ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣ
ΝΟΜΙΚΟΣ - ΙΣΛΑΜΟΛΟΓΟΣ
g_doudos@yahoo.com
Με αφορμή τον θάνατο του Κωνσταντίνου
Μητσοτάκη, ανασύρθηκαν στη δημοσιότητα περιστατικά της πρόσφατης ιστορίας του
τόπου και έγινε αναφορά στα θετικά επιτεύγματα του εκλιπόντα πολιτικού ηγέτη. Το
σοβαρό έλλειμμα δημοκρατίας που αποτελούσε ντροπή για την Ελλάδα, εξαιτίας των επί σειράν ετών παράνομων και βάναυσων
διακρίσεων εις βάρος των μελών της Μουσουλμανικής Μειονότητας της Θράκης
ακυρώθηκε από τον Κωνσταντίνο Μητσοτάκη. Υπήρξε ο πολιτικός που είχε εξαγγείλει
ότι θα εφαρμόσει, όπως είχε υποχρέωση άλλωστε να πράξει το κράτος, την ισονομία
και την ισοπολιτεία των Μουσουλμάνων ελληνικής υπηκοότητας, όπως ίσχυε για τους
Χριστιανούς!
Το θεσμικό οικοδόμημα των διακρίσεων και των
διοικητικών μέτρων κατά των Μουσουλμάνων κατέρρευσε. Εκείνο που δεν άλλαξε και
αφορά Μουσουλμάνους και Χριστιανούς το ίδιο, είναι το πώς συμπεριφέρονται
δημόσιοι υπάλληλοι και δημόσιοι λειτουργοί απέναντι στους πολίτες. Αναφέρομαι
στον αμετροεπή τρόπο συμπεριφοράς στελεχών της δημόσιας διοίκησης, που ενεργούν
καταχρηστικά, παρανομώντας και επιδιώκοντας να επιδείξουν σαν δική τους την
δύναμη της εξουσίας του κράτους! Όταν φαινόμενα αυθαιρεσίας οργάνων του
δημοσίου έχουν ως στόχο μέλη της Μειονότητας ή θεσμούς της Μειονότητας, με
αποτέλεσμα την απαξίωση, ιδίως προκειμένου περί θεσμών, τότε το ζήτημα είναι
περισσότερο σοβαρό, από ότι μπορεί κάποιος να το εκλάβει.
Ο νόμος 2345/1920 ρύθμισε για πρώτη φορά ζητήματα
Μουφτήδων στο ελληνικό κράτος, προσδιορίζοντας δικαιοδοσίες και αρμοδιότητες. Κατ’
αυτό το νόμο οι Μουφτήδες ήταν δημόσιοι υπάλληλοι και οι Μουφτείες κρατικές
αρχές. Η έννοια του δικαίου των ανθρωπίνων δικαιωμάτων ήταν ακόμα άγνωστη. Το
δικαίωμα της ελευθερίας της θρησκευτικής συνειδήσεως, της ελευθερίας της
λατρείας, της αυτόνομης οργάνωσης των θρησκευτικών κοινοτήτων, χωρίς
παρεμβάσεις του κράτους, που σήμερα, ακόμα και στην Ελλάδα, είναι αποδεκτά ως
αυτονόητα, τότε δεν ήταν. Μετά τον Β΄ παγκόσμιο πόλεμο, ο νεοσύστατος
Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών πρόσφερε στην παγκόσμια κοινότητα την Οικουμενική
Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, τον Δεκέμβριο του 1948.
Αργότερα στην Ευρώπη, έχουμε την Σύμβαση της Ρώμης
(1950), «διά την προάσπισιν των δικαιωμάτων του ανθρώπου και των θεμελιωδών
ελευθεριών», γνωστής και ως Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου
(ΕΣΔΑ), που κυρώθηκε από τη χώρα μας με το νομοθετικό διάταγμα 53/1974. Επί
πλέον, στα πλαίσια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η προστασία των δικαιωμάτων του
ανθρώπου ενισχύθηκε ακόμη περισσότερο με τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της
Ευρωπαϊκής Ένωσης. Η ΕΣΔΑ και ο Χάρτης Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής
Ένωσης, δεν είναι διακηρύξεις, που προσφέρουν σημεία προσανατολισμού μιας
ηθικής πολιτικής, αλλά πρόκειται για νομικά κείμενα που δεσμεύουν τα κράτη,
μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται η Ελλάδα και μάλιστα, έχουν αυξημένο κύρος,
σύμφωνα με διάταξη του άρθρου 28 του Συντάγματος.
Το άρθρο 13
του Συντάγματος, που αφορά την ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης, εμφανίζεται
πλήρως εναρμονισμένο με την κοινή
ευρωπαϊκή έννομη τάξη προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου.
Με τις
εξελίξεις στο δίκαιο των δικαιωμάτων του ανθρώπου, το
νομικό καθεστώς που διέπει τις Μουφτείες στην Ελλάδα, ως δομές οργάνωσης της
θρησκευτικής κοινότητας των Μουσουλμάνων ελληνικής ιθαγένειας στη Θράκη, αλλά
και την θέση του Μουφτή, ως ηγέτη της παραπάνω θρησκευτικής κοινότητας,
κρίνεται παρωχημένο και ασύμβατο, προς όσα επιτάσσουν τα νεότερα νομοθετήματα
και αφορούν την οργάνωση θρησκευτικών
κοινοτήτων, που δεν ανέχονται την παρέμβαση ή την επέμβαση του κράτους σ’
αυτές. Οι Μουφτείες, σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία «θεωρούνται δημόσιες
υπηρεσίες», ενώ οι Μουφτήδες, κατά νομοθετική πρόβλεψη επίσης, είναι δημόσιοι
υπάλληλοι και υπόκεινται στις ρυθμίσεις του υπαλληλικού κώδικα. Ουσιαστικά,
επιβιώνει ακόμα, το νομικό καθεστώς για την οργάνωση της θρησκευτικής
κοινότητας των Μουσουλμάνων της Θράκης του 1920, αφού η Πράξη Νομοθετικού
Περιεχομένου της 24 Δεκ. 1990 «Περί Μουσουλμάνων Θρησκευτικών
Λειτουργών», που κυρώθηκε με το νόμο 1920/1991 ως προς τα βασικά σημεία της επαναλαμβάνει το
νόμο 2345/1920.
Οι νόμοι, αν
δεν υπάρχουν οι κατάλληλοι άνθρωποι στους μηχανισμούς του κράτους, που θα
εμπνέονται από ένα αυθεντικά δημοκρατικό ήθος, όσο άψογοι νομοτεχνικά και αν
είναι, όσο προωθημένες αρχές και αξίες και αν περιέχουν, καθίστανται αδύναμοι
και ανενεργοί! Όταν αντί του δημοκρατικού ήθους, δημόσιοι λειτουργοί και
μάλιστα μετακλητοί (είτε αιρετοί, είτε διορισμένοι από τις εκάστοτε
κυβερνήσεις), εμφανίζουν δείγματα «εξουσιολατρείας», τότε διογκώνεται το
έλλειμμα δημοκρατικότητας στο κράτος. Όταν μάλιστα τα ελλείμματα
δημοκρατικότητας αφορούν την συμπεριφορά της κεντρικής εξουσίας απέναντι σε μια
Μειονοτική Κοινότητα πολιτών, που ως τέτοια είναι περισσότερο ευάλωτη στην
αυθαιρεσία, τότε εκδηλώνονται οι εγγενείς αδυναμίες της δημόσιας διοίκησης, που
αρνούνται με πείσμα να τηρήσουν την κατ’ ουσία νομιμότητα!
Είναι γνωστό
πως το Ραμαζάνι είναι ο πλέον ιερός μήνας των Μουσουλμάνων. Οι πιστοί απέχουν
από την ανατολή του ήλιου ως τη δύση, από την κατανάλωση τροφής και ποτών, από
το κάπνισμα, από τις σεξουαλικές σχέσεις και το κατά δύναμη, αφιερώνουν τον
χρόνο τους στην μελέτη του Ιερού Κορανίου, στην ενδοσκόπηση και στην έμπρακτη
εκδήλωση παροχών αλληλεγγύης. Ίσως θα άξιζε να φέρουμε ένα συγκεκριμένο
παράδειγμα για όσα αναφέρονται πιο πάνω, ως προς την περίοδο της νηστείας του
Ραμαζανιού. Στην Ξάνθη λόγου χάρη, στις 19 Ιουνίου, η έγερση των Μουσουλμάνων
από τον ύπνο και η λήψη τροφής, γίνεται στις 3:40 τα ξημερώματα, ενώ το ιφτάρ
(τελετουργικό δείπνο με την δύση του ήλιου) θα παρατεθεί στις 20:55. Τα ίδια
ισχύον και για τις 20 Ιουνίου.
Ο Υπουργός
Παιδείας με απόφασή του, κατά πάσα πιθανότητα μετά από εισήγηση του Γενικού
Γραμματέα Θρησκευμάτων, συγκρότησε μια Ομάδα Εργασίας «για την αναβάθμιση και
τον εκσυγχρονισμό της λειτουργίας των Μουφτειών της Μουσουλμανικής Μειονότητας
της Θράκης» (ΥΑ Αριθ. Πρωτ. 53877/Θ1/28-3-2017 ΑΔΑ: 6ΙΕ54653ΠΣ-ΙΝ4). Η Ομάδα είναι
τετραμελής, από υπαλλήλους του Υπουργείου Παιδείας, από τους οποίους τρεις υπηρετούν
στην Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων. Κανένα από τα μέλη της Ομάδας δεν είναι
Μουσουλμάνος ή Μουσουλμάνα! Η σύνθεση της Ομάδας έχει σχολιασθεί αρνητικά από
διαφόρους, αμέσως μετά τη σύστασή της, διότι αναμφίβολα αυτή καθ’ αυτή η
συγκρότηση μιας Ομάδας με τέτοιες αρμοδιότητες, αποτελεί ωμή παρέμβαση εκ
μέρους του κράτους στην Θρησκευτική Κοινότητα των Μουσουλμάνων. Θα προβληθεί
μάλλον το επιχείρημα, ότι κατά το γράμμα ενός νόμου, που δεν είναι συμβατός με
όσα επιτάσσει το ευρωπαϊκό δίκαιο προστασίας της θρησκευτικής έκφρασης και της
αυτόνομης οργάνωσης των θρησκευτικών κοινοτήτων, οι Μουφτείες είναι δημόσιες
υπηρεσίες και οι Μουφτήδες δημόσιοι υπάλληλοι, υπαγόμενοι σε όλους τους
περιορισμούς του υπαλληλικού κώδικα!
Το ότι η
σύσταση της Ομάδας Εργασίας αποτελεί παρέμβαση σε μια θρησκευτική κοινότητα που
το κράτος θα όφειλε να περιφρουρεί την αυτονομία της, αποδεικνύεται από το απλό
γεγονός, ότι μη Μουσουλμάνοι, δημόσιοι υπάλληλοι της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων
και του Υπουργείου Παιδείας γενικότερα, καλούνται κατ’ εντολή της πολιτικής
ηγεσίας τους, να εισηγηθούν τρόπους «για την αναβάθμιση και τον εκσυγχρονισμό
της λειτουργίας των Μουφτειών»…. Από την άλλη μεριά, με επίφαση την αναβάθμιση
και τον εκσυγχρονισμό των Μουφτειών, σύμφωνα με την παραπάνω υπουργική απόφαση,
επιχειρείται έλεγχος των Μουφτειών, όταν προβλέπεται ότι, στην Ομάδα Εργασίας
«θέτονται υποχρεωτικά κάθε είδους αρχεία, βιβλία, έγγραφα και οικονομικά
στοιχεία που τηρούνται στις Μουφτείες»!
Η Ομάδα
Εργασίας έκανε γνωστό στην Μουφτεία Ξάνθης, ότι πρόκειται να την επισκεφθεί
στις 19 και 20 Ιουνίου, στα πλαίσια του έργου που της έχει ανατεθεί. Ο Μουφτής
Ξάνθης, παρακάλεσε η επίσκεψη να πραγματοποιηθεί μετά την 27η Ιουνίου, που θα
παρέλθει και η γιορτή του Ραμαζάν Μπαϊράμ. Αμέσως την επομένη, στις 15 Ιουνίου
2017, στάλθηκε από το Υπουργείο νέο έγγραφο, που γνωστοποιούσε στον Μουφτή, ότι
η Ομάδα Εργασίας δεν πρόκειται να παρεκκλίνει, λόγω Ραμαζανιού, από το
πρόγραμμα της επίσκεψής της στις 19 και 20 Ιουνίου!
Ίσως είναι η
πρώτη φορά, στην μακροχρόνια αλληλογραφία της Μουφτείας Ξάνθης, που γίνεται
αποδέκτης ο Μουφτής ενός τέτοιου εγγράφου, έστω, από την τυπικά προϊσταμένη
αρχή των Μουφτειών. Πίσω από διατυπώσεις ευγένειας και φιλοφροσύνης, εκ μέρους
του υπογράφοντα το έγγραφο και μέλους της Ομάδας Εργασίας, γίνεται υπόμνηση διατάξεων
νόμων, που αναφέρονται στην δημοσιοϋπαλληλική ιδιότητα του Μουφτή και στον
υπαλληλικό κώδικα ως προς την υπηρεσιακή κατάστασή του (!!!), στον χαρακτήρα
της Μουφτείας ως δημόσιας υπηρεσίας και στον οργανισμό του Υπουργείου Παιδείας,
Έρευνας και Θρησκευμάτων, αφού ο εμπνευστής του εγγράφου, που πρέπει να
αναζητηθεί στον άμεσο πολιτικό προϊστάμενο του κράτους, που ασχολείται με τα
θρησκεύματα στη χώρα, επιδιώκει με κατ’ ουσίαν αυστηρό ύφος να υπενθυμίσει στον
Μουφτή Ξάνθης, ότι ως υπάλληλος, διευθύνει μια αποκεντρωμένη υπηρεσία του
Υπουργείου Παιδείας…. Εν κατακλείδι, ο πολιτικός προϊστάμενος του Υπουργείου,
που έχει ευθύνη για θέματα θρησκευμάτων, επιδιώκει να επιστήσει την προσοχή του
Μουφτή και κάθε αναγνώστη του εγγράφου, ότι «αφεντικό» και «κουμάντο» στις
Μουφτείες κάνει ο ίδιος και δεν είναι ανεκτές αντιρρήσεις προς ό,τι αποφασίζει!
Τα εξ Αθηνών
μέλη της Ομάδας Εργασίας θεωρούν «ευτυχή συγκυρία» την άφιξή τους στη Μουφτεία
Ξάνθης την περίοδο του Ραμαζανιού, πιστεύοντας ότι θα «κατανοήσουν καλύτερα τον
χαρακτήρα, τη λειτουργία και την αποστολή της Μουφτείας»…. Νομίζω ότι τους
είναι αδύνατο να κατανοήσουν όλα τα παραπάνω με την παραμονή τους στην Ξάνθη,
ουσιαστικά μιάμισης μέρας. Παρόλα αυτά θα μπορούσαν την Τρίτη, 20 Ιουνίου, να
ξυπνήσουν τα ξημερώματα, στις 3:40 και να τσιμπήσουν κατιτίς, όπως κάνουν οι
Μουσουλμάνοι. Στη συνέχεια να κατευθυνθούν σ’ ένα τζαμί, χάριν περισυλλογής και
να μείνουν απόλυτα νηστικοί ως τις 20:55….
Πόσο συχνά
δυστυχώς, με τέτοιες συμπεριφορές ανθρώπων της εξουσίας, έστω πρόσκαιρης, που
οι ίδιοι το λησμονούν από τη μέθη της δύναμης που νομίζουν ότι κατέχουν,
αληθεύει εκείνο το ψαλμικό: «μὴ πεποίθατε ἐπ᾿ ἄρχοντας, ἐπὶ υἱοὺς ἀνθρώπων,
οἷς οὐκ ἔστι σωτηρία».
©ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΔΟΣ
16/6/2017
