ΜΙΑ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΟΥ Φ. ΚΑΣΤΡΟ

Οι σκέψεις που παραθέτω στη συνέχεια, γεννήθηκαν με αφορμή τον θάνατο του ιστορικού ηγέτη της Κούβας Φιντέλ Κάστρο.

Κάποιοι εξέφρασαν διθυράμβους για τον Κάστρο, για την Επανάσταση που ανέτρεψε ένα απόλυτα διεφθαρμένο και δουλικό στις Ηνωμένες Πολιτείες καθεστώς, για την ίδια την Κούβα ως σοσιαλιστική χώρα, που επιβίωσε μετά την κατάρρευση του «υπαρκτού σοσιαλισμού». Δεν είμαι αμέτοχος τόσο ως προς τους επαίνους, όσο όμως και ως προς αιχμές κριτικής για το καθεστώς Κάστρο στο Νησί της Καραϊβικής.

Ο Φιντέλ Κάστρο ανήκει πλέον στην Ιστορία, η οποία αντιμετωπίζει τις προσωπικότητες, που άφησαν ανεξίτηλα ίχνη στο χρόνο με την παρουσία τους, από τη μια μεριά με σεβασμό, ενώ συγχρόνως, εκθέτει τη ζωή τους και τα επιτεύγματά τους, αλλά και τα λάθη τους στην Κρίση των ανθρώπων. Όπως η Ιστορία σέβεται τα περιστατικά του παρελθόντος, που σημάδεψαν την πορεία λαών ή και ολόκληρης της ανθρωπότητας, έτσι και η Κρίση αυτών των περιστατικών, πρέπει να γίνεται όσο το δυνατό με περισσότερη αντικειμενικότητα και με μια μέθοδο που δεν παρακάμπτει σκόπιμα συνθήκες  και παραμέτρους, που εμφάνισαν γεγονότα του χθες με τον δικό τους τρόπο. Η προσαρμογή ιστορικών γεγονότων σύμφωνα με τις ιδεοληψίες μας στρεβλώνει την αλήθεια της Ιστορίας, την παραμορφώνει και την μεταβάλλει σε Προπαγάνδα. Και τούτο είναι πράξη ανίερη, κατά της Επιστήμης της Ιστορίας, γιατί τοποθετεί τη ζωή στο κρεβάτι του Προκρούστη.

Η Κούβα κατά το διάστημα 1952 ως 1959, που κυβερνούσε ο Μπατίστα ως δικτάτορας, ήταν ουσιαστικά  προτεκτοράτο των ΗΠΑ. Ο Μπατίστα είχε αναστείλει την ισχύ του Συντάγματος της χώρας του 1940, είχε θέσει εκτός νόμου τις πολιτικές ελευθερίες και το δικαίωμα της απεργίας. Το καθεστώς του είχε ευθυγραμμιστεί με τα συμφέροντα των πλουσιότερων γαιοκτημόνων της Κούβας, που κατείχαν τις μεγαλύτερες φυτείες ζαχαροκάλαμου. Η οικονομική πολιτική του καθεστώτος βασιζόταν σε μια στασιμότητα, αφού εξυπηρετούσε τα συμφέροντα γαιοκτημόνων, Αμερικανών και Κουβανών, αλλά και τα συμφέροντα των ΗΠΑ. Έτσι, το χάσμα μεταξύ πλουσίων και φτωχών Κουβανών έγινε χαώδες. Η έντονα διεφθαρμένη κυβέρνηση του Φουλγκέντσιο Μπατίστα έκανε χρήση των πιο ακραίων κατασταλτικών μέτρων, προκειμένου να πνίγονται εν τω γενέσθαι διαμαρτυρίες και αντιδράσεις από τους εργαζόμενους. Το επόμενο βήμα του καθεστώτος Μπατίστα ήταν να δώσει το πράσινο φως, με το αζημίωτο βέβαια, στην αμερικανική Μαφία για να αναπτύξει στην  Κούβα κερδοφόρες εμπορικές συναλλαγές. Το ενδιαφέρον της Μαφίας επικεντρωνόταν στον έλεγχο της διακίνησης φαρμάκων, στον έλεγχο του τζόγου και της πορνείας στην Αβάνα. Συγχρόνως, πολυεθνικές επιχειρήσεις των Ηνωμένων Πολιτειών, κατάφεραν να εξασφαλίσουν με την συγκατάθεση του καθεστώτος εξαιρετικά προσοδοφόρες εμπορικές συμφωνίες στο Νησί.  

Η δυσαρέσκεια του λαού της Κούβας απέναντι στις επιλογές και στις πρακτικές του Μπατίστα συνεχώς ογκωνόταν. Οι φοιτητές εξεγείρονταν, ενώ οι λαϊκές τάξεις κάθε τόσο διαδήλωναν εκφράζοντας την έντονη δυσαρέσκειά τους. Τότε, το καθεστώς επέβαλλε αυστηρή λογοκρισία στα μέσα ενημέρωσης και με πρόσχημα την καταστολή της κομμουνιστικής δράσης, εξαπολύεται από τις κυβερνητικές δυνάμεις κατά των διαμαρτυρόμενων κατά του καθεστώτος, ευρείας κλίμακας βία, ενώ τα βασανιστήρια αποτελούσαν μια συνηθισμένη πρακτική, όπως και οι δημόσιες εκτελέσεις αντιφρονούντων. Ο απολογισμός των θυμάτων του καθεστώτος Μπατίστα κυμαίνεται από εκατοντάδες νεκρούς ως τις 20.000. Μέχρι το 1959 που έπεσε το καθεστώς από την Επανάσταση του Κάστρο, οι Ηνωμένες Πολιτείες παρείχαν στον δικτάτορα οικονομική, στρατιωτική και υλικοτεχνική βοήθεια. ( Οι παραπάνω πληροφορίες για το καθεστώς Μπατίστα και τις δραστηριότητές του κατά την περίοδο άσκησης της αυταρχικής και κατασταλτικής εξουσίας του, προέρχονται από τα εξής δημοσιεύματα: Historical Dictionary of the 1950s, του James Stuart Olson, Greenwood Publishing Group, 2000, σσ. 67–68, Havana Nocturne: How the Mob Owned Cuba and Then Lost It to the Revolution, του T. J. English, William Morrow, 2008, Conflict, Order, and Peace in the Americas, Lyndon B. Johnson School of Public Affairs, 1978, σ. 121, όπου αναφέρεται:  "The US-supported Batista regime killed 20,000 Cubans", Wickham-Crowley, Timothy P. (1990), Exploring Revolution: Essays on Latin American Insurgency and Revolutionary Theory. Armonk and London: M.E. Sharpe. σ. 63, Lillian Guerra (2012), Visions of Power in Cuba: Revolution, Redemption, and Resistance, 1959–1971, Chapel Hill: University of North Carolina Press. σ. 122, Lillian Guerra (2010). Grandin, Greg; Joseph, Gilbert M., eds. Beyond Paradox. A Century of Revolution. American Encounters/Global Interactions. Durham, NC: Duke University Press. σσ. 199–238).

Ο Φιντέλ Κάστρο με τους συντρόφους του, ανάμεσα στους οποίους εξέχουσα ήταν η θέση του Τσε Γκεβάρα, ξεκίνησε έναν ένοπλο αγώνα για την ανατροπή του καθεστώτος Μπατίστα. Η Επανάσταση, υπό την ηγεσία του Κάστρο ξεκίνησε τον Ιούλιο του 1953 και συνεχίστηκε, ώσπου την 1^η Ιανουαρίου του 1959 ο Μπατίστα αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την εξουσία και τη χώρα. Οι δυνάμεις του Κάστρο και των συντρόφων του, ήταν γνωστές ως Κίνημα της 26^ης Ιουλίου. Η κυβέρνηση που αντικατέστησε εκείνην του Μπατίστα ήταν μια επαναστατική σοσιαλιστική κυβέρνηση. Το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κούβας δεν συμμετείχε στο Κίνημα της Επανάστασης και αρκετά αργότερα, τον Οκτώβριο του 1965 το επαναστατικό καθεστώς εγκολπώθηκε το Κόμμα εκμεταλλευόμενο τους μηχανισμούς του.  

Όπως είναι γνωστό, οι Ηνωμένες Πολιτείες, όχι μόνο διέκοψαν τις διπλωματικές σχέσεις με την Κούβα, από το 1961, που ο Ψυχρός Πόλεμος βρισκόταν στο ζενίθ, μέχρι την 20^η Ιουλίου 2015, που αποκαταστάθηκαν επί προεδρίας Ομπάμα, αλλά υπήρξε και μια μακρά περίοδος αποκλεισμού (εμπάργκο) της Κούβας εκ μέρους των ΗΠΑ. Το εμπάργκο που επέβαλλαν οι ΗΠΑ κατά της Κούβας ήταν εμπορικό, οικονομικό και χρηματοπιστωτικό. Για πρώτη φορά επιβλήθηκε εμπάργκο στην πώληση όπλων στην Κούβα, ενόσω ήταν στην εξουσία ο Μπατίστα, στις 14 Μαρτίου 1958. Στις 19 Οκτωβρίου του 1960, ενώ είχε επικρατήσει η κουβανική επανάσταση, επιβλήθηκε εμπάργκο στην εισαγωγή αγαθών στην Κούβα, με εξαίρεση τα τρόφιμα και τα φάρμακα, μετά την εθνικοποίηση των  αμερικανικών συμφερόντων διϋλιστηρίων πετρελαίου της Κούβας χωρίς αποζημίωση. Τον Φεβρουάριο του 1962 το εμπάργκο επεκτάθηκε σχεδόν στο σύνολο των εισαγωγών. Έξι νόμοι των Ηνωμένων Πολιτειών, που καλύπτουν χρονικά μια περίοδο από το 1917 ως το 2000, ρυθμίζουν την επιβολή του αποκλεισμού της Κούβας.  Με το νόμο Cuban Democracy Act του 1992, προβλεπόταν η διατήρηση του εμπάργκο κατά της Κούβας, εφ’ όσον η κουβανική κυβέρνηση αρνιόταν να λάβει μέτρα εκδημοκρατισμού στη χώρα και να επιδείξει μεγαλύτερο σεβασμό των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Ο νόμος Helms-Burton επέβαλλε περιορισμούς στους πολίτες των Ηνωμένων Πολιτειών, απαγορεύοντας ουσιαστικά τις επιχειρηματικές δραστηριότητες Αμερικανών στην Κούβα ή με την Κούβα. Το 1999 επί Κλίντον, υποχρεώθηκαν θυγατρικές εταιρίες αμερικανικών επιχειρήσεων, με έδρα εκτός των ΗΠΑ, να εφαρμόσουν το εμπάργκο κατά της Κούβας. Τον επόμενο χρόνο, ο ίδιος Πρόεδρος των ΗΠΑ, επέτρεψε πωλήσεις ανθρωπιστικών ειδών στην Κούβα. Επίσημα, οι ΗΠΑ δεν απαιτούσαν τήρηση του αποκλεισμού της Κούβας από τρίτες χώρες, όπου δεν ίσχυε η αμερικανική νομοθεσία. Αυτό ίσχυε στην θεωρία, γιατί στην πράξη, σε ξένες χώρες που διατηρούσαν εμπορικές σχέσεις με την Κούβα  μπορούσαν κατά περίπτωση να επιβληθούν εις βάρος τους κυρώσεις. Όλα αυτά συνέβαιναν ενώ η Κούβα είχε γίνει μέλος του Παγκόσμιου Οργανισμού Εμπορικού  (WTO) από το 1995.

Εκτός από τον αποκλεισμό της Κούβας που επέβαλλαν οι ΗΠΑ επί τόσα χρόνια, δεν πρέπει να μας διαφεύγει, ότι στην νοτιοανατολική ακτή του Νησιού, υπάρχει η Ναυτική Βάση του Γκουαντάναμο της αμερικανικής υπερδύναμης, που έγινε ιδιαίτερα γνωστή ως φυλακή- στρατόπεδο συγκέντρωσης των ύποπτων για τρομοκρατικές δράσεις μετά την 11^η Σεπτεμβρίου 2001.

Θα ήταν παράλειψη αν δεν αναφερόταν, ότι οι ΗΠΑ από το 1959 που επικράτησε η κουβανική Επανάσταση, επανειλημμένα είχαν επιχειρήσει μέσω της CIA, να ανατρέψουν το επαναστατικό καθεστώς, ακόμα και με φυσική εξόντωση του Φιντέλ Κάστρο. Τον Απρίλιο του 1961 η CIA με παραστρατιωτική ομάδα, γνωστή ως Ταξιαρχία 2506, επιχείρησε να εισβάλλει στην Κούβα με την γνωστή απόβαση στον Κόλπο των Χοίρων. Τελικά η απόπειρα ανατροπής της κυβέρνησης της Κούβας απέτυχε, γιατί οι παραστρατιωτικοί εισβολείς αντιμετωπίσθηκαν με επιτυχία από τις ένοπλες δυνάμεις της επαναστατικής κυβέρνησης, που τελούσαν υπό την άμεση διοίκηση του Φιντέλ Κάστρο. Οι δυνάμεις που εκπαιδεύτηκαν και εξοπλίστηκαν από την CIA αποτελούνταν από Κουβανούς της Φλόριντα και από άλλα τυχοδιωκτικά στοιχεία. Εκείνη την εποχή, ενόψει της προετοιμασίας της εισβολής στην Κούβα, έγινε προσπάθεια στρατολόγησης εθελοντών, που θα στελέχωναν την αντιεπαναστατική ομάδα, και στην Ελλάδα, που αποκαλύφθηκε από τις αρχές και ο επικεφαλής της προσπάθειας καταδικάστηκε σε ποινή φυλάκισης.

Το επαναστατικό σοσιαλιστικό καθεστώς που εγκαθιδρύθηκε στην Κούβα μετά την επικράτηση του Κινήματος της 26 Ιουλίου δεν ήταν αντιγραφή μιας δυτικού τύπου δημοκρατίας, κατά τα πρότυπα του αγγλικού κοινοβουλευτισμού. Η δημοκρατία στην Κούβα λειτουργούσε και συνεχίζει να λειτουργεί με μορφές άμεσης συμμετοχής του λαού στη λήψη αποφάσεων.   

Δυτικοί χαρακτήρισαν τον Κάστρο διπολική πολιτική προσωπικότητα. Ο προηγούμενος χαρακτηρισμός οφείλεται στην Erika Guevara-Rosas, εκπρόσωπο της Διεθνούς Αμνηστίας στις ΗΠΑ. Ίσως θεωρηθεί εύστοχη η απόδοση της παραπάνω ιδιότητας στον Κάστρο, με το βλέμμα ενός ανθρώπου που ζει σε μια χώρα της Δύσης, που δεν αντιμετωπίζει κανένα πρόβλημα από τον αποκλεισμό της πατρίδας του. Θεωρώ, πως είναι αρκετά δύσκολο να κατανοήσει ένας πολίτης της Δύσης, που χαίρεται τον καπιταλιστικό καταναλωτισμό, έναν λαό σε μια χώρα, που επί χρόνια βρίσκεται στο στόχαστρο του αφανισμού, από ένα σωρό ισχυρές δυνάμεις, μόνο και μόνο επειδή αρνείται να συμμορφωθεί στις επιλογές της υπερδύναμης που λέγεται Ηνωμένες Πολιτείες. Στα μάτια της Δύσης, ο Φιντέλ Κάστρο, χωρίς αμφιβολία ήταν ένας προοδευτικός αλλά ταυτόχρονα και προβληματικός ηγέτης. Ο λόγος είναι ο εξής: Μετά το 1959 που επικράτησε η αριστερή Επανάσταση στην Κούβα, αποκαταστάθηκαν θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα, που ήταν άγνωστα για την πλειοψηφία των Κουβανών. Αναφέρομαι στην πρόσβαση στις υπηρεσίες υγείας για όλους και στην ικανοποίηση του δικαιώματος στέγασης, χωρίς αποκλεισμούς. Ένας σημαντικός άθλος υπήρξε το ανασκούμπωμα της επαναστατικής κυβέρνησης να καταργήσει τον αναλφαβητισμό των λαϊκών τάξεων και να προσφέρει στον κουβανικό λαό το αγαθό της εκπαίδευσης για όλους. Το αποτέλεσμα ήταν θαυμαστό. Πολύ σύντομα ο αναλφαβητισμός στην Κούβα έγινε παρελθόν. Κανένας δεν μπορεί να παραβλέψει τις υψηλής ποιότητας υπηρεσίες υγείας και ένα θαυμάσιο σύστημα εκπαίδευσης, που καθιέρωσε υπέρ του κουβανικού λαού η Επανάσταση. Ωστόσο, το εχθρικό διεθνές περιβάλλον και οι πιέσεις εις βάρος του καθεστώτος της Κούβας από τις ΗΠΑ και τους συμμάχους τους, δημιούργησαν στο εσωτερικό της χώρας συνθήκες εγρήγορσης κατά του ενδεχόμενου ανατροπής της Επανάστασης και έθεσαν σε εφαρμογή μηχανισμούς αυτοάμυνας. Πράγματι υπήρξε περιορισμός της ελευθερίας της έκφρασης και το επαναστατικό κράτος μιμήθηκε σταλινικά  πρότυπα για να εξασφαλίσει την επιβίωσή του και να αντέξει τις πιέσεις και τις απροκάλυπτες επιθέσεις εις βάρος του, χωρίς ανάπαυλα,.

Πιστεύω, πως αν δεν υπήρχε η πρωτοφανής επιθετικότητα κατά της Κούβας από τις ΗΠΑ, συμπεριλαμβανομένου και του εξοντωτικού εμπάργκο, συνεχώς επί μισόν αιώνα, μάλλον η Επανάσταση θα εξελισσόταν διαφορετικά. Το γεγονός, ότι η Κούβα από τη στιγμή που ανατράπηκε το διεφθαρμένο καθεστώς του Μπατίστα και ανέλαβε η επαναστατική κυβέρνηση υπό τον Φιντέλ Κάστρο την διακυβέρνηση, βρισκόταν ουσιαστικά σε εμπόλεμη κατάσταση, με διακύβευμα την ύπαρξή της, μπορεί να καταστήσει κατανοητή την όλη κατάσταση. Αρκεί να υπάρχει κοινός νους, απαλλαγμένος από τυφλές αντικομμουνιστικές προκαταλήψεις!

Υπήρχαν πράγματι στην Κούβα ελλείψεις σε καταναλωτικά αγαθά, που σε δυτικές χώρες θεωρείται αυτονόητη η επάρκειά τους. Ελλείψεις υπήρχαν ακόμα και σε αναγκαία αγαθά, όπως είναι τα ανταλλακτικά για τη συντήρηση των αμερικανικών αυτοκινήτων που βλέπανε οι τουρίστες, όταν επισκέπτονταν τη χώρα. Στην ανεπτυγμένη Δύση δεν υπήρχε οικονομικό, εμπορικό ή χρηματοπιστωτικό εμπάργκο από καμιά υπερδύναμη, ενώ ο Καπιταλισμός της καταναλωτικής υστερίας λειτουργεί θαυμάσια και αποτελεσματικά, υπέρ της κερδοφορίας των πολυεθνικών ολιγοπωλίων κυρίως. Παράλληλα με τις ελλείψεις ορισμένων αγαθών στην Κούβα, επικρατούσε επάρκεια στην δημόσια υγεία, στην εκπαίδευση, στην ανάπτυξη της επιστήμης, στην εκδήλωση έμπρακτης αλληλεγγύης προς λαούς που είχαν ανάγκη….

Στην κατάσταση της έντασης και της αντιμετώπισης της επιθετικότητας κατά του σοσιαλιστικού καθεστώτος της Κούβας από το εξωτερικό, είναι αλήθεια πως οικοδομήθηκε ένα αστυνομικό κράτος. Η επιλογή της ιδεολογίας του μαρξισμού-λενινισμού από το Κομμουνιστικό Κόμμα της Κούβας, που ασκούσε μονοπωλιακά την πολιτική εξουσία στη χώρα, αναμφίβολα υπήρξε μοιραία. Όπως στις άλλες χώρες του λεγόμενου υπαρκτού σοσιαλισμού, για αρκετά χρόνια επικρατούσε στην Κούβα, μια μάλλον άκαμπτη ως προς το δόγμα της επίσημη ιδεολογία. Η παρέκκλιση και ιδίως η δημόσια διαφωνία προς το επίσημο δόγμα, όχι απλά δεν ήταν ανεκτή, αλλά επέφερε συχνά οδυνηρές συνέπειες στους τολμηρούς. Οι διαφωνούντες αντιμετώπιζαν το ενδεχόμενο σύλληψης και ένα σωρό πιέσεις, κυρίως για να μην γίνουν γνωστές οι απόψεις τους στο εξωτερικό. Τα παραπάνω γνωρίσματα του επαναστατικού συστήματος, μπορούν να θεωρηθούν μελανά στοιχεία ολοκληρωτικού χαρακτήρα,  που στιγμάτισαν την εποχή της μακρόχρονης διακυβέρνησης της χώρας από τον Φιντέλ Κάστρο. Οφείλουμε όμως να μην παραβλέψουμε το γεγονός, ότι η αλλαγή που επήλθε στην Κούβα μετά την ανατροπή του Μπατίστα, συνέβη, ενόσω ο Ψυχρός Πόλεμος βρισκόταν στην κορύφωσή του και η στάση των ΗΠΑ απέναντι στην κουβανική Επανάσταση, μοιραία ανάγκασε την κυβέρνηση Κάστρο να προσδεθεί στο άρμα της Σοβιετικής Ένωσης.

Στην Κούβα του Κάστρο συνυπήρχαν δύο κόσμοι, τουλάχιστον με τα δυτικά κριτήρια. Από τη μια μεριά ένα κοινωνικό κράτος με θαυμαστά επιτεύγματα και ένα εκπαιδευτικό σύστημα αξιόλογο από κάθε άποψη κι από την άλλη, ένα αστυνομικό κράτος, που περιόριζε κυρίως την ελευθερία της έκφρασης και έκρινε ως μη ανεκτό, ό,τι αποτελούσε παρέκκλιση από το επίσημο δόγμα του κράτους, ακόμα και αν αφορούσε την προσωπική ζωή των πολιτών.

Θα ήθελα να προσθέσω μια τελευταία παρατήρηση ως την ταυτότητα της Κουβανικής Επανάστασης υπό την ηγεσία του Φιντέλ Κάστρο. Κατά βάση ήταν μια επανάσταση αντιαποικιακή, όμοια με άλλα επαναστατικά κινήματα, που άνθισαν μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου σε ένα σωρό αποικίες των ιμπεριαλιστικών δυτικών δυνάμεων, οπωσδήποτε όμως με τα δικά της ξεχωριστά γνωρίσματα. Όταν πλέον η Επανάσταση είχε εδραιωθεί υιοθέτησε το Κομμουνιστικό Κόμμα, ως φορέα της πολιτικής εξουσίας στη χώρα και την μαρξιστική λενινιστική ιδεολογία, προκειμένου να επιβιώσει η Επανάσταση και να μπορέσει να αντιμετωπίσει τις οξύτατες πιέσεις για την ανατροπή της.

Για τους ανθρώπους που σημάδεψαν έντονα την Ιστορία, δεν ισχύει το «ο αποθανών δεδικαίωται», που αναφέρεται στην απαλλαγή των κοινών θνητών από τα λάθη τους.

Η κριτική για τα έργα και τις ημέρες του Φιντέλ Κάστρο, για να είναι το κατά δύναμη ακριβοδίκαιη, θα πρέπει να αφήσουμε να κυλήσει ο χρόνος. Χωρίς αμφιβολία, πολλά από όσα συνέβαιναν στην Κούβα της Επανάστασης μπορεί να κατανοηθούν. Το ερώτημα είναι, αν μπορεί και να δικαιολογηθούν στο σύνολό τους.

Υπάρχει ένας κοινός τόπος, αδιάψευστος ως τώρα, στην Ιστορία της ανθρωπότητας. Οι εντάσεις και οι συγκρούσεις που προκαλούν μεγάλες δυνάμεις με στόχο να αυξήσουν τον έλεγχο σε χώρες και να καθυποτάξουν λαούς, ματώνει βαθιά η ψυχή των ανθρώπων, αφήνοντας τις πληγές ανοιχτές για χρόνια. Γιατί σε τέτοιες συγκρούσεις ο άνθρωπος δεν μετράει, παρά μόνο τα κάθε λογής άνομα συμφέροντα.

Όποτε στοχάζομαι καταστάσεις, που συγκεντρώνουν στοιχεία γεμάτα ελπίδα, πλάι σε άλλα, που μαρτυρούν βαρβαρότητα και απανθρωπιά, θυμάμαι τον Ντον Ερνέστο, έναν Λατινοαμερικάνο, που κοσμεί με την παρουσία του ένα ανέκδοτο ακόμα διήγημα.  Ο Ντον Ερνέστο, σε καίρια θέματα είχε ανατρεπτικές ιδέες, σε σχέση με την τάξη του και τις θέσεις που κατείχε στη ζωή. Ποτέ όμως δεν είχε επιδιώξει να επιβάλλει τις ιδέες του σε άλλους. Στο σύστημα των αρχών του, προέχουσα θέση κατείχε η ιδιαίτερα αναπτυγμένη αίσθηση ανεκτικότητας, που τον διακατείχε. Πίστευε, ότι όλες οι ιδέες, όφειλαν να συνυπάρχουν. Ήτανε χρέος των ανθρώπων να κάνουν μπορετό κάτι τέτοιο. Ήθελε, όλα τα μονοδρόμια, που βγάζουν στην αλήθεια, να παραμένουν ανοιχτά, χωρίς εμπόδια για τους οδοιπόρους…. Συχνά επαναλάμβανε στοχαστικά, τούτα τα λόγια· στη ζυγαριά της αλήθειας, ο πόνος βαραίνει περισσότερο, από οποιοδήποτε ανατρεπτικό κίνημα, χάριν της ουτοπίας.

©ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣ

1 του Δεκέμβρη 2016