Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821

Η ανάγνωση της ιστορίας της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 απαιτεί πλέον σεβασμό στα γεγονότα, όσα τουλάχιστον είναι προσιτά. Δεν μπορεί να αναπαυόμαστε σε μυθεύματα, που κατασκευάστηκαν εν γνώσει της αναλήθειάς τους, προκειμένου να οικοδομηθεί ο εθνικός μύθος του νεοελληνικού κράτους. 1. Την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στα πλαίσια του διοικητικού συστήματος των millet, με τα γνωστά προνόμια που είχε, ήταν ο άμεσος κυρίαρχος των Ρωμιών Οθωμανών υπηκόων, όλων των Ορθόδοξων Χριστιανών, ανεξάρτητα από την εθνοφυλετική καταγωγή τους. Τα λεγόμενα πρεσβυγενή Πατριαρχεία (Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων) ήταν υπό ελληνικό έλεγχο και υποχείρια του Θρόνου της Κωνσταντινουπόλεως. 2. Η Εκκλησία, δηλαδή το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, εναντιώθηκε στις αμφισβητήσεις της εξουσίας της Υψηλής Πύλης από το ποίμνιό της, με ακραία σκληρότητα: Χρησιμοποίησε το μέτρο του αφορισμού κατά των αμφισβητιών και των επαναστατών, που σε άλλες εποχές επέφερε σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις σε όσους αφορίζονταν. 3. Το παραμύθι του "κρυφού σχολειού" υπήρξε ένα εφεύρημα, για να καλυφθεί ο ρόλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας στα χρόνια της οθωμανικής περιόδου. Η Μεγάλη του Γένους Σχολή, που δεσπόζει ως τις μέρες μας στο Φανάρι και το μεγαλοπρεπές διδακτήριο της Δημητσάνας στην Πελοπόννησο, είναι δύο χαρακτηριστικά δείγματα ρωμαίϊκων σχολείων καλλιέργειας της ελληνικής παιδείας κατά την οθωμανική περίοδο. 4. Εκείνο που πρέπει να γίνει δεκτό, όσον αφορά τους ελληνόφωνους Ρωμιούς, είναι, ότι η διατήρηση και η καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας στα 500 χρόνια της υποτέλειας του κυρίως ελληνικού χώρου στην οθωμανική εξουσία οφείλεται στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως... 5. Η Επανάσταση του 1821 κατά της οθωμανικής κυριαρχίας υπήρξε καρπός των φιλελεύθερων αρχών του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Όπως ειπώθηκε πιο πάνω, η Εκκλησία αντέδρασε έντονα, τόσο στην Χάρτα του Ρήγα Βελεστινλή, όσο και σε κάθε επαναστατική κίνηση. Η Κωνσταντινούπολη είχε εκδώσει την κατάπτυστη "Πατρική Διδασκαλία", που ενώ αποδίδεται στον υπέργηρο και παρεπιδημούντα στην Πόλη Πατριάρχη Ιεροσολύμων Άνθιμο, μάλλον είναι κατασκεύασμα, με τις ευλογίες του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γρηγορίου του Ε', του αγίου της Εκκλησίας Αθανασίου του Πάριου, γνωστού για τις ακραίες γενικά, αντιδραστικές απόψεις του. Ο Αδαμάντιος Κοραής έγραψε την "Αδελφική Διδασκαλία", για την αποδόμηση των υπέρ της δουλείας ιδεών της Εκκλησίας. 6. Η κήρυξη της Επανάστασης του 1821 την ημέρα του Ευαγγελισμού από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, είναι μια σκόπιμη ανακρίβεια προς τα γεγονότα. Μπορεί να συγχωρηθεί, από την ανάγκη των νεότευκτων κρατών, όπως είναι το ελληνικό κράτος, να συνδέσουν την ανάδειξή τους στη σύγχρονη ιστορία, με συμβολικά γεγονότα, ακόμα και αν δεν είναι ακριβή. 7. Η Επανάσταση του 1821 υπήρξε ένα "πείραμα" όλων των δυνάμεων του Διαφωτισμού στην Ευρώπη, αμφισβήτησης και ανατροπής των πολυεθνικών και αυταρχικών αυτοκρατοριών, που μοιράζονταν μεταξύ τους την γηραιά Ήπειρο, δυναστεύοντας τους λαούς. 8. Η Επανάσταση του 1821 υπήρξε το σοβαρό εγχείρημα των Ελλήνων και των Αλβανών (Αρβανιτών), από κοινού, του Μωριά, της Ρούμελης και των νησιών του Αργοσαρωνικού κυρίως. Αργότερα βέβαια, το 1822, υπήρξαν επαναστατικές εκδηλώσεις και στην Μακεδονία1. Τέλος, πρέπει να επισημανθεί, ότι συστρατεύθηκαν με τους Επαναστάτες, πέραν των φιλελλήνων από την Δύση, φιλελεύθεροι αγωνιστές από άλλες βαλκανικές χώρες, ενώ υπήρξαν και Μουσουλμάνοι Οθωμανοί, που στρατεύθηκαν μαζί με τους Ρωμιούς κατά του Σουλτάνου... 1.- Στην Μακεδονία υπήρξαν εξεγέρσεις κατά της οθωμανικής εξουσίας, που δεν θα μπορούσαν να συνδεθούν με τα γεγονότα του Μωριά. Αναφέρω ορισμένα απ’ αυτά: Το 1705 κλιμάκιο αξιωματικών στρατολογίας επισκέφθηκαν την προικισμένη με προνόμια Νιάουστα (Ağustos),με σκοπό να στρατολογήσουν νέους για το τάγμα των Γενιτσάρων (devşirme). Κάτοικοι της πόλης αντέδρασαν βίαια σκοτώνοντας τους Οθωμανούς στρατολόγους και στην συνέχεια κατέφυγαν στο βουνό με τον τοπικό κλέφτη Καραδήμο. Τελικά ο Καραδήμος και οι άντρες του κατατροπώθηκαν σύντομα. Λέγεται, ότι μετά από την αντίδραση αυτή σταμάτησε το devşirme. Στις 17/05/1821 ξεσηκώθηκαν οι κάτοικοι του Πολυγύρου. Η ημερομηνία θεωρείται ως έναρξη της Επανάστασης της Χαλκιδικής υπό τον Εμμανουήλ Παπά. Τελικά στις 30/10/1821 με την μάχη της Κασσάνδρας έληξε αιματηρά η εξέγερση στην Χαλκιδική. Το 1822 ακολουθεί η εξέγερση του Βερμίου με επίκεντρο τη Νάουσα. Την Κυριακή της Ορθοδοξίας κηρύχθηκε επανάσταση κατά της οθωμανικής κυριαρχίας. Τελικά, την Κυριακή του Θωμά πνίχτηκε στο αίμα η εξέγερση, με καταστροφή της Νάουσας και πολλών χωριών, που συμμετείχαν στην επανάσταση...