Αποχαιρετισμός στον Μίκη Θεοδωράκη “...θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο σαν κομμουνιστής...”.

Σήμερα, πλήρης ημερών, ο Μίκης Θεοδωράκης εγκατέλειψε τη γη για να ξεκουραστεί στην αγκαλιά της αιωνιότητας, διαβαίνοντας περήφανος την εξώθυρα της Ιστορίας.... Ο Μίκης υπήρξε εμπνευσμένος μουσικοσυνθέτης, που έντυσε με εξαίσια μουσική στίχους μεγάλων ποιητών και τους γνώρισε στους απλούς ανθρώπους. Στον Μίκη χρωστάμε, ότι μάθαμε οι κοινοί θνητοί, να τραγουδάμε τις χαρές μας και τους πόνους μας, τους έρωτές μας αλλά όσα νοσταλγούμε, με στίχους που έγραψαν κορυφαίοι πλάστες της Ποίησης, από τον τόπο μας, αλλά και από άλλες γωνιές του κόσμου. Μπορεί να μην γνωρίζαμε τους Ποιητές, αλλά ο Μίκης Θεοδωράκης, με την μουσική του, τους έφερε στις καρδιές μας, τους έκανε δικούς μας. Αυτός ο άθλος της έμπνευσης του Μίκη, είναι η τεράστια σπορά του στον παγκόσμιο Πολιτισμό των Ανθρώπων! Στις 5 Οκτωβρίου 2020 ο Μίκης Θεοδωράκης έστειλε μια επιστολή προς τον Δημήτρη Κουτσούμπα. Γενικό Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος Ελλάδας. Ανάμεσα στα άλλα, ο Μίκης έγραφε: “Τώρα στο τέλος της ζωής μου, την ώρα των απολογισμών, σβήνουν απ’ το μυαλό μου οι λεπτομέρειες και μένουν τα «Μεγάλα Μεγέθη». Έτσι βλέπω ότι τα πιο κρίσιμα, τα δυνατά και τα ώριμα χρόνια μου τα πέρασα κάτω από τη σημαία του ΚΚΕ. Για το λόγο αυτό θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο σαν κομμουνιστής....” Ο Μίκης ήταν ένας Αριστερός, που η πολιτική του διαδρομή έδειξε, πως δεν ανεχόταν τις κομματικές ντιρεκτίβες. Ίσως, ο παιδιάστικος ενθουσιασμός που συχνά τον ξεσήκωνε, ακόμα και σε προχωρημένη ηλικία, να ήταν η αιτία για πολιτικές επιλογές, που κρίθηκαν ως λάθη του. Ίσως, όταν κάνει λόγο στο προσωπικό του γράμμα προς τον Δημήτρη Κουτσούμπα, για τις λεπτομέρειες που σβήνουν από το μυαλό του, να εννοεί εκείνα, που του χρεώθηκαν ως λάθη, ως αστοχίες. Η πορεία του Μίκη στους αγώνες για την πατρίδα ξεκινά νωρίς, όταν οργανώθηκε στην ΕΠΟΝ τον καιρό της Κατοχής. Αργότερα στα Δεκεμβριανά ήταν διμοιρίτης στο 1ο Τάγμα Νέας Σμύρνης του ΕΛΑΣ. Το 1947, συλλαμβάνεται και εξορίζεται αρχικά στην Ικαρία και κατόπιν στη Μακρόνησο, όπου υφίσταται μέχρι θανάτου τα βασανιστήρια. Υπήρξε ο ηγέτης και ο εμπνευστής των “Λαμπράκηδων”. Ο Μίκης Θεοδωράκης, πριν ακόμα από τη χούντα, ήταν “κόκκινο πανί” για το “εθνικόφρον κράτος” των νικητών του Εμφυλίου. Ο διοικητής της Ασφάλειας στη Νάουσα, Μοίραρχος Κωνσταντίνος Στεργίου, με “λαμόγια” του χεριού του, θέλησε να ματαιώσει συναυλία του Μίκη Θεοδωράκη σε θερινό κινηματογράφο της πόλης, βάζοντας τα κνώδαλα της εθνικοφροσύνης να του πετούν σάπιες ντομάτες.... Μετά την μεταπολίτευση εκλέχτηκε βουλευτής του ΚΚΕ. Το 1990 θέλοντας να εκδηλώσει την έντονη διαφωνία του για τη διάσπαση του ΚΚΕ, συνεργάστηκε με τη Νέα Δημοκρατία υπό την ηγεσία του Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, εκλέχτηκε βουλευτής Επικρατείας και υπήρξε μέλος της κυβέρνησης, χωρίς χαρτοφυλάκιο επί δυόμιση χρόνια. Εκείνη την περίοδο είχε προτείνει, πολύ σοφά, ελληνοτουρκική συνεργασία για το Αιγαίο. Ιδιαίτερα αντιφατικές θεωρήθηκαν οι θέσεις του Μίκη για το “Μακεδονικό”. Το 1997 είχε δηλώσει, πως το ζήτημα με την ονομασία της γειτονικής χώρας έπρεπε να επιλυθεί κατά τρόπο, που να οικοδομηθούν σχέσεις φιλίας και συνεργασίας μεταξύ των δύο λαών. Το 2018 ταυτίστηκε με τις πιο ακραίες θέσεις εθνικιστικών κύκλων, που υποστήριζαν στα συλλαλητήρια, στα οποία συμμετείχε και ο ίδιος, ότι η “Μακεδονία είναι μία και ελληνική”! Με αφορμή το πέρασμα του Μίκη Θεοδωράκη στην Ιστορία και την επιθυμία του, που εκφράζει στην επιστολή του προς τον Δημ. Κουτσούμπα, ότι θέλει να αφήσει αυτόν τον κόσμο σαν κομμουνιστής, έφερα στο νου τους στίχους του Γιάννη Ρίτσου, από το ποίημα “Ο Άνθρωπος με το γαρύφαλλο”, που έγραψε το 1952, χρονιά που είχε δολοφονηθεί ο Νίκος Μπελογιάννης: Ο κομμουνισμός είναι η νιότη του κόσμου, η λευτεριά και η ομορφιά του κόσμου. Επιπλέον όμως θυμήθηκα μερικές αράδες, από ένα κείμενο του μεγάλου Βασίλη Ραφαηλίδη, που είχε φιλοξενηθεί στον “Ριζοσπάστη” το 1985 με τίτλο “Γιατί θα ψήφιζα πάντα ΚΚΕ”. Εκεί λοιπόν ο Ραφαηλίδης, ανάμεσα στ’ άλλα γράφει: “...χρωστώ χάριτες στην αστυνομία που με έκανε φιλομαθή και με έμαθε πως η γνήσια δεξιά και η κουλτούρα δεν είναι δυνατό να έχουν πάρα πολύ στενές σχέσεις. Η κουλτούρα είναι απ’ τη φύση της αριστερή, ακόμα και στις περιπτώσεις που ένας διανοούμενος επιμένει να εμφανίζεται ως δεξιός. ...Λέει λοιπόν ο (Γκαμπριέλ) Μαρσέλ, που πολύ απέχει απ’ το μαρξισμό, πως αν οι κομουνιστές έχουν μια πιθανότητα να επικρατήσουν κάποτε, την χρωστούν στο γεγονός πως είναι οι μόνοι, πια, που μπορούν και πεθαίνουν για συμφέροντα που δεν είναι τα προσωπικά τους”. Κλείνοντας αυτό το μικρό αφιέρωμα, ψέλλισμα εκ μέρους μου, στη μνήμη του Μίκη Θεοδωράκη, ανέφερα τους στίχους του Ρίτσου και τους στοχασμούς του Ραφαηλίδη, ως μικρή προσπάθεια κατανόησης της ευχής του μεγάλου Μουσικού “...θέλω να αφήσω αυτόν τον κόσμο σαν κομμουνιστής...”. ©Γιώργος Δούδος 02/09/2021