ΤΟ ΙΣΛΑΜ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΠΗ....

Η αφορμή γι’ αυτό το σημείωμα μου δόθηκε από ένα άρθρο του Giulio Meotti, που δημοσιεύθηκε πριν ελάχιστες μέρες στο ιστότοπο του Gatestone Institute, μιας δεξαμενής σκέψεων και προβληματισμού σε θέματα διεθνοιύς πολιτικής, με τον προκλητικό τίτλο: “Βέλγιο: Το πρώτο ισλαμικό κράτος στην Ευρώπη;” (Belgium: First Islamic state in Europe?).

Στο Βέλγιο υπάρχει ένα πολιτικό κόμμα, που προφανώς έχει ιδρυθεί από Μουσουλμάνους, και ονομάζεται “Κόμμα ΙΣΛΑΜ”. Η κομματική επωνυμία αποτελεί αρτικόλεξο των γαλλικών λέξεων “Intégrité, Solidarité, Liberté, Authenticité, Moralité”, που στα ελληνικά μπορεί να αποδοθούν ως “Ακεραιότητα, Αλληλεγγύη, Ελευθερία, Αυθεντικότητα, Ηθική”. Οι ηγέτες του κόμματος έχουν βάλει στόχο το έτος 2030, ως ορόσημο της μετατροπής του Βελγίου σε ένα ισλαμιστικό κράτος, προσέξτε, όχι απλά ισλαμικό, αλλά ισλαμιστικό! Διακηρύττουν πως αυτή η μετατροπή θα είναι κάτι απλό: Θα αντικατασταθεί το αστικό και το ποινικό δίκαιο του Βελγίου από την Σαρία!

Οι διακηρύξεις του βελγικού κόμματος ‘ΙΣΛΑΜ’ και ο στόχος του, έχουν προκαλέσει προβληματισμούς και πέραν του Βελγίου, αν ληφθεί υπόψη, ότι η καρδιά της Ενωμένης Ευρώπης χτυπά στις Βρυξέλλες, που είναι συγχρόνως πρωτεύουσα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έδρα του ΝΑΤΟ, μία από τις έδρες του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.... Οι προβληματισμοί, δε νομίζουν πως έχουν προκαλέσει ανησυχίες, γιατί όπως και να το κάνουμε οι Μουσουλμάνοι στο Βέλγιο δεν αποτελούν ανησυχητική μειοψηφία, αφού υπολογίζονται σε ένα ποσοστό μεταξύ του 4 έως 6,5% του συνολικού πληθυσμού της χώρας, σύμφωνα με στοιχεία του 2014. Παρόλα αυτά προκαλούν έναν προβληματισμό ως προς την αντιμετώπιση των Μουσουλμάνων που κατοικούν σε ευρωπαϊκές χώρες και οι περισσότεροι είναι είτε μετανάστες από χώρες με μουσουλμανικό πληθυσμό, είτε πρόσφυγες, κυρίως από χώρες που δοκιμάζονται από πολέμους, οικονομική ανέχεια και καταστροφές (Συρία, Ιράκ, Αφγανιστάν, Πακιστάν κ.ά.).

Ο πολιτισμός της Ευρώπης, ανεξάρτητα από την εκτεταμένη αποστασιοποίηση πολλών Ευρωπαίων από τις παραδοσιακές θρησκευτικές καταβολές τους, θεμελιώνεται σε ένα σύστημα αξιών που πηγάζει από την θρησκευτική έκφραση του Χριστιανισμού και του Ιουδαϊσμού. Εμπλουτίζεται από θεσμούς δικαίου που πηγάζουν από το Ρωμαϊκό Δίκαιο, έτσι όπως αναμορφώθηκε από την γόνιμη επίδραση της ελληνικής Φιλοσοφίας· από τους πλούσιους καρπούς του Διαφωτισμού, που διεύρυναν συνταγματικές αρχές με νομικές αξίες, όπως είναι η περιφρούρηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και η προστασία των προσωπικών δεδομένων κάθε ατόμου, από ανεπιθύμητες παρεμβάσεις τρίτων, ακόμα και αυτού του κράτους....

Στα πλαίσια του σεβασμού των δικαιωμάτων του ανθρώπου, χωρίς εξαιρέσεις λόγω θρησκείας, γλώσσας, φυλής κ.λπ. η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά και οι χώρες του Συμβουλίου της Ευρώπης, σε μικρότερο βαθμό, παρά τις ελλείψεις και τις σκόπιμες παραλείψεις σε επίπεδο πολιτικών επιλογών, είτε της κεντρικής διοίκησης, είτε επί μέρους κρατών, παραμένει ανοιχτή σε ανθρώπους που εναγώνια αναζητούν πολιτικό άσυλο, είτε μια χώρα υποδοχής με ασφάλεια, αφού οι πατρίδες που εγκατέλειψαν μοιάζουν πάρα πολύ με κολάσεις.

Πάρα πολλοί από τους πρόσφυγες και τους μετανάστες που εισέρχονται στην Ευρώπη, είναι Μουσουλμάνοι, ενώ δεύτεροι στη σειρά είναι οι Χριστιανοί από το Ιράκ και την Συρία, που έχουν υποστεί τους εξοντωτικούς διωγμούς του ‘Ισλαμικού Κράτους’ και όχι μόνο.

Οι Μουσουλμάνοι που φτάνουν ως πρόσφυγες στην Ευρώπη, συχνά με χώρα εισόδου τους την Ελλάδα, προέρχονται από ένα πολιτιστικό περιβάλλον, που σε πολλά σημεία είναι εντελώς διαφορετικό από το πολιτισμικό καθεστώς της Ευρώπης. Σε πολλές χώρες με μουσουλμανικό πληθυσμό, που εξωθούν κατοίκους τους να τις εγκαταλείψουν, εφαρμόζεται ένα σύστημα δικαίου και απονομής δικαιοσύνης, που επικαλείται την Σαρία. Τα δικαιώματα της γυναίκας σε σύγκριση με τα ευρωπαϊκά δεδομένα είτε αγνοούνται απόλυτα, είτε είναι τόσο περιορισμένα, που με τα ευρωπαϊκά κριτήρια προσκρούουν σε νόμους που είναι υποχρεωτικοί για όλους, χωρίς εξαιρέσεις. Τα κληρονομικά δικαιώματα των γυναικών είναι απαράδεκτα συρρικνωμένα, ενώ σε περίπτωση διαζυγίου ή θανάτου του πατέρα, ιδίως ως προς τα αγόρια, δεν είναι αυτονόητη η άσκηση της γονικής φροντίδας από την μητέρα. Το ποινικό δίκαιο που επικαλείται την Σαρία, είναι προσανατολισμένο, όχι στον ποινικό σωφρονισμό και στην κοινωνικοποίηση του εγκληματία, αλλά στον ανταποδοτικό κολασμό του, ακόμα και με επιβολή του θανάτου ή ακρωτηριασμών μελών του σώματος.

Οι κανόνες που συνθέτουν το μουσουλμανικό δίκαιο που επικαλείται ως πηγή του την Σαρία, τουλάχιστον στις μουσουλμανικές παραδοσιακά χώρες, διατυπώνουν μια εποχή παρωχημένου παρελθόντος, που καμιά σχέσης πλέον δεν έχουν με την σύγχρονη εποχή, ούτε με τις χώρες της Δύσης, αλλά και πολλές χώρες της Ασίας. Πρόκειται για νομικά διατάγματα που έχουν αντικατοπτρίζουν έθιμα λαών που ζούσαν στις αραβικές ερήμους, χωρισμένοι σε φυλές και συνήθως νομάδες. Οι ουλεμάδες και οι ιμάμηδες αυτών των μουσουλμανικών χωρών, με πείσμα αρνούνται να εφαρμόσουν τις αρχές του μουσουλμανικού διαφωτισμού, όπως ονομάζεται εύστοχα η ijtihad, μια μέθοδος ερμηνείας των κανόνων δικαίου του Ισλάμ, με ευρεία χρήση του ανθρώπινου λόγου, ανάλογα με τις απαιτήσεις καιρών και τόπων και προπάντων με τις ανάγκες των ανθρώπων.

Η κατοχύρωση της θρησκευτικής ελευθερίας και της ελευθερίας της λατρείας είναι αυτονόητη συνταγματική αρχή, στις επί μέρους χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ κατοχυρώνεται και με αυξημένης ισχύος νομοθετικές ρυθμίσεις που προέρχονται είτε από τα όργανα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, είτε από το Συμβούλιο της Ευρώπης. Η ελεύθερη έκφραση της πίστης για τους Μουσουλμάνους στην Ευρώπη, όπως και στην Ελλάδα είναι γεγονός, όπως το ίδιο συμβαίνει ως προς την ελευθερία της μουσουλμανικής λατρείας, που κυρίως εκφράζεται με την σύναξη της Παρασκευής (Τζουμάα). Επομένως, οι ευρωπαϊκές χώρες. Σύμφωνα με τα κριτήρια που ισχύουν για τους Μουσουλμάνους, είναι τόποι που προσφέρονται για μετανάστευση και εγκατάσταση την ‘χίτζρα’(hijra)!

Η πρόθεση Μουσουλμάνων που έχουν εγκατασταθεί στην Ευρώπη να επιβάλλουν αλλαγή στις αξίες πολιτισμού και θεσμών που ισχύουν εδώ και να τις αντικαταστήσουν με την Σαρία, εκτός του ότι είναι μια αισχρή ουτοπία, που δείχνει ελάχιστο σεβασμό στις χώρες υποδοχής Μουσουλμάνων μεταναστών, ρίχνει νερό και στον μύλο της ισλαμοφοβίας, που καλλιεργείται από κατά κανόνα ξενοφοβικούς και ρατσιστικούς κύκλους.

Κανένας δεν μπορεί να συνηγορήσει υπέρ της πνευματικής αφομοίωσης των Μουσουλμάνων της Ευρώπης με τις αρχές που ισχύουν μεταξύ της πλειοψηφίας των λαών που τους έχουν δεχθεί. Αλλά, είναι αναγκαία και στοιχειώδης υποχρέωση των Μουσουλμάνων να δεχθούν τις πολιτικές αξίες που επικρατούν, τις νομικές αρχές που ρυθμίζουν τον κοινωνικό βίο στις χώρες εγκατάστασής τους και να δείχνουν έμπρακτα τον σεβασμό και την αποδοχή τους! Σε προσωπικό, οικογενειακό και κοινοτικό επίπεδο (στα πλαίσια της μικρής ή μεγάλης μουσουλμανικής τους κοινότητας), έχουν κάθε δικαίωμα να εφαρμόζουν αρχές που πηγάζουν από την Σαρία, αρκεί να μην είναι αντίθετη αυτή η εφαρμογή με όσα ισχύουν στην χώρα που ζουν! Λόγου χάρη είναι ανεπίτρεπτο οι Μουσουλμάνοι άνδρες να συμπεριφέρονται μειωτικά στις συζύγους και στις κόρες τους, γιατί έτσι ίσχυε στις πατρίδες που εγκατέλειψαν. 

Είναι αντίθετο με την έννοια της δημόσιας τάξης να εφαρμόζεται μεταξύ των Μουσουλμάνων που έχουν εγκατασταθεί σε χώρα της Δύσης το ουσιαστικά αντίθετο με το Κοράνιο, κληρονομικό δίκαιο που εφαρμόζεται σε μουσουλμανικές χώρες και αποτελεί κόλαφο σε βάρος των γυναικών. Ακόμα κάτι ακόμα: Δεν μπορεί πλέον να ισχύει κυρίως στην απονομή της δικαιοσύνης η υποδεέστερη εκτίμηση της μαρτυρικής κατάθεσης μιας γυναίκας σε σχέση με εκείνη ενός άνδρα. Αυτό πρέπει να ισχύει πλέον, ως κανόνας και στις μουσουλμανικές χώρες, ενώ σε ευρωπαϊκές χώρες είναι απαρέγκλιτη αρχή.

Κατά τη γνώμη μου, ένα τζαμί που έχει ιδρυθεί και λειτουργεί στο Βερολίνο, αποτελεί θα έλεγα υπόδειγμα μουσουλμανικής παρουσίας στην Ευρώπη. Πρόκειται για το Tέμενος Ibn Rushd-Goethe, που ιδρύθηκε με πρωτοβουλία της Seyran Ateş, που είναι και η Ιμάμα του τεμένους. Η ονομασία του τεμένους προέρχεται από δύο εμβληματικές προσωπικότητες της Ευρώπης:

Ο Αbūl Walīd Muhammad ibn Ahmad ibn Muhammad ibn Rushd (1126-1198), γνωστός ως Ibn Rushd αλλά και ως Αβερρόης, ήταν ένας πολυμαθής Μουσουλμάνος από την Ανδαλουσία. Εκτός από την ισλαμική θεολογία και φιλοσοφία, την Σαρία και την ερμηνεία του ιερού Νόμου, την λογική, την ψυχολογία, την πολιτική και την ανδαλουσιανή κλασική μουσική θεωρία και τις επιστήμες της ιατρικής, της αστρονομίας, της γεωγραφίας, των μαθηματικών, της φυσικής και της ουράνιας μηχανικής, εκείνο για το οποίο έμεινε περισσότερο γνωστός ο Ibn Rushd, είναι η εκ μέρους του μελέτη της Αριστοτελικής φιλοσοφίας. Μάλιστα είναι βέβαιο, ότι χάριν του Ibn Rushd μυήθηκαν οι Καθολικοί της Δύσης και ιδίως ο Θωμάς ο Ακινάτης, στον Αριστοτέλη.

Ο Ibn Rushd διώχθηκε με διαταγή του Μουσουλμάνου ηγεμόνα, λόγω της σφοδρής σε βάρος του εναντίωσης φανατικών και υπερσυντηρητικών ιεροδιδασκάλων και ιεροσπουδαστών. Μολονότι κατάφερε να δραπετεύσει και να βρει καταφύγιο στη Φεζ, του Μαρόκου, τελικά τον συνέλαβαν και τον φυλάκισανενώ τον ταπείνωσαν οικτρά, εκθέτοντάς τον εξέθεσαν σε δημόσιο εξευτελισμό. Τελικά μια Παρασκευή, μεταφέρθηκε στο τέμενος, όπου εξαναγκάσθηκε να αποκηρύξει επίσημα και δημόσια, όλες τις θεωρίες και επιστημονικές αντιλήψεις που είχε. Και ενώ το έπραξε αυτό, συνέχισε να είναι δέσμιος και οι Μουσουλμάνοι τον έφτυναν στο πρόσωπο. Μετά την προσευχή, επανέλαβε για δεύτερη φορά την επίσημη δημόσια αποκήρυξή του και τελικά αφέθηκε ελεύθερος. Όμως δημεύθηκε όλη η περιουσία του και πυρπολήθηκε η βιβλιοθήκη του. Ο Ibn Rushd έζησε πλέον σε έσχατη φτώχεια και στερήσεις και, όταν ο διάδοχος του ηγεμόνα που τον καταδίωξε ανακάλεσε την προηγούμενη απόφαση σε βάρος του ήταν πλέον αργά. Λείψανα μόνο της άλλοτε διάνοιας είχαν επιζήσει και το χειρότερο για τον ίδιο, ήταν ότι, ο σωματικός θάνατος άργησε πολύ μετά την πνευματική νέκρωσή του.

Ο Johann Wolfgang von Goethe, από την άλλη μεριά, που ορθά θεωρείται ένας από τους πνευματικούς γίγαντες της Ευρώπης, ήταν ιδιαίτερα εξοικειωμένος με το Κοράνιο, όπως και με την Βίβλο. Θαύμαζε τον λόγο του Κορανίου και πίστευε στην ποιητική ποιότητα του ιερού Κειμένου. Οι κύριες διδασκαλίες του Ισλάμ ικανοποιούσαν τα συναισθήματα, αλλά και τις απόψεις του Γερμανού ποιητή. Εκείνο που μάλλον είχε συγκλονίσει τον Γκαίτε, ήταν το δόγμα της ενότητας του Θεού και η πεποίθηση της αυτο-αποκάλυψης του Θεού στην φύση. Επίσης η απόρριψη των θαυμάτων στο Ισλάμ, υπήρξαν κάτι που εξασφάλισαν την συγγένεια ανάμεσα στον Γκαίτε με την μουσουλμανική πίστη.

Παρά τις καταδίκες που έχει δεχθεί το Τέμενος Ibn Rushd-Goethe του Βερολίνου, είτε από τους νομομαθείς του Αλ Άζχαρ, είτε από το Diyanet της Άγκυρας και τις προσωπικές απειλές κατά της ζωής της, που έχει δεχθεί η Δικηγόρος και Ιμάμα Seyran Ateş, εντούτοις το Ibn Rushd-Goethe προσφέρει μια επιβεβαίωση, ότι το Ισλάμ μπορεί να είναι στοιχείο της ευρωπαϊκής κουλτούρας, αφού στο κάτω κάτω μοιράζεται με τον Ιουδαϊσμό και κυρίως με τον Χριστιανισμό κοινές ρίζες.

©ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΔΟΣ

26/04/18

Στην φωτογραφία είναι το Τέμενος στην Rijeka της Κροατίας.

Ρίζες αντισημιτισμού

Γιώργος Α. Δούδος

Η εργασία αυτή αφιερώνεται στην ιερή μνήμη του ενάμισυ εκατομμυρίου παιδιών του λαού Ισραήλ, που εξοντώθηκαν κατά το Ολοκαύτωμα.

Ο αντισημιτισμός υπήρξε η πιο επικίνδυνη έκφραση του ρατσισμού, αυτής της τραγικής και φοβερής παραποίησης στις ανθρώπινες σχέσεις, ατόμων και λαών.

Η ιδιαίτερη επικινδυνότητα του αντισημιτισμού, σε σχέση με άλλες εκφράσεις φυλετισμού, οφείλεται στο γεγονός ότι, ο αντισημιτισμός, αποτελεί κατ’ εξοχήν ιδεολογικό ρατσισμό. Οι ρίζες των διακρίσεων και των διωγμών, κατά των Ιουδαίων στις χώρες της Διασποράς, πάντοτε βρίσκονταν στο πιστεύω των ανθρώπων και ενισχύονταν και από άλλες σκοπιμότητες, κοινωνικής ή οικονομικής αιτίας.

Το Ολοκαύτωμα, υπήρξε η κορυφαία τραγωδία, που επί αιώνες κυοφορούσε ο αντισημιτισμός της χριστιανικής Ευρώπης. Για τούτο και η ευθύνη για το Ολοκαύτωμα, χρεώνεται ως μελανό στίγμα στο δυτικό πολιτισμό.

Ο αντισημιτισμός με την πάροδο των χρόνων, αποτέλεσε στοιχείο της συλλογικής συνείδησης των Χριστιανών, κάθε ομολογίας και εκκλησιαστικής παράδοσης. Μετά την πλήρη διάζευξη μεταξύ Εκκλησίας και Συναγωγής, που τοποθετείται περίπου στον 4ο αιώνα μ.Χ., ανιστόρητα και αθεολόγητα, από πλευράς βιβλικής αλήθειας, άρχισαν να απευθύνονται κατά του λαού Ισραήλ, ως συνόλου, οι κατηγορίες για μιαιφονία και θεοκτονία. Ο θάνατος του Ιησού από τη Ναζαρέτ, φορτώθηκε στους Εβραίους και άρχισε να καλλιεργείται ο αντισημιτισμός μεταξύ των Χριστιανών. Το Ρωμαϊκό Δίκαιο των Χριστιανών Αυτοκρατόρων, Ανατολής και Δύσης (των επιγόνων της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας) περιέχει αρκετές χαρακτηριστικές διατάξεις, που εισήγαγαν διακρίσεις σε βάρος των Ισραηλιτών, απλά και μόνο εξαιτίας της θρησκευτικής τους πίστηςⁱ. Οι διατάξεις της κοσμικής νομοθεσίας, με τις σε βάρος των Εβραίων διακρίσεις, εμπλούτισαν και το δίκαιο της Εκκλησίας, ιδίως της Δυτικής, στα όρια της δικαιοδοσίας της οποίας οι Ισραηλίτες, στερούνταν βασικών δικαιωμάτων αστικής φύσης, που δυσκόλευαν ιδιαίτερα τον βιοπορισμό τους.

Με εντιμότητα απέναντι στην αλήθεια και μόνο, καταθέσω σ’ αυτή τη σύντομη παρουσίαση, τη διαπίστωση, ότι δυστυχώς, ακόμη ως τις μέρες μας, μέσα στο χριστιανικό κόσμο συντηρούνται οι ρίζες, που έθρεψαν τον αντισημιτισμό στην Ευρώπη και δεν υπάρχει η αναγκαία τόλμη και το πνευματικό σθένος, της μετάνοιας.

Πρέπει να σημειωθεί στο σημείο τούτο, πως μόνον ορισμένες βιβλικής έμπνευσης χριστιανικές κοινότητες, ετόλμησαν τη μετάνοια για τον χριστιανικό αντισημιτισμό, ως έκφραση βαθύτερης πιστότητας, τόσο προς τον Ιουδαίο Ιησού Χριστό, όσο και προς την Αγία Γραφή.

Παρότι στη σύγχρονη Ελλάδα, δεν υπήρξε οργανωμένο μαζικό κίνημα αντισημιτισμού, εντούτοις, σε λειτουργικά κείμενα της Ελληνικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, που είναι απόλυτα και συχνά προσιτά στους πιστούς, είναι διάχυτος ο αντισημιτισμός. Επίσης, είναι διάχυτες στη συλλογική μνήμη των συγχρόνων Ορθοδόξων Ελλήνων, διάφορες κακόβουλες συκοφαντίες κατά του λαού Ισραήλ. Λ. χ. ότι δήθεν οι Εβραίοι “μαγαρίζουν” τις τροφές των Χριστιανών, ή ότι δήθεν κατά το Πέσαχ πίνουν αίμα χριστιανόπαιδων, ή ότι δήθεν, τα μικρά Εβραιόπουλα διαπαιδαγωγούνται στη βλασφημία ιερών προσώπων της χριστιανικής πίστης. Αυτές οι μυθοπλασίες, με σαφέστατο αντισημιτικό περιεχόμενο, περιέχονται και στις Διδαχές του Κοσμά του Αιτωλούⁱⁱ. Τέλος, μια λαογραφική έκφραση αντισημιτισμού στον ελληνικό χώρο, είναι το έθιμο του καψίματος του Ιούδα, που νομίζω πως διασώζεται μόνο στην Κρήτη πλέον.

Ο αντισημιτισμός των Χριστιανών

Ο αντισημιτισμός των Χριστιανών, αποτελεί κατά τη γνώμη μου βλασφημία κατά του Ιησού Χριστού, ο οποίος υπήρξε Ισραηλίτης. Ο Χριστιανός, είναι κάποιος που συνδέεται, με τον Θεό του Αβραάμ, του Ισαάκ και του Ιακώβ, με την πίστη του στον Ιησού από τη Ναζαρέτ. Ο Ιησούς, περιγράφοντας την έσχατη κρίση (Ματθ. 25:31-46), αναδεικνύει κρίσιμο παράγοντα, τη στάση των ανθρώπων, απέναντι στους αδελφούς του· αλλά πολλοί ξεχνούν πως φυσικοί αδελφοί του Ιησού είναι οι Εβραίοι. Οι Εβραίοι, που δολοφονήθηκαν από σταυροφόρους, που στο ένα χέρι κρατούσαν το φονικό σπαθί τους και στο άλλο το σταυρό. Οι Εβραίοι, που για αιώνες θεωρούνταν από χριστιανικούς λαούς της Δυτικής Ευρώπης και της Ρωσίας, οι μόνες αιτίες για τις κακοδαιμονίες των λαών και για τούτο υπέστησαν διωγμούς, εξευτελισμούς, διακρίσεις, με την ένοχη σιωπή ή και την ενθάρρυνση συχνά ηγετών της εκκλησίας. Οι Εβραίοι, που ως πρόβατα σύρθηκαν στην εξόντωση από τους Ναζί και τους συνεργάτες τους, με την αδιάφορη σιγή του τότε Πάπα της Ρώμης.

Ο Παύλος, στο 11ο κεφάλαιο της επιστολής του προς τους Ρωμαίους, κάνει εκτεταμένα λόγο, για το χρέος των εθνικής καταγωγής Χριστιανών απέναντι στο λαό Ισραήλ. Ιδιαίτερα, μετά το Ολοκαύτωμα, οι Χριστιανοί και οι εκκλησίες, οφείλουν επιτέλους να προχωρήσουν στην εξόφληση του χρέους, για το οποίο μιλά ο Παύλος. Είναι χρέος των Χριστιανών του κόσμου, όλων των ομολογιών και παραδόσεων να εξαλείψουν τις ρίζες του αντισημιτισμού και μ’ αυτό τον τρόπο να φανερώσουν τη βαθειά τους μετάνοια για τον αντισημιτισμό, που επέτρεψαν να τραφεί στους κόλπους της εκκλησίας. Μια τέτοια ενέργεια, που θα σημαίνει διαγραφή ύμνων, αποκήρυξη συγγραμμάτων, ακόμη και κορυφαίων Χριστιανών και ό,τι άλλο θα συμβάλλει στην αποδοχή των Εβραίων, ως τέκνων εκλεκτών του Θεού και όχι ως δήθεν θεοκτόνων, είναι βέβαιο πως θα αποτελέσει μια συγκλονιστική ανανέωση της υπακοής των Χριστιανών, σε όσα δίδαξε ο διδάσκαλος από τη Ναζαρέτ.

Ειδικότερα ως προς την Ελληνική Ορθόδοξη Εκκλησία, αλλά και τις λοιπές τοπικές ορθόδοξες εκκλησίες, η έμπρακτη αποκοπή των ριζών που συντήρησαν τον αντισημιτισμό, -στην Ορθόδοξη Ρουμανία ο αντισημιτισμός μεταφράστηκε ως πολιτική συνεργασία με τη ναζιστική Γερμανία και ενεργός συνεργασία των Ρουμάνων στην εξόντωση των Ιουδαίων της χώραςⁱⁱⁱ, θα ήταν απόλυτα σύμφωνη, τόσο με την απόφαση της Συνόδου της Κωνσταντινουπόλεως του 1872, που καταδίκασε ως αίρεση τον εθνοφυλετισμό (ρατσισμό), όσο και με το πνεύμα που εξέφρασε εγκύκλιος του Οικουμενικού Πατριάρχη Μητροφάνους Γ΄, που απέστειλε προς τους Ορθοδόξους της Κρήτης το 1568, στην οποία καταδίκαζε ενέργειες σε βάρος των Ιουδαίων του νησιού, την εποχή της ενετοκρατίας^iv.

Στη συνέχεια, από την ακολουθία “των αγίων και αχράντων παθών του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού”, θα παραθέσω ορισμένα λειτουργικά κομμάτια, που είναι χαρακτηριστικά και εκφράζουν την εμφιλοχώρηση του αντισημιτισμού σε μεταβιβλικά κείμενα της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η παραπάνω ακολουθία είναι πολύ γνωστή και στους απλούς, χωρίς θεολογική παιδεία, ορθόδοξους Χριστιανούς. Ψάλλεται το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης και είναι γνωστή περισσότερο, ως τα ‘δώδεκα Ευαγγέλια’.

“Επί τη προδοσία, ουκ ηρκέσθησαν Χριστέ,

τα γένη των Εβραίων, αλλ’ εκίνουν τας κεφαλάς αυτών,

μυκτηρισμόν και χλεύην προσάγοντες.

Αλλά δος αυτοίς, Κύριε, κατά τα έργα αυτών,

ότι κενά, κατά σου εμελέτησαν”.

(Αντίφωνο της ακολουθίας)

“Το άθροισμα των Ιουδαίων,

τω Πιλάτω ητήσαντο σταυρωθήναί σε Κύριε·

αιτίαν γαρ εν σοι μη ευρόντες,

τον υπεύθυνον Βαραββάν ηλευθέρωσαν,

και σε τον δίκαιον κατεδίκασαν,

μιαιφονίας έγκλημα κληρωσάμενοι.

Αλλά δος αυτοίς, Κύριε, κατά τα έργα αυτών,

ότι κενά, κατά σου εμελέτησαν”.

(Αντίφωνο της ακολουθίας)

“Των θεοκτόνων ο εσμός,

Ιουδαίων έθνος το άνομον,

προς Πιλάτον εμμανώς ανακράζον έλεγε·

σταύρωσον Χριστόν τον ανεύθυνον·

Βαραββάν δε μάλλον ούτοι ητήσαντο.

Ημείς δε φθεγγόμεθα,

ληστού του ευγνώμονος, την φωνήν προς αυτόν·

Μνήσθητι και ημών Σωτήρ,

εν τη βασιλεία σου”.

(Στίχοι των Μακαρισμών)

“Ολέθριος σπείρα θεοστυγών,

πονηρευομένων θεοκτόνων συναγωγή,

επέστη Χριστέ σοι·

και ως άδικον είλκε, τον κτίστην απάντων,

ον μεγαλύνομεν”.

(Τροπάριο της ακολουθίας)

“Δύο και πονηρά εποίησεν,

ο πρωτότοκος υιός μου Ισραήλ·

εμέ εγκατέλιπε, πηγήν ύδατος ζωής,

και ώρυξεν εαυτώ φρέαρ συντετριμμένον·

εμέ επί ξύλου εσταύρωσε,

τον δε Βαραββάν ητήσατο και απέλυσεν.

Εξέστη ο ουρανός επί τούτω

και ο ήλιος τας ακτίνας απέκρυψε.

Συ δε Ισραήλ, ουκ ενετράπης, αλλά θανάτω με παρέδωκας.

Άφες αυτοίς, Πάτερ άγιε,

ου γαρ οίδασι τι εποίησαν”.

(Ιδιόμελο των Αίνων)

“Σταυρωθέντος σου Χριστέ,

πάσα η κτίσις βλέπουσα έτρεμε·

τα θεμέλια γης,

διεδονήθησαν φόβω του κράτους σου·

σου γαρ υψωθέντος σήμερον,

γένος Εβραίων απώλετο·...”.

(Απόσπασμα ιδιόμελου)

“Λαός δυσσεβής και παράνομος,

ίνα τι μελετά κενά;

ίνα τι την ζωήν των απάντων,

θανάτω κατεδίκασε;

Μέγα θαύμα!

Ότι ο κτίστης του κόσμου,

εις χείρας ανόμων παραδίδοται,

και επί ξύλου ανυψούται ο φιλάνθρωπος,

ίνα τους εν Άδη δεσμώτας

ελευθερώση, κράζοντας·

Μακρόθυμε Κύριε, δόξα σοι”.

(Ιδιόμελο ακλουθίας)^v.

Νομίζω ότι δεν είναι αναγκαίο να σχολιασθεί το περιεχόμενο των λειτουργικών κειμένων της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που παρέθεσα αμέσως πιο πάνω. Κάθε χρόνο, τη Μεγάλη Πέμπτη, όσοι Χριστιανοί παρακολουθούν την ακολουθία των παθών, ακούν για τον “θεοκτόνο εσμό” του γένους των Εβραίων, που βαρύνεται για πάντα, με το “έγκλημα” της “μιαιφονίας” (μιαιφονία είναι η αιμοδιψία και ο φόνος) κ.λπ..

Αντισημιτική φιλολογία στην Ελλάδα

Αυτή τη στιγμή, ευτυχώς χωρίς επιτυχία, συντηρείται στον ελληνικό χώρο μια αντισημιτική φιλολογία, που δυστυχώς προέρχεται από θρησκευόμενους ορθοδόξους Χριστιανούς, λαϊκούς και κληρικούς.

Το κατασκεύασμα της μυστικής τσαρικής αστυνομίας Οχράνα, που κυκλοφόρησε με τίτλο “Τα πρωτόκολλα των σοφών της Σιών”, έχει γνωρίσει επανειλημμένες εκδόσεις στην ελληνική γλώσσα, από χριστιανικούς εκδοτικούς οίκους. Οι εκδόσεις ‘Μήνυμα’, που ανήκουν στο θρησκευτικό πολιτικό κόμμα “Χριστιανική Δημοκρατία”, έχει προβεί σε οκτώ εκδόσεις του παραπάνω μυθοπλάσματος. Η τελευταία με τίτλο “Τα μυστικά σχέδια του Διεθνούς Σιωνισμού” έγινε το 1986. Δύο τίτλοι βιβλίων με αντισημιτικό περιεχόμενο, που διακινούνται από χριστιανικά βιβλιοπωλεία, νήκουν σε κάποιον Dr. D. C. Yermac ως συντάκτη τους, χωρίς λοιπά στοιχεία, δηλαδή στοιχεία εκδοτικού οίκου, έτος έκδοσης κ.λπ. και είναι το “Γέρμα” και “Σιωνισμός, θανάσιμος απειλή κατά της ανθρωπότητος”. Ο Αρχιμανδρίτης Χαράλαμπος Βασιλόπουλος, πρώην ηγούμενος της Μονής Πετράκη στην Αθήνα, έχει γράψει αρκετά βιβλία θρησκευτικού περιεχομένου, ορισμένα από τα οποία έχουν σαφέστατο αντισημιτικό πνεύμα. Αναφέρω το βιβλίο “Κατά Αντιχρίστων”, έκδοση 1988 της θρησκευτικής εβδομαδιαίας εφημερίδας “Ορθόδοξος Τύπος”, στο οποίο υπάρχουν τα εξής κεφάλαια: “Οι Ιεχωβάδες είναι όργανα των Εβραίων”, “Η Εβραιομασωνία πολεμάει τον Μοναχισμό”, ενώ στο κεφάλαιο “Η Μασωνία κατευθύνει τον Οικουμενισμό”, περιλαμβάνεται τμήμα με επικεφαλίδα “Το Σιωνιστικό Σχέδιο”. Επίσης αντισημιτικό βιβλίο είναι το “Η Εβραιομασωνία ξεσκεπάζεται” του ίδιου κληρικού Χαρ. Βασιλόπουλου, που εκδόθηκε το 1987 από τη θρησκευτική εφημερίδα που ανέφερα πιο πάνω.

Στην ελληνική αντισημιτική βιβλιογραφία, μπορεί να προστεθούν τρεις τίτλοι βιβλίων κάποιου Γιάννη Φουράκη, με εθνικιστικό προσανατολισμό, ορισμένες μεταφράσεις Γάλλων αντισημιτών συγγραφέων, που γίνονται και κυκλοφορούν στην Ελλάδα από ακροδεξιά πολιτική ομάδα.

Εκείνο όμως που πρέπει να επισημανθεί είναι, ότι τα μόνα βιβλία με αντισημιτικό περιεχόμενο, που έχουν κάποια επίφαση σοβαρότητας, είναι όσα έχουν θρησκευτική χροιά, όπως αυτά που προανέφερα, τα οποία διατίθενται από θρησκευτικά βιβλιοπωλεία, που συνήθως προσελκύουν αρκετό κόσμο.

Η Ορθόδοξη Εκκλησία, εδώ και χρόνια προετοιμάζει τη σύγκληση μιας Μεγάλης Συνόδου, με συμμετοχή όλων των τοπικών-εθνικών εκκλησιών. Μεταξύ των θεμάτων που θα απασχολήσουν τους συνοδικούς ιεράρχες, είναι και το πρόβλημα του ρατσισμού, που ήδη έχει συζητηθεί προσυνοδικά. Φοβούμαι, πως αν δεν κοπούν οι ρίζες που συντηρούν την πιο φοβερή έκφραση ρατσισμού, που είναι ο αντισημιτισμός, οι όποιες καταδίκες του ρατσισμού από τους ηγέτες της Οικουμενικής Ορθόδοξης Εκκλησίας, στην καλύτερη περίπτωση θα είναι ευχές, χωρίς περιεχόμενο και καμιά βαρύτητα.

Οφείλουμε να υπενθυμίσουμε την εξής αλήθεια· το Ολοκαύτωμα οργανώθηκε και εκτελέστηκε, από ένα χριστιανικό έθνος, το οποίο στη χριστιανική ιστορία της Ευρώπης, έπαιξε σημαντικό ρόλο, είτε στηρίζοντας την παπική εξουσία, είτε δημιουργώντας την Θρησκευτική Μεταρρύθμιση, που προανάγγειλε την έξοδο από το σκότος του Μεσαίωνα.

Οφείλουμε να θυμόμαστε, ότι ο αραβικός και ισλαμικός αντισημιτισμός, που είναι ιδιαίτερα έντονος στην εποχή μας, είναι ανακλαστικό παράγωγο του αντισημιτισμού που άνθισε στη χριστιανική Ευρώπη....

Άνοιξη του έτους 1989 (5749)^vi.

iΒασιλικά. Έκδοση Ιω. Δ. Ζέπου 1912 διάφορες διατάξεις κατά Ιουδαίων ή Εβραίων.

Πρόχειρον Νόμων ή Εξάβιβλος του Κωνσταντίνου Αρμενόπουλου. Έκδοση ‘Δωδώνη’ 1971 με επιμέλεια Κ. Γ. Πιτσάκη διατάξεις τίτλου ΙΑ΄ βιβλίου έκτου “περί Ιουδαίων κ.λπ.”.

Πηδάλιον. Συλλογή Κανόνων της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Έκδοση Βασ. Ρηγοπούλου 1982 διάφοροι κανόνες και σημειώσεις Νικοδήμου Αγιορείτου που αναφέρονται στους Ιουδαίους ή Εβραίους.

iiΕπισκόπου Αυγουστίνου Καντιώτη· Κοσμάς ο Αιτωλός. Έκδοση Ορθοδόξου Ιεραποστολικής Αδελφότητος ‘Ο Σταυρός’ 1988 σσ. 197-200 με επικεφαλίδα “Η κακία των Εβραίων”.

iiiΒίργκιλ Γκεοργκίου Η 25η Ώρα. Ιστορικό μυθιστόρημα ελλην. μετφρ.

ivΣτεφ. Ξανθουδίδου. Οι Εβραίοι εν Κρήτη επί Ενετοκρατίας. Εφημ. “Αλλαγή’ Ηράκλειο Κρήτης 18.10.1978.

v Τριώδιον Κατανυκτικόν. Έκδοση ‘Φως’ 1983.

viΤο μελέτημα τούτο δημοσιεύθηκε στο περιοδικό “ΧΡΟΝΙΚΑ”, αριθμός φύλλου 106, Μάιος-Ιούνιος 1989, όργανο του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου της Ελλάδος.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ 09.04.2018:

Την εποχή που δημοσιεύθηκε η παραπάνω μικρή μελέτη πρόσφερα τις νομικές υπηρεσίες μου ως Δικηγόρος προς τη Μονή Γρηγορίου του Αγίου Όρους. Η δημοσίευση του μελετήματος στα “ΧΡΟΝΙΚΑ”, προσέλκυσε την προσοχή κάποιων κύκλων εθνοθρησκευτικού σωματείου της Πάτρας, που δεν θυμάμαι την επωνυμία του, που αναδημοσίευσε όλο το μελέτημα στο έντυπο που εξέδιδε. Μάλιστα, στο εθνοθρησκευτικό έντυπο προστέθηκε σχόλιο, που μέσες άκρες, κατηγορούσε τους Εβραίους για το θράσος τους να δημοσιεύσουν γραπτό με τέτοιο περιεχόμενο,, τονίζοντας, πως πίσω από, το εκ πρώτης όψεως, χριστιανικό όνομα του συγγραφέα, κρυβόταν ένας Εβραίος!

Η αναδημοσίευση του μελετήματος στο έντυπο της Πάτρας έγινε γνωστή στον τότε ηγούμενο της Μονής Γρηγορίου, αρχιμανδρίτη Γεώργιο Καψάνη, ο οποίος μέσω διαφόρων ιερομονάχων και μοναχών, μου υπέδειξε να ανασκευάσω πλήρως το περιεχόμενο. Στην ουσία, επρόκειτο για έκφραση επιθυμίας αποκήρυξης όσων είχα γράψει. Επειδή η αποκήρυξη ποτέ δεν συνέβη, ενώ οι απόψεις μου, του 1989 είναι επίκαιρες και σήμερα, διακόπηκε η επαγγελματική συνεργασία και η κάθε είδους σχέση μου με την Μονή Γρηγορίου.

© ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣ

Ο ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ

ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣ

Δεν υπάρχει πλέον σοβαρός άνθρωπος, που να αμφιβάλλει ότι ο Ιησούς, -Γεσούα, στα εβραϊκά και αραμαϊκά-, ήταν Εβραίος, όπως Εβραία ήταν η μητέρα του Μαρία, -Μίριαμ ή Μάριαμ, στα εβραϊκά και αραμαϊκά-, και οι πρώτοι μαθητές του. Παρόλα αυτά, ιδίως από τον 4ο αιώνα μ.Χ. και μετά, αναπτύχθηκε στους κόλπους της Εκκλησίας οξεία αντιπαλότητα κατά της Συναγωγής και έντονος αντιεβραϊκός λόγος, με σαθρό θεολογικό υπόβαθρο, αλλά με υπερβολικά χυδαία επιθετικότητα και πλήρη απαξία κατά των Εβραίων. Ο αντιϊουδαϊσμός έχει εισχωρήσει στην εκκλησιαστική υμνογραφία, κυρίως αυτήν της Μεγάλης Εβδομάδας, και έτσι το μίσος των Χριστιανών κατά των Εβραίων έγινε οικείο, στις λαϊκές μάζες των Χριστιανών, με την ένοχη σιωπή κληρικών και θεολόγων, που όφειλαν να γνωρίζουν πως ο χριστιανικός αντιεβραϊσμός ήταν ουσιαστικά άρνηση του Ευαγγελίου!

Αποτέλεσμα αυτής της χριστιανικής αντιεβραϊκής στάσης ήταν απάνθρωπες διακρίσεις, περιστασιακοί διωγμοί αλλά και οργανωμένες ομαδικές διώξεις κατά των Εβραίων με τραγικό αποκορύφωμα το Ολοκαύτωμα, που σχεδίασαν και εκτέλεσαν οι Γερμανοί Ναζί μαζί με τους συνεργάτες τους στην Ευρώπη, προκειμένου να επιτύχουν την Τελική Λύση, δηλαδή την κάθαρση της Ηπείρου από την εβραϊκή παρουσία!

Η χριστιανική απαξίωση απέναντι σε καθετί ιουδαϊκό, αλλά και αυτών των ίδιων των Εβραίων, ως ανθρώπινων υπάρξεων, ήταν καθεστώς σε Δύση και Ανατολή. Ο χριστιανισμός αντιεβραϊσμός είναι η φύτρα κάθε μορφής αντισημιτισμού που έχει εμφανιστεί στο προσκήνιο της ιστορίας. Μάλιστα ο μουσουλμανικός αντισημιτισμός, αρκετά επίκαιρος στην εποχή μας, έλκει την καταγωγή του από τον χριστιανικό αντισημιτισμό και άρχισε να εμφανίζεται από την εποχή που Εβραίοι, καταδιωγμένοι εξαιτίας των ρωσικών πογκρόμ κυρίως, άρχισαν να εγκαθίστανται, σε πολύ περιορισμένο βαθμό αρχικά, στην οθωμανική Παλαιστίνη και αργότερα σε μεγαλύτερους αριθμούς, στην υπό βρετανική εντολή Παλαιστίνη.

Για το τί είναι αντισημιτισμός, δανείζομαι με σύντομη αναφορά στο περιεχόμενο της λέξης από τον Σταύρο Ζουμπουλάκη: “...αυτό ... σημαίνει αντισημιτισμός: γενοκτονία και μάλιστα στην πιο ακραία και απόλυτη μορφή, να εξοντώνεις δηλαδή τον άλλο, μόνο και μόνο επειδή διέπραξε το ανήκουστο έγκλημα να γεννηθεί. Η γενοκτονία δεν είναι μια θεωρητική και ενδεχόμενη απόληξη του αντισημιτισμού, είναι τόσο πραγματική όσο και τα 6.000.000 νεκροί Εβραίοι του Ολοκαυτώματος”¹.

Η Καθολική Εκκλησία, κατά την Δεύτερη Βατικανή Σύνοδο, έκανε γνωστή προς την Οικουμένη το 1965, την Nostra Aetate, την Διακήρυξη για την σχέση της Εκκλησίας με τις μη χριστιανικές θρησκείες, με ειδική αναφορά καταδίκης του επί αιώνες αντισημιτισμού στους κόλπους της. Η οικουμενική καταδίκη του αντισημιτισμού της Εκκλησίας, αλλά και γενικότερα του αντισημιτισμού, ως ιδιόμορφη έκφραση ρατσισμού, μέχρι την διακήρυξη του 1965, υπήρξε προϊόν επεξεργασίας και διαβουλεύσεων από το 1961.

Στις προτεσταντικές Εκκλησίες, μολονότι ο Μαρτίνος Λούθηρος είναι μεταξύ των κορυφαίων ηγετών που επέφεραν την Μεταρρύθμιση στην Καθολική Εκκλησία, εντούτοις το απαράδεκτα αντισημιτικό έργο που έγραψε το 1543 με τίτλο “Von den Juden und Ihren Lügen” (“Για τους Εβραίους και τα Ψέματά τους”), μάλλον στο σύνολό τους το έχουν απορρίψει. Μάλιστα υπάρχουν Προτεστάντες, που αναφέρονται σε διαταραχές στον ψυχισμό του Λουθήρου από την παιδική ηλικία του, και θεωρούν πως αυτό υπήρξε η αιτία του μένους που εκδήλωσε κατά των Εβραίων. Ιδίως οι Ευαγγελικοί Λουθηρανοί, θεώρησαν χρέος τους απέναντι στην ανθρωπότητα, να ζητήσουν συγγνώμη για την επιρροή αυτού του έργου του Λουθήρου στην ανάπτυξη του αντισημιτισμού στην Γερμανία, αλλά και στον υπόλοιπο κόσμο.

Δυστυχώς στις παραδοσιακές Εκκλησίες της Ανατολής, στην Ελληνορθόδοξη, στην Συριακή Ορθόδοξη, στην Κοπτική Εκκλησία, αλλά και στις ανατολικές Εκκλησίες, που έχουν κοινωνία με την Αγία Έδρα τηςΡώμης, ο Αντισημιτισμός ενδημεί ως πνευματική νόσος και εμμονή.

Χαρακτηριστική υπήρξε η απόφαση του Κόπτη Πάπα Σενούντα του 3ου, που απαγόρευσε στους Κόπτες να επισκεφθούν το Ισραήλ, ακόμα και για να προσκυνήσουν τους ιερούς τόπους της Ιερουσαλήμ και ιδίως τον Τάφο του Χριστού στο Ναό της Αναστάσεως, όπου οι Κόπτες διατηρούν ορισμένα δικαιώματα. Η ποινή για όποιον θα παραβίαζε την απαγόρευση του Πάπα Σενούντα, σκληρότατη: Επιβολή ακοινωνησίας, ένα βήμα πριν από τον αφορισμό!

Σε μια άλλη περίπτωση, ο Πάπας Σενούντα ΙΙΙ, στις 8 Απριλίου του 2007, επέκρινε, μέσω της αιγυπτιακής τηλεόρασης τις Δυτικές Εκκλησίες, που απάλλαξαν τους Εβραίους για την σταύρωση του Ιησού Χριστού και τις επέκρινε επίσης που είχαν ζητήσει συγγνώμη για τον χριστιανικό αντισημιτισμό. Σε μια ερώτηση, αν οι Εβραίοι ήταν οι ‘δολοφόνοι του Χριστού’, υπεύθυνοι για την σταύρωσή του, η απάντησή του ήταν η εξής: “Η Καινή Διαθήκη λέει ότι είναι”, ενώ στη συνέχεια έθεσε το ρητορικό ερώτημα, “αν το Βατικανό ήταν ενάντια στις διδασκαλίες της Καινής Διαθήκης”!

Υπάρχει ένας μύθος, που προκαλεί δάκρυα θλίψης και οργής, γιατί πρόκειται για μια ανενδοίαστη στρέβλωση της πραγματικότητας: Ότι στην Ορθόδοξη Εκκλησία, όπως και στην ελληνική κοινωνία, δεν υπήρχε και δεν υπάρχει εχθρότητα κατά των Εβραίων. Η αλήθεια είναι εντελώς διαφορετική. Το μίσος κατά των Εβραίων έχει αποτυπωθεί σε ένα σωρό πατερικά κείμενα, σε υμνογραφικά κείμενα, σε λειτουργικά κείμενα. Στις Διδαχές του Κοσμά του Αιτωλού, οι αναφορές κατά των Εβραίων στάζουν φαρμάκι, ενώ είναι πέρα ως πέρα αναμάσηση λαϊκών αντιεβραϊκών μυθευμάτων. Παρόλα αυτά, αυτές οι Διδαχές είναι ευσεβές ανάγνωσμα μεταξύ των Ελλήνων Ορθοδόξων Χριστιανών. Από την άλλη μεριά υπάρχουν ένα σωρό λαϊκά έθιμα, λαϊκές θρησκευτικές δοξασίες, που έχουν πακτωθεί στην ψυχή και στην συνείδηση των θρησκευόμενων Ορθοδόξων Χριστιανών, Ελλήνων και μη, που μαρτυρούν πως ο αντισημιτισμός είναι γεγονός και στοιχείο που συνδυάζεται με την ελληνορθόδοξη ευσέβεια! Ο αντισημιτισμός είναι παρών σε λόγους και θέσεις επισκόπων, ιερέων, μοναχών, ανδρών και γυναικών. Ως δείγμα άθλιου αντισημιτικού λόγου θα μπορούσε να αναφερθεί το βιβλιαράκι που έγραψε ο Μητροπολίτης Κορίνθου Παντελεήμων Καρανικόλας (αποβ. 2006) με τίτλο “Χριστιανοί και Εβραίοι”, που γνώρισε έξι εκδόσεις στο διάστημα από το 1980 ως το 2007. Ο ίδιος ιεράρχης, το 1996 είχε “εξαπολύσει” εγκύκλιο προς το “ποίμνιό του”, με σκοπό να προφυλάξει τους Χριστιανούς της επαρχίας του από τους κινδύνους επένδυσης εβραϊκών συμφερόντων στην Κορινθία. Στην εγκύκλιο αυτή ο Παντελεήμων Καρανικόλας, ανέφερε με λόγο καταγγελίας, ότι, “οι Εβραίοι αδιάπτωτα αντιστρατεύονται τον Ελληνισμό και την Ορθοδοξία” και “επιδιώκουν να εβραιοποιήσουν όλον τον κόσμο”. Η αντισημιτική εγκύκλιος του Π. Καρανικόλα είχε προσελκύσει το ενδιαφέρον της “Χρυσής Αυγής”, η οποία την αναδημοσίευσε το 1997.

Η ιστορία της Ρωσίας, στην περίοδο των τσάρων, έχει πάρα πολλές μελανές σελίδες για τους οργανωμένους διωγμούς κατά των Εβραίων της χώρας από μάζες Ορθοδόξων Χριστιανών, με την “αθέατη” συχνά καθοδήγηση της τσαρικής μυστικής αστυνομίας Οχράνα. Η λέξη ‘πογκρόμ’ είναι ρωσική και αναφέρεται στην μαζική και οργανωμένη βίαιη επίθεση που είχαν δεχθεί οι Ρώσοι Εβραίοι....

Τα κατάπτυστα “Πρωτόκολλα των Σοφών της Σιών”, έχει αποδειχθεί πια αδιαμφισβήτητα, ότι υπήρξαν έργο της ρωσικής Οχράνα και παρόλα αυτά, συνεχίζουν να επανεκδίδονται και να κυκλοφορούν σε διάφορες γλώσσες, με εξαιρουμένης της ελληνικής.

Η Ρουμανία είναι η δεύτερη χώρα με χριστιανικό ορθόδοξο πληθυσμό, που έχει ένα εξαιρετικά βεβαρημένο παρελθόν με εξοντωτικούς διωγμούς κατά των Εβραίων της χώρας. Το 1875 ο τότε πρωθυπουργός της χώρας Ίον Μπρατιάνου επέβαλε επίσημα τον αντισημιτισμό ως πολιτική της κυβέρνησής του. Το πογκρόμ του Βουκουρεστίου το 1941, παραμένει βαθύ μελανό στίγμα στην ιστορία της Ρουμανίας.

Εργαλεία του ευρωπαϊκού αντισημιτισμού ήταν και παραμένει ο μύθος της εβραϊκής συνωμοσίας κατά της ανθρωπότητας, με τον έλεγχο εκ μέρους τους του παγκόσμιου πλούτου, της πολιτικής των Η.Π.Α. κ.ά.. Ένας άλλος μύθος που εμφανίστηκε εκτεταμένα και μεταξύ των Ορθοδόξων λαών της ανατολικής και νότιας Ευρώπης, ήταν ο μύθος της απαγωγής από τους Εβραίους μικρών Χριστιανών παιδιών και η τελετουργική δολοφονία τους.... Τέλος από την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ, ο αντισημιτισμός έχει φορέσει την μάσκα του αντισιωνισμού, κυρίως από πολιτικές οργανώσεις της ευρύτατης Αριστεράς. Το Ισραήλ, ως προϊόν του σιωνιστικού κινήματος, αναφέρεται σαν αποσταθεροποιητικός παράγοντας για την ειρήνη στην Μέση Ανατολή, σαν όργανο του διεθνούς ιμπεριαλισμού κατά των Αράβων και δήθεν σαν σφαγέας των Παλαιστινίων....

Η επίσκεψη του Οικουμενικού Πατριάρχη Βαρθολομαίου, με την συνοδεία και του Μητροπολίτη Καπιτωλιάδος Ησυχίου, του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, στο Μουσείο του Ολοκαυτώματος στην Ουάσινγκτον το 2014, θα μπορούσε να εκτιμηθεί ως μια κίνηση δημοσίων διεθνών σχέσεων, χωρίς αντίκρισμα ως προς την αλλαγή στάσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας απέναντι στο αντισημιτισμό που ενδημεί σ’ αυτήν την Εκκλησία, μεταξύ των πιστών της, κληρικών και λαϊκών και αφού τα αντισημιτικά λειτουργικά κείμενα παραμένουν αμετάβλητα, ενώ τα όσα έχουν γράψει Πατέρες και Άγιοι της Εκκλησίας κατά των Εβραίων, δεν αντιμετωπίζονται με έντονη κριτική, αλλά χαίρουν απόλυτου σεβασμού, λες και πρόκειται για την αυθεντία του αλάθητου που αποδίδεται στην Αγία Γραφή!

Η Εκκλησία μπορεί να σφάλλει, αφού την διαποιμαίνουν άνθρωποι². Η Ορθόδοξη Εκκλησία από την εν γένει στάση της στο αγκάθι του αντισημιτισμού, φαίνεται πως έχει αντίθετη άποψη, επιδεικνύοντας μια ‘ειδωλολατρεία του κειμένου’, καθώς ό,τι έχει γραφεί στο παρελθόν από Πατέρες ή Αγίους της, από γνωστούς ή άγνωστους υμνογράφους, ακόμη και αν περισσεύει και ξεχυλίζει το μίσος κατά των Εβραίων, κατ’ αντίθεση με όσα γράφει ο απόστολος Παύλος σε επιστολές του για τον Λαό Ισραήλ³, ούτε καν αντιμετωπίζεται με κριτικό πνεύμα και ευθύ λόγο αποκήρυξης του αντισημιτισμού, όπως και της εθνολατρείας, που αναμφίβολα αποτελούν εκφράσεις αίρεσης.

©ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΔΟΣ

6 Απριλίου 2018

Μεγάλη Παρασκευή κατά την Ορθόδοξη Εκκλησία

Η απεικόνιση του Εβραίου Ιησού είναι έργο του Josie Jammet

1 Σταύρος Ζουμπουλάκης· Υπάρχει τελικά ή δεν υπάρχει αντισημιτισμός στην Ορθόδοξη Εκκλησία; Ας το συζητήσουμε. Περιοδικό ‘ΣΥΝΑΞΗ’ τεύχος 66,1998.

2 Χαρακτηριστική είναι η περίπτωση της αίτησης συγγνώμης της Ιεράς Συνόδου του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας (15.01.1998) προς τον άγιο Νεκτάριο “διά τον διωγμόν και την αδικωτάτην κατ’ αυτού μήνιν, επηρεία του πονηρού”, απόδειξη αποδοχής, ότι η Εκκλησία μπορεί να σφάλλει και να αμαρτάνει ακόμη.

3 Ενδεικτικές αναφορές στις επιστολές του Παύλου: Προς Ρωμαίους 9:3-5, προς Γαλάτας 2:15, 21, προς Φιλιππησίους 3:5.