Η ΣΥΝΑΝΤΗΣΗ ΤΟΥ ÞÓRR ΚΑΙ ΤΟΥ ΦΟΙΒΟΥ ΣΤΟΝ ΟΥΡΑΝΟ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ

Guðfreður Georg Árnason

‘Ο μονοθεϊσμός προτείνει μια αλήθεια για τις μάζες, ενώ ο πολυθεϊσμός προσφέρει πολλές αλήθειες για το άτομο’.

Hilmar Örn Hilmarsson

            Αναρωτιέμαι, μπορεί ολάκερο το Σύμπαν να κλειστεί στις σελίδες ενός βιβλίου; Η Αλήθεια είναι δυνατό να περιοριστεί σε όσα μπόρεσε να γράψει ανθρώπου χέρι;

            Η Φύση, οι Άνθρωποι, ο έναστρος Ουρανός, η χλωμή Σελήνη καθώς αφήνει τα ασημένια χνάρια της πάνω στα νερά και ο ζωογόνος Ήλιος, που ανασταίνει ό,τι υπάρχει πάνω στη Γη, ορίζουν το Κάλλος και το Ιερό συνάμα….

Οι τροχιές διέλευσης των Πλανητών, η απεραντοσύνη του Γαλαξία που ολόφωτος κοσμεί τον ουράνιο θόλο, η Μικρή Άρκτος με τον Πολικό Αστέρα ωσάν πολύτιμο κόσμημά της, σημάδια που οδηγούν θαλασσοπόρους στους άδηλους προορισμούς τους και εκείνους που διασχίζουν υπομονετικά και με πείσμα τα αδιόρατα μονοπάτια σε άνυδρες και άφιλες ερήμους, δεν είναι τάχατες δάσκαλοι και μυσταγωγοί για όσους αναζητούν να φανερώσουν προς τα έξω τους θησαυρούς που είναι στα κατάβαθα του είναι τους φυλαγμένοι;

Πάντοτε το ερώτημα, για ποιο σκοπό έχουμε έρθει οι άνθρωποι στη ζωή, θα τριβελίζει νύχτα μέρα το νου μας. Θα γεννά ακατάπαυστα την πίστη που στη συνέχεια θα γκρεμίζεται από τις αμφιβολίες και ούτω καθεξής…. Μα εκείνο που συνειδητά ή ασυναίσθητα ο άνθρωπος θα ποθεί και θα κυνηγά είναι η Ελευθερία του. Όπως οι άνεμοι, είτε απαλοί και δροσεροί, είτε μανιασμένοι και καταστροφικοί, κινούνται χωρίς περιορισμούς, έτσι και η ύπαρξη του ανθρώπου διψά να κινείται με το εντός της πνεύμα ως δύναμη που αγνοεί τα όρια κάθε μορφής καταλύοντας τα εμπόδια κάθε λογής. Άλλωστε Ελευθερία και Ζωή είναι καταστάσεις που η μια φυλάγει στα σπλάχνα της την άλλη….

Υπάρχει αμετακίνητη αλήθεια που καλούμαστε οι άνθρωποι, ως νοήμονα όντα, να προσκυνούμε και να λατρεύουμε; Τα πάντα κινούνται…. Πώς μπορεί η Αλήθεια να μένει σταθερή; Κι αν η αλήθεια δεν είναι η Πραγματικότητα του είναι μας και αυτού που μας περιβάλλει, είτε το νιώθουμε, είτε το διαισθανόμαστε, είτε μένει απρόσιτο και μακρινό, άλλη αλήθεια δεν υπάρχει. Και η Πραγματικότητα δεν έχει αμέτρητες μορφές; Ποια μπορεί να διαλέξει ο καθένας ως δήθεν την κατεξοχήν αληθινή, πετώντας τις άλλες στα σκουπίδια της ασέβειάς του;

Το γένος των ανθρώπων πορεύεται πάνω στη γη αμέτρητα τώρα χρόνια, με σκοπό να χαίρεται τη Ζωή και να μετέχει στο πανηγύρι της Ελευθερίας! Δεν είναι λίγοι δυστυχώς εκείνοι απ’ τους ομοίους μας, που μη αντέχοντας να σταθούν όρθιοι απέναντι στον λαμπερό δίσκο του Φοίβου ή στις εκκωφαντικές και μεγαλειώδεις αστραπές του Θωρ, που σχίζουν απ’ άκρη σε άκρη τον θόλο του ουρανού, προτιμούν να προσφέρουν τις υπάρξεις τους ανδράποδα σε σκοτεινούς δυνάστες.

Οι δυνάστες επιχειρούν να ακυρώσουν την ελευθερία με κάθε τρόπο. Οι δυνάστες αμφισβητούν την ίδια τη ζωή, για τούτο και μάχονται το χαμόγελο και τη χαρά. Οι δυνάστες φανερώνουν οίηση και ύβρη σε καθετί κοσμεί το Σύμπαν, για τούτο και χάριν της ικανοποίησης του εγώ τους καταστρέφουν τη Φύση, πληγώνουν βαθειά τη Γη, μολύνουν τα ύδατα και τον αέρα αδιάντροπα. Συσσωρεύουν το χρήμα, επιδιώκουν το κέρδος και μπρος σε τούτο το στόχο τους ποδοπατούν ό,τι συναντούν στο διάβα τους. Βέβαια, και οι δυνάστες θα φτάσουν στο ναδίρ του κύκλου της ύπαρξής τους. Αλλά ο ναρκισσισμός τους αναιρεί τη λειτουργία της συνείδησής τους και περιτρέχουν πέρα δώθε  στο φλοιό της γης σκορπίζοντας θλίψη, οργή, πληγές….

Στη μοίρα των ανθρώπων δεν είναι γραμμένο να αφαιρούν ο ένας τη ζωή του άλλου, ή να προσφέρουν πίκρα ο ένας στον άλλο γιατί διαφωνούν μεταξύ τους. Τουλάχιστον στην εποχή μας, με τα βήματα που έχουμε κάνει, εκατομμύρια χρόνια τώρα, πάνω στο κοινό όχημα που μοιραζόμαστε, στη Μάνα Γη, οφείλαμε να το είχαμε καταλάβει, πως οι μεταξύ μας διαφωνίες είναι θεμιτές, αφού η ζωή και η αλήθεια της έχει αμέτρητα πρόσωπα και το τόξο της Ίριδας είναι όμορφο για τα πολλά του χρώματα, αισθητά στο μάτι και αδιόρατα, μολονότι το καθένα προσφέρει το δικό του τόνο καθώς στεφανώνει τον ουρανό….

Από τα αρχαία χρόνια, φανερώθηκαν ανάμεσα στους ανθρώπους δυνάστες, που θέλησαν να τιθασεύσουν το γένος μας καθιστώντας το υποταγμένο και σκυθρωπό. Οι άνθρωποι αντικρίζοντας το σύμπαν και τα φυσικά φαινόμενα, ανάλογα με την πορεία που είχαν διανύσει, άλλοτε έτρεμαν από φόβο και άλλοτε χαίρονταν με το κάλλος αισθανόμενοι το δέος του μεγαλείου. Πάντοτε οι άνθρωποι είχαν συναίσθηση πως συντροφεύονται από υπάρξεις που τους μοιάζουν, μα που είναι πιο ισχυρές ή που αγνοούν το θάνατο. Κάθε άνθρωπος, κάθε λαός ανθρώπων είχε τον δικό του τρόπο που αντιμετώπιζε την πραγματικότητα ή το ενδεχόμενο της ύπαρξης θεών και Πνευμάτων. Και ανέκαθεν και παντού οι πρόγονοι είχαν τη δική τους θέση στο σεβασμό των ζωντανών. Αλήθειες που δεν ήταν εύκολο να ειπωθούν με λόγια καθημερινά, ντύνονταν με πλουμίδια μαγικά και πλάθονταν οι Μύθοι. Οι αλήθειες κρύβονταν στους Μύθους με τέτοιο τρόπο, που οι ασεβείς να μην μπορούν να τις μαγαρίσουν, ενώ οι καθαροί στην καρδιά και στο νου να είναι σε θέση να τις χαρούν και να φωτίσουν τις συνειδήσεις τους. Στα πολύχρωμα υφαντά των Μύθων παίζανε και συνεχίζουν να παίζουν κρυφτό Θεοί και Θεές, άνθρωποι και ξωτικά, χαριτωμένες και γεμάτες ερωτισμό Νύμφες, αλλά και ιδιότροπα κακομούτσουνα Trolls, που συχνά βάζουν παγίδες ή σκαρφίζονται να παιδέψουν τους ανθρώπους, αν και ελάχιστες φορές τους βοηθούν κιόλας…. Ο πολιτισμός των ανθρώπων έχει φυλαγμένα στη βιβλιοθήκη του όμορφα και συχνά μακροσκελή έπη, όπου έχουν σωθεί διηγήσεις για Θεούς και Ήρωες, για κατορθώματα ανθρώπων σπουδαίων και γενναίων, για τις εξοντωτικές μάχες ανάμεσα στις κοσμικές δυνάμεις του φωτός με εκείνες του σκότους. Στους στίχους αυτών των βιβλίων ή στις αράδες τους, έχουν αποτεθεί τα ιερά και τα όσια γενεών ανθρώπων, με διαμάντια πολύτιμα αρχών και δεικτών πορείας φωτεινών, έτσι ώστε ο βίος μας να είναι όμορφος και κοσμημένος από την αρετή. Αναφέρουμε τα Έπη του Ομήρου, όσα έγραψε ο Ησίοδος αλλά και ο Πλούταρχος και ο Παυσανίας και αφορούν τους Έλληνες και τους Ρωμαίους. Αναφέρουμε τις Edda, την Αρχαία ή Ποιητική και τη Νεότερη ή Πεζή και αφορούν Λαούς της βόρειας Ευρώπης, κυρίως από την Ισλανδία και τη Σκανδιναβία. Αναφέρουμε τις Βέδες και τις Ουπανισάδες, τη Μαχαμπαράτα και τη μεγαλειώδη για τη λεπτότητα των μηνυμάτων της Μπαγκαβάντ Γκιτά  και αφορούν τον κόσμο των Ινδιών. Μα δεν μπορούμε να αγνοήσουμε τις παραδόσεις και τους Μύθους των Αυτόχθονων ιθαγενών της Αμερικής, απ’ τον παγωμένο βορρά της ως το νότιο ημισφαίριο, ούτε τις παραδόσεις των Αβορίγινων της Αυστραλίας. Κάθε λαός έχει και κρατά τους θησαυρούς του, τον τρόπο που πορεύεται ανά τους αιώνες στη Γη πλάθοντας την Ιστορία του….      

Κάποια στιγμή, στην αχλή μεταξύ θρύλου και ιστορίας, εμφανίστηκαν στη Μέση Ανατολή οι Εβραίοι. Ήταν λαός της ερήμου, λαός νομάδων και κυνηγών. Οι συνθήκες επιβίωσης δύσκολες και ο πόθος της μόνιμης εγκατάστασης διακαής. Με βάρβαρη ορμή κατέκτησαν τη λωρίδα της γης που χαϊδεύουν τα κύματα της Μεσογείου και μας είναι γνωστή ως Παλαιστίνη. Ξεσπίτωσαν τους ανθρώπους που συναντούσαν ενόσω κατακτούσαν νέες εκτάσεις γης, εξοντώνοντάς τους  κυριολεκτικά. Και σ’ αυτή την πορεία των Εβραίων προς την πλήρη κατάκτηση της λωρίδας γης στην ακτή της ανατολικής Μεσογείου, που θεωρούσαν ότι τους ανήκει, δοσμένη σαν υπόσχεση από τον δικό τους θεό, προβάλλει βίαια και η πίστη σε έναν και μόνο θεό, στον θεό των Εβραίων. Πρόκειται όχι για μονοθεϊσμό, όπως έχει επικρατήσει πλέον να θεωρείται η ουσία της ιουδαϊκής θρησκείας, αλλά για αυστηρή μονολατρεία. Υπήρχαν και άλλοι θεοί, τούτο είναι ολοφάνερο από τις πρώτες σελίδες της εβραϊκής κοσμογονίας (Γένεσις, Σεφέρ Μπερεϊσίτ), αλλά ο θεός των Εβραίων με το κυρίως μυστηριώδες όνομα Γιαχβέ (YHVH), γνωστός και με άλλα ονόματα (Ελ, Αντονάι, Σαντάι), απ’ τα οποία το ένα που είναι Ελοχίμ και αναφέρεται στο πρώτο πρώτο εδάφιο της εβραϊκής κοσμογονικής βίβλου (Γένεσις ή Σεφέρ Μπερεϊσίτ) παραπέμπει σε περισσότερους από έναν θεό. Ο θεός των Εβραίων ομολογεί στα ιερά τους κείμενα πως είναι ζηλότυπος και δεν ανέχεται ο λαός του να λατρεύει άλλον Θεό, αλλά δεν ανέχεται στην επικράτεια όπου κατοικούν οι εκλεκτοί ακόλουθοί του, να λατρεύεται άλλος θεός από μη Εβραίους. Η εβραϊκή μονολατρεία σηματοδοτεί τη ρίζα κάθε μορφής ολοκληρωτισμού που θα γνωρίσει στο πέρασμα της ιστορίας η ανθρωπότητα.

            Ο Ιησούς (Γεσούα) είναι ένας Εβραίος δάσκαλος που τουλάχιστον από όσα έχουν διασωθεί και αποδίδονται ως διδαχή του, επιδιώκει να διαχωρίσει το ουσιώδες από το κίβδηλο και το υποκριτικό στην θρησκευτική πράξη των Εβραίων της εποχής του, δεν επιχειρεί να φτιάξει μια νέα θρησκεία, αλλά δημιουργεί, ίσως και άθελά του, ένα ρεύμα, ανάμεσα σε αρκετά άλλα, μέσα στον παλαιστινιακό Ιουδαϊσμό την εποχή της ρωμαιοκρατίας της Παλαιστίνης. Αργότερα, όταν συγκαταλέγεται μεταξύ των ακολούθων του Ιησού ο Σαύλος από την Ταρσό της Κιλικίας, αρχίζει να γεννιέται μια νέα θρησκεία, ως παραφυάδα όμως του Ιουδαϊσμού. Πρόκειται για τον Χριστιανισμό, που μεθοδικά καταλαμβάνει σημαίνουσα θέση στην πολυφυλετική, πολυπολιτισμική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, ώσπου κάποια στιγμή της ιστορίας αναδεικνύεται επίσημη και αποκλειστικών προνομίων θρησκεία του κράτους (επί Θεοδοσίου Α΄ 380 μ. Χ.). Ο Χριστιανισμός κάνει ένα βήμα παραπέρα από την εβραϊκή μονολατρεία, υιοθετώντας πίστη σε έναν και μόνο θεό, έστω και υπό την δογματική εκδοχή της Τριάδος, που καθιερώθηκε ως έκφραση ορθοδοξίας μετά τη Σύνοδο της Νικαίας (325 μ.Χ.).

            Ο Χριστιανισμός ως κρατική θεσμική θρησκεία αποδεικνύεται ιδιαίτερα επιθετικός απέναντι σε λαούς που ακολουθούν διαφορετικές θρησκευτικές παραδόσεις. Επιβάλλεται με ποικίλους τρόπους, ενώ συχνά η επέκταση της εκκλησίας, όπως λέγεται το θεσμικό περίβλημα της χριστιανικής θρησκείας, γίνεται και με χρήση βίας ή μετά από φονικούς πολέμους. Αυτή η βάρβαρη παράδοση είναι παρούσα σε όλες τις φάσεις της χριστιανικής ιστορίας, όχι μόνο απέναντι σε ετερόθρησκους, αλλά και στις ενδοχριστιανικές διαμάχες υπέρ της ορθοδοξίας και κατά των αιρέσεων. Οι διωγμοί των αντιφρονούντων εκ μέρους των Χριστιανών και του χριστιανικού κράτους είναι φοβεροί για την έκτασή τους, την ωμότητα και την εφευρετικότητα των μέσων βασανισμού και εξόντωσης των αιρετικών και των απίστων….  Με αυτούς τους τρόπους και τα μέσα κρατικής επιβολής, επικράτησε ο Χριστιανισμός ως κυρίαρχη θρησκεία στην Ευρώπη, στην Αμερική (βόρεια, νότια, κεντρική), στην Αυστραλία, αφήνοντας κενά στην κυριαρχία του στην Ασία και στην Αφρική. Ομολογώ πάντως ότι ο Χριστιανισμός της επιβολής, του δόγματος, της λαμπρότητας μάλλον είναι εντελώς ξένος προς όσα δίδαξε ο Ιησούς από τη Ναζαρέτ και ορισμένοι από τους πρώτους μαθητές του….

            Ο θεσμικός Χριστιανισμός κάθε ομολογιακής έκφανσης, ως διάδοχος και κληρονόμος κατά ένα μεγάλο μέρος του ιουδαϊκού θρησκευτικού ολοκληρωτισμού, ακολούθησε την ίδια πολιτική μη ανοχής απέναντι στους αντιφρονούντες προς την ορθοδοξία (με διαφορετικά ενδύματα ανάλογα με τις καταστάσεις και τις συνθήκες), οι οποίοι ετίθεντο συγχρόνως στη λίστα των εχθρών του κράτους ή του έθνους, επίσης ανάλογα με τις περιπτώσεις.

            Οι εθνικές θρησκείες ή αρχαίες παραδόσεις των λαών που εκχριστιανίστηκαν δεν εξοντώθηκαν. Μολονότι για αιώνες ήταν απαγορευμένη και η απλή ύπαρξη των εθνικών, μη χριστιανικών θρησκευτικών παραδόσεων και εντελώς ανυπόληπτη και η αναφορά σ’ αυτές, η κυρίαρχη θρησκεία της εκκλησίας δεν κατάφερε να τις εξοβελίσει. Είναι αισθητές στη λαϊκή θρησκευτικότητα κατά τρόπο που αναιρείται συχνά η χριστιανική ορθοδοξία και προβάλλει στο προσκήνιο το πρόσωπο αρχαίων θεών, έστω και αν φορούν χριστιανικά ενδύματα….

            Την σκυτάλη του μονοθεϊστικού ολοκληρωτισμού παρέλαβε από τους Εβραίους και από τους Χριστιανούς το Ισλάμ επιδεικνύοντας μεγάλο ζήλο, καθώς υποστηρίζει έναν απόλυτο μονισμό. Παρόλα αυτά το πρώτο σκέλος της μουσουλμανικής ομολογίας πίστεως, ‘λα ιλλάχα ιλ Αλλάχ’ (δεν υπάρχει θεός εκτός από τον Αλλάχ),  υποδηλώνει την αποδοχή περισσότερων θεών του ενός, αλλά συγχρόνως εισάγει την αδιαμφισβήτητη αναγνώριση ενός απόλυτου πρωτείου στον Αλλάχ.

Μελετώντας όμως το Ισλάμ, όχι ως δογματική θεολογία, αλλά ως φιλοσοφικό ρεμβασμό και ως μυστικιστική αναζήτηση, διαπιστώνουμε πως η μουσουλμανική θεολογία είναι έρμαιο μιας διελκυστίνδας μεταξύ πανθεϊσμού και πανενθεϊσμού. Αυτή η αλήθεια προσδίδει μια γοητεία κυρίως στον μυστικισμό που κάρπισε εντός του κήπου του Ισλάμ και έχει πιέσει ωφέλιμα τη δογματική ακαμψία των αποστεωμένων ορθόδοξων Μουσουλμάνων θεολόγων, ακυρώνοντας εν μέρει το κύρος του λόγου τους. Παρόλα αυτά η εκδοχή που επικρατεί ως προ το Ισλάμ το συγκαταλέγει μεταξύ των αυστηρά μονοθεϊστικών θρησκειών χωρίς ίχνος ανοχής στον πολυθεϊσμό.

Υπάρχει κάτι κοινό μεταξύ Ιουδαϊσμού, Χριστιανισμού και Ισλάμ. Είναι θρησκείες του ενός βιβλίου! Τα βασικά πιστεύω και των τριών αυτών θρησκειών, αναμφίβολα για πολλούς λόγους συγγενικών μεταξύ τους, πηγάζουν από ένα βιβλίο, θεόπνευστο, αδιαμφισβήτητο, πλήρες και οπωσδήποτε ιερό. Η Τανάχ για τους Εβραίους, που συμπίπτει με την Παλαιά Διαθήκη των Προτεσταντών Χριστιανών από πλευράς περιεκτικότητας περιεχομένου. Η Αγία Γραφή ή Βίβλος για τους Χριστιανούς, που περιλαμβάνει την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Το Κοράνιο για τους Μουσουλμάνους. Πιστεύεται πως οι σελίδες των παραπάνω τριών βιβλίων περιέχουν όλη την αλήθεια και δεν είναι ανάγκη να καταφύγει ο άνθρωπος κάπου αλλού για να φωτίσει συνείδηση και νου…. Τα πνευματικά αδιέξοδα έχουν οδηγήσει τους μεν Εβραίους, με εξαίρεση τους Καραΐτες, που αποτελούν μια ασήμαντη μειοψηφία, να προσθέσουν πλάι στην Εβραϊκή Βίβλο (Τανάχ) τη γιγάντια σε μέγεθος συλλογή του Ταλμούντ, που είναι παραδεκτό ως θησαυροφυλάκιο της προφορικής παράδοσης του Ιουδαϊσμού, κατ’ ουσίαν ισότιμο προς την Τανάχ. Οι περισσότερο προσηλωμένοι στην παράδοση Χριστιανοί (Ορθόδοξοι, Καθολικοί, Προχαλκηδόνιοι) δίπλα στην Αγία Γραφή τοποθετούν την ιερή παράδοση της εκκλησίας, που αποτελείται από απροσδιόριστο αριθμό πρακτικών συνοδικών αποφάσεων, συγγράμματα των λεγόμενων πατέρων της εκκλησίας, μια ολόκληρη εκκλησιαστική δικαιοταξία (περισσότερο αναπτυγμένη στη Δυτική Καθολική Εκκλησία, παρά στις Εκκλησίες της Ανατολής), άπειρες συλλογές βίων αγίων, κείμενα τελετουργιών…. Και στο Ισλάμ συνέβη το ίδιο. Το Κοράνιο παραμένει για τους Μουσουλμάνους το κατ’ εξοχήν βιβλίο του Θεού, αλλά οι πιστοί οφείλουν να ακολουθούν τη Σούννα, όπως λέγεται η παράδοση που άφησε ο Προφήτης και οι σύντροφοί του και είναι φυλαγμένη σε συλλογές Χαντίθ, τη Σαρία που είναι το σύστημα ισλαμικού δικαίου, που ρυθμίζει με εξαντλητικές λεπτομέρειες συχνά κάθε πτυχή της ζωής των πιστών και όχι μόνο.

Παρόλες τις αποδράσεις που έχουν επιχειρήσει ανά τους αιώνες και με πλάγιους τρόπους οι θρησκείες του ενός βιβλίου, από την λεξιλατρεία των ιερών κειμένων τους, ο ολοκληρωτισμός που έχει δομηθεί από την προσήλωση στο γράμμα των γραφών είναι μια πραγματικότητα και εμφανίζεται πιο σκληρή και άκαμπτη στο Ισλάμ και στον φονταμενταλιστικό προτεσταντικό Χριστιανισμό, όπου η παρέκκλιση από το γράμμα της «ιερής» Γραφής, ακόμα και αν η πρόσβαση γίνεται σε μετάφραση του πρωτοτύπου κρίνεται ως αμάρτημα απιστίας….

Η καταδυνάστευση των ανθρώπων εκ μέρους του Χριστιανισμού, τουλάχιστον στην Ευρώπη και στην Αμερική, έχει μετριασθεί. Η διασπορά του φόβου συνεχίζεται από κληρικούς και ιεροκήρυκες προκειμένου να διαφυλάσσεται η αναγκαία πειθαρχία στο ποίμνιο των εκκλησιών. Παραλληλίζονται οι άνθρωποι που είναι μέλη εκκλησιών με τα ποίμνια των άβουλων προβάτων! Ενώ οι κληρικοί λέγεται πως ασκούν την διαποίμανση των πιστών ως ποιμένες τους (pastors).

Και ενώ ο προχριστιανικός τρόπος έκφρασης της ευσέβειας  των λαών, που ασπάσθηκαν τον Χριστιανισμό στις χώρες της Ευρώπης, προτού επιβληθεί η απαγόρευση και η διαπόμπευση των αρχαίων δρόμων πρόσληψης του ιερού επιβίωναν υπόγεια, αλλού περισσότερο έντονα και αλλού πιο υποτονικά, κάποια στιγμή συνέβη η ανατροπή….

Την Πρώτη ημέρα του Θέρους του 1972 ιδρύεται στην Ισλανδία η Ásatrúarféagið (Οργάνωση Ásatrú). Η λέξη Ásatrú θα μπορούσε να αποδοθεί ως ‘η πίστη στους θεούς’. Η  Ásatrúarféagið υπήρξε μια οργανωμένη συλλογική πρωτοβουλία επαναφοράς των αρχαίων θεών της βόρειας Ευρώπης στη ζωή της σύγχρονης Ισλανδίας. Ήταν μια προσπάθεια αμφισβήτησης του χριστιανικού μονοπωλίου. Ψυχή της πρωτοβουλίας ήταν ο κτηνοτρόφος, βάρδος και παραδοσιακός ποιητής Sveinbjörn Beinteinsson. Δίπλα στον  Beinteinsson ήταν ο Jörmundur Ingi Hansen, ένα προβεβλημένο πρόσωπο στην κίνηση των Hippies στο Ρεϊκιαβίκ, ο Dagur Þorstein (Thorstein), δημοσιογράφος και ενεργό μέλος της Θεοσοφικής Στοάς του Ρεϊκιαβίκ, και ο Þorsteinn Guðjónsson (Thorstein Gudjonsson), ηγέτης της ‘Félag Nýalssina’, μιας οργάνωσης εμπνεόμενης από τις θεωρίες του Helgi Pjeturss, Ισλανδού Γεωλόγου και Φιλοσόφου.

            Λίγο πριν τα Χριστούγεννα του 1972 ο Sveinbjörn Beinteinsson και ο Thorstein Gudjonsson επισκέφθηκαν τον Υπουργό Δικαιοσύνης και Εκκλησιαστικών Υποθέσεων και του εξέθεσαν την πρόθεσή τους να υποβάλλουν αίτηση αναγνώρισης της Οργάνωσης Ásatrú, ως επίσημου θρησκευτικού οργανισμού σύμφωνα με τους ισλανδικούς νόμους. Ο υπουργός προς στιγμή αντιμετώπισε το θέμα σαν ένα αστείο. Όταν όμως ο   Beinteinsson και ο Gudjonsson τον διαβεβαίωσαν ως προς τη σοβαρότητα του αιτήματός τους, τότε ο υπουργός τους ζήτησε περισσότερα στοιχεία για να μελετήσει το ζήτημα. Ο Sveinbjörn Beinteinsson διηγήθηκε το εξής περιστατικό. Μόλις ο ίδιος και ο Gudjonsson είχαν εγκαταλείψει  το Υπουργείο, τα φώτα στο κέντρο της πόλης έσβησαν από έναν ισχυρό κεραυνό, αφήνοντας το Υπουργείο στο σκοτάδι. Η εφημερίδα Visir έγραψε για το περιστατικό χαριτολογώντας, «ότι οι αντιπρόσωποι της Κίνησης Ásatrú μάλλον έλαβαν ασαφείς απαντήσεις επί του αιτήματός τους από τον Υπουργό αλλά κατά τα φαινόμενα ο θεός του κεραυνού Θωρ ένιωσε ευχαριστημένος. Ενώ η επίσκεψη ήταν στο τέλος της και ο Υπουργός είχε σηκωθεί απ’ το γραφείο για να ξεπροβοδίσει τους επισκέπτες του στην εξώθυρα, ένας φοβερός κεραυνός έπεσε στο κέντρο του Ρεϊκιαβίκ, προκαλώντας καταστροφή πολύ κοντά στο Υπουργείο». Ο Λουθηρανός Επίσκοπος της Ισλανδίας της εποχής, ως επικεφαλής της επικρατούσας εκκλησίας αντέδρασε στο ενδεχόμενο νομικής αναγνώρισης της Οργάνωσης Ásatrú προβάλλοντας συνταγματικούς λόγους και κυρίως την άποψη του Νομικού Einar Arnorsson, που είχε διατυπωθεί από το 1912 και σύμφωνα με την οποία το ισλανδικό σύνταγμα δεν παρείχε προστασία σε πολυθεϊστικούς θρησκευτικούς οργανισμούς αλλά μόνο σε μονοθεϊστικά θρησκεύματα. Ο Επίσκοπος πρόβαλλε και άλλου είδους αντιρρήσεις, αλλά τελικά η απόφαση της πολιτείας ήταν θετική επί του αιτήματος αναγνώρισης της Ásatrú θρησκευτικής κοινότητας.

            Στα τέλη Μαΐου του 1973 με απόφαση της Κυβέρνησης της Ισλανδίας η Ásatrúarféagið (Οργάνωση Ásatrú) αναγνωρίσθηκε σύμφωνα με τους νόμους της χώρας ως θρησκευτική κοινότητα!

            Θα μπορούσαμε να πούμε ότι με τη νόμιμη αναγνώριση της θρησκευτικής κοινότητας Ásatrúarféagið στην Ισλανδία δημιουργήθηκε μια βαθειά τομή στο στερέωμα της μακραίωνης επικυριαρχίας της θεσμικής Χριστιανικής Εκκλησίας, με την πολύμορφη ομολογιακή της ποικιλία, στην Ευρώπη και κατά κάποιον τρόπο σε όλο τον κόσμο. Οι ανυπόληπτες αρχαίες εθνικές, προχριστιανικές, λατρείες απέκτησαν την κλεμμένη τους αξιοπρέπεια και τιμή!

            Θα τολμούσα να πω ότι τον Μάιο του 1973, ο Θωρ (Þórr) συναντήθηκε με τον Φοίβο και φώτισαν μ’  ένα μοναδικό τρόπο τον ουρανό της Ευρώπης! Το Ουράνιο Τόξο, υφασμένο με τα χρώματα της Ίριδας, στεφάνωσε, όπως παλιά, το Yggdrasil (το Δέντρο της Ζωής)!

            Η  Ásatrúarféagið δεν ανέσυρε από το απώτατο παρελθόν ένα πλέγμα μυθικών πεποιθήσεων και τελετών, κατασκευάζοντας μια καρικατούρα ασύμβατη με τις σύγχρονες συνθήκες. Ούτε πρότεινε στον άνθρωπο του σήμερα, που ζει την παγκοσμιοποίηση σαν μια επιχείρηση μεταβολής των λαών του κόσμου σε άμορφη μάζα, άβουλη, απρόσωπη, πλήρως υποταγμένη στους ανάλγητους διεθνείς κερδοσκόπους, ένα ακόμα καταφύγιο για να κρυφτεί από τη σκληρή πραγματικότητα…. Απεναντίας η ισλανδική Ásatrú είναι ένας τρόπος ζωής για σύγχρονους ανθρώπους, που σκέφτονται και αγωνιούν και αμύνονται στη νέα ειδωλολατρεία του Ευρώ ή του Δολλαρίου. Εμπνέεται από τις αρχαίες παραδόσεις αναμφίβολα, αλλά τις προσφέρει την πνοή του δικού μας αιώνα, σε ένα περιβάλλον οικουμενικότητας. Οι λαοί βρίσκονται σε επαφή και επικοινωνία μεταξύ τους, διατηρώντας τη συλλογική αξιοπρέπειά τους, γνωρίζοντας πλέον πως τα σύνορα των κρατών είναι τεχνητά και πως ο νους και η καρδιά των ανθρώπων δεν μπορεί να τεθούν σε στεγανά όρια…. 

            Ο Sveinbjörn Beinteinsson, που υπήρξε ο πρώτος Allsherjargoði (πρωθιερέας) της Κοινότητας Ásatrú, από την ίδρυσή της ως το θάνατό του (1972-1993),  ανακεφαλαιώνοντας κατά κάποιο τρόπο τις θρησκευτικές ποποιθήσεις του στην αυτοβιογραφία του, αναφέρει πως τα πιστεύω του δεν είναι τόσο απλά, αλλά μια «κάπως ανήσυχη πίστη».

            Η Jónína K. Berg, που για ένα διάστημα είχε διακονήσει την Κοινότητα Ásatrú ως πρωθιέρεια, σε μια συνέντευξή της το 1996 είχε πει: «Η Ásatrú είναι μια πανθεϊστική πίστη. Η γη, ο αέρας και το νερό έχουν μεγάλη αξία για μας. (Οι άνθρωποι) είμαστε μέρος της γης, δεν είμαστε οι αφέντες της».

            Ο σημερινός  Allsherjargoði, πρωτοποριακός συνθέτης, Hilmar Örn Hilmarsson, σε μια συνέντευξη που έδωσε το 2003, περιέγραψε την πίστη του με λακωνικό τρόπο ως εξής: «Πιστεύω σε μια ανώτερη δύναμη που φανερώνεται σε μας στην πολλαπλότητα της φύσης και της ανθρώπινης ζωής. Έχουμε εκδηλώσεις κάποιων πρωτογενών δυνάμεων τις οποίες σεβόμαστε ως θεούς και διακρίνουμε τους ρόλους των θεών. Αυτές είναι δυνάμεις ορατές ή δυσδιάκριτες, όπως και αόρατες. Κάποιος θα μπορούσε να έχει μια μακρά επιστημονική συζήτηση σχετικά με το ρόλο των επιμέρους θεών, αλλά εντέλει αυτό είναι ένα ζήτημα που ανάγεται στην αίσθηση ως προς τις διάφορες πτυχές της ζωής». Ο ίδιος ο Hilmar Örn Hilmarsson σε συνέντευξή του το 2010 έχει πει, ότι «ο μονοθεϊσμός είναι μια αλήθεια για τις μάζες, ενώ ο πολυθεϊσμός είναι πολλές αλήθειες για το άτομο».

            Νομίζω πως με όσα παρατέθηκαν πιο πάνω, ο καθένας και η καθεμιά μπορεί να κατανοήσει το περιεχόμενο της ‘πίστης στους θεούς’ (Ásatrú) της εποχής μας. Η σύγχρονη ‘πίστη στους θεούς’, δεν αναγνωρίζει δόγματα που μπορεί να προκαλούν σύγχυση και χαοτικό διχασμό στους ανθρώπους, όπως δυστυχώς συμβαίνει με τις λεγόμενες μονοθεϊστικές ή αβραμιαίες θρησκείες. Πρόκειται για έναν τρόπο ζωής που αντικρίζει το σήμερα με αγωνιστικότητα και ελπίδα, έχοντας έμπνευση από το παρελθόν. Καλλιεργεί τη συνείδηση της ενότητας μεταξύ φύσης και ανθρώπινου γένους, αρνούμενη την άποψη της επικυριαρχίας του ανθρώπου στη φύση, που είναι σημαντικό στοιχείο της μονοθεϊστικής παράδοσης και έχει προκαλέσει δεινά στον πλανήτη μας και σε μας τους ίδιους. Η  ‘πίστη στους θεούς’ εντελώς αυτονόητα αποτελεί υπόβαθρο για τη δημοκρατία και τους θεσμούς της, αφού αρνείται τη συγκέντρωση δύναμης και εξουσίας σε μια πηγή….

            Κλείνοντας εύχομαι να ζούμε με τη σοφία του Odin (Οντίν), με την αγάπη της Freyja (Φρέγια) και με την προστασία του Þórr (Θωρ)!