν των άλλων μεθόδων που εφάρμοζαν υιοθέτησαν μια πρωτοπορειακή μεθοδολογία που ονομάσθηκε «ιζτιχάντ». Η ιζτιχάντ, είναι μια επιστημονική μέθοδος ερμηνείας κατ’ αρχάς του ιερού Νόμου (Σαρία), αλλά κατ’ επέκταση του Κορανίου και της μουσουλμανικής Παράδοσης, που ως κύριο εργαλείο χρησιμοποιεί τον ανθρώπινο λόγο.
Η ιζτιχάντ, όταν ηγέτες των Μουσουλμάνων ήταν οι Αββασίδες της Βαγδάτης (11ος αιώνας), αποκηρύχθηκε με έναν αποφθεγματικό λόγο που αποδίδεται στον αλ Γκαζάλι: «Οι πύλες της ιζτιχάντ έχουν σφραγισθεί». Έκτοτε η πλειοψηφία των Μουσουλμάνων περιήλθε σε παρακμή και το Ισλάμ, εξαιτίας της συμπεριφοράς των πιστών εμφανίζει ως τις μέρες μας την οδυνηρή εικόνα, που καταδεικνύεται από τα λίγα περιστατικά που ανέφερα στην αρχή.
Ο ιερός Νόμος έχει καταστεί άτεγκτος και προσπαθεί να επιβάλλει προσαρμογή της πραγματικότητας στις αποστεωμένες από το χρόνο νομικές ρυθμίσεις του. Κανένα ενδιαφέρον δεν εμφανίζεται ώστε οι κανόνες του Νόμου να παρεμβαίνουν για να εξισορροπούνται οι συγκρούσεις που εμφανίζονται στις σύγχρονες συνθήκες, μέσα στο κοινωνικό, οικονομικό και πολιτισμικό περιβάλλον που εμφανίζονται και όχι κατά τα πρότυπα ενός παρελθόντος που δεν υπάρχει πλέον.

Είναι ανάγκη, για να αναδειχθεί στο σύγχρονο κόσμο το αληθινό πρόσωπο του Ισλάμ, που κατά βάση είναι ανθρωπιστικό και προοδευτικό, να ανοίξουν και πάλι διάπλατα οι πύλες της ιζτιχάντ. Το ιερό Κοράνιο και η Παράδοση να προσεγγίζονται με τη χρήση και της διάνοιας του ανθρώπου, έτσι ώστε να διακρίνεται το κεκρυμμένο μήνυμα από το ολοφάνερο, να μπορεί να ξεχωρίζει ο κορανικός λόγος που τον χαρακτηρίζουν στοιχεία ιστορικότητας, γιατί δόθηκε για να αντιμετωπισθεί ένα επίκαιρο πρόβλημα ή ζήτημα της εποχής του Προφήτη, από τον λόγο του ιερού Βιβλίου που έχει κύρος πέραν των περιορισμών του χρόνου.
Είναι ντροπή στο Ισλάμ να υπάρχουν γυναίκες που ζουν ταπεινωμένες, σαν όντα κατώτερα σε σύγκριση με τους άνδρες. Είναι ντροπή, έθιμα των αραβικών φατριών της ερήμου, ή έθιμα των κατοίκων των αφιλόξενων εκτάσεων του Αφγανιστάν να βαπτίζονται σαν ισλαμικά δήθεν με αποτέλεσμα να καταπιέζονται οι γυναίκες, να ζουν στο περιθώριο και να εκφράζουν τον πόνο τους με πικρά δάκρυα που μουσκεύουν το κάλυμμα της κεφαλής τους.

Σήμερα, 10 Δεκεμβρίου, ημέρα αφιερωμένη στην περιφρούρηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου. Μια μεγάλη ομάδα του ανθρώπινου πληθυσμού, ίσως να αποτελεί την πλειοψηφία, οι γυναίκες ζουν στερημένες, σε πολλές γωνιές του πλανήτη, από το στοιχειώδες, να τους αναγνωρίζεται η ανθρώπινη υπόσταση και η αξιοπρέπεια.

Ο M. Fetullah Gülen, εμπνευσμένος πνευματικός ηγέτης στο σύγχρονο Ισλάμ είχε πει πρόσφατα ότι το Ισλάμ μπορεί να εκφρασθεί καλύτερα στη Δύση, παρά στις παραδοσιακά μουσουλμανικές χώρες. Η διαπίστωση αυτή είναι αλήθεια. Αλλά πρέπει να αλλάξει. Δεν είναι τίμιο, ενάμισυ δισεκατομμύριο και παραπάνω, τόσοι είναι οι Μουσουλμάνοι σε όλο τον κόσμο, να παραμένουν καταδικασμένοι στην άγνοια, στο μίσος, στο φόβο και στη διανοητική υστέρηση. Εκείνοι, που πρωταγωνιστούν σε τούτο το ανοσιούργημα, -κυβερνήσεις, μουλάδες και ιμάμηδες, πολιτικοί που εκμεταλλεύονται την εξαθλίωση του ανθρώπου-, αν και επικαλούνται το Ισλάμ και το Κοράνιο, δυστυχώς ασχημονούν σε ό,τι είναι ιερό και όσιο.

[1] Παραδοσιακό κεφαλομάντηλο των Αράβων της ερήμου.

[2] Ο ιερός νόμος των Μουσουλμάνων, που πηγάζει από το Κοράνιο και τα χαντίθ, όπου σώζονται διδασκαλίες του προφήτη Μωάμεθ και περιστατικά από τη ζωή του.
[3] Ο τρόπος διακυβέρνησης του Αφγανιστάν από τους «ταλιμπάν» και οι συχνές ακρότητες που επιδεικνύουν ιδίως τα καθεστώτα της Σαουδικής Αραβίας και του Ιράν στον τρόπο ρύθμισης της δημόσιας ζωής αποδεικνύει αναμφίβολα τον χαρακτηρισμό του ‘πολιτικού Ισλάμ’ ως επικίνδυνης ολοκληρωτικής ιεδολογίας.
[4] Οι θύτες καταδικάστηκαν σε φυλακίσεις από δύο ως εννέα χρόνια, μολονότι είχε ζητηθεί από το δικαστήριο να τους επιβληθεί η θανατική ποινή.
[5] Hülya Kalkan: Ήθελα μόνο να είμαι ελεύθερη. Εκδόσεις Κονιδάρη Αθήνα 2007.

Εκ βαθέων

Η πυρπόληση της Ελλάδος κατά το θέρος του 2007 προκάλεσε στις πεποιθήσεις μου και στον τρόπο διαμόρφωσης των σκέψεών μου μία μεγάλη και απρόσμενη ανατροπή. Οι φλόγες που έκαιγαν ασταμάτητα πολλές περιοχές της χώρας, με απρόβλεπτα τραγικές συνέπειες, άγγιξαν οδυνηρά την ύπαρξή μου και οι πληγές από τα εγκαύματα, βαθειές και δύσμορφες, πυορροούν ακόμα. Δεν υποστηρίζω πως είμαι ο μόνος σε τούτο τον τόπο, που αισθάνθηκε βαθύ πόνο για τις καταστροφές στην Αττική, στην Εύβοια, στην Πελοπόννησο και όπου αλλού, με όλα όσα αυτές είχαν ως επακόλουθο…. Από καιρό η ψυχή μου γονατίζει και αδυνατώ να γνωρίσω ανάπαυση εξαιτίας του βάρους που κουβαλώ, μετά από όσα είδα και από όσα άκουσα το καλοκαίρι που πέρασε, καθώς αντίκρυζα μαζί τόσους άλλους θεατές της τηλεόρασης, τυφλές πυρφόρες δυνάμεις, τις πιο πολλές ανεξέλεγκτες, να κατατρώγουν καταστροφικά ζώα οικόσιτα και ελεύθερα, φυτά κάθε είδους και υπάρξεις ανθρώπων .

Στη μυθική διήγηση της δημιουργίας του ανθρώπου, που περιέχεται στη Γένεση, διαβάζουμε τα εξής: «Ας φτιάξουμε τον άνθρωπο σύμφωνα με την εικόνα τη δική μας και την ομοίωση, κι ας εξουσιάζει στης θάλασσας τα ψάρια, στου ουρανού τα πτηνά, στα ζώα και γενικά σ’ όλη τη γη και στα ερπετά που σέρνονται πάνω σ’ αυτήν…. να γεμίσετε τη γη και να κυριαρχήσετε σ’ αυτήν…» (Γέν. 1:26,28). Ο βιβλικός μύθος* της δημιουργίας του είδους μας έχει υιοθετηθεί με περιγραφικές αποκλίσεις και από το Κοράνιο (βλ. 2:30, 35:11 κ.α.). Επομένως η μυθική ανθρωπολογία της Τορά αποτελεί κοινή παρακαταθήκη των αβραμιαίων οικουμενικών θρησκειών, -Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός και Ισλάμ-. Η συντριπτική πλειοψηφία Εβραίων, Χριστιανών και Μουοσουλμάνων, πιστεύουν πως ο άνθρωπος πλάστηκε από το Θεό για να εξουσιάζει όλη την κτίση, να πλημμυρίσει όλη τη γη με την παρουσία του και να κυριαρχήσει στον πλανήτη.

Αν κάποιος μελετήσει βαθύτερα είτε τη Βίβλο, είτε το Κοράνιο, θα κατανοήσει πως η πεποίθηση πως ο άνθρωπος έχει κληθεί να είναι εξουσιαστής και επικυρίαρχος του πλανήτη Γη και όλου του πλανητικού οικοσυστήματος, αποτελεί μια στρέβλωση του βιβλικού και του κορανικού μηνύματος (διαβάστε λόγου χάρη στη Σοφία Σολομώντος 11:24-12:1, όπως και στο Κοράνιο Σούρα 2:3, όπου ο άνθρωπος καλείται να είναι 'τοποτηρητής' του Δημιουργού στη γήινη κτίση). Παρόλα αυτά, η κυρίαρχη ανθρωπολογία στις τρεις μονοθεϊστικές θρησκείες, που είναι χαραγμένη στο υποσυνείδητο της πλειονότητας των θρήσκων, προβάλλει τον άνθρωπο σαν επικυρίαρχο στη γη, στη θέση και στο όνομα του Θεού. Αυτή η εκδοχή έχει επιφέρει το αδιέξοδο αποτέλεσμα του ανταγωνισμού εκ μέρους του ανθρώπου έναντι του φυσικού περιβάλλοντός του και την πλήρη οργανική αποξένωσή του από τον έμβιο κόσμο που υπάρχει τριγύρω του.

Ο εγωιστής άνθρωπος, που έχει εμποτιστεί από την ανθρωπολογία της αβραμιαίας θρησκευτικής παράδοσης, δηλαδή ο άνθρωπος που ζει στη Δύση και στη Μέση Ανατολή, κατά κύριο λόγο, έχει αποδειχθεί κατατροφέας της γης και κατ' ουσία υπονομευτής της ύπαρξης του ανθρώπινου είδους. Αυτή η καταστροφική ανταγωνιστικότητα που ανέπτυξε ο 'πολιτισμένος άνθρωπος' έναντι του σύνολου φυσικού περιβάλλοντος, όπου μέσα του ζει και κινείται και ο ίδιος, από τη θρησκεία, κατέκτησε και τις πολιτικές ιδεολογίες που έχουν επηρεάσει δραστικά τον κόσμο, ίδίως μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο. Τόσο ο καπιταλιστικός κόσμος, που αυτάρεσκα θέλει να ονομάζεται 'ελεύθερος κόσμος', όσο και ο κομμουνιστικός κόσμος, που έχει αποκαλυφθεί χωρίς ίχνος αμφιβολίας πως πρόκειται για απάνθρωπο αυταρχικό μοντέλο διακυβέρνησης, αποδέχθηκαν την ανταγωνιστικότητα του ανθρώπου απέναντι στη φύση και επέφεραν ανυπολόγιστες και πολλές φορές μη αναστρέψιμες καταστροφές στον πλανήτη. Στις χώρες του δυτικού καπιταλισμού, όπου σε πολιτικό επίπεδο λειτουργεί η δημοκρατία, παρόλα τα ελλείμματά της καθιστά δυνατή την αντίθετη έκφραση, την έντονη αμφισβήτηση στην πολιτική των κυρίαρχων συμφερόντων κι έτσι έχει αναπτυχθεί το "Οικολογικό Κίνημα", με αδιαμφισβήτηη συμβολή στην ανατροπή συνειδήσεων και στην επιρροή της πολιτικής συμπεριφοράς. Αντίθετα στις κομμουνιστικές δικτατορίες οι περιβαλλοντικές καταστροφές υπήρξαν και είναι συχνά πιο φοβερές (λ.χ. δες την τύχη της λίμνης Αράλης στην Κεντρική Ασία [πρώην Σοβιετική Ένωση] και το τί συμβαίνει στη Λαϊκή Κίνα), γιατί η αμφισβήτηση στην επίσημη πολιτική του κόμματος είναι επικίνδυνα αθέμιτη.

Η εκτεταμένη πυρπόληση της Ελλάδος, όπως και κάθε άλλης χώρας στη γη, δεν οφείλεται σε τυχαίες συνθήκες. Δεν οφείλεται απλά στην αμέλεια, όσων έχουν καθήκον να προστατεύουν τα δάση και τα οικοσυστήματα που υπάρχουν σ’ αυτά. Η κύρια αιτία των καταστροφών είμαστε εμείς οι ίδιοι, που αντιμετωπίζουμε το φυσικό περιβάλλον ως κάτι ξένο από μας και μόνον ως πεδίο οικονομικής εκμετάλλευσης και πηγή πλουτισμού. Τα δένδρα, τα φυτά, τα ζώα, τα πτηνά, τα μέταλλα και τα ορυκτά είναι για μας χρηστικά αντικείμενα, που τα διαχειριζόμαστε σύμφωνα με αυθαίρετες επιλογές για να ικανοποιήσουμε, όσο το δυνατόν πιο πολύ το εγώ μας και τις αδηφάγες απαιτήσεις του….

Μετά την καταστροφή οι επισημάνσεις που διατυπώνω παραπάνω, έγιναν σιωπηλές κραυγές στη συνείδησή μου και ανέτρεψαν τα πιστεύω μου. Απογύμνωσαν ανίερα κατ’ ουσίαν χαρακτηριστικά του πολιτισμού μας, που ως τώρα δεχόμουν σα να ήταν στολίδια ιερής παρακαταθήκης, μιας και έτσι είχαμε γαλουχηθεί εδώ και γενιές. Όλη αυτή την διαδικασία της αποδόμησης των πιστεύω και τρόπου σκέψης, τη βρήκα να εντυπώνεται σεμνά στους στίχους του παρακάτω χαϊκού:
Άνεμος τραχύς
σκόρπισε τα θρύψαλα
αχτίδα φωτός.

*Με τη λέξη "μύθος" δεν αναφέρομαι σε κάποιο παραμύθι, αλλά σε μια διήγηση που περιέχει συμβολισμούς, προκειμένου να γίνει προσιτή το κατά δύναμη από τον άνθρωπο....

ΚΥΡΙΕ ΜΟΥ, ΑΥΞΗΣΕ ΜΟΥ ΤΗ ΓΝΩΣΗ!

Την Παρασκευή 22/06/07 πληροφορηθήκαμε ότι στο Μοσχάτο έγιναν τα εγκαίνεια ενός Αραβοϊσλαμικού Πολιτιστικού Κέντρου, που διαθέτει κι έναν αξιοπρεπή χώρο λατρείας για τους Μουσουλμάνους.

Την Τρίτη 26/06/07 σε πρωινή εκπομπή των κ.κ. Οικονομέα και Καμπουράκη στο "MEGA" συζητήθηκε μεταξύ των άλλων θεμάτων και η ίδρυση του μουσουλμανικού χώρου λατρείας και του πολιτιστικού κέντρου στο Μοσχάτο. Οι δημοσιογράφοι είχαν καλέσει κι έναν Ορθόδοξο κληρικό, που συχνά πυκνά εμφανίζεται σε τηλεοπτικές εκπομπές, τον πρεσβύτερο και ψυχίατρο κ. Στυλιανό Καρπαθίου. Όσες φορές παρακολούθησα στην τηλεόραση τον κ. Καρπαθίου τα συναισθήματά μου πάντοτε ήταν ανάμεικτα. Κυμαίνονταν σε μία κλίμακα μεταξύ θλίψης και οργής. Θλίψης, γιατί ένας κληρικός της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας με περισσήν αμετροέπεια εκδηλώνει έναν φανατισμό έναντι διαφορετικών απόψεων, που όση καλή διάθεση κι αν είσαι διατεθειμένος να δείξεις τούτο είναι αδύνατο. Θλίψης, γιατί ένας Ορθόδοξος κληρικός που συνάμα είναι και γιατρός, επιδεικνύει με φοβερό πάθος, μίσος κατά ανθρώπων με διαφορετική ¨πίστη¨ από τη δική του ή με διαφορετικές απόψεις από τις δικές του. Θλίψη, γιατί ένας Ορθόδοξος κληρικός έχει μεταλλαχτεί σε πύρινο κήρυκα του εθνοφυλετισμού, όπως από το 1872 η Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία έχει αποκηρύξει ως αίρεση τον ρατσισμό (Σύνοδος της Κωνσταντινουπόλεως). Οργή, διότι ο συγκεκριμένος κληρικός, καλυπτόμενος πίσω από το ¨σχήμα¨του, με αμέτρητη προπέτεια και υπεροψία προβάλλει ποικίλες γνώμες, απόλυτα ιδιωτικές, που μόνο έρεισμα βρίσκουν στην άγνοια και στην προκατάληψή του.

Στην τηλεοπτική εκπομπή της 26/06/07 έφτασε στο σημείο να ισχυριστεί, ότι η ίδρυση ενός ισλαμικού πολιτιστικού κέντρου στην Αθήνα εγκυμονεί κινδύνους να αποτελέσει τροφείο τρομοκρατών και για τούτο δεν θα έπρεπε να επιτραπεί η λειτουργία του. Σαν παρένθεση επιτρέψτε μου να σημειώσω, ότι όταν ο αγώνας των Παλαιστινίων περνούσε τη φάση της ¨μεγάλης απελπισίας¨ κατά του Ισραήλ και της Δύσης, η πιο ακραία "τρομοκρατική" οργάνωση είχε επικεφαλής έναν Ορθόδοξο Χριστιανό γιατρό, τον Georges Habbas. Όσον αφορά τη λειτουργία μουσουλμανικών τεμένων επικαλέσθηκε τη λέξη ¨αμοιβαιότητα¨, εννοώντας ότι για να λειτουργούν τεμένη στην Ελλάδα, τούτο θα είναι επιτρεπτό υπό την προϋπόθεση ότι σε μουσουλμανικές χώρες θα μπορούν ελεύθερα να λειτουργούν ορθόδοξες εκκλησίες.... Για να υποστηρίξει με αρνητικά παραδείγματα την άποψή του ανέφερε δύο: Τη διακοπή λειτουργίας της Θεολογικής Σχολής της Χάλκης στην Τουρκία και το ότι στην Ιερουσαλήμ οι Μουσουλμάνοι έχουν τέμενος στο Όρος των Ελαιών εις ανάμνηση της Αναλήψεως του Χριστού, γεγονός που δεν επέτρεψε να ανεγερθεί πριν λίγα χρόνια μεγάλος ορθόδοξος ναός στην ίδια τοποθεσία.

Δυστυχώς για τον κ. Καρπαθίου η αλήθεια δεν είναι αυτή που νομίζει και την διατυμπανίζει διασπείροντας ψευδείς πληροφορίες σε όσους τον ακούν.

Κατ' αρχάς τα πρεσβυγενή πατριαρχεία της Ανατολής (Κωνσταντινουπόλεως, Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων), εδώ και αιώνες υπάρχουν και ανθούν σε μουσουλμανικό περιβάλλον. Οι Μουσουλμάνοι ποτέ δεν εμπόδισαν τις χριστιανικές εκκλησίες, όλων των ομολογιών, και ιδίως τις ανατολικές εκκλησίες (Ορθόδοξη, Αρμενική, Κοπτική, Ασσυριακή κ.λπ.) να υπάρχουν και να λειτουργούν. Όσες φορές εμφανίστηκαν εμπόδια ή κρατικές παρεμβάσεις μεροληπτικές σε βάρος των εκκλησιών, αυτά δεν προήλθαν από Μουσουλμάνους αλλά από εθνικιστικούς πολιτικούς παράγοντες*. Το ζήτημα της Χάλκης είναι πρόβλημα κυρίως πολιτικό και αφορά μια χώρα με αυστηρά ¨κοσμικό καθεστώς¨, που ελάχιστα ενθαρρύνει την απρόσκοπτη έκφραση της μουσουλμανικής πίστης, μολονότι η πλειοψηφία του πληθυσμού της είναι Μουσουλμάνοι. Το ζήτημα της απαγόρευσης ανέγερσης μεγάλου ορθόδοξου ναού εις μνήμη της Αναλήψεως στο Όρος των Ελαιών έχει σχέση με τη νομοθεσία που εφαρμόζει το Κράτος του Ισραήλ ως προς τα προσκυνήματα των τριών αβραμιαίων θρησκειών (Ιουδαϊσμός, Χριστιανισμός και Ισλάμ) στην επικράτειά του. Ο νόμος που εφαρμόζεται είναι οθωμανικός και αποβλέπει στην περιφρούρηση της θρησκευτικής ειρήνης μεταξύ Ιουδαίων, Χριστιανών και Μουσουλμάνων. Προβλέπει μάλιστα το εξής καθεστώς. Εφόσον σε συγκεκριμένο τόπο υπάρχει ιερό κτίσμα εις ανάμνηση ενός γεγονότος, που ανεγέρθηκε με πρωτοβουλία μιας θρησκευτικής κοινότητας, απαγορεύεται σε άλλη θρησκευτική κοινότητα που τιμά εξίσου το ίδιο γεγονός να ανεγείρει νέο ιερό κτίσμα. Στο Όρος των Ελαιών, στην τοποθεσία όπου κατά την παράδοση αναλήφθηκε ο Χριστός, υπάρχει ένα αιωνόβιο μικρό τζαμί, σε ανάμνηση της Αναλήψεως του Χριστού, όπου ο προσκυνητής ή ο επισκέπτης μπορεί να δει σε πέτρα ανάγλυφο ίχνος ανθρώπινου πέλματος, που είναι ίχνος από το πέλμα του Ιησού πριν αναληφθεί. Πριν από λίγα χρόνια, επί πατριαρχείας Διοδώρου, σε παρακείμενο προς το τζαμί οικόπεδο, που το Πατριαρχείο θεωρεί ιδιοκτησία του και όπου υπήρχε ένα διόροφο σπίτι κτισμένο πριν μερικές δεκαετίες, δόθηκε εντολή σε έναν Αγιοταφίτη ιερομόναχο, τον Ιωακείμ Στρογγυλό, να ανεγείρει μεγάλο ναό της Αναλήψεως, χωρίς να υπάρχει σχετική έγγραφη άδεια από τις αρμόδιες αρχές, παρά μόνο πατριαρχικές διαβεβαιώσεις ότι δεν θα υπήρχε πρόβλημα με τις οικοδομικές εργασίες. Όταν ο σκελετός από μπετόν του υπό ανέγερση ναού έφθασε σε ορισμένο ύψος επενέβησαν οι ισραηλινές αρχές και κατεδάφισαν τον σκελετό. Ο π. Ιωακείμ είχε προφτάσει κι έκανε μια υπόγεια εκκλησία, η οποία υπάρχει και λειτουργεί απρόσκοπτα ως ναός της Αναλήψεως. Ο τρόπος που εφαρμόζουν οι ισραηλινές αρχές τον οθωμανικό νόμο περί προσκυνημάτων, στοχεύει στο να αποφεύγονται οι έριδες μεταξύ των διαφόρων θρησκευτικών κοινοτήτων στο Ισραήλ και όχι στο να περιορισθεί μεροληπτικά η ελευθερία της λατρείας με την ανέγερση τόπων λατρείας. Είναι χαρακτηριστικό ότι στην πόλη Συχέμ ή Ναμπλούς, στα κατεχόμενα από το Ισραήλ παλαιστινιακά εδάφη υπάρχουν οι περίφημοι τάφοι των Πατριαρχών (Αβραάμ, Ισαάκ κ.λπ.), που είναι ιερά πρόσωπα και για τις τρεις βιβλικές θρησκείες. Οι τάφοι αυτοί βρίσκονται σ' ένα μουσουλμανικό τέμενος, μέσα στο οποίο ευλαβούνται τα ιερά πρόσωπα του βιβλικού μονθεϊσμού Εβραίοι, Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι. Οι Εβραίοι Ισραηλινοί ουδέποτε διανοήθηκαν, μετά τον πόλεμο των Έξι Ημερών, να μεταφέρουν τους τάφους σε άλλο χώρο ή να μετατρέψουν το τέμενος σε ιουδαϊκό αποκλειστικά προσκύνημα....

Όσον αφορά την επίκληση εκ μέρους του κ. Καρπαθίου της ¨αρχής της αμοιβαιότητας¨ για ίδρυση χώρων ετερόθρησκης λατρείας, θα θέλαμε να επισημάνουμε, ότι αυτή η αρχή εφαρμόζεται σε διακρατικές συνθήκες και σε καμιά περίπτωση ο σεβασμός της ελευθερίας της θρησκευτικής πίστης και λατρείας, ως θεμελιώδες ανθρώπινο δικαίωμα, δεν εξαρτάται από τέτοιου είδους ρήτρες. Αλλά θα ήταν σκόπιμο να προσθέσουμε και τα εξής. Σε όλες τις μουσουλμανικές χώρες υπάρχουν χριστιανικές εκκλησίες που λειτουργούν απρόσκοπτα. Στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης φυλάσσεται έγγραφη διακήρυξη, με την υπογραφή του προφήτη Μοχάμεντ, που προστατεύει τα δικαιώματα των Χριστιανών σε χώρες όπου επικρατεί το Ισλάμ, ενώ μέσα στον περίβολο της ίδιας μονής υπάρχει τζαμί και μιναρές, όπου συνάζονται και λατρεύουν το Θεό κατά τη συνείδησή τους οι Μουσουλμάνοι νομάδες που ζουν τριγύρω από τη μονή. Στην Τεχεράνη από πολλά χρόνια υπάρχει ελληνορθόδοξη εκκλησία, στην οποία μάλιστα είχε διακονήσει ως εφημέριος ο μακαριστός Οικουμενικός Πατριάρχης Δημήτριος. Στη Βαγδάτη υπάρχει έδρα Ορθόδοξου Μητροπολίτη του Πατριαρχείου Αντιοχείας, ο οποίος μάλιστα είναι ελληνικής καταγωγής....

Όταν εμφανίζονται στα μέσα μαζικής επικοινωνίας Ορθόδοξοι κληρικοί ή λαϊκοί, που αβασάνιστα αναμασούν τους μύθους και τις φαντασιώσεις του κ. Μπους, συμβάλλοντας στη διασπορά μιας αβάσιμης ισλαμοφοβίας, θα τολμούσα να πω ότι η προπαγάνδα τους, γιατί περί αυτού πρόκειται, είναι ολωσδιόλου ξένη προς το πνεύμα του Ευαγγελίου, είναι απόλυτα αντίθετη προς το θέλημα του Χριστού και το μόνο που καταφέρνει είναι, να συντηρεί μισαλλοδοξία και προκατάληψη έναντι του ΑΛΛΟΥ!

Ο Philip Sherrard για όσους δεν τον γνωρίζουν ήταν ένας Βρετανός διανοούμενος, που συνειδητά μεταστράφηκε στην ορθόδοξη πίστη, αγαπούσε την Ελλάδα και την διάλεξε ως δεύτερη πατρίδα του, όπου άφησε την τελευταία πνοή και όπου αναπαύεται το σκήνωμά του (στη Λίμνη της Εύβοιας). Ο Sherrard έγραψε τον πρόλογο σ' ένα βιβλίο του Ananda K. Coomaraswamy με τίτλο στα ελληνικά ¨Τέχνη και Παράδοση¨και υπότιτλο ¨Οι Μεταφυσικές Αρχές της Τέχνης¨(εκδόσεις ΠΕΜΠΤΟΥΣΙΑ, 1991). Γράφει λοιπόν τα εξής σημαντικά στον πρόλογό του ο Sherrard:

¨Ένα από τα πιο ακανθώδη ζητήματα που απασχολούν αυτούς που σήμερα πρεσβεύουν κάποια μορφή θρησκευτικής πίστης είναι αυτό της σχέσης μεταξύ της δικής τους και των άλλων θρησκειών. Το ζήτημα αυτό είναι ιδιαιτέρως οξύ για τους Χριστιανούς. Γιατί πρέπει να παραδεχθούμε -με λύπη, για να μην πούμε με ντροπή- ότι στο παρελθόν οι Χριστιανοί ήταν, από γενική άποψη, τόσο πεπεισμένοι για την μοναδικότητα και την ανωτερότητα της δικής τους θρησκείας, ώστε κάθε θρησκεία εκτός της Χριστιανικής, όπως και κάθε μη-Χριστιανική θρησκευτική εμπειρία, να την αντιμετωπίζουν με φανερή υποψία, και μάλιστα σε βαθμό που να θεωρούν την μελέτη της είτε εξαιρετικά επικίνδυνη είτε ανώφελη. Πραγματικά, η χαρακτηριστική Χριστιανική αντίληψη απέναντι στις άλλες θρησκείες ήταν ένα σύμφυρμα από αποστροφή, φόβο και επιθετικότητα, συνεπικουρούμενο από μια σχεδόν παντελή άγνοια αυτών των θρησκειών.

¨Οι Ορθόδοξοι Χριστιανοί είναι, δυστυχώς, αρκετά επιρρεπείς στην εκδήλωση μιας τέτοιας αντίδρασης. Είναι δύσκολο να βρούμε έστω και ένα έργο που γράφτηκε από Ορθόδοξο θεολόγο και άπτεται του θέματος της σχέσης μεταξύ Χριστιανικής και των άλλων θρησκευτικών παραδόσεων, το οποίο να εκφράζει κάτι διαφορετικό από το χείριστο είδος άγνοιας και εχθρότητας.... Το να φτιάξουμε ένα αμάγαλμα από διαφορετικές θρησκείες, είναι ένας δρόμος που οδηγεί με βεβαιότητα στην πνευματική αυτοκαταστροφή. Όμως για έναν πιστό, το να αρνηθεί ότι είναι δυνατό να λατρέψει αληθινά τον Θεό μέσω του τυπικού μιας πίστης διαφορετικής από την δική του, και να αναθεματίζει κάθε άλλη μορφή πίστης εκτός της δικής του, είναι αποτέλεσμα πνευματικής τυφλότητας....

¨... είναι εντελώς ανόητο να προσπαθήσουμε να κρίνουμε την πνευματική αξία θρησκευτικών παραδόσεων οι οποίες διαφέρουν από την δική μας, αν πρώτα δεν έχουμε απελευθερωθεί από την εχθρότητα, την αλλαζονεία και την άγνοια που χαρακτηρίζουν τόσο συχνά τέτοιου είδους κρίσεις και που καθιστούν αδύνατη την αληθινή κατανόηση οποιουδήποτε πράγματος...¨.

Έχω τη γνώμη ότι όσα αναφέρει ο Philip Sherrard είναι αξιοσημείωτα και αληθινά. Η Αλήθεια είναι ασύνορη και ως προς την ουσία της εν πολλοίς άφατη.

Στο ιερό Κοράνιο υπάρχει μια προσευχή, που προσφέρεται ως υποθήκη στον ίδιο τον προφήτη Μοχάμεντ: "... να πεις: Κύριέ μου, αύξησέ μου τη γνώση" (Σούρα Τάχα [20]:114). Ιδίως στην εποχή μας, που ούτως ή άλλως διαφορετικοί πολιτισμοί συναντιούνται και πίστεις διαφορετικές μεταξύ τους πλησιάζουν η μία την άλλη, η προηγούμενη προσευχή έχει μεγάλη βαρύτητα και επικαιρότητα ταυτόχρονα. Αν ζητούμε από το Θεό να μας αυξάνει τη γνώση, τότε μπορούμε να ελπίζουμε πως ο λόγος "γνώσεσθε την αλήθειαν, και η αλήθεια ελευθερώσει υμάς" (Ιω. 8:32) μπορεί να αληθεύσει στη ζωή μας.

*Είναι αλήθεια ότι στη Σαουδική Αραβία είναι απαγορευμένη η ίδρυση χριστιανικών εκκλησιών, όπως και η δημόσια χρήση συμβόλων άλλων θρησκειών εκτός του Ισλάμ. Είναι όμως αναγκαίο να γίνει αναφορά στο γεγονός, ότι στη Σαουδική Αραβία, έχει επικρατήσει ένα ρεύμα στο Ισλάμ, οι Ουαχάμπι, οι οποίοι χαρακτηρίζονται από τον υπέρμετρο φανατισμό τους, από μία αντίληψη περί "ορθοδοξίας" ιδιαίτερα περιοριστική, από την προσήλωσή τους στην τήρηση πρακτικών απόλυτα παρωχημένων, τόσο σε σχέση με την εποχή μας, όσο και με το περιεχόμενο της πίστης του Ισλάμ και από έναν άκρατο φονταμενταλισμό ως προς την προσέγγιση του κειμένου του ιερού Κορανίου και της ιερής μουσουλμανικής παράδοσης (σούννα). Το πρόβλημα είναι ότι ο Ουαχαμπιτισμός έχει γίνει η επίσημη και κυρίαρχη ιδεολογία του σαουδαραβικού κράτους αφότου η δυναστεία των Σαούντ το επέλεξε. Πολλοί Μουσουλμάνοι θεωρούν τους Ουαχάμπι ως 'αιρετικούς' ή και ως άπιστους ακόμη. Και μάλλον έχουν δίκαιο. Δεν καταπιέζονται μόνο οι Χριστιανοί στη Σαουδική Αραβία, ακόμα και αν πρόκειται για αλλοδαπούς εργαζόμενους, αλλά και οι Μουσουλμάνοι που αποδέχονται τις αρχές του Ουαχαμπισμού. Οι Ουαχαμπίτες έχουν πολλά κοινά σημεία με τους Ευαγγελικούς φονταμενταλιστές, που επηρεάζουν αξισημείωτα αρνητικά τις Η.Π.Α., ιδίως μετά την 11/09. Όταν πριν από πολλά πολλά χρόνια κατέλαβαν ουσιαστικά την εξουσία οι Ουαχαμπίτες στην άλλοτε Χετζάζ και σημερινή Σαουδική Αραβία, ήθελαν να γκρεμίσουν τα μουσουλμανικά προσκυνήματα στην ιερή πόλη Μεντίνα, μεταξύ των οποίων και ο τάφος του προφήτη Μοχάμεντ!

Η πλήρως αλλοιωμένη πίστη και ιδεολογία που εμπνέει τους Ουαχαμπίτες, είναι η ίδια που εμπνέει τους φανατικούς, που καπηλεύονται χωρίς αιδώ το Ισλάμ κι έχουν παραμορφώσει την έννοια της τζιχάντ. Οι Ουαχαμπίτες δυστυχώς είναι οι μέντορες του Μπιν Λάντεν, των Ταλιμπάν και όλων των σκοταδιστικών και πράγματι επικίνδυνων ολοκληρωτικών κινημάτων, που έχουν εμφανισθεί στο μοσουλμανικό κόσμο, έχοντας παραμορφώσει την πίστη και το ιερό Κοράνιο.

ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΟ ΙΕΡΟ ΤΟΥ ΣΥΜΠΑΝΤΟΣ

Πέρασε καιρός από την τελευταία φορά που έγραψα σ' αυτό το χώρο. Όσα επιθυμώ να διατυπώσω σήμερα, έχουν κατά κάποιο τρόπο εξομολογητικό περιεχόμενο, είναι καρπός περισσότερο εμπειριών και λιγότερο απόσταγμα γνώσεων.

Φαίνεται πως ο άνθρωπος είναι το μοναδικό ον του πλανήτη, που θέλει ν' αποκτήσει αυτογνωσία. Συχνά αυτή η επιθυμία γίνεται πείνα οδυνηρή κι άλλες φορές μεταμορφώνει το πρόσωπο σε καρυδότσουφλο, που χτυπιέται απ' τα κύμματα ενός ωκεανού δίχως ακτές ξηράς, τη μια προς το βορρά και την άλλη προς τη δύση, σ' ένα ταξίδι χωρίς ημερολόγιο....

Αυτή η εκζήτηση κάνει τον άνθρωπο διαφορετικό από τα άλλα θηλαστικά. Ίσως σ' αυτό το χαρακτηριστικό να οφείλεται η υπαρξιακή ποιότητα του ανθρώπου σε σχέση και με τα πιο ανεπτυγμένα έμβια όντα που κοσμούν το περιβάλλον μας. Έχω ακούσει να θεωρούν ορισμένοι την οδοιπορεία μας προς το άγνωστο εσώτατο βάθος της ύπαρξης ως μια 'τραγωδία'. Απεναντίας, πιστεύω πως η επιθυμία κάθε ανθρώπου να ψηλαφήσει, όσο δύναται και αντέχει, το αστάθμητο βάθος του προσωπικού ηφαιστείου που φέρει, συνειδητή ή όχι, λίγη κατά τη γνώμη μου έχει αξία, δίνει την ευκαιρία μιας περιπέτειας, ενός μοναδικού ταξιδιού, ενός προσκυνήματος χωρίς τέλος στο ανορίζον Ιερό του Σύμπαντος Κόσμου.

Η οδοιπορία μας προς τα εσώτερα του εαυτού μας σηματοδοτείται ταυτόχρονα ως αναζήτηση της Πρωταρχής της Ζωής, της δικής μας ατομικής ζωής, αλλά και της Ζωής που έχει μορφοποιήσει και έχει μετατρέψει το Χάος σε Κόσμο. Πρόκειται για την αναζήτηση της όντως Υπάρξεως, που συμβατικά αποκαλούμε Θεό ή όπως αλλιώς, γιατί στη συνείδηση του καθενός και της καθεμιάς μας υπάρχει, συνήθως καλυμμένη με επιμέλεια η πύρινη πληροφορία, ότι το βάθος της κάθε ανθρώπινης ύπαρξης είναι κατοικητήριο του Θεού.... Σε τούτο το βάθος κάθε ανθρώπινης ύπαρξης είναι φυλαγμένη η 'πνοή ζωής', που εμπιστεύτηκε ο Δημιουργός στον απώτατο προγεννήτορά μας και από τότε μας κληροδοτείται αδιάκοπα (Γεν. 2:7). Πρόκειται για μια "δύναμη", μια "ενέργεια", μια "ειδοποιό διαφορά" του ανθρώπου σε σχέση με την υπόλοιπη κτίση, ουσιαστικά απερινόητη, που υπερβαίνει τα όρια της βιολογίας ή της φυσιολογίας του οργανισμού μας, αφού έχει να κάνει με "το κατ' εικόνα του Θεού", οντολογικό χαρακτηριστικό της ύπαρξής μας.

Υπάρχουν άνθρωποι που ματώνουν ενόσω πορεύονται στο προσκύνημά τους. Τα σημάδια της ταλαιπωρίας είναι φανερά στα πρόσωπά τους, η οδύνη της απορίας που προκαλεί κάθε ταξίδι χωρίς φανερό προορισμό, με τα ανθρώπινα μέτρα, αφήνει στίγματα στο σώμα και αδιόρατες κηλίδες στην ψυχή... . Το προσκύνημα είναι ο ιερός προορισμός μας, η δυνατότητα μετάβασής μας από το "κατ' εικόνα" στο "καθ' ομοίωση". Το προσκύνημα προϋποθέτει απέκδυση από το χυδαίο και το ταπεινό, ετοιμασία και εγρήγορση αδιάλειπτη, ώστε η απάντηση του ανθρώπου στην πρόσκληση του Αοράτου Φίλου του να είναι 'ναι', χωρίς επιφυλάξεις και κρατούμενα. Γιατί στ' αλήθεια Εκείνος είναι που προκαλεί το ταξίδι, το προσκύνημα, τη δίψα να μεταλάβουμε από την πηγή που είναι κρυμμένη στο βάθος της ύπαρξής μας.

Τούτο το ταξίδι, μολονότι μπορεί να προκαλεί φοβίες σε πολλούς, για τούτο και το αποφεύγουν διαλέγοντας ένα τρόπο επιβίωσης πεζό, γεμίζει τα κύτταρα του προσκυνητή με χαρά και του μαθαίνει πως το πιο απόκρυφο μυστικό που οφείλει να γνωρίζει καθένας και καθεμιά που ξεκινά το προσκύνημά του, είναι ν' αποκτήσει την τέχνη της Αγάπης! Ο αστρολάβος, η παλέστρα και η πυξίδα είναι αναγκαία όργανα για τα πρώτα μίλια της πορείας. Όταν ανοιχτούμε στο πέλαγος κι αργότερα στις μεγάλες θάλασσες, ελάχιστη βοήθεια μπορεί να προσδοκούμε από τα όργανα. Είναι ωσάν την πίστη, την ελπίδα και τα ποικίλα χαρίσματα που μπορεί να χαριτώσουν έναν άνθρωπο. Όλα αυτά κάποια στιγμή θα χάσουν την αξία τους. Η πίστη θα γίνει άκαιρη και η ελπίδα χωρίς αντίκρυσμα, τα χαρίσματα ολωσδιόλου περιττά και το μόνο που θ' απομείνει αναγκαίο και πολύτιμο θα είναι η Αγάπη (1 Κορ. 13). Μια γυναίκα αστόχαστη, που παρασύρθηκε από ανομολόγητες ασωτίες, με βαρειά συνείδηση και δίψα για λύση των δεσμών της, δεν πρόλαβε, δεν χρειάσθηκε να μετανοήσει, ούτε να διαδηλώσει με οποιοδήποτε τρόπο τον αποτροπιασμό της για τα πολλά αμαρτήματά της. Η πολλή αγάπη της την έκανε παιδούλα χωρίς πληγές στην ψυχή.... Μονάχα η αγάπη! (Λουκ. 7:47). Ό,τι και αν λένε οι θεολόγοι, οι ιερείς και οι αρχιερείς, οι ποιμένες και οι πνευματικοί οδηγοί το κριτήριο της αγάπης είναι το μόνο που ισχύει τώρα και πάντοτε. Μήτε οι ομολογίες πίστεων ορθοδόξων κατά αιρέσεων σώζουν, ούτε τα πύρινα κηρύγματα που προκαλούν σπασμούς συγκίνησης στους απλούς και τους πονεμένους σώζουν, μήτε η ανάλωση ολόκληρης ζωής χάριν ιερών αποστολών προς μεταστροφή των άπιστων στην πίστη σώζει, ούτε η επιλογή της παρθενικής ζωής και του ερημιτικού βίου μπορεί να αντικρύσει ισάξια την αγάπη. Η αγάπη σώζει, δηλαδή τον άνθρωπο που αφέθηκε να γίνει κομμάτια και θρύψαλα, τον επαναφέρει στην πρότερη αρτιότητα, τον πλουτίζει με χαρά και χαμόγελο, με υπομονή και καρτερία, τον αξιώνει να ζει χωρίς να ζητά αντίδωρα ή ανταμοιβές για την αναθρωπιά του (Ματθ. 25:31-46). Η Αγάπη αποκαλύφθηκε ως υποστατική ιδιότητα του Θεού (1 Ιω.7:16). Υπήρξε η μόνη ακτίδα φωτός που διέφυγε από την παρουσία της Πηγής της Ζωής κι έφτασε ως το δικό μας επίπεδο, το επίπεδο του ανθρώπου, του μικρού και συνάμα μέγα....

Οι αλήθειες της Ζωής για να μαθευτούν, και πρώτιστα η μύηση στην Αγάπη απαιτεί από τον άνθρωπο να μαθητεύσει. Τίποτα δεν μπορούμε να μάθουμε, ακόμα και τα πιο στοιχειώδη, αν δεν γίνουμε μαθητές, ακούγοντας όσα έχει να μας πει ένας δάσκαλος. Κι όπως τα πιο βασικά για την επιβίωσή μας τα μαθαίνουμε από γονείς και στενούς συγγενείς ενόσω είμαστε βρέφη και νήπια, έτσι και τα πιο ουσιώδη, για το προσκύνημα στο Ιερό του Σύμπαντος δεν μπορούμε να μάθουμε στα συνηθισμένα σχολεία, ούτε καν στα πιο λαμπρά πανεπιστήμια του κόσμου. Πρέπει να βρούμε το δάσκαλο ή τη δασκάλα που θα μας μάθει τα ρεύματα των υδάτων στις θάλασσες, τους προσανατολισμούς των ανέμων, τα σημάδια των αστερισμών που μένουν κρυφά στους άμαθους και στους αυθάδεις.

Ο αληθινός δάσκαλος, ο φίλος ή η φίλη της ψυχής μας (anamachara λένε οι Κέλτες), είναι εκείνος που χαίρεται όταν δει το μαθητή του να βγάζει φτερά και να μπορεί να πετάξει ελεύθερος. Που δακρύζει από βαθειά συγκίνηση βλέποντας το μαθητή να δαμάζει τα κύμματα, με τρόπο γενναίο, που ο ίδιος ο δάσκαλος ή η δασκάλα αγνοούν....

Ο αληθινός δάσκαλος δεν επιδιώκει, ούτε καν του περνά σαν σκέψη, να καθυποτάξει τον άνθρωπο, που του εμπιστεύτηκε την ψυχή του, να τον δουλώσει σε δικές του πίστεις, σε δικούς του λογισμούς, σε δικές του αρχές.... Ο αληθινός δάσκαλος δοκιμάζεται κατά πόσο είναι παιδαγωγός στην ελευθερία και κατά πόσο σέβεται το πρόσωπο του μαθητή ή της μαθήτριας. Από την άλλη μεριά, όση αφοσίωση και αν δείξουμε στον πλέον τέλειο των δασκάλων, όσο και αν έχουμε εκθέσει στα πόδια του σύνολη την ύπαρξή μας, μη λησμονούμε πως έχουμε εμείς ευθύνη για τα πάντα στο βίο μας, και όχι οποιοσδήποτε άλλος, ακόμα κι αν είναι ο δάσκαλός μας, ο έσχατος κριτής μας είναι η δική μας συνείδηση και όχι η συνείδηση κάποιου άλλου και ότι ποτέ, μα ποτέ δεν θα έχουμε ελαφρυντικό, αν έστω και ελάχιστα δείξουμε ασέβεια και έλλειψη εμπιστοσύνης στο 'λόγο', με τον οποίο μας κόσμησε ο Δημιουργός, που πριν ακόμα μας δώσει μορφή κατά τη βούλησή Του, μας αγάπησε!

Ο αληθινός δάσκαλος, (ο γέροντας, ο πνευματικός, ο σείχης, ο γκουρού, όποιο όνομα κι αν του δίνουν οι άλλοι), είναι σεμνός, αλλ' όχι σεμνότυφος, ταπεινός, μα διόλου δουλοπρεπής και προπάντων είναι αφιλάργυρος, ελεύθερος κάθε εξουσίας, χωρίς να φαίνεται αμετροεπής απέναντι σε όσους διαχειρίζονται εξουσίες, γιατί έτσι αρμόζει να γίνεται στις κοινωνίες, ευγενικός και οικείος, χωρίς να μεταπίπτει σε εκχυδαϊσμό της οικειότητας, απόλυτα διακριτικός και έλλογος. Προπάντων όμως είναι άνθρωπος Αγάπης. Δεν πιστεύει στο Θεό, ούτε έχει λόγο να εμπλακεί σε συζητήσεις για τους όρους της "ορθής πίστης" και την απαξία της πλάνης. Ζει, κινείται και υπάρχει εντός Του (Πρ. 17:28). Τα λόγια περί Θεού είναι περιττά, άλλωστε η σιωπή είναι η γλώσσα του μέλλοντος αιώνος, η γλώσσα της Αλήθειας, που είναι άφατη....