ΑΜΦΙΣΒΗΤΗΣΗ ΤΩΝ ΘΡΗΣΚΕΙΩΝ
ΠΟΥ ΕΝΑΝΤΙΩΝΟΝΤΑΙ ΣΤΗ ΖΩΗ ΚΑΙ ΣΤΙΣ ΧΑΡΕΣ ΤΗΣ
Αφορμή για τούτο το σημείωμα μου πρόσφερε η παρακολούθηση δύο ταινιών στο NETFLIX: Η μία ήταν η DISOBEDIENCE, με απόδοση του τίτλου στα ελληνικά ΑΝΥΠΑΚΟΗ και η άλλη η BOY ERASED, που στα ελληνικά ο τίτλος αποδόθηκε ως ΔΙΑΓΡΑΦΗ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ.
Και οι δυο ταινίες καταπιάνονται με το ίδιο θέμα: Η ομοφυλοφιλία σε μια συντηρητική εβραϊκή κοινότητα στη Βρετανία και σε μια συντηρητική επίσης, ευαγγελική χριστιανική κοινότητα στις Η.Π.Α..
Συνήθως περιορίζουμε την έννοια της θεσμικής θρησκείας σε ένα θρήσκευμα, που αναγνωρίζεται ως επίσημη ή κρατική θρησκεία σε μια χώρα. Θα πρότεινα μια διεύρυνση της έννοιας και στις περιπτώσεις, που η θρησκεία ασκεί καταλυτική επιρροή σε μια κοινότητα ανθρώπων, ακόμα και αντίθετα με τους κοινούς νόμους. Οι θρήσκοι Εβραίοι σε χώρες της Διασποράς κατά κανόνα ζουν σε γκέτο, που έχουν φτιάξει οι ίδιοι για να περιφρουρούν τον τρόπο ζωής τους, σύμφωνα με τις επιταγές της Halakhah (σύνολο κανόνων που ρυθμίζουν θρησκευτικές πρακτικές και λεπτομέρειες της καθημερινότητας των Εβραίων). Οι Ευαγγελικοί Προτεστάντες στην Αμερική ασκούν έντονες πιέσεις στην δημόσια ζωή και χαρακτηρίζονται για τον ακραίο φονταμενταλισμό τους. Άλλωστε ο όρος “φονταμενταλισμός”, που συνήθως τα τελευταία χρόνια αποδίδεται σε Μουσουλμάνους, ξεκίνησε από Ευαγγελικούς που ακολουθούν την Βίβλο κατά γράμμα, χωρίς ερμηνευτικές κατ’ αυτούς παρεκκλίσεις, για την αναζήτηση της ουσίας του μηνύματος πίσω από το γράμμα....
Το χαρακτηριστικό μιας θεσμικής θρησκείας, με την διευρυμένη έννοια που πρότεινα πιο πάνω, είναι ότι κατ’ αρχάς είναι άκρως συντηρητική στο δόγμα των πιστεύω της και στις ηθικές επιταγές, που επιβάλλει στους πιστούς της. Και κατά δεύτερο λόγο, με ένα σωρό τρόπους ασκεί πιέσεις και επηρεάζει την κοινωνική και πολιτική ζωή, με σκοπό, κατά τη μέθοδο του μυθικού Προκρούστη να προσαρμόσει την πραγματικότητα στις δικές της απαιτήσεις, ακόμα και αν αυτές οι απαιτήσεις είναι απόλυτα αντίθετες στον ορθό λόγο ή στην κοινή λογική και στην Επιστήμη, που κατά κανόνα αντιμάχεται περιφρονητικά.
Στην πρώτη ταινία, ο Ραβίνος της κοινότητας, όταν διαπιστώνει ότι η μοναχοκόρη του είναι ομοφυλόφιλη, της επιβάλλει την ποινή του εξοστρακισμού από την κοινότητα (herem στα εβραϊκά) και την αποκλήρωσή της μετά το θάνατό του. Στη δεύτερη ταινία, όταν ο μοναχογιός της οικογένειας, που ο πατέρας ασκεί και καθήκοντα ποιμένα σε κοινότητα Βαπτιστών, διαπιστώνεται πως είναι ομοφυλόφιλος, κατόπιν συμβουλών των “σοφών”, στέλνεται για “μεταστροφή” σε ένα ίδρυμα που αναλαμβάνει με φοβερές πρακτικές να μεταστρέψει ομοφυλόφιλους άνδρες και γυναίκες στην straight σεξουαλικότητα!
Η ομοφυλοφιλία αποτελεί μια ανθρώπινη κατάσταση, συνομήλικη όπως φαίνεται με την ανθρώπινη ύπαρξη.
Οι θεσμικές θρησκείες θεωρούν την ομοφυλοφιλία θανάσιμη αμαρτία και σίγουρο διαβατήριο για την κόλαση! Από τους ταγούς θρησκειών, που μονοπωλούν για τον εαυτό τους ως δικαίωμα, την ερμηνεία των ιερών βιβλίων και των άλλων πηγών πίστης και ηθικής που ποδηγετούν την κοινότητα των πιστών, διατυπώνουν εδώ και αιώνες θέσφατα, που αντιμάχονται την Ζωή και ό,τι προσφέρει Χαρά στους ανθρώπους. Θεολόγοι, ιεράρχες, πάστορες, πολλοί “μεγάλοι” ραβίνοι, ουλεμάδες και αγιατολλάχ πετούν την χαρά του έρωτα στην κόλαση της αμαρτίας και αντιμετωπίζουν το σεξ, σαν αναγκαίο κακό, χρήσιμο μόνο για την “διαιώνιση του είδους”! Όταν το σεξ γενικά θεωρείται χρήσιμο αναγκαίο κακό, πολύ περισσότερο η ομοφυλοφιλία, που δεν βοηθά στον υπερπληθυσμό της γης, δεν μπορούσε, παρά να αντιμετωπίζεται με απόλυτη απαξία!
Τα πράγματα έχουν αλλάξει εδώ και μερικά χρόνια, κι αυτό προσφέρει ελπίδα, πως επιτέλους η θρησκευτικότητα αποκτά την αναγκαία φιλάνθρωπη διάστασή της, τόσο όσον αφορά τον έρωτα γενικά, όσο και ειδικότερα τον ομοφυλόφιλο έρωτα. Στην Αγγλικανική Κοινωνία και σε πολλές εκκλησίες της Μεταρρύθμισης γυναίκες γίνονται ιερείς ή ποιμένες και η ομοφυλοφιλία, δεν αποτελεί κώλυμα διακονίας της εκκλησιαστικής κοινότητας. Το ίδιο συμβαίνει σε προοδευτικούς κύκλους Εβραίων, που γυναίκες γίνονται ραβίνοι και η ομοφυλοφιλία δεν αποτελεί πια εμπόδιο. Στο Ισλάμ τα βήματα είναι πιο δειλά αλλά ακόμη πιο τολμηρά. Παρόλα αυτά είναι γιγάντια βήματα ελπίδας. Υπάρχουν τζαμιά, που είναι ανοιχτά χωρίς διακρίσεις σε ομοφυλόφιλους άνδρες και γυναίκεςi. Ενώ Μουσουλμάνες γυναίκες έχουν τολμήσει, παρά τις αμφισβητήσεις και τις κατάρες από αντιδραστικά μουσουλμανικά κέντρα “αυθεντίας” να είναι ιμάμες σε σύναξη πιστών ανδρών και γυναικών. Στην Καθολική Εκκλησία η παρουσία του γλυκύτατου ιερέα padre Júlio Lancellotti, σε μια υποβαθμισμένη περιοχή του Sao Paulo, που βλέπει με καθαρά και ανυπόκριτα μάτια τους ομοφυλόφιλους και τους τρανς ως παιδιά του Θεού, μπορώ να πω ότι είναι μια αίσθηση παρουσίας της Χάρης του Θεού σε μια δύσκολη γειτονιά του κόσμου! Τέλος, η σχετικά πρόσφατη δημόσια δήλωση του Πάπα Φραγκίσκου, ότι και οι ομοφυλόφιλοι έχουν δικαίωμα για μια οικογένεια, για τον απλό λόγο ότι είναι παιδιά του Θεού, είναι κάτι, που προσφέρει ευκαιρία στην ελπίδα ν’ ανθίσει!
Στις Η.Π.Α. επί δεκαετίες, η “επιστήμη” θεωρούσε την ομοφυλοφιλία ως διαστροφή, ως ασθένεια που μπορούσε να “θεραπευθεί”. Έχει καταγραφεί ότι 698.000 ενήλικες Αμερικανοί ομοφυλόφιλοι, γυναίκες και άνδρες, έχουν υποβληθεί σε “θεραπεία μεταστροφής” της σεξουαλικότητάς τους!
Εν τέλει, ένας μεγάλος αριθμός επιστημονικών στοιχείων δείχνει ότι, το να είναι κάποια λεσβία, ή κάποιος gay, αμφιφυλόφιλος, τρανσέξουαλ ή διαφυλετικός ή διαφυλεκτική, είναι μια κατάσταση απόλυτα συμβατή με μια φυσιολογική και υγιή ζωή. Η κλινική βιβλιογραφία δείχνει ότι οι σεξουαλικές προτιμήσεις και τα συναισθήματα απέναντι σε άτομα του ίδιου φύλου είναι υγιή. Είναι καταστάσεις, που αποτελούν αποδεκτές παραλλαγές της ανθρώπινης σεξουαλικότητας, χωρίς επιφυλάξεις.
Παρόλα αυτά, ο στιγματισμός και οι διακρίσεις σε βάρος των ομοφυλόφιλων, κάτι που δυστυχώς δεν έχει εξαλειφθεί σε πάρα πολλές κοινωνίες, μπορεί να οδηγήσει σε προβλήματα ψυχικής υγείας. Η ομοφυλοφιλία από μόνη της, δεν είναι πρόβλημα ψυχικής υγείας. Αυτή είναι η γνώμη της επιστημονικής κοινότητας, που εγκρίθηκε από τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας καταρτίζει την Διεθνή Στατιστική Ταξινόμηση Νόσων και Συναφών Προβλημάτων Υγείας (ICD). Αυτή η λίστα επανεξετάζεται τακτικά και τροποποιείται ανάλογα, σύμφωνα με τις κάθε φορά τελευταίες ιατρικές έρευνες. Το 1977, το ICD-9 εξακολουθούσε να απαριθμεί την ομοφυλοφιλία ως ασθένεια. Ωστόσο, ο ΠΟΥ αργότερα, αφαίρεσε το στοιχείο, που αναφερόταν στην ομοφυλοφιλία από τη λίστα. Η 43η Παγκόσμια Συνέλευση Υγείας ενέκρινε αυτήν την απόφαση τον Μάιο του 1990. Η Διεθνής Στατιστική Ταξινόμηση Νόσων και Συναφών Προβλημάτων Υγείας, γνωστή ως ICD-10 που ισχύει σήμερα δηλώνει ρητά, ότι «ο σεξουαλικός προσανατολισμός από μόνος του δεν πρέπει να θεωρείται διαταραχή».
Θρησκευτικές κοινότητες με συντηρητικές και φονταμενταλιστικές δεσμεύσεις, επιμένουν να διακηρύττουν ότι κάθε μορφής ομοφυλοφιλία ή τέλος πάντων παρέκκλιση από την “σεξουαλική ορθότητα” είναι θανάσιμη αμαρτία. Οι ομοφυλόφιλοι δεν είναι αποδεκτοί σε συνάξεις τέτοιων κοινοτήτων, ενώ σε καθεστώτα μουσουλμανικά η ομοφυλόφιλη συμπεριφορά επισύρει ακόμα και τον θάνατο ως ποινή.
Θα περιοριστώ να αναφερθώ σε Εβραίους, Χριστιανούς και Μουσουλμάνους που κλείνουν την θύρα του ελέους του Θεού για τους ομοφυλόφιλους άνδρες και γυναίκες. Τολμώ να πω τούτο: Αυτοί οι υποτιθέμενοι πιστοί στην Τανάχ, στην Βίβλο και στο Κοράνι, ως λόγο του Θεού, είναι ουσιαστικά άπιστοι απέναντι στο ιερό βιβλίο, που διακηρύσσουν ως αυθεντία για την πίστη τους. Όπως είδαμε πιο πάνω, η επιστήμη αναγνώρισε πλέον, ότι η ομοφυλοφιλία και οι άλλες μορφές σεξουαλικού προσανατολισμού, που δεν ταυτίζονται με το πρότυπο “σχέσεις ανάμεσα σε άνδρα και γυναίκα”, δεν είναι ασθένεια, αλλά μια υγιής κατάσταση. Αν λοιπόν, όπως δέχονται Χριστιανοί και Ιουδαίοι, η αναφορά στη Γένεση της Βίβλου και αντίστοιχα στο βιβλίο Μπερεσίτ της Τανάχ, ότι “ο Θεός είδε τα δημιουργήματά του και ήταν όλα πάρα πολύ καλά” (Γένεσις 1:31, Μπερεσίτ 1:31), θα πρέπει επιτέλους να δεχθούν, ότι ο Θεός είδε όλα όσα δημιούργησε, βρίσκοντάς τα “πάρα πολύ καλά”, χωρίς εξαιρέσεις ή επιφυλάξεις. Άρα, ανάμεσα στα υπέροχα δημιουργήματα ήταν και οι ομοφυλόφιλοι άνθρωποι!
Παρόμοια και το Κοράνιο, διατρανώνει περισσότερες από μια φορές, την τελειότητα της δημιουργίας του σύμπαντος και του ανθρώπου (Σούρες: Αν Ναμλ 27:88, Λουκμάν 31:20, Ατ Τιν 95:4). Επομένως, οι Ισλαμιστές που εξορίζουν τους ομοφυλόφιλους σαν αμαρτωλούς, στην άκρα ανυποληψία και συχνά τους δολοφονούν σαν παραβάτες του “νόμου του Θεού”, μάλλον είναι άπιστοι οι ίδιοι και επιδιώκουν με την βαρβαρότητά τους να διορθώσουν λάθη που ξέφυγαν από την προσοχή του Αλλάχ, αφού δεν μπορεί, παρά και οι ομοφυλόφιλοι να είναι δημιουργήματά του!
Πριν από καιρό χάρηκα πάρα πολύ, όταν διάβασα πως ο Βουδιστής Μοναχός και σπουδαίος Δάσκαλος Thich Nhat Hanh στη διάρκεια μιας ομιλίας του (dharma talk) στο Κέντρο Plum Village της Γαλλίας το καλοκαίρι του 1998 είχε δεχτεί μια ερώτηση, που στην απάντησή του κατέληξε σε μια τολμηρή, όσο και αληθινή απάντηση, ότι ‘Ο Θεός είναι Λεσβία’!.ii
© Γιώργος Δούδος
23/12/2020
i Αξίζει να αναφέρω το Τζαμί Ibn Rushd-Goethe στο Βερολίνο, με Ιμάμα γυναίκα, την Δικηγόρο Seyran Ateş, το Τζαμί Open Mosque στο Cape Town της Νότιας Αφρικής και την μικρή κοινότητα στο Παρίσι, με Ιμάμη τον Mohamed Zahed Ludovic, που είναι ανοιχτά ομοφυλόφιλος. Θα ήταν παράλειψη να μην αναφέρω την κίνηση “Muslims for Progressive Values”, με έδρα στο Λος Άντζελες και περιφερειακά γραφεία στην Μαλαισία και στην Ολλανδία. Πρόεδρος της Κίνησης αυτής είναι η Ani Zonneveld, που γεννήθηκε στη Μαλαισία. Επίσης δεν μπορώ να μην αναφέρω ανάμεσα στις δροσερές σταγόνες ελπίδας στον κήπο του Ισλάμ την Irshad Manji. Η Irshad Manji είναι ομοφυλόφιλη, με προσήλωση στο Ισλάμ και θεωρώ ότι η συμβολή της στην αποδέσμευση της Ijtihad, (ισλαμική παράδοση ερμηνευτικής προσέγγισης του Κορανίου και των δογμάτων πίστης με χρήση της κριτικής σκέψης), από το μονοπώλιο των Ουλεμάδων και των Αγιατολλάχ, είναι εξαιρετικά σημαντική.
iiΠαραθέτω στα αγγλικά όλο το απόσπασμα από την ομιλία του Thich Nhat Hanh:
Thich Nhat Hanh :
“God is a lesbian…”
Excerpt from Dharma Talk
given by Thich Nhat Hanh on July 20, 1998 in Plum Village, France.
Question : “Dear Thay, I feel very well and safe here in Plum Village, but there were times in my life when I experienced discrimination, so there is one question which really interests me. What does Buddhism say about homosexuality?”
Reply: “Discrimination is something that many of us know, and there were times when we wanted to cry out for justice. You might be tempted by violent means in order for injustice to be removed. There are very many of us who are seeking non-violent means in order to remove injustice and discrimination imposed on us. Sometimes those discriminating against us act in the name of God, of the truth. We may belong to the third world, or we may belong to a particular race, we may be people of color, we may be gay or lesbian, and we have been discriminated against for thousands of years. So how to work on it, how to liberate ourselves from the suffering of being a victim of discrimination and oppression? In Christianity it is said that God created everything, including man, and there is a distinction made between the creator and the creature. The creature is something created by God. When I look at a rose, a tulip, or a chrysanthemum, I know, I see, I think, that this flower is a creation of God. Because I have been practicing as a Buddhist, I know that between the creator and the created there must be some kind of link, otherwise creation would not be possible. So the chrysanthemum can say that God is a flower, and I agree, because there must be the element “flower” in God so that the flower could become a reality. So the flower has the right to say that God is a flower.
“The white person has the right to say that God is white, and the black person also has the right to say that God is black. In fact, if you go to Africa, you’ll see that the Virgin Mary is black. If you don’t make the statue of the Virgin Mary black, it does not inspire people. Because to us the black people, “black is beautiful,” so a black person has the right to say that God is black, and in fact I also believe that God is black, but God is not only black, God is also white, God is also a flower. So when a lesbian thinks of her relationship with God, if she practices deeply, she can find out that God is also a lesbian. Otherwise how could you be there? God is a lesbian, that is what I think, and God is gay also. God is no less. God is a lesbian, but also a gay, a black a white, a chrysanthemum. It is because you don’t understand that, that you discriminate.
“When you discriminate against the black or the white, or the flower, or the lesbian, you discriminate against God, which is the basic goodness in you. You create suffering all around you, and you create suffering within yourself, and it is delusion, ignorance, that is the basis of your action, your attitude of discrimination. If the people who are victims of discrimination practice looking deeply, they will say that I share the same wonderful relationship with God, I have no complex. Those who discriminate against me, do so because of their ignorance. “God, please forgive them, because they do not know what they are doing.” If you reach that kind of insight, you will no longer get angry at that person who discriminates against you, and you might have compassion toward him or her. You will say: “He does not know what he is doing. He is creating a lot of suffering around him and within him. I will try to help him.” So your heart opens like a flower and suffering is no longer there, you have no complex at all, and you turn to be a bodhisattva in helping the people who have been discriminating against you. That is the way I see it, out of my practice of looking deeply, so one day I made the statement that God is a lesbian, and this is my insight.”
