ΑΞΙΖΕΙ ΝΑ ΚΟΥΒΕΝΤΙΑΖΟΥΜΕ ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΡΙΣΤΕΡΑ;

ΣΚΕΨΕΙΣ ΚΑΙ ΘΕΣΕΙΣ DE PROFUNDIS

“...στη ζυγαριά της αλήθειας, ο πόνος των ανθρώπων βαραίνει περισσότερο, από οποιοδήποτε ανατρεπτικό κίνημα, χάριν της Ουτοπίας”. Don Ernesto de la Barca Στη διάρκεια των σπουδών μου στο Πανεπιστήμιο, άρχισε να εδραιώνεται η αμφισβήτηση της χούντας και της Δεξιάς γενικότερα. Η ρήξη μεταξύ των πολιτικών θέσεων του πατέρα μου και των προσωπικών επιλογών μου, επήλθε στη διάρκεια της μου στρατιωτικής θητείας. Μετά την αφυπηρέτησή μου από το στρατό, το 1975 και την έναρξη της δικηγορίας στη Νάουσα, αποφάσισα να ενταχθώ στο ΚΚΕ εσωτερικού. Ο «σοσιαλισμός με ανθρώπινο πρόσωπο», που πρόβαλλε ως απαίτηση για ριζική αλλαγή στην Ευρώπη και στην Ελλάδα, το παραπάνω κόμμα ήταν που με προσέλκυσε να γίνω μέλος του. Δεν υπήρχαν ταξικές προϋποθέσεις, ούτε οικογενειακά τραύματα από διωγμούς στην Κατοχή ή στο Εμφύλιο από την πλευρά των ηττημένων. Ούτε ο διαλεκτικός υλισμός άγγιζε έστω κατ’ ελάχιστον την κοσμοαντίληψή μου. Εκείνο που στάθηκε ο πιο σημαντικός παράγοντας στην πολιτική επιλογή μου στράτευσης στην Αριστερά, ήταν ο λόγος ενός Προφήτη των αρχαίων χρόνων: “δικαιοσύνην μάθετε, οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς” (Ησαΐας 26:9). Μάλλον σύντομα, έχοντας ανελιχθεί ως μεσαίο στέλεχος στο ΚΚΕ εσωτερικού, είδα κατάματα το φρικτό και ματωμένο φάντασμα του Στάλιν να βαδίζει βαριά σε κομματικές συνδιασκέψεις και κομματικά γραφεία και να πετάει στα σκουπίδια το όραμα για έναν σοσιαλισμό μες ανθρώπινο πρόσωπο. Το ΚΚΕ εσωτερικού δεν υπήρχε για μένα τουλάχιστον ως χώρος ανάσας ελευθερίας κι έτσι επέλεξα να παραμείνω ασκεπής κομματικά επί δεκαετίες. Η μακρά περίοδος της άρνησης συμμετοχής μου σε κομματικές διαδικασίες θεωρώ πως ήταν γόνιμη. Το Όραμα μιας πιο δίκαιης κοινωνίας, όχι ως Ουτοπίας, μα ως πολιτικής πρότασης, πίστευα και πιστεύω πως παραμένει επίκαιρο. Οι αδικημένοι άνθρωποι, οι μη προνομιούχοι συμπολίτες, θύματα κοινωνικής και οικονομικής εκμετάλλευσης, τραγική παρουσία στην εποχή μας των sans-culottes του Παρισιού, καταδικάζουν συνεχώς το σκάνδαλο στον κόσμο και στη χώρα μας, μια μειοψηφία ισχυρών της οικονομίας να διαφεντεύει τις ζωές μας, χάριν του κέρδους, που γεννά κατόπιν την δύναμη και την επιβολή! Η ανάδειξη ως κυβέρνησης στη χώρα μας της Νέας Δημοκρατίας του Κυριάκου Μητσοτάκη ώθησε στο προσκήνιο του δημόσιου βίου μια εμμονική προσήλωση στη ιδεολογία του Νεοφιλελευθερισμού. Πέραν αυτής της εμμονής, υπήρξαμε, τουλάχιστον οι νοήμονες πολίτες, μάρτυρες σκόπιμης αμφισβήτησης θεσμών που συνιστούν την έννοια του κράτους δικαίου, σύμφωνα με το ελληνικό Σύνταγμα και νομοθετήματα αυξημένης ισχύος, που εκουσίως η χώρα έχει εισαγάγει στην έννομη τάξη. Η εμπιστοσύνη μεγάλης μερίδας πολιτών έχει τρωθεί απέναντι στην τρίτη λειτουργία της πολιτείας, αυτήν της Δικαιοσύνης. Ευθεία παραβίαση του άρθρου 16 του Συντάγματος και θέσπιση λειτουργίας ιδιωτικών πανεπιστημίων. Δεν θεωρώ περιττό να αντιγράψω τη διάταξη του άρθρου 16 παράγραφος 5 του Συντάγματος: «H ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται αποκλειστικά από ιδρύματα που αποτελούν νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου με πλήρη αυτοδιοίκηση. Tα ιδρύματα αυτά τελούν υπό την εποπτεία του Kράτους, έχουν δικαίωμα να ενισχύονται οικονομικά από αυτό και λειτουργούν σύμφωνα με τους νόμους που αφορούν τους οργανισμούς τους…». Με ποικίλα μέτρα είμαστε μάρτυρες εμπορευματοποίησης της Υγείας, ως δημόσιου αγαθού και αποδυνάμωσης του Εθνικού Συστήματος Υγείας. Τα ολιγοπώλια ιδίως στην λιανική πώληση αγαθών καθημερινής ανάγκης, λειτουργούν ανενδοίαστα με συνέπεια την επιβάρυνση της πλειοψηφίας του λαού που δεν ανήκουν στην ελίτ των προνομιούχων εξαιτίας της ακρίβειας. Τα σκάνδαλα των υποκλοπών, της χειραγώγησης μεγάλης μερίδας ιδίως τηλεοπτικών ΜΜΕ, της NOVARTIS, του ΟΠΕΚΕΠΕ έχουν δημιουργήσει ένα ασφυκτικό περιβάλλον στον δημόσιο βίο και από την άλλη μεριά τα στελέχη της κυβέρνησης Μητσοτάκη, είτε επιχειρούν να μειώσουν τις συνέπειες, είτε ακόμα και να επιβάλλουν την κάλυψη, που στην υπόθεση των υποκλοπών και της NOVARTIS μάλλον το έχουν καταφέρει. Σ’ αυτή την κατάσταση της χώρας, αποφάσισα να ενταχθώ στο κόμμα ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και το έπραξα. Στις εσωκομματικές εκλογές για την ανάδειξη προέδρου επέλεξα τον Στέφανο Κασσελάκη. Απεχθάνομαι την προσωπολατρία και την θεωρώ πέρα ως πέρα ασύμβατη με τις αρχές και τις αξίες της Αριστεράς. Έκρινα πως ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ όφειλε να μετεξελιχθεί σε ένα σύγχρονο κόμμα μιας Αριστεράς, χωρίς εξαρτήσεις από βαρίδια του παρελθόντος. Δυστυχώς, λάθη ανωριμότητας του ίδιου του Κασσελάκη, αλλά κυρίως η ακραία αμφισβήτηση του προέδρου του κόμματος από “ιστορικά” στελέχη και ιδρυτικά μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, με αποκορύφωνα τον τραγέλαφο του συνεδρίου, που ακύρωσε συλλήβδην, κατά τα σταλινικά πρότυπα, κάθε έννοια δημοκρατικής διαδικασίας, με έθεσαν εκτός κόμματος. Ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς είχε γράψει, “…ἔμφυτος ἅπασιν ἀνθρώποις ὁ τῆς ἐλευθερίας πόθος…” (Ρωμαϊκή Αρχαιολογία, Λόγος δ΄, κεφάλαιον ΠΓ, 2). Η Αριστερά, όπως την κατανοώ, αναγνωρίζει δυο αγκωνάρια που την στηρίζουν: Την Ελευθερία και την Αλληλεγγύη. Αξίες, που θεωρώ απαρέγκλιτες και απόλυτα αδιαπραγμάτευτες. Στόχος δεν είναι η αποκάλυψη επί γης της Ουτοπίας, αλλά η εφικτή φανέρωση, μέρα με τη μέρα της Ανοιχτής Κοινωνίας. Ανοιχτή Κοινωνία, δίχως αποκλεισμούς, δίχως περιθωριοποιήσεις, δίχως φράχτες διακρίσεων για οποιοδήποτε λόγο.... Η Αριστερά, με όλα τα προσωπεία που έχει φορέσει στη διαδρομή του χρόνου, επέμενε να φανερώσει πάνω στη γη μιαν Ουτοπία. Και σε τούτο τον αγώνα, η μέθη για την πραγμάτωση ενός άπιαστου ονείρου σκόρπισε πολύ πόνο, έγιναν φρικτά εγκλήματα. Δολοφονήθηκαν αθώοι άνθρωποι, γιατί οι Αριστεροί νόμιζαν, πως στέκονταν εμπόδιο στην πραγμάτωση της Ουτοπίας. Ξεθεμελιώθηκαν μακραίωνες αρχές και παραδόσεις, που είχαν κριθεί σαν φρένα στην διάδοση της λατρείας του ειδώλου της Προόδου. Η Αριστερά του 21ου αιώνα δεν μπορεί να έχει σχέση, με τον σταλινικό “μαρξισμό-λενινισμό”, ούτε με όσα φοβερά έγιναν στην λεγόμενη πολιτιστική επανάσταση της Κίνας, ούτε βέβαια με τις μαζικές γενοκτονικές δολοφονίες των Ερυθρών Χμερ. Η Αριστερά οφείλει να απεγκλωβιστεί από πολιτικές αναλύσεις εξαρτημένες από παρωχημένες εποχές, με διαφορετικά δεδομένα. Για την Αριστερά, η διασφάλιση της αρχής της ελευθερίας συμπορεύεται με το κράτος δικαίου, την θεσμική διασφάλιση της ελευθερίας της έκφρασης και της επικοινωνίας. Για την Αριστερά, η Αλληλεγγύη, ως δύναμη συνοχής των κοινωνικών ομάδων που συγκροτούν το τμήμα των εργαζόμενων του λαού πρέπει να παραμένει συνεχώς ενεργή πρόταση. Η αλληλεγγύη ως πολυεπίπεδη πολιτική επιλογή, σημαίνει ενίσχυση του κράτους πρόνοιας και των θεσμών του. Αλληλεγγύη όμως σημαίνει πως η Εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες είναι προσιτή για όλους. Ότι η Υγεία δεν αντιμετωπίζεται σαν εμπόρευμα. Αριστερά δεν μπορεί να σημαίνει λατρεία του κράτους. Η επιχειρηματικότητα δεν μπορεί να δαιμονοποιείται, αλλά να ενθαρρύνεται, με ακύρωση κάθε περιττής γραφειοκρατίας. Η ενθάρρυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε όλους τους τομείς από την πολιτεία, σημαίνει ταυτόχρονα για την Αριστερά, λειτουργία θεσμών κοινωνικού ελέγχου των επιχειρήσεων στα πλαίσια της κοινωνικής ευθύνης και επιρροής καθεμιάς επιχείρησης. Η Αριστερά και οι πολιτικοί φορείς που την επικαλούνται δεν μπορεί να είναι αγκυλωμένοι από σεκταρισμό και πολιτικό δογματισμό. Κοντολογίς, ο διάλογος με ευρύ φάσμα πολιτικών σχημάτων πρέπει να διακρίνει κόμματα που επικαλούνται αριστερές αρχές και συνακόλουθα, να είναι πρόθυμα για συμβιβασμούς, όχι για την διαχείριση και τη νομή της κρατικής εξουσίας αλλά για την πληρέστερη διακονία του λαού. Πολύ σημαντικό είναι, πως η Αριστερά, έχει χρέος να αμφισβητεί ακατάπαυστα το κύρος της κρατικής εξουσίας. Η εξουσία του κράτους, όταν γίνεται tatoo απυρόβλητο στην κριτική, τρέφει τις ταξικές διακρίσεις και γεννά συνεχώς καινούργια φαρμακερά κεφάλια της λερναίας ύδρας. Η Αριστερά οφείλει, αν πρόκειται να είναι αυθεντική, να ερωτοτροπεί με την Αναρχία! Οι παρακάτω σκέψεις του Errico Malatesta, δεν είναι δυνατό να αφήνουν αδιάφορους τους Αριστερούς και όσα κόμματα, επικαλούνται την Αριστερά: “οι καταπιεσμένες μάζες που ποτέ δεν αποδέχτηκαν πλήρως την καταπίεση και τη φτώχεια και που… δείχνουν να διψούν για δικαιοσύνη, ελευθερία και ευημερία, αρχίζουν να κατανοούν ότι δεν θα μπορέσουν να επιτύχουν τη χειραφέτησή τους παρά μόνο με την ένωση και την αλληλεγγύη με όλους τους καταπιεσμένους, με τους εκμεταλλευόμενους όπου γης”. Η πρόσφατη "δυναμική" αντιπαράθεση μεταξύ της ΑΡΑΣ (Αριστερή Αντικαπιταλιστική Συσπείρωση) και αναρχικών ομάδων στο Πολυτεχνείο, ενόψει της επετείου της Φοιτητικής Εξέγερσης του 1973, καταδεικνύει πως ο χώρος της Αριστεράς έχει καταληφθεί από το θρησκευτικό μένος περιφρούρησης της καθαρότητας του δόγματος! Στην Ελλάδα το ΚΚΕ κατέχει τα ιστορικά πρωτεία ως δείγμα θρησκειοποίησης της πολιτικής. Οι Αρχειομαρξιστές που συμμετείχαν στην Εθνική Αντίσταση ήταν καταζητούμενοι προς εξόντωση, τόσο από την Γκεστάπο, όσο και από την ΟΠΛΑ που στελεχωνόταν από "πούρους" κομμουνιστές. Αργότερα, με την διάσπαση μεταξύ ΚΚΕ (1968) και την εμφάνιση του ΚΚΕ εσωτερικού, αμφότεροι οι κλάδοι μάχονταν για την ιδεολογική καθαρότητα του θρησκευτικού δόγματος! Εξού και η πλευρά Παρτσαλίδη, αποκαλούσαν την πλευρά Κολιγιάννη «ΚΚΕ εξωτερικού», προφανώς μειωτικά και απαξιωτικά! Η Αριστερά οφείλει να κρατά σαν πολύτιμο φυλαχτό τον λόγο του Εβραίου σοφού Χιλέλ του Πρεσβύτερου (περίπου 110 π.Χ.- 10 μ.Χ.): “Όποιος καταστρέφει μια ψυχή, είναι σα να έχει καταστρέψει ολόκληρο τον κόσμο. Και όποιος σώζει μια ζωή, είναι σα να σώζει ολόκληρο τον κόσμο”. Πάντοτε με περισσήν περίσκεψη διαβάζω τη σκέψη του Jacques Julliard, αρθρογράφου στο αριστερό περιοδικό «Marianne», ότι, “...σήμερα η Αριστερά υπάρχει κυρίως μέσα στις καρδιές των ανθρώπων, ως πόθος για ελευθερία και ισότητα, απαύγασμα της δικαιοσύνης, ενώ δύσκολα θα τη βρούμε σε κόμματα που την επικαλούνται.” Μιλώντας για την Αριστερά, θυμίζω στον εαυτό μου και το κοινοποιώ στους συνοδοιπόρους μου: Μη λησμονείτε φίλες και φίλοι, πως τούτον τον κόσμο τον σώζουν μονάχα οι τρελοί και οι προφήτες. Αυτοί τον σπρώχνουν προς τα μπρος, αυτοί γιατρεύουν τις πληγές του, που ματώνουν ή έχουν κακοφορμίσει. Οι "καθώς πρέπει" σέρνονται πέρα δώθε στον κόσμο και τον σκονίζουν μονάχα. Οι παντιέρες της Αριστεράς, θέλω να είναι πολύχρωμες, στολισμένες με τα χρώματα του Ουράνιου Τόξου. Να δείχνουν πως η Ανοιχτή Κοινωνία της Αριστερής Πρότασης είναι απαλλαγμένη από κάθε είδους εθνικισμούς και προκαταλήψεις, λόγω γλώσσας, φυλής, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή σεξουαλικής επιλογής. Η Αριστερά μου, οφείλει να τιμά και να αναγνωρίζει τις μειονοτικές κοινότητες στη χώρα μου, αλλά και στην πιο πλατειά πατρίδα την Ευρώπη. Η Αριστερά, αν θέλει να ζήσει στον 21ο αιώνα κι ακόμα πιο μακριά, έχει χρέος να γκρεμίζει με πάθος τους τοίχους που συντηρούν τα ελλείμματα στη Δημοκρατία! Γιώργος Δούδος 18 Νοεμβρίου 2025