Χωρίς Αυτοκίνητο, Πάνος Μανίκης - Video Dailymotion

Χωρίς Αυτοκίνητο, Πάνος Μανίκης - Video Dailymotion

Γιουνούς Εμρέ, ο άγιος Ασίκης

Ακούστε φίλοι, ο έρωτας είναι σαν ήλιος·

σαν πέτρα η ανέραστη καρδιά.

Ό,τι φυτρώνει στην ανέραστη καρδιά

σφυρίζει σα φαρμάκι από τη γλώσσα

κι ο λόγος της θυμίζει πόλεμο

όσο γλυκά κι αν ειπωθεί.

Μα η καρδιά που έχει έρωτα γλυκαίνει,

Λαμπαδιάζει, λιώνει σαν το κερί·

οι πέτρινες καρδιές μαυρίζουν

σαν τον δύσκολο σκληρό χειμώνα.

Σ’ εκείνου του Σουλτάνου το κατώφλι,

στης παρουσίας Του το χώρο

στέκει αιώνιος φύλακας το άστρο των εραστών.

··έγινε εχθρός του εαυτού του,

ένας απάνθρωπος συνταξιδιώτης.

Ο έρωτας είναι η δύναμη του φυσερού·

                  ψήνει τους εραστές και τους ενώνει·

μες από πόσα στρώματα δε βγαίνει το ασήμι….

Δεν ημερώνει η καρδιά του εραστή

αν δε βρει τον ερωμένο·

μοιάζει πουλί

που για τίποτα στον κόσμο δε λέει να πετάξει.

Λόγια που δεν τα ξέρει ο άπιστος·

ο δικός του λόγος δεν θ’ ακουστεί.

Τί να τις κάνεις τις παρομοιώσεις;

Είναι σαν όνειρο ακατάληπτο.

Γιουνούς, παράτησε την έγνοια,

κι αν πρέπει και την τέχνη σου ακόμα!

Ο άνθρωπος πρώτη ανάγκη έχει τον έρωτα.

Τότε γίνεται δερβίσης!

Η μετάφραση είναι της Πολύμνιας  Αθανασιάδη

‘ΓΙΟΥΝΟΥΣ ΕΜΡΕ’, εκδόσεις Απάμεια 1996

                                         ·

Απόσπασμα Ημερολογίου....

Ξεκίνησα με πολλήν απαντοχή να συναντήσω έναν Ορθόδοξο Επίσκοπο, μεγάλης αρετής και οσιακής βιωτής. Τον συνάντησα καθισμένο σε μια καρέκλα ταπεινού γραφείου, λίγο περισσότερο καταπονημένο απ' το χρόνο, σε σχέση με την τελευταία φορά που τον είχα συναντήσει πριν χρόνια. Ασπάστηκα το χέρι του και κάθισα αντίκρυ του σε μια καρέκλα σιωπηλός. Μου αρκούσε που ήμουν κοντά του. Άλλωστε μόνο την ευχή του ήθελα και τίποτα περισσότερο. Κάποια στιγμή εμφανίστηκαν ένας αρχιμανδρίτης με δύο συνοδούς, μια κυρία κι έναν κύριο, από κάποιαν νησιωτική επαρχία της Ελλάδας. Και ο Γέροντας άρχισε να μιλά. Στην αρχή για πράγματα άσχετα και ανούσια. Κατόπιν θυμήθηκε Αιθίοπες που φοιτούσαν άλλες εποχές στη Θεολογική Σχολή της Χάλκης. Θυμήθηκε πως αυτοί και οι Κόπτες δεν είναι Ορθόδοξοι, καθόσον δεν αποδέχονται όσα δογμάτισε η Εκκλησία από την Σύνοδο της Χαλκηδόνας και μετά…. Αργότερα ήρθε η ώρα να γίνει αναφορά στο Ισλάμ και στους Τούρκους…. Η αναφορά στο Ισλάμ, στο Κοράνιο και στον Προφήτη Μωάμεθ, θύμιζε εποχές όπου η πλήρης απαξίωση του άλλου κυριαρχούσε κατά κανόνα στις σχέσεις των χριστιανικών εκκλησιών απέναντι σε κάθε άλλο θρήσκευμα. Οι απόψεις του Γέροντος Επισκόπου περί Ισλάμ θα μπορούσαν να χαρακτηρισθούν από πολεμική διάθεση και λόγω ηλικίας του Γέροντος, από «γλυκεία εμπάθεια». Δυστυχώς για Επίσκοπο, δηλαδή διδάσκαλο της Εκκλησίας, κυριαρχούσε κατά την ταπεινή μου γνώμη ο  σκοτασμός του νου εξ αγνοίας και η συρρίκνωση της καρδιάς....

                Ποιος είμαι για να κρίνω την αναμφίβολη οσιότητα του Επισκόπου; Πιστεύω πως οι ευχές του κρατούν θρόνους και οίκους, καθώς έχω την πληροφορία ότι έχει παρρησία ενώπιον του Θεού. Αλλά προς τί οι προκαταλήψεις εξαιτίας της άγνοιας;

Λόγου χάρη μετά αιώνες απομάκρυνσης Ελληνορθόδοξοι και Προχαλκηδόνιοι Ορθόδοξοι διαπίστωσαν πως κοινωνούν την ίδια Ορθόδοξη πίστη. Το γιατί βέβαια στην Αίγυπτο υπάρχουν ο Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας Ταουάντρος (Θεόδωρος) 2^ος , ως επικεφαλής της Κοπτικής Ορθόδοξης Εκκλησίας και ο  Πάπας και Πατριάρχης Αλεξανδρείας Θεόδωρος 2^ος , ως επικεφαλής της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας   είναι ζήτημα που οφείλεται στις ανθρώπινες ελλείψεις και στα άλογα πείσματα….

                Η αντιμετώπιση των Μουσουλμάνων και του Ισλάμ γενικότερα από τους ελληνόφωνους Ορθοδόξους, θα μπορούσε να χαρακτηρισθεί μικρόψυχη, εμπαθής και αβαθής…. Μόνον ο Μητροπολίτης Βύβλου και Βότρυος Γεώργιος Khodr (Πατριαρχείο Αντιοχείας) «τόλμησε» να πει ότι μέσα στις σελίδες του Κορανίου συναντά τα ίχνη του Χριστού και για τούτο μελετά το ιερό κείμενο του Ισλάμ!

                Έλαβα την ευχή του Γέροντος Επισκόπου και ευχαριστώ τον Θεό για τούτο. Μα έφυγα χωρίς να ξεδιψάσω. Έφυγα με θλίψη…. 

ΜΑΤΕΜ, καθαρτήριο και χαροποιό

Το πένθος είναι ανθρώπινο βίωμα που μας καθιστά οικείους με  την οδύνη. Το πένθος κυρίως για την απώλεια αγαπημένου προσώπου σηματοδοτεί την υπαρξιακή μετοχή μας στη βαθύτατη αίσθηση του κενού. Η διάβασις του πένθους θα μπορούσε να ειπωθεί ότι συνιστά αναπόδραστη νομοτέλεια για κάθε άνθρωπο.

          Την αφορμή για τις σκέψεις περί πένθους προσφέρει η έναρξη του νέου σεληνιακού έτους των Μουσουλμάνων, που εφέτος αρχίζει την εσπέρα της 14^ης Νοεμβρίου 2012 και συμπίπτει με την 1^η του πρώτου μήνα του ισλαμικού θρησκευτικού ημερολογίου Μουχαρέμ του έτους 1343 από Εγίρας[i]. Για μεγάλο αριθμό μελών σούφικων αδελφοτήτων, ιδίως για τους Ριφαήδες και τους Μπεκτασήδες, όπως και για Σιΐτες Μουσουλμάνους, Αλεβή της Τουρκίας, Αλαουΐ της Συρίας η έναρξη του μήνα Μουχαρέμ είναι η περίοδος του Ματέμ. Η λέξη matem (τουρκικά) σημαίνει κατ’ αρχάς πένθους, αλλά ορθότερη απόδοση στην ελληνική είναι η λέξη «απώλεια, στέρηση».

Την περίοδο του Ματέμ οι Σούφι και οι πιστοί που αναφέρθηκαν, κατά τρόπο διαδραστικό βιώνουν το πένθος της τραγικής απώλειας του Ιμάμη Χουσεΐν στο πεδίο της μάχης της Καρμπάλα (10 Μουχαρέμ 61 έτος από Εγίρας/10 Οκτωβρίου 680 μ. Χ.). Έξη δεκαετίες μετά την Εγίρα[ii]  συγκρούστηκαν στην Καρμπάλα[iii] εκείνοι, που έθεταν ως προτεραιότητα για την κοινότητα των Μουσουλμάνων (Ούμμα) την πιστότητα στο πρωτείο του Πνεύματος με ηγέτη τον Ιμάμη Χουσεΐν και εγγονό του Προφήτη Μωάμεθ με εκείνους κατέλαβαν την ηγεσία της Ούμμα κατά τρόπο έκνομο, μετατρέποντας το διακονικό λειτούργημα του Χαλίφη, ως διαδόχου του Προφήτη, σε φορέα εξουσίας κληρονομικής χροιάς υπό την ηγεσία του Γιαζίντ ιμπν Μουαουίγια (Μωαβία), κατά πλήρη μίμηση των μοναρχών της εποχής.

Η περίοδος του Ματέμ διαρκεί δέκα μέρες και περατώνεται την 10^η μέρα του μήνα Μουχαρέμ, γνωστή ως Ασούρα. Είναι η ημέρα συντριβής των δυνάμεων του Ιμάμη Χουσεΐν και του τραγικού θανάτου του ίδιου, των στενών συγγενών του που ακολουθούσαν, των συντρόφων του….

Η διάβασις του πένθους προσφέρεται ως μια περίοδος μετάνοιας, περισυλλογής, βίωσης της οδύνης που είναι σύμφυτη με την επίγεια οδοιπορία των ανθρώπων. Αλλά το πένθος δεν είναι κατάσταση κατάθλιψης, όπως φαίνεται να επιδιώκουν να το βιώσουν την περίοδο του Ματέμ  Σιΐτες Μουσουλμάνοι προκαλώντας αλύπητα βαθειές  πληγές και οδύνες στο σώμα τους.

Η διάβασις του πένθους είναι δίχως αμφιβολία καθαρτήρια, αλλά ως διάβασις δεν είναι κατάσταση στατική αλλά προσβλέπει στην έλλαμψη του Φωτός.

Η διάβασις του πένθους θα μπορούσε να ειπωθεί ότι είναι το πρώτο μέρος στη βίωση της χαρμολύπης, όντας η πορεία της λύπης. Η χαρά από την άλλη μεριά είναι η απόληξη της καθαρτήριας αναβάσεως που συνίσταται από την έλλαμψη και εν συνεχεία από την μέθεξη στην όντως Ζωή διά της θεώσεως του ανθρώπου, διά της απώλειας του φθοροποιού εγώ εντός της θείας Παρουσίας, που σημειώνεται στην ορολογία του σούφικου μυστικισμού με τη λέξη φανά.

Η αναίρεση του θανάτου συντελέστηκε εκ μέρους του Ιησού, του Λόγου του Θεού (Ρουχουλλάχ). Ο Σταυρός δεν έθεσε τέλος στη ζωή Του, αλλ’ απεναντίας φανερώθηκε ως υπόδειγμα της διαβάσεως του πένθους προς την Ζωή….

Τούτο το Ματέμ, που αρχίζει απόψε μετά το δειλινό, είθε να γίνει διάβασις του πένθους, εις ανάμνηση της θυσίας του Ιμάμη  Χουσεΐν και μετοχή στην κατάλυση της ισχύος του θανάτου και της απέλπιδας οδύνης. Οι άγιοι Μάρτυρες της πίστεως ανά τους αιώνες, που ανόρθωσαν αιματηρά την αξιοπρέπεια του ανθρώπου βιώνοντας την χαρμολύπη του Σταυρού και της Ανάστασης στέκουν ως δείχτες πορείας και κολώνες που σμίγουν τη γη με τον ουρανό…. Για Ιμάμ! 

Εσπέρα 14 Νοεμβρίου 2012/ 1 Μουχαρέμ 1343 από Εγίρας

Ο πτωχός Χατζ Αλή Οσμάν αρ Ριφαή
και για την αντιγραφή Γιώργος Α. Δούδος  

           

---

[i] Στον Ιουδαϊσμό, στις ανατολικές αρχαίες εκκλησίες (Ορθόδοξη, Κοπτική, Αρμενική, Συροορθόδοξη κ.ά, όπως και στο Ισλάμ η καινούργια ημέρα αρχίζει με τη δύση του ήλιου της προηγούμενης μέρας του σύγχρονου ημερολογίου. Λ.χ. η 1 Μουχαρέμ του έτους 1434 από Εγίρας συμπίπτει με την 15/11/12, αλλά αρχίζει από το εσπέρας της 14/11/12.

[ii] Εγίρα: Είναι η φυγή του Προφήτη Μωάμεθ από τη Μέκκα προς την πόλη Γιαθρίμπ, που μετονομάστηκε Μεντίνα και σηματοδοτεί την έναρξη μέτρησης του χρόνου για τους Μουσουλμάνους.

[iii] Η Καρμπάλα ή Κερμπελά βρίσκεται σήμερα στο Ιράκ και είναι μετά τη Μέκκα η πλέον ιερή πόλη για τους Σία Μουσουλμάνους και για όλους εκείνους που τιμούν ιδιαίτερα τον Ιμάμη Αλή και την Οικογένεια του Προφήτη Μωάμεθ (Αχλαλμπέιτ).

ΔΥΟ ΡΩΜΙΟΙ ΜΑΘΗΤΕΣ ΤΟΥ ΜΕΒΛΑΝΑ ΤΖΕΛΑΛΕΝΤΙΝ ΡΟΥΜΙ

Συχνά ακαδημαϊκοί θεολόγοι και στοχαστές, αλλά και ηγέτες διαφόρων θρησκευμάτων αναλίσκονται στη διοργάνωση και τη συμμετοχή τους διαθρησκειακών συνάξεων. Σ’ αυτές τις πρωτοβουλίες, που δεν αξίζει να αντιμετωπισθούν με αρνητική προκατάληψη, επιχειρείται να γκρεμιστούν τα τείχη της άγνοιας που συντηρούν αποστάσεις ανάμεσα στα θρησκεύματα της ανθρώπινης οικογένειας και να ανακαλυφθούν κοινά σημεία επαφής και επικοινωνίας μεταξύ των πιστών διαφορετικών πνευματικών παραδόσεων. Συνήθως όμως αυτές οι συνάξεις ελάχιστα καταφέρνουν που να αφορούν το μεγάλο πλήθος των απλών πιστών. Περιορίζονται στο να εμπλουτίζουν τα βιογραφικά πανεπιστημιακών που αναγράφουν τη συμμετοχή τους σε συνέδρια ή ημερίδες διαθρησκειακού ενδιαφέροντος ή ακόμα οι θρησκευτικές κοινότητες προβάλλουν τις πρωτοβουλίες τους για διαθρησκεική καταλλαγή, ως ένα μέσο ιδιότυπης άσκησης διεθνών δημοσίων σχέσεων σ’ ένα ούτως ή άλλως παγκοσμιοποιημένο περιβάλλον. Οι πιστοί κουβαλούν τις προκαταλήψεις τους απέναντι στους άλλους, στους αλλόπιστους ή στους ετερόδοξους, που τους προσδιορίζουν με τα επίθετα «άπιστος» ή «αιρετικούς» με έντονη αρνητική φόρτιση στις λέξεις αυτές.

Στην ιστορία των πνευματικών αναζητήσεων, στο ημερολόγιο του υπέροχου ταξιδιού διψασμένων οδοιπόρων στις ατραπούς της Αλήθειας, υπάρχουν καταγραφές που συγκινούν και διεγείρουν τη συνείδηση εκείνων που έχουν αφεθεί στο χάδι των πνοών του Πνεύματος, δίχως επιφυλάξεις….  

Άνθρωποι που κατά τα φαινόμενα ακολουθούν διαφορετικές πίστες και πνευματικές παραδόσεις συναντούνται και σμίγουν, δίχως να ενδίδουν στον πειρασμό του συγκρητισμού και χωρίς να προδίδουν το μαργαριτάρι της συνείδησής τους…. Κατά τρόπο απερινόητο και μυστικό βρίσκουν μεταξύ τους κοινά σημεία που τους ενώνουν βιώνοντας την αλήθεια, πως υπάρχει Κάποιος μεγαλύτερος του ιερού (Ματθ. 12:6).

 

Ο Μεβλανά Τζελαλεντίν Ρουμί προτού ακόμα έρθει η ώρα της αναχώρησής του από τούτο τον κόσμο, είχε αφήσει παρακαταθήκη σε μαθητές και συγγενείς, πάνω στον τάφο του να χαράξουν αυτές τις λέξεις:

  «Όταν θα είμαστε νεκροί,

    να μη γυρέψεις

    τον τάφο μας πάνω στη γη.

    Ψάξε στις καρδιές των ανθρώπων».

          Όσο περνούν τα χρόνια, αφότου πέρασε στην άλλη ζωή ο άγιος ιδρυτής του ταρικάτ[1] των Μεβλεβήδων[2], η μνήμη του όχι μόνο δεν υποχωρεί μπροστά στην πίεση του χρόνου, μα απεναντίας, όλο και περισσότεροι άνθρωποι τον γνωρίζουν. Άλλοι μελετούν τα υπέροχα γραπτά του, κι άλλοι συναντώντας σύγχρονους μαθητές του σχεδόν σε κάθε γωνιά της οικουμένης. Όσες και όσοι γνωρίζουν τον ευλογημένο Τζελαλεντίν Ρουμί γοητεύονται από την παρουσία του, αφού στ’ αλήθεια, ποτέ δεν εγκατέλειψε τη γη, μετά το πέρασμά του στο επέκεινα, αλλά βρήκε καταφύγιο σε ανθρώπινες καρδιές.

          Είναι γνωστό πως ο Δάσκαλος Ρουμί, μολονότι ο ίδιος ήταν βαθύτατα πιστός Μουσουλμάνος, εντούτοις, μιμούμενος το παράδειγμα του Προφήτη Μοχάμεντ, είθε να αναπαύεται ειρηνικά, ποτέ δεν επιδίωξε να επιβάλλει την πίστη του σε οποιονδήποτε και τιμούσε ειλικρινά τους ανθρώπους κάθε θρησκευτικής πίστης. Ιδιαίτερα τιμούσε τους Χριστιανούς, αλλά και τους Εβραίους, και όσους ακολουθούσαν τις διδαχές του Ζωροάστρη. Για τούτο κατά την κηδεία του, μια παγωμένη μέρα του Δεκέμβρη του 1273, το Ικόνιο είχε παραλύσει. Σχεδόν όλοι οι κάτοικοι, κάθε φυλής, γλώσσας και θρησκείας συνόδευαν το σκήνωμα του Μεβλανά[3]. Ένας Χριστιανός τη μέρα της κηδείας του Ρουμί έκλαιγε απαρηγόρητα και ρωτήθηκε από έναν ξένο που φιλοξενούσε, γιατί τόση οδύνη. Η απάντηση ήταν η ακόλουθη: «Τιμούμε τον Μεβλανά, σαν τον Μωυσή, σαν τον Δαβίδ και τον Ιησού της εποχής μας. Όλοι μας είμαστε ακόλουθοι και μαθητές του»!

          Υπήρχαν στενοί μαθητές του Ρουμί που διατηρούσαν την πίστη τους και κανένας δεν τους πίεζε να ασπαστούν το Ισλάμ. Άλλοι πάλι προέρχονταν από διάφορα μιλέτια, Ρωμιοί, Αρμένηδες, Εβραίοι κι ενώ είχαν γίνει δεκτοί στην αδελφότητα των Μεβλεβή, απαγγέλλοντας τη σιαχάντα, εντούτοις δεν είχαν κόψει τους δεσμούς με το μιλέτι της καταγωγής τους.

          Θα σας διηγηθώ με λίγα λόγια δύο ιστορίες που αναφέρονται σε δύο Ρωμιούς μαθητές του ευλογημένου Μεβλανά.

         

          Στην Κωνσταντινούπολη του 18^ου αιώνα ζούσε ένας νέος από την Πελοπόννησο, με τ’ όνομα Πέτρος, που είχε αφιερωθεί στη μελέτη της μουσικής. Είχε ξεκινήσει απ’ το χωριό του, κάπου στη Λακωνία και βρέθηκε στην βασιλεύουσα της μεγάλης Αυτοκρατορίας, αφού προηγουμένως έμεινε αρκετά στη Σμύρνη. Ήδη γνώριζε καλά την ψαλτική τέχνη της εκκλησίας. Η φωνή του λέγεται πως έμοιαζε του αηδονιού.  Έτσι σχεδόν αμέσως, με το που έφτασε στην Πόλη, τον προσέλαβαν στον πατριαρχικό ναό, ως χοράρχη του αριστερού χορού των ψαλτάδων, εξ ου και ο επιθετικός προσδιορισμός που συνήθως συνοδεύει το όνομά του, Πέτρος ο Λαμπαδάριος, ενώ είναι γνωστός και ως Πελοποννήσιος.

          Λέγεται πως ενόσω βρισκόταν στη Σμύρνη είχε γίνει δεκτός σε ντέργκα των Μεβλεβή δερβίσηδων, όπου πλούτισε ακόμα περισσότερο τις μουσικές γνώσεις του. Στην Πόλη εκτός από την άσκηση της ψαλτικής τέχνης στο Πατριαρχείο, δίδασκε μουσική σε εκκλησιαστικό σχολείο των Αρμενίων. Λέγεται ακόμα πως στην αδελφότητά του, του είχαν δώσει το επίθετο χιρσίζ, που σημαίνει κλέφτης ή ληστής αλλά συμβολίζει εκείνον που κλέβει τη δύναμη του κακού και το καθιστά ακίνδυνο.

          Έγραψε σπουδαία κομμάτια εκκλησιαστικής βυζαντινής μουσικής που τιμώνται ως σήμερα από τους ψαλτάδες της ορθόδοξης εκκλησίας. Πέραν της εκκλησιαστικής ο Πέτρος ο Λαμπαδάριος είχε συνθέσει και εκατό περίπου έργα κοσμικής μουσικής, όπου χρησιμοποιεί οθωμανικές κλίμακες και ρυθμούς, αλλά στίχους ελληνικούς. Λέγεται πως ο Πέτρος δεν νυμφεύθηκε, μετά από μια ερωτική απογοήτευση που του έτυχε. Σ’ ένα από τα τραγούδια του οι στίχοι λέγουν τα εξής:

                   «Σαν δεν ήθελες φιλίαν, τί με έδιδες αιτίαν;

                     Εγώ θα αποφασίσω σαν δερβίσης πια να ζήσω.

                      Όλα πλέον τα του κόσμου να τα βγάλω απ’ εμπρός μου.               Και συ μ’ έδωκες αιτία, και λοιπόν γιατί η κακία;»

          Όταν ο Πέτρος αποδήμησε (1777) την εξόδιο ακολουθία τέλεσε ο ίδιος ο Πατριάρχης της εποχής συνοδευόμενος από αρχιερείς του Θρόνου, πρεσβυτέρους και διακόνους, όπως αρμόζει σε τέτοιες περιπτώσεις. Η ταφή του έγινε στα ρωμέικα μνήματα. Ο Σεΐχης του Πέτρου, συνοδευόμενος από Δερβίσηδες έλαβαν την άδεια να παραβρεθούν στην κηδεία. Όσο διαρκούσε η ακολουθία κατά την τάξη της εκκλησίας, στέκονταν λιγάκι παράμερα. Αφού τελείωσε η τελετή και απομακρύνθηκαν ο Πατριάρχης και οι λοιποί κληρικοί, ο  Σεΐχης και οι άλλοι αδελφοί του Πέτρου από την ντέργκα των Μεβλεβί της Πόλης πλησίασαν στο μνήμα του. Απάγγειλαν σχεδόν σιωπηλά τη ‘Φάτιχα’[4], ο Σεΐχης ψιθύρισε από καρδιάς και ορισμένες άλλες προσευχές, ενώ στο τέλος όλοι μαζί, με χαμηλή φωνή έψαλλαν ιλαχί[5], από εκείνα που με μοναδική χάρη έψελνε ο Πέτρος όσο ζούσε. Πριν απομακρυνθούν από τον τάφο του Πέτρου, ένας Δερβίσης κλαίγοντας και κρατώντας ένα νέι[6] στα χέρια, κατέβηκε στο ανοιγμένο ακόμα μνήμα, και απόθεσε στην αγκαλιά του κεκοιμημένου το νέι, λέγοντας με αναφιλητά: «Αλησμόνητε δάσκαλε, δέξου και από μας, τους ορφανούς μαθητές σου, το στερνό τούτο δώρο, για να συμψάλλεις με τούτο στον Παράδεισο μαζί με τους αγγέλους».

          Κατά την περίοδο του μεσοπολέμου έζησε στην Κωνσταντινούπολη ένας Ρωμιός Δικηγόρος, ο Αδαμάντιος Κετσέογλου, καταγόμενος από την περιοχή της Καισαρείας. Ο Κετσέογλου διατηρούσε γραφείο στο Γαλατά και πέραν της επιστημονικής κατάρτισής του στη Νομική Επιστήμη είχε μια βαθειά καλλιέργεια ως προς την τουρκική γλώσσα και φιλολογία. Ήταν τουρκόφωνος και ίσως να αγνοούσε ή να είχε ελάχιστη γνώση της ελληνικής γλώσσας.

          Ο Αδαμάντιος Κετσέογλου ήταν Μεβλεβή δερβίσης και το μυητικό όνομά του ήταν ‘Yaman Dede’. Ο τίτλος του ‘Dede’ που έφερε είναι ενδεικτικό πως στην ιεραρχία της αδελφότητας είχε υψηλή θέση.

          Ο Κετσέογλου έχει γράψει στην τουρκική γλώσσα πεζά κείμενα και ποιήματα, που κυρίως αναδεικνύουν την αφοσίωσή του στον Δάσκαλο Τζελαλεντίν Ρουμί και στα βιώματα που είχε αποκτήσει όντας Μεβλεβή δερβίσης. Φαίνεται πως στην εποχή του θεωρούνταν αξιόλογος συγγραφέας, διότι έργα του είχαν δημοσιευθεί σε διάφορα φιλολογικά περιοδικά, ενώ ο ραδιοφωνικός σταθμός της Άγκυρας είχε μεταδώσει, είτε λογοτεχνικά κείμενά του, είτε φιλολογικές διαλέξεις του.

          Στη συνέχεια αντιγράφω δύο ποιήματα του Κετσέογλου στην τουρκική γλώσσα.

MEVLEVİ AYINLARININ İCRASINDAN

EVVEL OKUNAN NA’TIN FARISICA METNI

Ya habıbullah Resûlu Hâlıkı yekta tüyi

Ber güzini Zülcelahı pâkü bihemtâ tüyi,

Nazenini Hazreti Hak sadrü bedri kaîmat,

Nurı çeşmi Enbiya çesmıçerağı ma tüyi,

Der şebi Mir’ac bûde Gebrecil ender rikâb,

Pâ nıhâde ber seri nüh künbedı hazrâ tüyi,

Ya resulallah tü dane ümmetanet acızent,

Rehnumayı acızanı bı serü bı pa tüyi

Sevri bostanı rizalet nev beharı marifet

Gülbüni bağı şerıat sünbülı bâlâ tüyi,

Şemşi Tebrizî ki daret na’tı Peyğamber ziber

Mustafa vü Mücteba am seyidi âlâ tüyi.

ΠΟΙΗΤΙΚΟ ΑΠΟΣΠΑΣΜΑ

ΑΠΟ ΤΟ ΔΙΗΓΗΜΑ ‘ΟΝΕΙΡΟΝ’

Ateş est in banki nay-ü nıst bad

Her ki in ateş nedarek nist bad

Ateşi aşket kender ney fütad

Cüşişi aşket kender fütad.

Hemçu Ismail pişeş ser binih

Şad–ü-handan tü humes mehan

An güli sürhest tü humes mehan

Mesti aklest o tü mecnuşeş mehan.

          Ο Τζελαλεντίν Ρουμί υπήρξε και συνεχίζει να είναι ένα από τα πλέον λαμπερά φώτα της ανθρωπότητας, που με τη ζωή και το έργο του αναδείχθηκε Οικουμενικός Δάσκαλος. Μέσα στην αγάπη του χωρούσαν όλοι οι άνθρωποι, ανεξαρτήτως φυλής, γλώσσας και πίστης.

          Είθε να αναπαύεται η άγια Ψυχή του Μεβλανά στον απαράμιλλο νοητό τόπο όπου οι δίκαιοι αξιώνονται στη θέα του Φωτός του Αλλάχ!

Για τη σύνθεση αυτού του κειμένου πληροφορίες αλιεύθηκαν από άρθρο του Γιάννη Πλεμμένου: Πέτρος Λαμπαδάριος, ένας Πελοποννήσιος δερβίσης (Το ΒΗΜΑ της Κυριακής 18.07.1999), από το βιβλίο του Βλαδίμηρου Μιρμίρογλου: Οι Δερβίσσαι 1940,( επανέκδοση ΕΚΑΤΗ) και από το επίτομο έργο του Reynold A. Nicholson: Rumi, poet and mystic, Oneworld Oxford 1995.

---

[1] Ταρικάτ: (Αραβικά: طريقة‎ ṭarīqah, περσικά: طريقت‎ tariqat,τουρκικά: tarikat. Σημαίνει δρόμος, μονοπάτι, μέθοδος και αναφέρεται σε μια θρησκευτική ἠ πνευματική αδελφότητα (τάγμα, κατά μίμηση των μοναχικών ταγμάτων της χριστιανικής Δύσης) στον ισλαμικό κόσμο.

[2] Μεβλεβή:  Mawlaw'īyya ή Τάγμα Mevlevi. Είναι σούφικη αδελφότητα ή τάγμα που ιδρύθηκε στο Ικόνιο από τους μαθητές του Τζελαλεντίν Ρουμί ( Jalal ad Deen Muhammed Balkhi Rumi, ενός Πέρση ποιητή, θεολόγου, νομομαθή και προπάντων μυστικιστή αγίου που έζησε τον 13^ο αιώνα.

[3] Μεβλανά: Mawlana ή Mevlana στην τουρκική γλώσσα, σημαίνει ο Δάσκαλός μας.

[4] Φάτιχα: Η πρώτη σούρα (κεφάλαιο) του Κορανίου, που συνηθίζεται να απαγγέλλεται μεταξύ των άλλων και σε κηδείες ή μνημόσυνα.

[5] Ιλαχί: Μουσουλμανικοί ύμνοι.

[6] Αυλός καμωμένος από καλάμι.

ΠΡΟΣΕΥΧΟΜΕΝΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

Η Εκκλησία του Χριστού από την ίδρυσή της ήταν μια κοινότητα πιστών προσευχομένη («οὗτοι πάντες ἧσαν προσκαρτεροῦντες ὁμοθυμαδόν τῇ προσευχῇ …» Πράξεις 1:14). Με το πέρασμα των καιρών και την καταλυτική επιρροή του πνεύματος της εκκοσμίκευσης σε πολλές τοπικές εκκλησίες, ορθόδοξες και μη, μια προσευχομένη εκκλησία δεν αποτελεί δυστυχώς κάτι το αυτονόητο.

          Με θλίψη οφείλουμε να παραδεχτούμε, ότι σε πολλές τοπικές εκκλησίες η επιλογή του προκαθημένου δεν αποτελεί ζήτημα προσευχής και άφεσης των πραγμάτων στη βούληση του Αγίου Πνεύματος. Είτε αποτελεί αφορμή εκδήλωσης χυδαίας επιβολής της κρατικής εξουσίας στις υποθέσεις της εκκλησίας, είτε, και τούτο είναι ακόμα πιο λυπηρό, πεδίο υποχθόνιων χειρισμών με κατάλληλους μηχανισμούς εκ μέρους των διεκδικητών του εκκλησιαστικού θρόνου. Η Εκκλησία της Ελλάδος έχει πικρές εμπειρίες τέτοιων καταστάσεων, όχι μόνο σε έκνομες περιόδους του δημόσιου βίου της χώρας, αλλά και σχετικά πρόσφατα με την εκλογή του προκατόχου του σημερινού σεβάσμιου Αρχιεπισκόπου Αθηνών.

          Η Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι μια εκκλησία που βιώνει την παράδοση των αγίων Μαρτύρων ως τις μέρες μας στην Αίγυπτο. Το ότι το εκκλησιαστικό ημερολόγιο της Κοπτικής Εκκλησίας έχει ως αφετηρία το έτος 284 μ. Χ. που σημαδεύεται από τους φρικώδεις διωγμούς κατά των Χριστιανών που είχε εξαπολύσει ο Ρωμαίος Αυτοκράτορας Διοκλητιανός δεν αποτελεί παράδοση κενή περιεχομένου. Κάθε εκκλησιαστικό έτος ονομάζεται «έτος Μαρτύρων» ή «Anno Martyrum» και η Εκκλησία του Χριστού στην Αίγυπτο συνεχίζει να ζει την χαρμολύπη Της εξαιτίας της συνεχούς άνθισης αγίων Μαρτύρων για την αγάπη του Χριστού.

          Η Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία είναι πράγματι μια προσευχομένη Εκκλησία του Χριστού και σήμερα. Και τούτο έχει καταδειχθεί πρόσφατα με αφορμή την ανάδειξη του νέου προκαθημένου της Κοπτικής Εκκλησίας από τον καρδιογνώστη Κύριο των πάντων (Πράξεις 1:23-26).

          Στις 17 Μαρτίου 2012 αναπαύθηκε ο όσιος Πάπας Σενούντα ΙΙΙ. Στις 4 Νοεμβρίου 2012 εκλέχτηκε νέος Πατριάρχης και Πάπας Αλεξανδρείας, πρόεδρος της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Αγιωτάτης Κοπτικής Ορθόδοξης Εκκλησίας ο Επίσκοπος Ταουάντρος (Θεόδωρος) ως ο 118^ος διάδοχος του Αποστόλου Μάρκου και ως Πάπας Ταουάντρος ΙΙ.

          Η διαδικασία εκλογής του νέου προκαθημένου υπήρξε μακρά σε χρόνο, όπως καθένας και καθεμιά μπορεί να διαπιστώσει. Εκείνο όμως που έχει μεγάλη σημασία για τους Χριστιανούς της εποχής μας, είναι ότι η μακρά περίοδος από την εκδημία του Πάπα Σενούντα ως την εκλογή του νέου προκαθημένου της Κοπτικής Εκκλησίας ήταν μια περίοδος προσευχής και νηστείας! Η διαδικασία ανάδειξης του Πάπα και Πατριάρχη Αλεξανδρείας και πάσης Αφρικής Ταουάντρος (Θεοδώρου) ΙΙ αποτελεί φωτεινό και ελπιδοφόρο σημάδι πως υπάρχει Λαός του Θεού στην Αίγυπτο, Λαός του Θεού στον κόσμο, που αντιμετωπίζει ζητήματα και προβλήματα με προσευχή και νηστεία και όχι κατά μίμηση των μεθοδεύσεων του κόσμου τούτου και του μισοκάλου….

          Οι Κόπτες Ορθόδοξοι Χριστιανοί, κληρικοί, μοναχοί, μοναχές  και λαϊκοί, νήστεψαν επί εννέα μέρες ώστε να μην παρεμβληθούν ανθρώπινα εμπόδια στην δράση του Αγίου Πνεύματος και η εκλογή του νέου προκαθημένου της μαρτυρικής κατ’ Αίγυπτον Εκκλησίας του Χριστού να είναι έργο του καρδιογνώστη Κυρίου και μόνον.

          Αξίζει να σημειωθεί και τούτο το περιστατικό. Όλοι οι Χριστιανοί της Αιγύπτου, πέραν των Κοπτών, Ελληνορθόδοξοι, Καθολικοί Μελχίτες και Λατίνοι, Αρμένιοι, Προτεστάντες κάθε ομολογίας συναποφάσισαν να νηστέψουν επί τρεις μέρες υπέρ ευοδώσεως κατά το θέλημα του Κυρίου της διαδικασίας ανάδειξης του νέου Προκαθημένου της σεβάσμιας και πρεσβυτέρας Εκκλησίας στη χώρα του Νείλου.   

          Επειδή οι αναζητητές στις ερημίες και στις στενωπούς του σύγχρονου κόσμου διψούμε για καθετί αυθεντικό πηγάζει από το Πνεύμα το Άγιο. Δεν αγγίζουν πλέον οι μοντέρνες ποιμαντικές που κάποτε συγκινούσαν, έστω επιφανειακά ιδίως τους νέους και τις νέες, γιατί είναι καρπός εκκοσμίευσης του εκκλησιαστικού βίου. Η πιστότητα στο Ευαγγέλιο, η προσευχή και η νηστεία και προπάντων η αδιάλειπτη μετάνοια είναι τα στοιχεία που τρέφουν και που αναζητά ο σύγχρονος άνθρωπος.

          Η Κοπτική Ορθόδοξη Εκκλησία και με την εκλογή του νέου Προκαθημένου της προσέφερε στην ταλαιπωρημένη και διψασμένη για αλήθεια  Οικουμένη μαρτυρία Χριστού! Δόξα τῷ Θεῷ πάντων ἓνεκεν.

          Τί απομένει να πούμε για τον Άνμπα Ταουάντρος· Άξιος, Άξιος, Άξιος!