Η Μητέρα μου με έφερε στον κόσμο την ημέρα των Θεοφανείων του έτους 1949 στην Θεσσαλονίκη. Οι γονείς μου με βάφτισαν στην κολυμβήθρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας στις 16 Μαρτίου του σωτηρίου έτους 1950 και μου δόθηκε το όνομα Γεώργιος. Ήταν κατά το συνηθισμένο, μιας και στην Ελλάδα, το να είσαι Χριστιανός Ορθόδοξος, είναι προϊόν της γεωγραφίας και της ιστορίας του τόπου. Όπως στην Τουρκία, η γεωγραφία καθορίζει ότι θα είσαι Μουσουλμάνος ή στην Ιταλία ότι θα είσαι Καθολικός Χριστιανός κ.ο.κ..
Επί πολλά χρόνια αναζητούσα την οικείωση της πίστης στον Χριστό, εντός των κόλπων της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας, ως κατάληξη πορείας ενσυνείδητης επιλογής. Δεν μπορούσα να συμβιβαστώ με την παθητική αποδοχή μιας κληροδοσίας, που με κατέστησε, χωρίς καν να ερωτηθώ, Χριστιανό Ορθόδοξο.
Η αναζήτησή μου εξελίχθηκε σε μια πορεία μακρά, ανάμεσα σε μονοπάτια ποικίλα, σε ατραπούς φωτεινές ή σκιερές. Δεν περιορίστηκα να αναζητώ καθαρό και δροσερό νερό σε χριστιανικές εκκλησίες ή ομολογίες, πέραν της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά ταξίδεψα σε μέρη κοντινά και μακρινά, με την ελπίδα να βρω πηγές, που θα με ξεδιψούσαν.
Πριν πολλά χρόνια είχα συνδεθεί με την σούφικη αδελφότητα των Ριφαή στην Κωνσταντινούπολη. Προστέθηκε ένα “σημείο” στην ύπαρξή μου. Σε άλλη ευκαιρία είχα ταξιδέψει στο Βιετνάμ, και είχα την αγαθή τύχη να γνωρίσω τον υπέροχο και σοφό Δάσκαλο Thich Nhat Hanh, που η ζωή και η σκέψη του συνεχίζει να με πλουτίζει. Πρωτύτερα, είχα κρούσει την θύρα τεκτονικής στοάς και εισήλθα στους κόλπους της Αδελφότητας των Ελευθεροτεκτόνων....
Εκείνο που ομολογώ, είναι πως ποτέ, σε όλες τις περιηγήσεις και τους μετεωρισμούς της ύπαρξής μου, στις ποικίλες πνευματικές σχοινοβασίες, δεν έστρεψα ειλικρινά τα νώτα μου στον Ιησού Χριστό. Απεναντίας, κρατούσα μέσα μου την αγάπη για τον Ιησού. Δεν ήταν λίγες οι φορές, που αναγνώριζα τον εαυτό μου, σαν ένα τίποτα...
Καρυδότσουφλο·
ρεύματα του ποταμού
το ταξιδεύουν
Καρυδότσουφλο
ισορροπεί στο κύμα
δίχως μπούσουλα
Σε ατέλειωτες στιγμές απελπισίας, άφηνα την οδύνη μου να ψελλίσει:
Κραυγή στη σιγή
ερωτικός σπαραγμός
ικετήριος
Βαδίζοντας ανορθόδοξα, αμφισβητώντας τις απαιτήσεις των κατεστημένων δομών της θρησκείας, αλλά και της εκκλησίας της βαπτίσεώς μου, εκζητώντας τον Χριστό έχω γράψει ταπεινά:
Σαλός άφρονας
Σε ζητώ ανύστακτα
κι Εσύ εντός μου
Εν τέλει, παρέμενα:
Έκδημος πάντα
ερώμενος εκζητώ
Φίλου παστάδα
και έλεγα προς τον Ιησού:
Ζητώ να Σε δω,
Κεκρυμμένος ως απών
εντός της σιωπής
Πόσες φορές δεν έπιασα τον εαυτό μου να ψελλίζει: “Πιστεύω, Κύριε· βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ” (Μάρκος 9:24). Άλλες φορές, πολλές φορές, όταν ένιωθα κουρασμένος, ήθελα να “κουρνιάσω” ωσάν αδύναμο βρέφος στην αγκαλιά της Εκκλησίας, όπου βαφτίστηκα. Κάποιες ομολογίες αυτογνωσίας ως προς την Ορθόδοξη Εκκλησία, μου προσφέρουν μπάλσαμο στην ύπαρξη.
Έχω κρατήσει τα λόγια του πατέρα Λεβ Ζιλλέ: “Ω παράξενη Ορθόδοξη Εκκλησία, τόσο φτωχή και αδύναμη, που δεν έχεις, ούτε την οργάνωση, ούτε την κουλτούρα της Δύσης, παραμένοντας στη ζωή, σαν ένα θαύμα, μπροστά σε τόσες δοκιμασίες, θλίψεις και αγώνες. Μια Εκκλησία αντιθέσεων, ταυτόχρονα, τόσο παραδοσιακή όσο και τόσο ελεύθερη, τόσο αρχαϊκή και τόσο ζωντανή, τόσο τελετουργική αλλά και τόσο προσωπική. Μια Εκκλησία, που διαφυλάσσει με φροντίδα το ανεκτίμητο μαργαριτάρι του Ευαγγελίου, μερικές φορές κάτω από ένα στρώμα σκόνης. Μια Εκκλησία, που μέσα σε σκιές και σιωπή διατηρεί πάνω από όλα τις αιώνιες αξίες της αγνότητας, της φτώχειας, του ασκητισμού, της ταπείνωσης και της συγχώρεσης. Μια Εκκλησία, που συχνά δεν ξέρει πώς να ενεργεί, αλλά που μπορεί να τραγουδά τη χαρά του Πάσχα, όπως καμιά άλλη”. Ομιλία στην κηδεία του Αρχιμανδρίτη Ειρηναίου (Louis-Charles) Winnaert (1937). Βρίσκω την απαντοχή που έχω ανάγκη, στα λόγια του Olivier Clément: “...Προσβλέπουμε σ’ ένα Χριστιανισμό φτωχό και ελεύθερο, ικανό να δώσει μια μαρτυρία του Ευαγγελίου απέριττη”. Και ακόμη περισσότερο, στα λόγια του αγίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτη, που είναι γεμάτα κάλλος και φως: “Η ψυχή του Χριστιανού πρέπει να είναι λεπτή, να είναι ευαίσθητη, να είναι αισθηματική, να πετάει, όλο να πετάει, να ζει μες στα όνειρα. Να πετάει μες στ’ άπειρο, μες στ’ άστρα, μες στα μεγαλεία του Θεού, μες στη σιωπή. Όποιος θέλει να γίνει Χριστιανός, πρέπει πρώτα να γίνει ποιητής”.
Λυπάμαι, αλλά δεν εμπιστεύομαι κληρικούς, που αυτοαποκαλούνται γέροντες ή πνευματικοί. Τους βλέπω, ίσως με τα δικά μου μάτια που έχουν πρόβλημα, σαν κομισάριους ψυχών και σωμάτων, επικυρίαρχους της βούλησης των ανθρώπων, ενώ συχνά, δείχνουν να σέβονται ελάχιστα, όσους και όσες τους εμπιστεύτηκαν τις ψυχές τους. Έχω στο νου μου, τον λόγο του Ιησού στους Μαθητές Του: “δεν σας λέγω δούλους, αλλά φίλους” (Ιω. 15:15).
Πιστεύω πως το Άγιο Πνεύμα προσφέρει την Ελευθερία, κι αυτό δεν μπορεί να αναιρείται για καμιά σκοπιμότητα· αφού “οὗ τὸ Πνεῦμα Κυρίου, ἐκεῖ ἐλευθερία” (2 Κορινθ. 3:17). Βρίσκω παραμυθία στο λόγο της αγαπημένης μου Γερόντισσας Γαβριηλίας, ότι “η ζωή της Εκκλησίας βρίσκεται πέρα από κάθε ηθική πειθαρχία ή θρησκευτικά καθήκοντα. Είναι υπέρβαση της Ηθικότητας στην Πνευματικότητα”.
Στον Κανόνα Ζωής της χριστιανικής Κοινότητας της Northumbria (Northumbria Community), στάθηκα σε τούτο το απόσπασμα: “Αγκαλιάζουμε την πρόκληση, να ζήσουμε ως εκκλησία χωρίς τοίχους, ζώντας ανοιχτά ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν πιστεύουν, όπως και με άλλους πιστούς, με τέτοιο τρόπο, που η ζωή του Θεού να είναι ορατή στη δική μας ζωή, αλλά να μπορεί να αμφισβητηθεί ή να εγείρει ερωτήματα. Αυτό θα μας κάνει να οικοδομούμε φιλίες, έξω από τα «χριστιανικά γκέτο» και μακρυά από τη νοοτροπία των χριστιανικών αδελφοτήτων ή συλλόγων, χωρίς υστερόβουλα ευαγγελιστικά κίνητρα, αλλά επειδή νοιαζόμαστε πραγματικά”. Η καρδιά μου σκίρτησε... Τολμώ να ψελλίσω, πως αυτό που αναπαύει τη συνείδησή μου, είναι η Εκκλησία του Χριστού, χωρίς τοίχους, αφού ο Ιησούς Χριστός, η Κεφαλή της, είναι ο Κύριος του σύμπαντος Κόσμου, δίχως περιορισμούς και όρια και το Παράκλητο Πνεύμα, που οδηγεί την Εκκλησία στην πληρότητα της Αλήθειας, πνέει όπου θέλει. Όποιες στιγμές μετάνιωνα για την απιστία μου, για τις αμφιβολίες μου, για τις παράτολμες αναβάσεις και τις πτώσεις μου, χωρίς επίγνωση των πνευματικών κινδύνων για το πρόσωπό μου, είχα εκφραστεί με τον παρακάτω τρόπο, προς Αυτόν, που ένιωθα ως την ακριβή μου Αγάπη:
Γυρεύοντάς Σε, τριγυρνῶ μονοπάτια καί καλντερίμια συχνά κρυμμένα,
πού ὁδηγοῦν σέ άδιέξοδα...
καί χάνομαι ἀκριβή μου Ἀγάπη.
Σταυροκοπιέμαι καί προχωρῶ
ἀναζητώντας νερό νά ξεδιψάσω, ψωμί νά χορτάσω,
κρασί νά στηλώσω τό κορμί.
Ἀκριβή μου Ἀγάπη
κρυμμένη πίσω ἀπό ἀνήλιαγα ἐρείπια
σέ δακρυσμένα πρόσωπα
ντυμένη τήν ἀκούσια φτώχεια πού βασανίζει.
Ἀκριβή μου Ἀγάπη
εἶμαι γυμνός
μήτε κουρέλι δέν ἒχω, νά σκεπάσω τ’ ἀχαμνά μου,
μά κάπου, στό ἱλαρό φῶς τοῦ Ἑσπερινοῦ
σά νά εἶδα τό χαμόγελό Σου Καί τολμῶ....
Ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν
Κατά τις πορείες των αναζητήσεών μου είχα την τύχη να γνωρίσω μερικούς σπουδαίους ανθρώπους, όχι με τα κριτήρια του κόσμου και της καθωσπρέπει κοινωνίας, αλλά με κριτήρια το φως και την αλήθεια του Ανθρώπου....
Με αφορμή τους ανθρώπους που γνώρισα, είτε επρόκειτο για Χριστιανούς, Ορθόδοξους, Καθολικούς ή Ευαγγελικούς, είτε όχι, ένα πράγμα μου προσφέρθηκε ως χάρισμα άνωθεν πιστεύω: Έζησα την αλήθεια, πως ο Παράκλητος, “τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρών, καὶ τὰ πάντα πληρῶν”, πράγματι, ὅπου θέλει πνεῖ (Ιω. 3:8).
Συχνά έχω συναίσθηση και νιώθω τις πληγές μου, που αιμορραγούν. Κοιτάζω τα σημάδια της πτώσης μου, ως κοινωνού με τους απώτατους προγόνους μου, τον Αδάμ και την Εύα. Σε αντίθεση όμως με την αυστηρότητα και τη δογματική ακαμψία της διδαχής του “προπατορικού αμαρτήματος”, που εισήγαγε στην Εκκλησία της Δύσης ο ιερός Αυγουστίνος, νιώθω την υπέροχη δροσιά που προσφέρει το Ευαγγέλιο, όταν αναφέρεται στον Ιησού: “Ἦν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον, ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον” (Ιω. 1:9). Προσπαθώ να κατανοήσω την κατάσταση του γένους των ανθρώπων, και την δική μου βέβαια, μακριά από τους πειρασμούς της κατάθλιψης, σύμφωνα με τον ευαγγελικό λόγο. Καταθέτω εδώ, όσα έχω συλλέξει, ως φωτοδείχτες, προκειμένου να εμβαθύνω ακατάπαυστα στην αλήθεια που περιγράφει την σχέση του Ιησού με το φως και την ύπαρξη των ανθρώπων. Πρώτα πρώτα, πόση αλήθεια και πόση ενθάρρυνση έχει η ορθόδοξη προσευχή: “Χριστέ, τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον...”. Κατόπιν στέκομαι στον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, που έχει γράψει: “Τό Πνεῦμα τό ἅγιον, οὐδενός ἄπεστι τῶν ὄντων· καί μάλιστα τῶν λόγου καθοτιοῦν μετειληφότων.... Συνεκτικόν γάρ ὑπάρχει τῆς ἑκάστου γενέσεως, ὅτι Θεός καί Θεοῦ Πνεῦμα κατά δύναμιν προνοητικήν διά πάντων χωροῦν...” (Προς Θαλάσσιον 15). Κάνω ένα βήμα πιο πέρα και δανείζομαι ένα λόγο του Αδελφού Roger της Αδελφότητας του Taizé: “Μια αντανάκλαση του Χριστού είναι μέσα μας. Δεν έχει νόημα να προσπαθήσουμε να μάθουμε από τί αποτελείται. Έτσι, πολλοί άνθρωποι στη γη ακτινοβολούν την αγιότητα του Χριστού χωρίς να το συνειδητοποιούν και ίσως χωρίς να τολμούν να το πιστέψουν”. Αλλά και η γλυκιά μου αγία Γερόντισσα Γαβριηλία, που τόσο παρεξηγήθηκε από τους “θησαυροφύλακες της αλήθειας”, πόσο όμορφα λόγια είπε: “Μου έλεγαν πολλές φορές: Γιατί θεωρείς τους Ινδούς σαν δικούς σου, ή τους Μουσουλμάνους, ή τους Εβραίους; Μα γιατί εγώ βλέπω τον ίδιο τον Χριστό μέσα τους, που ίσως συνειδητά δεν τον γνώρισαν ακόμα…Και έβλεπα πολλούς από αυτούς με τις πράξεις τους να κάνουν αυτό που τους οδηγούσε να κάνουν το πνεύμα του Θεού…” (‘Η Ασκητική της Αγάπης’ σελ. 325). Είναι το Φως του Χριστού που προσφέρεται, χωρίς απαιτήσεις εκ των προτέρων, σε κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο.... Στην Βασιλεία του Θεού, στην Εκκλησία του Χριστού, που υπάρχει τώρα και όχι σ’ ένα μελλοντικό επέκεινα, είναι “τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσι Χριστός” (Κολοσ. 3:11). Αληθεύει ο λόγος της αγαπημένης Γερόντισσας Γαβριηλίας, πως “όποιος ζει στο Παρελθόν, είναι σαν τον πεθαμένο. Όποιος ζει στο Μέλλον με την φαντασία του, είναι αφελής, γιατί το Μέλλον είναι μόνον του Θεού. Η Χαρά του Χριστού βρίσκεται μόνο στο Παρόν. Στο Αιώνιο Παρόν του Θεού”. Μέσα στους σκοτεινούς λαβυρίνθους των ιδεών και των θεωριών, στο γέρμα των αναζητήσεων, ομολογώ, πως η Αλήθεια, δεν είναι ιδέα και σκέψη, δεν θησαυρίζεται σε φιλοσοφικά συστήματα ή σχολές, αλλά είναι το Πρόσωπο του Ιησού, που “διακήρυξε” “ἐγώ εἰμι ἡ ἀλήθεια” (Ιω. 14:6). Η εκ βαθέων μαρτυρία μου, με καθοδηγό τη συνείδησή μου είναι η εξής.
Χωρίς να θέλω να χαϊδέψω την ύπαρξή μου, εντούτοις, ο λόγος του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου μου προσφέρει ανάπαυση: “φιλοσόφει μοι περὶ κόσμου ἢ κόσμων, περὶ ὕλης, περὶ ψυχῆς, περὶ λογικῶν φύσεων βελτιόνων τε καὶ χειρόνων, περὶ ἀναστάσεως, κρίσεως, ἀνταποδόσεως, Χριστοῦ παθημάτων. Ἐν τούτοις γὰρ καὶ τὸ ἐπιτυγχάνειν οὐκ ἄχρηστον, καὶ τὸ διαμαρτάνειν ἀκίνδυνον” (Λόγος ΚΖ΄ Θεολογικός Πρώτος PG 36,25).
Πρώτα πρώτα θέλω να πω, ότι με τη σύντροφό μου Αλκμήνη, μετά από κοινή επιλογή, τελέσαμε πολιτικό γάμο, χωρίς να θεωρούμε τον δεσμό μας μια αστική σύμβαση. Δε νιώθω την ανάγκη να συμμετάσχω σε ένα γάμο μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία....
Μολονότι σέβομαι βαθειά την Εκκλησία του Χριστού και την πνευματικότητα που καλλιεργείται εντός της Ορθόδοξης Εκκλησίας, εντούτοις βρίσκομαι σε απόσταση από την θεσμική (στην αγγλική γλώσσα η λέξη είναι established church) Ορθόδοξη Εκκλησία του τόπου μου!
Νιώθω να περιφέρομαι σε σκιές σκοτεινές και υπόγειες διαδρομές, καθώς δεν περιορίζομαι στα του εαυτού μου, αλλά συχνά ασκώ κριτική, και με δριμείες κατηγορίες κατά ανθρώπων, ενώ δεν έχω κανένα τέτοιο δικαίωμα. Ομολογώ πως αυτή η συμπεριφορά μου μάλλον δείχνει εγωισμό και αμφισβήτηση του Θεού, που είναι ο μόνος που μπορεί να κρίνει τους ανθρώπους....
- Δεν αναπαύομαι με μια θεσμική εκκλησία, που επιδιώκει να ασκεί εξουσία ή να συμβιβάζεται με την εξουσία του κράτους, αντί να μιμείται τον Κύριο Ιησού, που στον επίγειο βίο Του ήταν διάκονος των πάντων και αποδέχθηκε εξαιτίας της απεριόριστης αγάπης Του την έσχατη ταπείνωση.
- Δεν αναπαύομαι με μια θεσμική εκκλησία, που συχνά περιφρονεί τους ανθρώπους του περιθωρίου, τους καταδιωγμένους και καταδικασμένους από την υποκριτική “καθωσπρέπει” κοινωνία μας, και δεν αγκαλιάζει με στοργή και χωρίς προϋποθέσεις όλους εκείνους, που η δήθεν ενάρετη κοινωνία πετά στα “σκουπίδια” με περισσήν οίηση για την αμφίβολη αρετή της.
- Δεν αναπαύομαι με μία θεσμική εκκλησία, που επιμένει να συνηγορεί στην φοβερή κατάσταση της διαίρεσης των Χριστιανών, προβάλλοντας σαν αδιαπραγμάτευτη “πίστη”, ότι αυτή, η θεσμική εκκλησία, είναι η μόνη κιβωτός της αλήθειας του Ευαγγελίου.
- Δεν αναπαύομαι σε μία θεσμική εκκλησία που περιφρονεί την Οικουμενική Κίνηση, μολονότι είναι μέλος του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών και το πλήρωμά της, κλήρος και λαός, ελάχιστα γνωρίζει για την Κίνηση, που πιστεύω ότι καθοδηγείται από το Άγιο Πνεύμα, προς αποκατάσταση της ενότητας των Χριστιανών και άρση του διχασμού των επί μέρους εκκλησιών.
- Δεν αναπαύομαι σε μια Εκκλησία, που πλήττεται από τον εθνικισμό και τους ανταγωνισμούς μεταξύ χριστιανικών λαών, όπως ιδίως συμβαίνει μεταξύ ορθοδόξων εκκλησιών, που έχουν μεταλλαχτεί, από κατά τόπους εκκλησίες, σε εθνικές εκκλησίες. Στις μέρες μας, η επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της ανεξάρτητης Ουκρανίας, μιας χώρας με πλειοψηφία Ορθοδόξων Χριστιανών, με τις “ευλογίες” του Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου, νομίζω πως αποτελεί μέγα σκάνδαλο...
- Δεν αναπαύομαι σε μία εκκλησία, στην οποία οι επίσκοποι έχουν γίνει δεσπότες και ηγεμόνες, με απόλυτες αυταρχικές εξουσίες επί των Χριστιανών. Που έχουν λησμονήσει εκείνο που θα όφειλαν να είναι, κατά τον λόγο του αποστόλου Παύλου: “υπηρέτες του Χριστού και οικονόμοι των μυστηρίων του Θεού” (1 Κορ. 4:1).
- Δεν αναπαύομαι σε μια εκκλησία, που υποτιμά τη γυναίκα, αποκλείοντάς την από την διακονία του Λαού του Θεού, στην διδαχή του Λόγου και στην διαχείριση των Μυστηρίων, κατά κύριο λόγο στην Ευχαριστιακή Σύναξη. Η ανεμπόδιστη πρόσβαση των γυναικών στην διακονία του Λαού του Θεού και στην διαχείριση των μυστηρίων, δεν έχει σχέση με εκκοσμίκευση και υποχώρηση μπροστά σε αξιώσεις του φεμινιστικού κινήματος, αλλά αποτελεί στοιχειώδη υπακοή σε εκείνο που διακηρύττει η Γραφή, ότι “οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ”. (Επιστολή προς Γαλάτας 3:28). Αν εξαιρέσουμε το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, που επανέφερε τον αποστολικό θεσμό των Διακονισσών στους κόλπους του, καμιά άλλη τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν το έχει αποτολμήσει....
- Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που δαιμονοποιεί τον έρωτα των ανθρώπων και αντιμετωπίζει την σεξουαλικότητα, όχι ως ευλογία και πηγή χαράς, αλλά σαν αναγκαίο κακό, που εξυπηρετεί μόνον τη “διαιώνιση του είδους”.
- Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που οι λειτουργοί της, μετατρέπονται σε μεσάζοντες μεταξύ Θεού και ανθρώπων, όπως οι ιερείς στον Ιουδαϊσμό και στις διάφορες εθνικές λατρείες, καθιστώντας ορατή την ύπαρξη των αρχέγονων σαμάνων εντός της Κοινωνίας της Βασιλείας του Θεού, ανεπίτρεπτα. Όταν οι ποιμένες γίνονται μεσάζοντες, ακυρώνεται ο λόγος της Γραφής, που λέγει, πως όλοι οι Χριστιανοί, χωρίς διάκριση, έχουν καταστεί “γένος ἐκλεκτόν, βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον” (1 Πέτρου 2:9) “καὶ ...ἱερεῖς τῷ Θεῷ καὶ πατρὶ αὐτοῦ” (Αποκάλυψη 1:6).
- Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που επιτρέπει, να συντηρεί στους κόλπους της τον αντισημιτισμό, την ξενοφοβία και τον εθνικιστικό ρατσισμό, μολύνοντας έτσι τις συνειδήσεις των μελών της.
- Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που δεν μετανοεί έμπρακτα, για όσα μελανά έχουν συμβεί με πρωταγωνιστές εκκλησίες, σε φρικτούς διωγμούς κατά των Εβραίων, των κατά κατά σάρκα συγγενών του Ιησού Χριστού, της Παναγίας Μητέρας Του, των Αποστόλων και ένα σωρό αγίων μορφών, ιδίως της πρώτης Εκκλησίας.
- Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που λειτουργεί περισσότερο ως θησαυροφύλακας μουσείου, προσπαθώντας να περισώσει “θησαυρούς πολιτισμού ή εθνικής μνήμης”, ακόμα και αν τούτο έχει ως συνέπεια την αλλοίωση της μαρτυρίας του Ευαγγελίου προς τον κόσμο. Όταν “συνάντησα” την Οικουμενική Κοινότητα του Taizé, που ίδρυσε ο μαρτυρικής μνήμης Αδελφός Roger, ένιωσα αγαλλίαση και ειρήνευσε η ψυχή μου. Δέχθηκα δροσιά στην καψαλισμένη ψυχή μου, με την ομολογία του Αδελφού Roger, που είχε πει: “...βρήκα τη χριστιανική μου ταυτότητα συμφιλιώνοντας μέσα μου την πίστη των καταβολών μου με το μυστήριο της Καθολικής πίστης, χωρίς τη διακοπή της κοινωνίας με κανένα”. Ένιωσα βαθιά παραμυθία, ξανακούγοντας τον Αδελφό Roger, λέγοντας, ότι “ο Χριστός ήρθε πάνω στη γη, όχι για να ιδρύσει μια καινούργια θρησκεία, αλλά για να προσφέρει σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη την κοινωνία με τον Θεό”!
Τολμώ να ομολογήσω, ότι πιστεύω πως πράγματι, η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο, κατά τον προφητικό λόγο του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι.... Και συμμερίζομαι, την πίστη του Ρώσου συγγραφέα, πως η Ομορφιά σαρκώνεται κατ’ εξοχήν στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού.
Θα ήθελα να προσθέσω αυτές τις σκέψεις μου: Στην Καινή Διαθήκη συναντούμε την εξής “διακήρυξη”: Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστί (1 Ιωάννη 4:16). Ίσως είναι η μόνη φορά που προσδιορίζεται ο Θεός, μολονότι παραμένει “ἀπερινόητος” (Σὺ εἶ Θεὸς ἀνέκφραστος, ἀπερινόητος, ἀόρατος, ἀκατάληπτος. Από την θεία Λειτουργία αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου). Συλλογιέμαι, πως η αγάπη είναι μια δύναμη, που αναιρεί την μοναξιά και ποθεί ως απόλυτη ανάγκη ύπαρξης την κοινωνία με τον άλλο. Και η σκέψη μου προχωρά δύο βήματα πιο πέρα. Επειδή ο Θεός αγαπά, θέλει να βρίσκεται σε κοινωνία με τον σύμπαντα Κόσμο και να εξαρτάται από τους ανθρώπους και όλα όσα κοσμούν το Σύμπαν!
Στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, αυτή η αγάπη, ως υποστατική ιδιότητα του Θεού, σαρκώθηκε, και εκδηλώθηκε, όταν εκουσίως δέχθηκε τον θάνατο του σταυρού. Πέραν αυτού, η πίστη στον Θεό ως Αγία Τριάδα, είναι φανέρωση της αλήθειας ότι ‘ο Θεός είναι αγάπη’. Γιατί η κοινωνία των αδιαίρετων μεταξύ τους Προσώπων, υπάρχει εξαιτίας αυτής της αγάπης.
Κλείνοντας, ένα ζητώ: Το έλεος του Θεού, εν Χριστώ Ιησού.... Αμήν.
Γεώργιος (Δούδος) ο και Αναγνώστης καρείς,
παρά του μακαριστού Ιεράρχου κυρού Παντελεήμονος του Παπαγεωργίου
κανονικού Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης
στη Νήσο Πάτμο
24 Νοεμβρίου 2022
Τεσσαρακοστή των Χριστουγέννων
