Powered By Blogger

Wednesday, May 24, 2023

Η αρχή της πλειοψηφίας, από τα θεμελιώδη γνωρίσματα της φιλελεύθερης δημοκρατίας, πόσο αλάνθαστη είναι άραγε;

Η σύγχρονη αντιπροσωπευτική δημοκρατία, το μοντέλο που επικρατεί στον δυτικό κόσμο και λειτουργεί με την εκλογή αντιπροσώπων του “λαού” σε προβλεπόμενες περιόδους, με τα ανθρώπινα μέτρα των ελαττωμάτων μας ως όντων, εμφανίζει αρκετά θετικά στοιχεία. Προς Θεού όμως, κάθε άλλο παρά λειτουργεί ικανοποιητικά, ως προς την αποτελεσματική θεσμική έκφραση της λαϊκής κυριαρχίας, που επικαλούνται συχνά υπερβολικά τα σύγχρονα δημοκρατικά κράτη. Ο λόγος του Πλάτωνος στην Πολιτεία του, ότι “τὸ δίκαιον οὐκ ἄλλο τι ἢ τὸ τοῦ κρείττονος συμφέρον” (338c), παραμένει επίκαιρος και συχνά, τραγικά επίκαιρος! Τα αποτελέσματα των εθνικών εκλογών στη χώρα, στις 21 Μαΐου του 2023, όπως και αν τα κοιτάξεις, προκαλούν έντονους προβληματισμούς. Δεν έχω την πρόθεση να δαιμονοποιήσω πολιτικά κόμματα, ακόμα και αν δεν συμφωνώ με όσα υποστηρίζουν. Άλλωστε ο μανιχαϊσμός ποτέ δεν υπήρξε καλός σύμβουλος, είτε στην προσωπική ζωή μας, είτε στον κοινοτικό βίο μας, όσο και αν δεν θέλουμε να το παραδεχτούμε, γιατί πολύ συχνά μας βολεύει η μανιχαϊστική θέαση των πραγμάτων. Ο Erich Fromm, είχε κυκλοφορήσει το 1955 το βιβλίο του “The Sane Society” (η ελληνική μετάφραση έχει τον τίτλο “Η Υγιής Κοινωνία”). Στην σελίδα 14 της πρωτότυπης έκδοσης, σε ελληνική απόδοση, ο συγγραφέας διατυπώνει τις εξής σκέψεις: “Γίνεται δεκτό με πολλή αφέλεια, ότι το γεγονός, πως η πλειοψηφία των ανθρώπων μοιράζεται ορισμένες ιδέες ή συναισθήματα, αποδεικνύει την εγκυρότητα αυτών των ιδεών και συναισθημάτων. Τίποτα δεν απέχει περισσότερο από την αλήθεια. Η συναινετική επικύρωση αυτή καθαυτή, δεν έχει καμία σχέση με τη λογική ή την ψυχική υγεία. Όπως υπάρχει ένα folie à deux (τρέλα για δύο), έτσι υπάρχει ένα folie à millions (τρέλα για εκατομμύρια). Το γεγονός ότι εκατομμύρια άνθρωποι μοιράζονται τις ίδιες κακίες, δεν κάνει αυτές τις κακίες αρετές, το γεγονός ότι μοιράζονται τόσα πολλά λάθη, δεν κάνει τα λάθη να είναι αλήθειες και το γεγονός ότι εκατομμύρια άνθρωποι μοιράζονται την ίδια ψυχική παθολογία δεν κάνει αυτούς τους ανθρώπους ψυχικά υγιείς ή έστω λογικούς”. Άθελα μου έρχεται στο νου, ότι ο Αδόλφος Χίτλερ, με βάση το Σύνταγμα της Δημοκρατίας της Βαϊμάρης είχε αναδειχθεί καγκελάριος στη Γερμανία τον Ιανουάριο του 1933 και στη συνέχεια αποκάλυψε στην ανυποψίαστη ανθρωπότητα το Κακό!

Monday, May 08, 2023

Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΜΟΥ

“...στη ζυγαριά της αλήθειας, ο πόνος βαραίνει περισσότερο, από οποιοδήποτε ανατρεπτικό κίνημα, χάριν της ουτοπίας”. Don Ernesto de la Barca Η Αριστερά, με όλα τα προσωπεία που έχει φορέσει στη διαδρομή του χρόνου, επέμενε να φανερώσει πάνω στη γη μιαν Ουτοπία. Και σε τούτο τον αγώνα, η μέθη για την πραγμάτωση ενός άπιαστου ονείρου σκόρπισε πολύ πόνο, έγιναν φρικτά εγκλήματα. Δολοφονήθηκαν αθώοι άνθρωποι, γιατί οι Αριστεροί νόμιζαν, πως στέκονταν εμπόδιο στην πραγμάτωση της Ουτοπίας. Ξεθεμελιώθηκαν μακραίωνες αρχές και παραδόσεις, που είχαν κριθεί σαν φρένα στο είδωλο που ονομάστηκε Πρόοδος. Παρόλα αυτά, η Αριστερά αντέχει στον 21ο αιώνα, προσαρμοσμένη στις νέες συνθήκες. Το Όραμα μιας πιο δίκαιης κοινωνίας, όχι ως Ουτοπίας, μα ως πολιτικής πρότασης, παραμένει επίκαιρο, όσο υπάρχουν αδικημένοι άνθρωποι, όσο υπάρχει φτώχεια και εκμετάλλευση, όσο μια μειοψηφία ισχυρών της οικονομίας διαφεντεύει τις ζωές μας, χάριν του κέρδους, που γεννά κατόπιν την δύναμη και την επιβολή. Η Αριστερά μου γνωρίζει δυο αγκωνάρια που την στηρίζουν: Ελευθερία και Αλληλεγγύη. Αξίες απαρέγκλιτες και απόλυτα αδιαπραγμάτευτες. Σε τούτες τις αρχές οικοδομείται συνεχώς, μέρα με τη μέρα η Ανοιχτή Κοινωνία των Ανθρώπων. Ανοιχτή Κοινωνία, δίχως αποκλεισμούς, δίχως περιθωριοποιήσεις, δίχως φράχτες διακρίσεων για οποιοδήποτε λόγο.... Ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς είχε γράψει, “…ἔμφυτος ἅπασιν ἀνθρώποις ὁ τῆς ἐλευθερίας πόθος…” (Ρωμαϊκή Αρχαιολογία, Λόγος δ΄, κεφάλαιον ΠΓ, 2). Ο Προφήτης του Θεού, είχε καλέσει τους ανθρώπους· “δικαιοσύνην μάθετε, οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς” (Ησαΐας 26:9). Η Αριστερά είναι ένας τεράστιος χώρος σκέψης, κοινωνικού προβληματισμού και πολιτικής δράσης. Μετά την χωρίς την παραμικρή αμφιβολία αποκάλυψη των εγκλημάτων του Στάλιν και αργότερα του Μάο Τσε-τουνγκ, η Αριστερά δεν έχει καμιά σχέση, με τον σταλινικό “μαρξισμό-λενινισμό”, ούτε με όσα φοβερά έγιναν στην λεγόμενη πολιτιστική επανάσταση της Κίνας, ούτε βέβαια με τις μαζικές γενοκτονικές δολοφονίες των Ερυθρών Χμερ. Η Αριστερά οφείλει να απεγκλωβιστεί από πολιτικές αναλύσεις εξαρτημένες από παρωχημένες εποχές, με διαφορετικά δεδομένα. Για την Αριστερά, η διασφάλιση της αρχής της ελευθερίας συμπορεύεται με το κράτος δικαίου, την θεσμική διασφάλιση της ελευθερίας της έκφρασης και της επικοινωνίας. Για την Αριστερά η Αλληλεγγύη, ως δύναμη συνοχής των κοινωνικών ομάδων που συγκροτούν το τμήμα των εργαζόμενων του λαού πρέπει να παραμένει συνεχώς ενεργή πρόταση. Η αλληλεγγύη ως πολυεπίπεδη πολιτική επιλογή, σημαίνει ενίσχυση του κράτους πρόνοιας και των θεσμών του. Αλληλεγγύη όμως σημαίνει πως η Εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες είναι προσιτή για όλους. Ότι η Υγεία δεν αντιμετωπίζεται σαν εμπόρευμα. Αριστερά δεν μπορεί να σημαίνει κρατισμό, ούτε ανάληψη από το κράτος επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η επιχειρηματικότητα δεν μπορεί να δαιμονοποιείται, αλλά να ενθαρρύνεται με ακύρωση της περιττής γραφειοκρατίας. Η ενθάρρυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε όλους τους τομείς από την πολιτεία, σημαίνει ταυτόχρονα για την Αριστερά, λειτουργία θεσμών κοινωνικού ελέγχου των ιδιωτικών επιχειρήσεων στα πλαίσια της κοινωνικής ευθύνης και επιρροής καθεμιάς επιχείρησης. Η Αριστερά και οι πολιτικοί φορείς που επικαλούνται τις αξίες της στους σύγχρονους καιρούς, δεν μπορεί να είναι αγκυλωμένοι από σεκταρισμό και πολιτικό δογματισμό. Κοντολογίς, ο διάλογος με ευρύ φάσμα πολιτικών σχημάτων πρέπει να διακρίνει κόμματα που επικαλούνται αριστερές αρχές και συνακόλουθα, να είναι πρόθυμα για συμβιβασμούς, όχι για την διαχείριση και τη νομή της κρατικής εξουσίας αλλά για την πληρέστερη διακονία του λαού. Τέλος και πολύ σημαντικό, είναι πως η Αριστερά, έχει χρέος να αμφισβητεί ακατάπαυστα το κύρος της κρατικής εξουσίας. Η εξουσία του κράτους, όταν γίνεται tatoo απυρόβλητο στην κριτική, τρέφει τις ταξικές διακρίσεις και γεννά συνεχώς καινούργια φαρμακερά κεφάλια της λερναίας ύδρας. Η Αριστερά οφείλει, αν πρόκειται να είναι αυθεντική, να συγκατανεύει στην Αναρχία! Τα παρακάτω λόγια του Errico Malatesta, δεν είναι δυνατό να αφήνουν αδιάφορους τους Αριστερούς και τα κόμματα, που επικαλούνται την Αριστερά: “οι καταπιεσμένες μάζες που ποτέ δεν αποδέχτηκαν πλήρως την καταπίεση και τη φτώχεια και που… δείχνουν να διψούν για δικαιοσύνη, ελευθερία και ευημερία, αρχίζουν να κατανοούν ότι δεν θα μπορέσουν να επιτύχουν τη χειραφέτησή τους παρά μόνο με την ένωση και την αλληλεγγύη με όλους τους καταπιεσμένους, με τους εκμεταλλευόμενους όπου γης”. Η Αριστερά μου, κρατά σαν φυλαχτό τον λόγο του Εβραίου σοφού Χιλέλ του Πρεσβύτερου (περίπου 110 π.Χ.- 10 μ.Χ.): “Όποιος καταστρέφει μια ψυχή, είναι σα να έχει καταστρέψει ολόκληρο τον κόσμο. Και όποιος σώζει μια ζωή, είναι σα να σώζει ολόκληρο τον κόσμο”. Δυστυχώς, συχνά αληθεύει η σκέψη του Jacques Julliard, αρθρογράφου στο αριστερό περιοδικό «Marianne», ότι, “...σήμερα η Αριστερά υπάρχει κυρίως μέσα στις καρδιές των ανθρώπων, ως πόθος για ελευθερία και ισότητα, απαύγασμα της δικαιοσύνης, ενώ δύσκολα θα τη βρούμε σε κόμματα που την επικαλούνται.” Στοιχειωμένα τα όνειρά μας.... Είχαμε την ψευδαίσθηση, πως οι εφιάλτες μας, είχαν βυθιστεί στο έρεβος της λήθης. Πόσο στ’ αλήθεια έχουμε σφάλλει. Ο τρόμος, η ύβρις, η άρνηση κάθε ίχνους πολιτισμού, ορθώνονται μπροστά μας με περισσήν αναίδεια... Το ήθος, έχει πεταχτεί σαν άχρηστο σκουπίδι της μανιώδους κατανάλωσης που μας διαφεντεύει. Ο εφιάλτης, που έλαβε σάρκα, οστά κι ένα χαμόγελο αυτάρεσκο έχει όνομα, είναι το Κράτος.... Μιλώντας για την Αριστερά μου, λέγω στους συνοδοιπόρους μου: Μη λησμονείτε σύντροφοι και συντρόφισσες, πως τούτο τον κόσμο τον σώζουν μονάχα οι τρελοί και οι προφήτες. Αυτοί τον σπρώχνουν προς τα μπρος, αυτοί γιατρεύουν τις πληγές του, που ματώνουν ή έχουν κακοφορμίσει. Οι "καθώς πρέπει" σέρνονται πέρα δώθε στον κόσμο και τον σκονίζουν μονάχα. Η Αριστερά μου πρέπει να πορεύεται με το όραμα της Αναρχίας. Να αμφισβητεί συνεχώς την εξουσία του κράτους, αλλιώς είναι κίβδηλη. Γιατί, όπως έχει γράψει ο Jaques Ellul "δεν μπορεί να υπάρξει πολιτική εξουσία χωρίς τυραννία". H Αριστερά οφείλει να αποδεσμεύσει την πολιτεία από τον εναγκαλισμό της εκκλησίας, όπως συμβαίνει στην Ελλάδα. Ο χωρισμός πολιτείας και θρησκευμάτων δεν σημαίνει εχθρότητα απέναντι στην θρησκευτική πίστη, ούτε εναντίωση κατά της εκκλησίας. Αλλά είναι ανάγκη να υπάρχουν θεσμικοί φραγμοί, ώστε η Ορθόδοξη Εκκλησία να μην μπορεί να επηρεάζει τον δημόσιο βίο της χώρας, σε αντίθεση με ό,τι συμβαίνει σήμερα. Οι παντιέρες της Αριστεράς μου, θέλω να είναι πολύχρωμες, στολισμένες με τα χρώματα του Ουράνιου Τόξου. Να δείχνουν πως η Ανοιχτή Κοινωνία της Αριστερής Πρότασης είναι απαλλαγμένη από κάθε είδους εθνικισμούς και προκαταλήψεις λόγω γλώσσας, φυλής, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή σεξουαλικής επιλογής. Η Αριστερά μου, τιμά και αναγνωρίζει τις μειονοτικές κοινότητες στη χώρα μου, αλλά και στην πιο πλατειά πατρίδα την Ευρώπη. Γιώργος Δούδος 8 του Μάη 2023