Η ΑΠΛΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΘΡΗΣΚΕΙΑΣ ΤΟΥ ΖΩΡΟΑΣΤΡΙΣΜΟΥ

ΜΙΑ ΓΝΩΡΙΜΙΑ ΜΕ ΜΙΑ ΚΑΤ’ ΕΞΟΧΗΝ

ΦΙΛΟΣΟΦΙΚΗ ΘΡΗΣΚΕΙΑ

του Dr. Soli S. Bamji

(ΑΠΟΣΠΑΣΜΑΤΑ)

Η Ζωροαστρική θρησκεία μπορεί να χαρακτηριστεί ως «φυσική», καθώς αναφέρεται στην έμφυτη τάση όλων των ανθρώπων να καταλήξουν σε μια πίστη ύπαρξης ενός ανώτατου όντος. Ο Charles Townes, καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Berkeley της Καλιφόρνιας , μέλος του Ινστιτούτου Ηλεκτρολόγων Ηλεκτρονικών Μηχανικών (IEEE) και βραβευμένος με Νόμπελ στη Φυσική, κέρδισε πρόσφατα το βραβείο Templeton, ύψους ενάμισυ εκατομμυρίου δολαρίων για την πρόοδο της πνευματικής γνώσης, έχει πει: “Το γεγονός ότι το σύμπαν είχε μια αρχή είναι ένα πολύ εντυπωσιακό πράγμα. Πώς εξηγείται αυτό το μοναδικό γεγονός χωρίς τον Θεό;” Η φυσική θρησκεία αντιπαραβάλλεται ικανοποιητικά με τις μεταφυσικές θρησκείες που προβάλλουν μια μυστικιστική ένωση με το θείο. Η Ζωροαστρική θρησκεία είναι φιλελεύθερη, προσφέρει παραμυθία, συνηγορεί υπέρ της ισότητας των φύλων και των ανθρώπων, ενθαρρύνει την έρευνα και τον στοχασμό, αλλά και την εμπιστοσύνη στην προσωπική ευθύνη. Ο Ζωροαστριανός δεν μπορεί να επιτύχει την απελευθέρωση, ούτε μέσω κραυγών έκστασης, ονείρων, ή θεραπειών, ή μέσω ειδικών σημείων και θαυμάτων, μυστικών εμπειριών, προσφορών και θυσιών, καθαρισμού και ποινών μετανοίας.Σε μερικές θρησκείες, η κατοχή του ανθρώπινου σώματος από μια μυστική οντότητα είναι μια κοινή μορφή συναλλαγής με τον πνευματικό κόσμο. Η σχέση με τον Θεό μπορεί να εκφραστεί μόνο από την άποψη της ηθικής συμπεριφοράς, διότι κάθε άτομο έχει την ικανότητα να συμβάλλει και να βελτιώνει την ποιότητα της ανθρώπινης ζωής και έτσι να ανανεώνει αυτόν τον κόσμο.

Πριν από 3000 χρόνια, ο Ζαρατούστρα αποκάλυψε στην ανθρωπότητα ότι υπάρχει μόνον ένας Θεός και τον ονόμασε Ahura Mazda, που σημαίνει στην κυριολεξία «Πάνσοφη Ύπαρξη». Σύμφωνα με τον Ζαρατούστρα, ο Ahura Mazda δημιούργησε το σύμπαν στο χώρο και στο χρόνο, μέσω της δημιουργικής του δύναμης, της Spenta Mainyu (Κάλλιστη Διανοητικότητα), ίσως προκαλώντας το Big Bang. Ο Ahura Mazda, όχι μόνο επιτρέπει στο σύμπαν την ανάπτυξη άψυχων αντικειμένων, όπως είναι ο ήλιος, το φεγγάρι, τα αστέρια και οι πλανήτες αλλά και ζωντανών ειδών, όπως είναι τα φυτά, τα ζώα και τα ανθρώπινα όντα. Οι φυσικοί νόμοι, όπως οι αρχές της βαρύτητας και του ηλεκτρομαγνητισμού, είναι υπαρκτοί και η φυσική επιλογή, που μπορεί να εξαλείψει, δυνητικά επικίνδυνες γενετικές μεταλλάξεις διέπει την εξέλιξη του σύμπαντος μέχρι σήμερα.

Οι Γκάθα, που συντάκτης είναι ο Ζαρατούστρα, αναφέρονται στον Ahura Mazda ως "Tashô" (Yasna 31-11), που σημαίνει σχεδιαστής και εκφράζει την ιδέα της βελτίωσης, της προόδου και της εξέλιξης. Ο Ahura Mazda δεν είναι μόνο ο δημιουργός αλλά και ο συντηρητής και ο υποστηρικτής των δημιουργιών του. Στις Γκάθα ο Ζαρατούστρα αναφέρεται και σε άλλα χαρακτηριστικά γνωρίσματα του Ahura Mazda. Αυτά είναι, ο Vohu Manah (αυτός που είναι νοήμων και έχει καλό τρόπο σκέψης), ο Asha (αλήθεια και δικαιοσύνη), ο Khshathra (γενναιόδωρη δύναμη και καλοσύνη), η Armaiti (ηρεμία και γαλήνη), η Haurvatat (τελειότητα και πληρότητα) και η Ameratat (αθανασία).

Ο Ζαρατούστρα εισήγαγε την μοναδική ιδέα, ότι ο σκοπός της ανθρώπινης ζωής είναι η μίμηση των χαρακτηριστικών του Ahura Mazda και η προσπάθεια προώθησης της δημιουργίας Του προς την τελειότητα. Ο Ahura Mazda είναι νοήμων και πλήρης σοφίας, ενώ έχει προικίσει κάθε άνθρωπο με τον Vohu Manah, ένα καλό μυαλό, έτσι ώστε να μπορούμε να σκεφτόμαστε και να διακρίνουμε τί είναι καλό και τί κακό, για να επιλέγουμε λογικά το δικό μας μονοπάτι στη ζωή. Το ανθρώπινο μυαλό είναι το καλύτερο δώρο που μας δόθηκε από τον Ahura Mazda και είμαστε το μοναδικό είδος στο ζωϊκό βασίλειο, που είναι ικανό να εκτιμήσει τα πράγματα με τον ορθό λόγο και να διακρίνει το καλό από το κακό. Χρησιμοποιώντας το μυαλό μας μπορούμε να είμαστε δημιουργικοί, εποικοδομητικοί και προοδευτικοί ή απροσδιόριστοι, καταστροφικοί και βυθισμένοι στην άγνοια. Η ελευθερία επιλογής ανάμεσα στο καλό και το κακό είναι η βασική αρχή της θρησκείας του Ζαρατούστρα (Υ 30.2):

“sraotâ gêushâish vahishtâ avaênatâ sçcâ mananghâ âvarenå vîcithahyâ νάμεμ narem hvah'yâi tanuyê parâ mazê ýånghô ahmâi nê sazdyâi baodañtô paitî”.

“Ακούστε με τα αυτιά σας τα καλύτερα πράγματα. Κοιτάξτε τα με ξεκάθαρη σκέψη, για να αποφασίσετε μεταξύ των δύο πεποιθήσεων, ο καθένας για τον εαυτό του, πριν από την Μεγάλη ολοκλήρωση, βάζοντας στο μυαλό σας, ότι θα επιτευχθεί για την ευχαρίστησή μας”.

Ο δυαδισμός που αντικατοπτρίζεται στις Γκάθα δεν είναι κοσμικός αλλά ηθικός. Το καλό και το κακό περιορίζονται στον ανθρώπινο νου και στις σκέψεις, και όταν μεταφράζονται σε λέξεις ή σε ενέργειες, μπορούν να εμφανίσουν καλά ή κακά αποτελέσματα. Ο Ζωροαστρισμός είναι μια ηθική θρησκεία και διδάσκει ότι οι θνητοί μπορούν να επιτύχουν πνευματική πληρότητα με την καταπολέμηση του κακού μέσω του Humata, του Hukhta και του Havarashtra (καλές σκέψεις, καλές λέξεις και καλές πράξεις)!

Σύμφωνα με τον Ζαρατούστρα, το σύμπαν ρυθμίζεται μέσω της Asha ή της Arta, του παλιού ινδο-ιρανικού νόμου της "αλήθειας και ακρίβειας". Στο φυσικό επίπεδο, η Asha αντιπροσωπεύει τους νόμους του σύμπαντος και οι επιστήμονες προσπαθούν να κατανοήσουν αυτούς τους νόμους της φυσικής, της χημείας και της βιολογίας. Στο ψυχολογικό επίπεδο η Asha είναι η ισχυρή δύναμη της αλήθειας, ενώ στο πνευματικό επίπεδο η Asha είναι ο συνδυασμός της τάξης και της αλήθειας που μας οδηγεί στο μονοπάτι της δικαιοσύνης. Η καλοσύνη, η αγαθοεργία και η γνώση αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι αυτού που είναι σωστό και η Asha αντιπροσωπεύει, όχι μόνο το νόμο και την κοινωνική τάξη αλλά και την επιστημονική, φιλοσοφική και πνευματική αλήθεια. Η Asha κάνει το σωστό, την κατάλληλη στιγμή, στο σωστό μέρος με τα σωστά μέσα για να επιτύχει το σωστό σκοπό [Dhalla]. Η προσευχή του Ashem Vohu δηλώνει ότι η ευτυχία έρχεται σε αυτόν που είναι ενάρετος και εκτελεί καλές πράξεις για χάρη της αρετής:

“ashem vohû; vahishtem astî;

ushtâ astî;

ushtâ ahmâi υατά ashâi vahishtâi ashem”

“Η αρετή είναι καλή· είναι το καλύτερο πράγμα·

είναι αιώνια ευτυχία·

η αιώνια ευτυχία έρχεται σε αυτόν που είναι ενάρετος για χάρη της αρετής, που είναι ό,τι καλύτερο”.

Ο καθένας από εμάς μπορεί να αντισταθεί στο κακό, να ακολουθήσει το μονοπάτι της δικαιοσύνης και της φώτισης και να βοηθήσει να οδηγήσει αυτόν τον κόσμο στο Frashokereti (στην εποχή της τελικής ανανέωσης του Σύμπαντος). Ο Ζαρατούστρα λέει στη Γασνά 30.9 της Γκάθα: "atcâ tôi vaêm h'yâmâ ýôi îm ferashêm kerenâun ahûm"; που σημαίνει ότι, “μπορούμε να είμαστε σαν εκείνους που κάνουν αυτόν τον κόσμο να πάει μπροστά”!

Απόδοση στα ελληνικά: Πιρούζ Αριάν

07/09/17