Οι Εθνομάρτυρες, ο Δήμαρχος Νάουσας και ο αγενής Αρχιμανδρίτης...

Είδα στο blog του κ. Θεόδωρου Ελευθεριάδη, -(έπεα πτερόεντα)-, την ανάρτηση του βίντεο, όπου ο νεαρός, όπως δείχνει η εικόνα, αρχιμανδρίτης κ. Παύλος Παπαδόπουλος, προϊστάμενος του ναού Αγίου Μηνά της Νάουσας, επικρίνει τον Δήμαρχο της πόλης κ. Αναστάσιο Καραμπατζό, με αφορμή την αναφορά στο πρόγραμμα της 191^ης Μνήμης του Ολοκαυτώματος στη λιτάνευση της εικόνας των ‘εθνομαρτύρων’ και όχι των ‘νεομαρτύρων’. Ο νεαρός αρχιμανδρίτης, που αναρωτιέμαι ποιας μάνδρας άρχει και φέρει τούτο τον μοναχικό τίτλο, μίλησε για αντίχριστους, που αμφισβητούν τους νεομάρτυρες και άλλα όμοια σε αυστηρό αλλά συνάμα και γλυκερό ύφος που πολλοί εκκλησιαστικοί συνηθίζουν.

Ποτέ μέχρι σήμερα δεν έλαβα μέρος στη διαμάχη μεταξύ Μητροπόλεως Βεροίας και Ναούσης και σοβαρών συμπολιτών μου, με αφορμή την «μαζική» ανακήρυξη ως αγίων 1241 Ναουσαίων που μετά την αποτυχία της επανάστασης του Βερμίου με επίκεντρο τη Νάουσα το 1822, θανατώθηκαν τραγικά, οι πιο πολλοί στην ίδια την πόλη τους και άλλοι στη Θεσσαλονίκη από τους Οθωμανούς επικυρίαρχους.

Μεγάλωσα στη Νάουσα και από τούτη την πόλη ξεκίνησα τη δικηγορική σταδιοδρομία μου, μετέχοντας ποικιλότροπα στα κοινά. Εγκαταστάθηκα στη Θεσσαλονίκη αλλά ουδέποτε λησμόνησα την οικεία μου πόλη.

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, οι άγιοι είναι οι άνθρωποι εκείνοι, που η συνείδηση του Λαού του Θεού, είτε μιας τοπικής κοινωνίας, είτε μιας ευρύτερης περιοχής ή ακόμα και μιας ολόκληρης χώρας, αποδέχεται ως τέτοιους. Κάποια χρονική στιγμή, αργά ή γρήγορα, έρχεται η ιεραρχία της Εκκλησίας, και στον τόπο μας αρμόδιο προς τούτο είναι το Οικουμενικό Πατριαρχείο, και κατατάσσει αυτούς τους αγίους στο εκκλησιαστικό εορτολόγιο. Λόγου χάρη ο άγιος Νεκτάριος αρκετά χρόνια πριν από την αγιοκατάταξή του στη συνείδηση των πιστών ήταν ένας άγιος. Το ίδιο συμβαίνει σήμερα με τον Γέροντα Πορφύριο, με τον Γέροντα Παΐσιο ή τη Γερόντισσα Γαβριηλία, οι οποίοι μολονότι δεν έχουν αγιοκαταταγεί στο εορτολόγιο της Εκκλησίας εντούτοις στη συνείδηση πιστών Χριστιανών είναι άγιοι του Θεού. Τα σχετικά περί ανακηρύξεως των αγίων είναι λατινικά έθιμα που παρεισέφρησαν, όπως και ένα σωρό άλλα, στην Ορθόδοξη Εκκλησία αλλοιώνοντας το εκκλησιαστικό ήθος.

Ανέκαθεν λοιπόν απ’ όσο θυμούμαι, οι κάτοικοι της Νάουσας τιμούσαν όλους εκείνους που θανατώθηκαν φρικτά στο σημερινό πλακόστρωτο, στο Κιόσκι, διατηρώντας στη συλλογική μνήμη θρύλους, που εξέφραζαν αλήθειες ή και μύθους, ποιος ξέρει, με τους οποίους γιγαντώνονταν οι τραγικές διαστάσεις της ομαδικής σφαγής. Ποτέ όμως δεν είχα ακούσει ιδίως γεροντότερους, να αναφέρονται σε νεομάρτυρες, με το περιεχόμενο που προσδίδει η Εκκλησία στη λέξη. Κατά την ταπεινή μου γνώμη, τούτο ήταν μια μαρτυρία, πως στη συνείδηση του Λαού του Θεού της Νάουσας, τα θύματα της σφαγής του Ολοκαυτώματος ήταν στ’ αλήθεια εθνομάρτυρες, όχι όμως και άγιοι νεομάρτυρες. Βέβαια στην κρίση του Θεού τίποτα δεν μπορεί να παρεμβληθεί και μόνον ο Ίδιος γνωρίζει τους αγαπημένους Του εν κατακλείδι….

Και ξαφνικά ήρθε ο Μητροπολίτης Παντελεήμων, κατά κόσμον Ιωάννης  Καλπακίδης το 2010, και ανέσυρε από τη δική μας λήθη, από τη δική μας ασυνειδησία, και πρόβαλλε τα 1241 θύματα της σφαγής στο Κιόσκι, -προσωπικά μου προκαλεί εντύπωση η απόλυτη αριθμητική ακρίβεια-, ως νεόμαρτυρες, ανακηρύσσοντάς τους αγίους της Εκκλησίας! Εμείς ο Λαός του Θεού της τοπικής Εκκλησίας της Νάουσας, επί 190 χρόνια ήμασταν σε κατάσταση αφασίας και έπρεπε να έρθει ένας Μητροπολίτης Βεροίας και Ναούσης, με καταγωγή από τη Νεάπολη της Θεσσαλονίκης για να προκαλέσει σοκ στη μνήμη μας! Ο Μητροπολίτης  κ. Παντελεήμων πριν από την εκλογή του ως επίσκοπος της περιοχής μας δεν είχε κάποιον ιδιαίτερο δεσμό είτε με τη Νάουσα, είτε με τη Βέροια. Ίσως, όταν για ένα διάστημα ο μεγαλύτερος αδελφός του, σημερινός Μητροπολίτης Σταυροπηγίου Αλέξανδρος Καλπακίδης υπηρετούσε ως παπάς στο χωριό Επισκοπή Νάουσας, «εξόριστος» από τον εκλεκτό της δικτατορίας Λεωνίδα  Παρασκευόπουλο, που εκπαραθύρωσε τον μακαριστό κανονικό Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα τον Παπαγεωργίου και ένα σωρό άξιους κληρικούς της Θεσσαλονίκης, να επισκεπτόταν την Επισκοπή και τον αδελφό του…. Τίποτε όμως περισσότερο.

Ανέφερα πιο πάνω ότι εκτός από τον αδόκιμο όρο «αγιοποίηση» ή «ανακήρυξη αγίων» που παρεισέφρησε από τη Δύση στον χώρο των Εκκλησιών της Ανατολής και άλλα δυτικά έθιμα έχουν επηρεάσει αλλοτριωτικά το ήθος της Ανατολής. Ένα στοιχείο αλλοτριώσεως ή μάλλον διεισδύσεως πνεύματος εκκοσμικεύσεως στην Εκκλησία είναι η μεταβολή των Επισκόπων σε Δεσπότες και συχνά των παπάδων σε αφέντες, όπως συνήθιζαν να τους αποκαλούν οι «παλιοί» στη Νάουσα. Έτσι συχνά ένας Δεσπότης μπορεί να λαμβάνει πρωτοβουλίες αγνοώντας ή αδιαφορώντας για το Λαό του Θεού, που οφείλει να διακονεί και όχι να κατεξουσιάζει, οφείλει να ακούει τους στεναγμούς και τις μαρτυρίες της συνείδησης του Λαού που ποιμαίνει  και όχι να ενεργεί σύμφωνα με τη δική του βούληση, σύμφωνα με τις ατομικές του αποφάσεις λησμονώντας ότι υπάρχει εις τύπον και τόπον Χριστού!

Και έρχεται τώρα ο αρχιμανδρίτης Παύλος Παπαδόπουλος την ώρα της ευχαριστιακής σύναξης και ελέγχει τον Δήμαρχο της πόλης που τον φιλοξενεί, γιατί στο πρόγραμμα του Δήμου για τις εκδηλώσεις Μνήμης του Ολοκαυτώματος αναγράφεται «εθνομάρτυρες» και όχι «νεομάρτυρες». Εκτός από το απρεπές ύφος που διέκρινε τον άνευ μάνδρας, ψιλώ τω τίτλω αρχιμανδρίτη, έδειξε και την λειψή του μόρφωση. Διότι ο άγιος Κοσμάς ο Αιτωλός, όπως και ο άγιος πατριάρχης Γρηγόριος ο Ε΄, αλλά και ο άγιος Χρυσόστομος Σμύρνης συνήθως αναφέρονται ως εθνομάρτυρες χωρίς με τούτο να εκδηλώνεται κάποια ασέβεια ή «υποτίμηση» των αγίων αυτών ή να προκαλεί οργή  σε εκκλησιαστικούς αυτή η προσφώνηση. Προς τί λοιπόν η έκρηξη για την αναφορά των 1241 της Νάουσας ως εθνομαρτύρων και όχι ως νεομαρτύρων;  

Εμφανίζονται άγαμοι κληρικοί, νεαρής και άγουρης ηλικίας, που επιλέγουν φιλόδοξα να ζήσουν στον κόσμο και όχι σε μοναστήρι, αποφεύγοντας να κάνουν υπακοή ουσιαστική σε γέροντα, φέρουν το μοναχικό κουκούλι, το γνωστό επανοκαλύμμαυχο, προκειμένου να προσδίδουν κύρος στην εξουσία που ασκούν και πρόδηλα αγνοώντας το περιεχόμενο που έχει τούτο το στοιχείο της στολής του μοναχού και αρθρώνουν λόγους οιήσεως και ύβρεως, καταχρώμενοι τη διακονία τους ως κληρικών. Αυτό συνέβη και με τον προϊστάμενο του Αγίου Μηνά ….

Κάθε εξουσία κράτους, είτε χριστιανικού, είτε ισλαμικού, είτε δημοκρατικού, είτε δικτατορικού τιμωρεί εκείνους που το αμφισβητούν και συχνά με σκληρό και απάνθρωπο τρόπο. Οι Ναουσαίοι κατά την οθωμανική περίοδο ζούσαν υπό καθεστώς προνομίων και παρόλα αυτά αμφισβήτησαν με επανάσταση την εξουσία του Σουλτάνου. Αναμενόμενο, εφόσον καταλύθηκε η επανάσταση, το κράτος να επιδείξει την ισχύ του επιβάλλοντας στους «αγνώμονες» προνομιούχους υπηκόους του σκληρές τιμωρίες, σφαγές και ανδραποδισμούς, καταστροφές και δηώσεις…. Έτσι αντιμετώπιζε ο Σουλτάνος κάθε επαναστάτη που αμφισβητούσε την εξουσία του στην Αυτοκρατορία ανεξαρτήτως θρησκεύματος. Ο Αλή Πασάς των Ιωαννίνων επειδή αμφισβήτησε τη σουλτανική εξουσία αποκεφαλίστηκε. Στην Κρήτη σε κάποια χωριά κοντά στο Ηράκλειο είχαν στασιάσει κατά του Σουλτάνου Μουσουλμάνοι, που τιμωρήθηκαν με μαζική εξορία και υποχρεωτική εγκατάστασή τους στη Συρία, στο Λίβανο και στη Λιβύη, όπου ζουν ακόμη. Πιθανότατα, ακόμα και αν κάποιοι από τους Ναουσαίους που σφαγιάστηκαν, εκδήλωναν βούληση εκούσιου εξισλαμισμού για να σώσουν τη ζωή τους να μην απέφευγαν το θάνατο! Διότι δεν τιμωρήθηκαν γιατί ήταν Χριστιανοί, αλλά γιατί επαναστάτησαν κατά της εξουσίας του Σουλτάνου!  

Με αφορμή τη συμπεριφορά του αρχιμανδρίτη Παύλου Παπαδόπουλου κατά του Δημάρχου της πόλης μου, εκφράζω την έντονη δυσαρέσκειά μου, γιατί ένα άγουρο παιδάριο, καταχρώμενο με οίηση και αμετροέπεια τη δοτή θέση του στην εκκλησία του Αγίου Μηνά της Νάουσας προσέβαλλε τον αιρετό εκπρόσωπο του λαού αυτής της πόλης, δείχνοντας τη διάσταση που υπάρχει μεταξύ ορισμένων υπεροχικών κληρικών και των λαϊκών, κάτι που είναι απαράδεκτο και αλλοιώνει το εκκλησιαστικό ήθος....