Powered By Blogger

Sunday, January 09, 2022

ΤΟΠΟΣΗΜΑ ΔΙΧΑΣΜΟΥ... Μια άποψη για τον αμφίδρομο αναθεωρητισμό της Ιστορίας και τον διχασμό του ελληνικού λαού μετά τον Εμφύλιο

Η λέξη ‘τοπόσημο’ είναι νεολογισμός στη γλώσσα μας, δάνειο από την αγγλική λέξη landmark. Ο Άη Στράτης είναι τοπόσημο διχασμού, όπως τον ανέφερε τις προάλλες ο πρωθυπουργός της χώρας Κυρικάκος Μητσοτάκης, που βρέθηκε εκεί για τα Θεοφάνια. Δεν ξέρω, αν η αναφορά του Πρωθυπουργού θα ήταν τόσο “άνευρη” και αόριστα λειψή, αν πριν από την εκφώνηση του “δεκάρικου”, έτσι συνηθίζονταν να ονομάζονται τα λογύδρια των πολιτικών παλιότερα, είχε φροντίσει να επισκεφθεί, έστω διαδικτυακά το ‘Μουσείο Δημοκρατίας’1, που περιέχει μια ενότητα για την ‘Ζωή στον Άη Στράτη’, με ενδιαφέροντα φωτογραφικά και άλλα ντοκουμέντα, ως προς την ακριβή ταυτότητα του νησιού, ως τοπόσημου διχασμού! Ο ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος, υπήρξε ό,τι πιο τραγικό μπορούσε να συμβεί στους Έλληνες και στη χώρα τους. Οι αναλυτές έχουν υποστηρίξει, πως ο εμφύλιος στην Ελλάδα ήταν η πρώτη και πλέον αιματηρή σύγκρουση στο κλίμα του Ψυχρού Πολέμου, μεταξύ ΗΠΑ (Δύσης) και ΕΣΣΔ (Ανατολής). Ο Εμφύλιος στην Ελλάδα προκλήθηκε από τους Βρετανούς, με άμεσους συνεργούς την ηγεσία του ΚΚΕ, που αποδείχθηκε ανεγκέφαλη και εγκληματικά αδιάφορη για τα επακόλουθα που συνέβησαν στον τόπο με το κράτος που εγκαταστάθηκε από τους νικητές μετά το τέλος του πολέμου. Ο Στάλιν είχε συμφωνήσει με τον Τσώρτσιλ, πάνω σε ένα “κωλόχαρτο” η Ελλάδα να ανήκει στην σφαίρα επιρροής Βρετανών και Αμερικανών κατά 90%, ήδη από τον Οκτώβριο του 1944, όταν ο Βρετανός Πρωθυπουργός επισκέφθηκε τη Μόσχα. Ο Εμφύλιος ξεκίνησε με τα Δεκεμβριανά στα τέλη του 1944. Ο Ζαχαριάδης, μάλλον θα αγνοούσε το “ξεπούλημα” από τον “πατερούλη” της Ελλάδας, γιατί η συμφωνία για την μοιρασιά των Βαλκανίων ήταν ένα αμαρτωλό μυστικό των δύο “μεγάλων”. Αλλά δεν υποψιάστηκε, δεν του πέρασε από το μυαλό, ότι κάτι βρώμικο συμβαίνει στα μυστικά διαμερίσματα του Κρεμλίνου; Οι Δυτικοί (Βρετανοί και Αμερικάνοι) ήθελαν να εξοβελίσουν το κομμουνιστικό κίνημα από τις χώρες που έλεγχαν. Ένας τρόπος ήταν να παρασύρουν τα κομμουνιστικά κόμματα, που είχαν κύρος και επιρροή, σε μια ανταρσία κατά του κράτους, να καταστείλουν την εξέγερση αδιαφορώντας για το τίμημα και να θέσουν τελικά εκτός νόμου τα κομμουνιστικά κόμματα. Προσπάθησαν να εφαρμόσουν το σχέδιο και στην Ιταλία. Αλλά ο Παλμίρο Τολιάτι ήταν πολύ σοφός, δεν πάτησε την πεπονόφλουδα και η Ιταλία, από τη μια μεριά απέφυγε το αιματοκύλισμα ενός εμφυλίου σπαραγμού, ενώ από την άλλη το Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα επί χρόνια ήταν μια σημαντική δύναμη στην μεταπολεμική Ιταλική Δημοκρατία. Ο Νίκος Ζαχαριάδης και οι στενοί συνεργάτες του στο ΚΚΕ, αποφάσισαν να ξεκινήσουν την ανταρσία κατά του μεταπολεμικού κράτους, σύμφωνα με τα σχέδια των Βρετανών. Ο εμφύλιος μάτωσε την Ελλάδα επί πέντε χρόνια και δίχασε τραγικά τους Έλληνες και τις Ελληνίδες. Έχουμε χρέους, να γνωρίζουμε την ιστορία μας, έτσι όπως την έχουν συνθέσει τα γεγονότα. Γιατί όπως ορθά έχει πει ο Ηλίας Ηλιού, “στα δικαιώματα του πολίτη θα έπρεπε να ανήκει και το δικαίωμα να γνωρίζει την ιστορία του”. Το κίνημα του αναθεωρητισμού στην Ιστορία είναι μια επιστημονικοφανής μέθοδος κακοποίησης της ιστορίας, έτσι ώστε, σε διάφορα γεγονότα να πέσει φως από έναν παραμορφωτικό φακό και να δοθεί ένας τρόπος ανάγνωσής τους, με τρόπο που συμφέρει συγκεκριμένο πολιτικό καθεστώς ή μια κρατούσα πολιτική παράταξη. Το να στοχαζόμαστε σελίδες της Ιστορίας, με βάση καινούργια δεδομένα που έχει προσφέρει η έρευνα είναι απόλυτα αναγκαίο και θεμιτό. Το να κατανοούμε τα γεγονότα, έτσι όπως φωτίζονται με νέα αδιάσειστα στοιχεία, είναι εξαιρετικά ωφέλιμο. Αλλά να παραμορφώνουμε τα γεγονότα, να τα τοποθετούμε σε ένα κρεβάτι του Προκρούστη, αυτό εκτός του ότι είναι ανέντιμο απέναντι στην Ιστορία ως επιστήμη, είναι σκόπιμη κακοποίηση της αλήθειας των γεγονότων. Μετά το τέλος του Εμφυλίου στην Ελλάδα, οι νικητές, με την ενεργό στήριξη των ΗΠΑ, που διαδέχθηκαν ως ηγέτιδα δύναμη του Δυτικού Κόσμου, του λεγόμενου και Ελεύθερου, την Μεγάλη Βρετανία έστησαν ένα κράτος με δυο κατηγορίες υπηκόων: Τους εθνικόφρονες και τους κομμουνιστές μαζί με τα μιάσματα (συμπαθούντες των κομμουνιστών), που ήταν υπήκοοι του περιθωρίου! Έπρεπε να γίνει το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, να συμβούν όσα συνέβησαν επί επτά χρόνια, από τους πατριδοκάπηλους στρατιωτικούς, με τραγική κορύφωση την κατάληψη της βόρειας Κύπρου από τους Τούρκους, εξαιτίας των πραξικοπηματιών της Αθήνας για να σβήσουν, όσο ήταν δυνατό τα ίχνη του διχασμού που προκάλεσε ο Εμφύλιος Πόλεμος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ως αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, προκειμένου να εδραιώσει την θέση του στην ηγεσία του κόμματος, και αμέσως μετά, προκειμένου να συνεχίσει να ασκεί την εξουσία του ως πρωθυπουργός της χώρας, πρόσφερε θέσεις ισχύος σε πολιτικούς, που το δημοκρατικό ήθος τους θα είναι υπό συνεχή αμφισβήτηση. Αναφέρομαι κυρίως στα στελέχη της κυβέρνησης Μητσοτάκη και του κόμματος της ΝΔ, που προέρχονται από το ΛΑΟΣ, όπως και σε άλλα προβεβλημένα στελέχη, που φαίνονταν συχνά, να διαγκωνίζονται μεταξύ τους σε δηλώσεις, τέτοιου περιεχομένου, ώστε το πολιτικό στίγμα της “Χρυσής Αυγής” να είναι παρόν, μολονότι η ηγεσία της βρίσκεται στις φυλακές! Ανάμεσα στις άλλες “πρωτοβουλίες”, που κατά καιρούς αναλαμβάνουν “ηγετίσκοι” της κυβέρνησης Μητσοτάκη και του κόμματος της ΝΔ, είναι η πρόταση μιας διαφορετικής ανάγνωσης της πρόσφατης ιστορίας του τόπου, είτε όσον αφορά την περίοδο της Κατοχής, με την δράση των ποικιλώνυμων συνεργατών των Γερμανών Ναζί, των Ιταλών Φασιστών και των Βουλγάρων, είτε όσον αφορά την Εθνική Αντίσταση, με κύριο στόχο την μείωση ή και απαξίωση του ρόλου του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.2 Προσωπικά, δεν συμφωνώ με το ολοκληρωτικό ιδεολογικό μόρφωμα του “Μαρξισμού-Λενινισμού”, κατάλοιπο της σταλινικής κληρονομιάς, που κακοποίησε την μαρξική σκέψη γενικά. Επακόλουθο της προηγούμενης θέσης μου, είναι ότι τάσσομαι κατά του ΚΚΕ, που παραμένει έντονα σταλινικό και όταν του δίνεται ευκαιρία δεν το κρύβει κιόλας (η Αλέκα Παπαρήγα, ως γραμματέας του ΚΚΕ, είχε χαρακτηρίσει τις κατακρίσεις κατά του Στάλιν αντικομμουνιστική ενέργεια, κάτι που είχε προβάλλει πρωτοσέλιδα ο “Ριζοσπάστης”!). Και επειδή αναφέρομαι στην προσπάθεια αναθεώρησης της Ιστορίας, ώστε αν είναι δυνατό, η ανάγνωση ιστορικών συμβάντων να γίνεται εντελώς αντίστροφα από την πραγματικότητα, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στον “εξ αριστερών” αναθεωρητισμό της νεότερης ελληνικής ιστορίας και ιδίως εκείνης που αναφέρεται στον εμφύλιο. Το ΚΚΕ, με πείσμα επιχειρεί να δικαιολογήσει την απόφασή του, για την ανταρσία του, που οδήγησε στον Εμφύλιο Πόλεμο. Καμιά απολογία για όσα λάθη έκαναν ο Ζαχαριάδης και οι τριγύρω του, με συνέπεια να διχαστούν οι Έλληνες τόσο βαθιά. Καμιά αυτοκριτική δημόσια, για το έγκλημα του κόμματος, που έπεσε στην παγίδα και μάτωσε τη χώρα σε έναν καταστροφικό εμφύλιο επί πέντε χρόνια, μετά από μια Κατοχή που άφησε τη χώρα ρημαγμένη.... Ποτέ δεν ζήτησε συγγνώμη το ΚΚΕ, για τα εγκλήματα του “Δημοκρατικού Στρατού” με την ολιγοήμερη κατάληψη της Νάουσας τον Ιανουάριο του 1949. Ποτέ δεν ζήτησε συγγνώμη για το έγκλημα του “Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας”, με την επίθεση στη Φλώρινα, για την κατάληψη της πόλης τον Φεβρουάριο του 1949. Οι απώλειες των κομμουνιστών μαχητών, ανδρών και γυναικών, έχουν υπολογιστεί σε περισσότερους από 800 νεκρούς και 930 τραυματίες. Έχει ειπωθεί, ότι μεγάλος αριθμός μαχητών του ΔΣΕ που έλαβε μέρος στη μάχη της Φλώρινας ήταν νεαρά αγόρια και κορίτσια, που πολλά είχαν επιστρατευτεί από το ένοπλο ΚΚΕ βίαια! Παρόλα αυτά, κάθε χρόνο, το ΚΚΕ διοργανώνει επετειακές εκδηλώσεις θριάμβου για το έγκλημα που διέπραξε το 1949 στη Φλώρινα, σε βάρος αμούστακων αγοριών και αθώων κοριτσιών, που χωρίς εκπαιδευτική παρασκευή τα έριξε σε μια άνιση μάχη, χάριν πραγμάτωσης μιας βάρβαρης ουτοπίας! Στο κοιμητήριο της Νάουσας υπάρχει ένα μνημείο του “Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας”, που ως γλυπτική σύνθεση ένα πράγμα επιδιώκει να καταδείξει, τον θρίαμβο, παρόλο που ο υποτιθέμενος θρίαμβος του ΚΚΕ στην πόλη, άφησε αποκαΐδια και βαθιές πληγές σε ψυχές ανθρώπων, χωρίς λόγο... Όλα τα παραπάνω, σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν συνηγορία της αγριότητας που έδειξαν οι νικητές μετά τον εμφύλιο κατά των ηττημένων. Στο κάτω κάτω, μαχητές του ΔΣΕ αγαπούσαν την Ελλάδα και για τούτο βγήκαν στο βουνό και μάτωσαν και συγκρούστηκαν με τον αδελφό, με τον συγγενή, με τον φίλο, που είχε μείνει στο αντίπαλο στρατόπεδο! Ούτε τα σοβαρά λάθη του ΚΚΕ, σε σχέση με το μερτικό της ευθύνης του για τον εμφύλιο, μπορεί να δικαιολογήσουν την Μακρόνησο, τον Άη Στράτη, τη Γυάρο και την Ικαρία. Περιπτώσεις όπως εκείνη του έγκλειστου Κωνσταντίνου Δεσποτόπουλου στα “σύρματα” στη Μακρόνησο, θα αποτελούν ένα γεγονός κόλαφο κατά του μετεμφυλιακού ελληνικού κράτους3. Θέλω να κλείσω τούτο το σημείωμα, με το υπόμνημα που είχε υποβάλλει ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, όταν ήταν κρατούμενος στη Μακρόνησο, αρνούμενος να υπογράψει δήλωση αποκήρυξης του κομμουνισμού (μετανοίας): “Πρός τό Παρά τῷ Γ.Κ.Π.Α. Προανακριτικόν Γραφεῖον Ὑπόμνημα τοῦ ἐφέδρου ἀνθ/γοῦ Πεζικοῦ Δεσποτοπούλου Κων/νου Ὁ υπογεγραμμένος ἔφεδρος Ἀνθυπολοχαγός Πεζικοῦ Δεσποτόπουλος Κωνσταντῖνος, διατελέσας ἒν τῷ πολιτικῷ βίῳ ὑφηγητής τῆς φιλοσοφίας τοῦ δικαίου ἐν τῷ Πανεπιστημίῳ Ἀθηνῶν καί συγγραφεύς βιβλίων ἠθικῆς καί φιλοσοφίας καθόλου, εἰς συμπλήρωσιν τῆς ἐνώπιον ὑμῶν γραπτῆς καταθέσεως, καί εἰδικῶς ὡς πρός τούς λόγους δι’ οὓς εἶναι ἠθικῶς ἀδύνατος δι’ ἐμέ ἡ ὑπογραφή τῆς αἰτηθείσης «δηλώσεως», ἒχω νά προσθέσω τά ἑξῆς: Ἡ δήλωσις αὓτη, ἐπιβαλλομένη οὐχί εἰς πάντας τούς Ἓλληνας ἀξιωματικούς ἀλλ’ εἰδικώς εἰς ἐμέ καί ὣρισμένους ἂλλους, προϋποθέτει μειωμένην ἠθικήν κατάστασιν ἐμοῦ καί αὐτῶν, καί ἐνέχει τήν ἒννοιαν ἀπεμπολήσεως ὡρισμένου παρελθόντος, «μετανοίας», «ἀνανήψεως» (οἵαν δέν θά εἶχεν, ἐάν ἐπεβάλλετο εἰς πάντας τούς Ἓλληνας ἀξιωματικούς). Εἶναι ὃμως ἐξουθενωτικόν διά τό κῦρος τοῦ πνεύματος, νά ἐμφανισθῇ οὓτω εἰς τοιαύτην ἀντίφασιν μέ τόν ἑαυτόν του, μέ τοιοῦτον ἂθλιον, ἀπεμπολητέον παρελθόν εἷς κατ’ ἐξοχήν Ἓλλην καθηγητής τῆς ἠθικῆς φιλοσοφίας, καθηγητής τῆς ἀρετῆς, τῆς ἑλληνικῆς (μή ἒχων ἂλλωστε εἰς τό παρελθόν του οὐδέν, ὅπερ δύναται ν’ ἀποτελέσῃ ἀντικείμενον μετανοίας). Περαιτέρω ὅμως ἠ αὐτή δήλωσις παρέχει ὡς ἐκ τούτου ἰσχυράν ὑπόνοιαν, ὅτι γίνεται παρά συνείδησιν (ὑπό το κράτος τῶν βαρειών συνθηκῶν τῆς εἰδικῶς αὐστηρᾶς στρατιωτικῆς πειθαρχίας) ὅτε δίδεται ἡ ἐντύπωσις ἡ φρικτή διά τούς πνευματικούς ἀνθρώπους, ὅτι τό πνεῦμα, ἡ φιλοσοφία, καί δή ἡ ἑλληνική φιλοσοφία, μέ τήν ὑψηλήν παράδοσιν τῆς σωκρατικῆς ἰσαπολύτου ἀνεξαρτησίας ἀπό τῶν ἐγκοσμίων ἀτυχιῶν, αἰσχρῶς ἢδη προδίδων ἑαυτήν, ὑποκύπτουσα εἰς τήν ἐπίσεισιν ἤ καί ἐπιβολήν σωματικῶν κακώσεων ἤ ἂλλων ὁμοίων. Ὃθεν ἡ προκειμένη δήλωσις ἐνέχει διασυρμόν ἐν τῷ προσώπῳ μου τῆς ἀπροσώπου ἀξίας τοῦ πνεύματος καί ἐμμέσως κατά τῆς Ἑλλάδος, ἣτις εἰς τήν συνείδησιν τῶν ἐκλεκτῶν ἀνθρώπων τῆς Οἰκουμένης ταυτίζεται μέ τήν ἀξίαν τοῦ πνεύματος. Τοιαύτην, ἣκιστα τιμητικήν, συνέπειαν, ὂχι καλῶς διά τό πρόσωπόν μου, θά εἶχεν ἡ παρ’ ἐμοῦ ὑπογραφή δηλώσεως καί μάλιστα μέ ἀπήχησιν δυσμενεστάτην ὂχι εἰς τό ἐσωτερικόν μόνον. Καί ὑπάρχει βεβαίως καί ἡ ἂλλη σοβαρά ἂποψις, ὃτι ἐκ τῆς αὐτής πράξεως θά ἐπήρχετο ἠθικός ἀκρωτηριασμός καί οὕτω παιδαγωγική ἀχρήστευσις μιᾶς ἀπό τάς πρώτας -ἂς συγχωρηθῇ ὁ ἀναγκαῖος ἐνταῦθα αὐτοχαρακτηρισμός- παιδαγωγικάς μονάδας τοῦ Ἒθνους, πρός ζημίαν σοβαράν τοῦ ζωντανοῦ πολιτισμοῦ αὐτοῦ, τοῦ τιμιωτέρου καθ’ ἡμᾶς στοιχείου τῆς ζωής του καί εἰς μίαν τόσον κρίσιμον ὣραν τῆς ἱστορίας του. Τοιαύτης βαρύτητος λόγοι στηρίζουν τήν ἐμμονήν μου εἰς τό περιεχόμενον τοῦ εθνικού χρέους μου, ὃπως ἡ πνευματική καί ἠθική ηλικία μου μοῦ ἐπέτρεψαν νά τό συλλάβω. Μετά σεβασμοῦ Κ. Δεσποτόπουλος Εν ΓΣΤ 902β 29-5-1948”4. ©Γιώργος Α. Δούδος 09/01/2022 1.- http://www.mouseiodimokratias.gr/greek/exhibition6a.asp?fbclid=IwAR1kir1lB3s9GQrcWtWzzwO1x-vSLU8-4iXNg8gUdQkPNYY53BCMTN8W2_E 2.- Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος υπήρξε ένας έντιμος πολιτικός, εξαιρετικά μορφωμένος και πρόσφερε πολλά στην λεγόμενη συντηρητική ή φιλελεύθερη παράταξη (αν και οι δύο έννοιες “συντηρητικός” και “φιλελεύθερος” συγκρούονται θανάσιμα μεταξύ τους), τα οποία οι πολιτικοί του επίγονοι, στη Νέα Δημοκρατία, μάλλον ηθελημένα θέλουν να αγνοούν και να απαξιώνουν. Στη συζήτηση στη Βουλή, 26 Ιουνίου 1981, με κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας και πρωθυπουργό τον Γεώργιο Ράλλη, σε επερώτηση του ΚΚΕ για την αναγνώριση της εθνικής αντίστασης του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, είχε πει, μόνος αυτός, από την παράταξή του τα εξής: “Το ΕΑΜ ήταν η πιο μεγάλη οργάνωση, η μόνη μαζική οργάνωση. Απορώ, πώς είπε (πριν δύο χρόνια) ο κ. Αβέρωφ, ότι το “ΕΑΜ δεν είχε εθνική δράση”. Ποιοι είχαν τις πιο πολλές απώλειες; Το ΕΑΜ είχε τις μεγαλύτερες. Αυτό το κριτήριο είναι αρκετό… Το ΕΑΜ δεν ήταν, βέβαια, μόνο αντιστασιακή οργάνωση. Μα ποια από τις άλλες οργανώσεις ήταν μόνο αντιστασιακή; Άλλοι συνδέανε την αντίσταση με την επιστροφή του Γεωργίου Β΄. Άλλοι με την εγκαθίδρυση μιας αβασίλευτης δημοκρατίας. Άλλοι θέλαν μια κοινωνία δικαιότερη, στηριγμένη στην κοινωνική δικαιοσύνη, μια κοινωνία που αργότερα ονομάστηκε Λαϊκή Δημοκρατία. Δεν συμμερίζομαι αυτή την ιδεολογία, αλλά τη σέβομαι. Αυτό που υπάρχει στη Σοβιετική Ένωση, στη Βουλγαρία ή στην Τσεχοσλοβακία, κτλ., δεν είναι ολοκληρωτικό καθεστώς. Δεν έχει σχέση με τα καθεστώτα του Χίτλερ ή του Μουσολίνι. Ανταποκρίνεται σε μια ιστορική επιταγή, ενώ δεν ανταποκρινόταν σε κάτι τέτοιο ούτε το καθεστώς του Χίτλερ, ούτε το καθεστώς του Μουσολίνι…”. Αργότερα, στις 17 Αυγούστου 1982, με πρόταση της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, η Βουλή ψήφισε νόμο, που αναγνώριζε την εθνική αντίσταση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, υπήρξε ο μόνος βουλευτής, συνεργαζόμενος με τη ΝΔ, που ψήφισε υπέρ της κύρωσης του νομοσχεδίου, τονίζοντας την ανάγκη για εθνική συμφιλίωση. Οι υπόλοιποι βουλευτές της ΝΔ, με αρχηγό τον Ευάγγελο Αβέρωφ είχαν αποχωρήσει από την αίθουσα της Βουλής. 3.- Εξόριστοι στη Μακρόνησο, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, επειδή είχαν λάβει μέρος στην Εθνική Αντίσταση από τις τάξεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, που αρνούνταν να υπογράψουν “δήλωση μετανοίας’ αποκήρυξης του κομμουνισμού, κλείνονταν σε χώρο φυλαγμένο από συρματόπλεγμα, εκτεθειμένοι στον ήλιο, στη βροχή και στο ψύχος. 4.- Δυστυχώς, οι στρατιωτικοί διοικητές της Μακρονήσου, που εκτελούσαν και χρέη βασανιστών των κρατουμένων, όπως ο παροιμιώδης για την σκληρότητά του Παναγιώτης Σκαλούμπακας, μαζί με τους Γεώργιο Μπαϊρακτάρη, Αντώνιο Βασιλόπουλο κ.ά., σκοτισμένοι από έναν τυφλό και εντελώς άγονο αντικομμουνισμό, δεν ήταν σε θέση να κατανοήσουν τί περιείχε το υπόμνημα που υπέβαλλε ο κρατούμενος έφεδρος Ανθυπολοχαγός Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος. Στην φωτογραφία εξόριστοι μετά τον Εμφύλιο στον Άγιο Ευστράτιο.

No comments: