Ο ιός covid-19 και τα αδιέξοδα ενός απάνθρωπου καπιταλισμού

Ο δογματισμός, έχω την πεποίθηση ότι χαρακτηρίζει τους κάθε λογής ολοκληρωτισμούς, θρησκευτικούς, ιδεολογικούς-φιλοσοφικούς, πολιτικούς κ.ά.. Έτσι η δαιμονοποίηση του σοσιαλισμού, από τους συντηρητικούς ή φιλελεύθερους, όπως και η δαιμονοποίηση του καπιταλισμού από τους κάθε απόκλισης αριστερούς, μου φαίνεται αλλοπρόσαλλη εκδήλωση δογματισμού με αναμφίβολα ριζώματα ολοκληρωτισμού.

Ο καπιταλισμός, έχει επικρατήσει σχεδόν παντού, είτε απροκάλυπτα, είτε καλυμμένα, όπως λόγου χάρη συμβαίνει στην λεγόμενη Λαϊκή Κίνα. Ο καπιταλισμός, επιδιώκει το κέρδος, την ατομική ωφέλεια και μόνο, κάτι που πηγάζει από τον ανθρώπινο εγωτισμό, φαινόμενο που αποτελεί έκδηλη άρνηση της ταυτότητας του ανθρώπου ως κοινωνικής ή πολιτικής ύπαρξης, κατά την διατύπωση του Αριστοτέλη (Πολιτικά Α 1253a 1–5: “...ὁ ἄνθρωπος φύσει πολιτικὸν ζῷον, καὶ ὁ ἄπολις διὰ φύσιν καὶ οὐ διὰ τύχην ἤτοι φαῦλός ἐστιν, ἢ κρείττων ἢ ἄνθρωπος· ὥσπερ καὶ ὁ ὑφ’ Ὁμήρου λοιδορηθεὶς «ἀφρήτωρ ἀθέμιστος ἀνέστιος»[Ὅμηρ. Ἰλ. 9.63].”.

Από την βιομηχανική επανάσταση, που αποτελεί το σημείο εκδήλωσης του καπιταλισμού ως τις μέρες μας, ο καπιταλισμός έχει αλλάξει όψεις και έχει προσαρμοσθεί, με ικανοποιητική ευελιξία θα λέγαμε, σε εναλλασσόμενες κοινωνικές και πολιτικές συνθήκες. Σήμερα υπάρχει το περιβάλλον μιας καθολικής παγκοσμιοποίησης, με ιδιαίτερα αισθητές συνέπειες στην απόλυτη απεξάρτηση της οικονομίας και των επιχειρήσεων από τους περιορισμούς των άλλοτε ισχυρότατων εθνικών κρατών. Ένα άλλο στοιχείο του καπιταλισμού της εποχής μας είναι η έντονη ανάπτυξη του καταναλωτισμού, που θα μπορούσε να θεωρηθεί φαινόμενο καταλυτικό των ταξικών διαφορών, αφού είναι αλήθεια πως επηρεάζει τόσο τον προλετάριο εργάτη, όσο και τον οικονομικά εύρωστο επιχειρηματία, που καρπούται αδηφάγα τις πρόνοιες του καπιταλισμού. Εκείνο όμως που διακρίνει το επίπεδο ανάπτυξης του καπιταλισμού της εποχής μας, είναι ο καπιταλισμός με κυρίαρχη επιβολή του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος (χρηματιστήρια-τράπεζες κ.ά.) στην κοινωνία και στην οικονομία με υπέρβαση των κρατικών συνόρων. Ο καπιταλισμός των τραπεζών έχει πετύχει να συσσωρεύει κέρδος, όχι από την υπεραξία της εργασίας, αλλά από την χωρίς ηθικές αναστολές απορρόφηση και έλεγχο του χρήματος που κυκλοφορεί. Το χρήμα που κυκλοφορεί μπορεί να προέρχεται από μεροκάματα και μισθούς εργατών και γενικότερα εργαζομένων, από καταθέσεις χάριν επενδύσεων σε ποικίλα τραπεζικά προϊόντα και από την ληστρική εκμετάλλευση δανειοληπτών, είτε πρόκειται για επιχειρηματίες, είτε για άτομα.

Οι τράπεζες στην Ελλάδα έχουν φανερώσει ένα όχι μόνον αδηφάγο προσωπείο, αλλά και ανάλγητο συγχρόνως. Τα στελέχη των τραπεζών, απόλυτα εναρμονισμένα με τις απαιτήσεις των τραπεζικών εταιριών, φαίνονται ως ανθρώπινα όντα με συνειδήσεις σε βαθειά κατάψυξη, δίχως ευαισθησίες, χωρίς την παραμικρή επαφή με ό,τι σημαίνει “αλληλεγγύη”! Δίπλα στις ελληνικές τράπεζες, που το κεφάλαιό τους έχει διασπαρεί μεταξύ διεθνών επενδυτών ήδη προ πολλού, έχουν εμφανιστεί τα περίφημα funds, που στα ελληνικά ονομάζονται εταιρίες διαχείρισης πιστώσεων και δανείων και έχουν σκοπό την είσπραξη των λεγόμενων “κόκκινων δανείων” επιχειρήσεων και ατόμων. Κι εδώ, δίπλα στις τράπεζες και στα funds, εμφανίζονται κατ’ όνομα δικηγόροι ή δικηγορικές εταιρίες, που λειτουργούν ως αδηφάγα και ανάλγητα αρπακτικά, με την αδικαιολόγητη ανοχή των δικηγορικών συλλόγων, ενώ κανονικά θα έπρεπε να τους αφαιρεθεί η ιδιότητα του δικηγόρου....

Η πανδημία του covid-19 έχει φανερώσει, ακόμα και μπροστά στα μάτια των πιο ένθερμων υποστηρικτών του νεοφιλελευθερισμού, τα αδιέξοδα του καπιταλισμού σε καιρούς τραπεζικής επικυριαρχίας, γιατί μπροστά στον θάνατο μία ανάγκη προβάλλει: Η ανάπτυξη στο έπακρο της Αλληλεγγύης των πολιτών και η μέγιστη κατά το δυνατό ενίσχυση των δημόσιων θεσμών αλληλεγγύης και πρόνοιας. Αλλά, ακόμα και σ’ αυτές τις συνθήκες, οι ελληνικές τράπεζες, που σε καιρούς οικονομικής κρίσης για να μην καταρρεύσουν, όπως είχε συμβεί στην Ισλανδία, δέχθηκαν χρήματα από το κοινωνικό σύνολο, μέσω του Δημοσίου, με την μορφή της ανακεφαλαιοποίησής τους, αρνούνται να σταθούν αλληλέγγυες σε πολίτες που για αντικειμενικούς λόγους και όχι σκόπιμα, μάλλον θα αντιμετωπίσουν προβλήματα ως προς την συνέπειά τους απέναντί τους για καταβολή ποσών από δανειακές συμβάσεις....

18/03/2020