Η ΜΑΥΡΗ ΚΛΗΡΟΝΟΜΙΑ ΤΟΥ ΣΤΑΛΙΝ ΚΑΙ Η ΣΥΓΚΡΟΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΝΑΓΚΟΡΝΟ ΚΑΡΑΜΠΑΧ

Το Αρμενικό Μοναστήρι Gandzasar, του 13ου δίπλα στη λίμνη Vank 

στο Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Η Οκτωβριανή Επανάσταση, που καρπός της υπήρξε η Σοβιετική Ένωση κατέρρευσε και διαλύθηκε, λες και ήταν μια βαριά οικοδομή δίχως θεμέλια. Στα μέσα της δεκαετίας του ’80, επί Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ξεκίνησε η περίοδος της “γκλασνόστ”, (ρωσική λέξη που σημαίνει ειλικρίνεια και διαφάνεια). Άνοιξαν κρατικά αρχεία και δημοσιοποιήθηκαν επτασφράγιστα ως τότε μυστικά, που αποκάλυψαν την φοβερή φυσιογνωμία του κράτους, που σπαργάνωσαν, γαλούχησαν και συντήρησαν επί 69 χρόνια για την ακρίβεια οι Μπολσεβίκοι.

Ο Ιωσήφ Στάλιν έγινε γενικός γραμματέας του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης το 1922. Εκείνη την περίοδο ο Λένιν ήταν βαριά άρρωστος και είχε προτείνει στο 13ο Συνέδριο του Κόμματος την αντικατάσταση του Στάλιν. Οι Μπολσεβίκοι που συμμετείχαν στο συνέδριο, τελικά δεν υιοθέτησαν την πρόταση του Λένιν και ο Στάλιν, αποφασίστηκε να παραμείνει γενικός γραμματέας του ΚΚΣΕ.

Μετά το θάνατο του Βλαντιμίρ Λένιν, ο Στάλιν επικράτησε του Λέοντα Τρότσκι, σε μια πολιτικοϊδεολογική αντιπαράθεση, που είχε διαρκέσει σχεδόν όλη τη δεκαετία του 1920 και τελικά “λύθηκε”, με ένα σωρό σκληρά, εξοντωτικά, διοικητικά μέτρα κατά των αντιπάλων του.

Η εξουσία του Στάλιν εδραιώθηκε απόλυτα την δεκαετία του ’30, με την εξάλειψη κάθε μορφής αντιπολίτευσης, ακόμα και της πιο απλής αμφισβήτησης σε βάρος του. Με το σύνολο των ποικίλων απάνθρωπων μέτρων που είχαν επιβληθεί την περίοδο εκείνη, οικοδομήθηκε το φαινόμενο του “σταλινισμού”. Πρόκειται για την άκαμπτη προσήλωση στο ιδεολογικό μόρφωμα του “μαρξισμού-λενινισμού”, για την θεοποίηση της κρατικής αυταρχικότητας και ενός άτεγκτου συγκεντρωτισμού, για την κυριαρχία στις κοινότητες των Σοβιετικών πολιτών ενός φρικτού συστήματος αστυνόμευσης και βίαιης κατάργησης κάθε έννοιας “προσωπικής ζωής”. Εκείνη την περίοδο, εφαρμόστηκε συστηματικά το μέτρο των εξοριών αντιφρονούντων, στις πιο άφιλες περιοχές της αχανούς Σοβιετικής Ένωσης. Το μέτρο της εξορίας αντιπολιτευόμενων ή αντιφρονούντων, είχε αρχίσει να εφαρμόζεται επίσημα από τον Απρίλιο του 1919, και έγινε γνωστό ως “γκουλάγκ”, από το αρτικόλεξο της υπηρεσίας εποπτείας των στρατοπέδων καταναγκαστικής εργασίας. Την διετία 1936 ως 1938, ο Στάλιν επέβαλε την Μεγάλη Εκκαθάριση. Περίοδος σκληρής καταστολής, με διαγραφές από το κόμμα, φυλακίσεις, εξορίες και δολοφονίες, είτε μετά από παρωδίες δικών, είτε και δίχως κανένα πρόσχημα τήρησης κανόνων “δικαίου”. Τα θύματα ήταν κομμουνιστές, που διαφωνούσαν με τις επιλογές και τη νοοτροπία της “γραμμής” που επικρατούσε στο ΚΚΣΕ, χωρίς βέβαια να εξαιρούνται και πολίτες που δεν εμπλέκονταν σε κριτική των πολιτικών επιλογών του κόμματος, αλλά κατηγορούνταν για πολιτικά εγκλήματα, καλοσχεδιασμένα από τα όργανα της NKVD του Λαυρέντι Μπέρια.

Η επιρροή του Στάλιν επεκτάθηκε σε όλα τα κράτη του λεγόμενου “υπαρκτού σοσιαλισμού” της Ανατολικής Ευρώπης, έτσι που ως ένα σημείο δικαιολογημένα χαρακτηρίζονταν δορυφόροι της Σοβιετικής Ένωσης.

Ο Ιωσήφ Στάλιν αντιμετώπισε ολόκληρες εθνικές ομάδες και λαούς της απέραντης Σοβιετικής Ένωσης, χωρίς κανένα σεβασμό, λες και ήταν πιόνια σε μια σκακιέρα.

Σε μια επιχείρηση εθνοκάθαρσης της Κριμαίας, μεταφέρονται βίαια περίπου 191.044 Τάταροι μέσα σε τρεις μέρες (18-20 Μαΐου 1944) στο σοβιετικό Ουζμπεκιστάν. Ανάμεσά τους γυναίκες και παιδιά, ηλικιωμένοι, Κομμουνιστές και στελέχη του Κόκκινου Στρατού. Η εντολή ήταν του Στάλιν και την εκτέλεσε ο Μπέρια. Επρόκειτο για μια όψη της σταλινικής πολιτικής, βίαιης μεταφοράς πληθυσμών.

Η “Ελληνική Επιχείρηση”, υπήρξε ένας οργανωμένος μαζικός διωγμός κατά των Ελλήνων της Σοβιετικής Ένωσης που αποφασίστηκε από τον Στάλιν. Οι ίδιοι οι Έλληνες, αναφέρονταν στους διωγμούς αυτούς ως “πογκρόμ”. Η Επιχείρηση κατά των Ελλήνων άρχισε στις 15 Δεκεμβρίου του 1937 και διήρκεσε δέκα πέντε χρόνια περίπου. Στο τέλος των μαζικών διωγμών, υπολογίζεται ότι πέθαναν 20.000 μέχρι 50.000 Έλληνες πολίτες της Σοβιετικής Ένωσης.

Οι Σοβιετικοί Εβραίοι δεν ήταν δυνατό να μη μπουν στο στόχαστρο των σταλινικών διωγμών. Η πολιτική διωγμών κατά των Εβραίων που σχεδιαζόταν από το Κρεμλίνο, σύμφωνα με ορισμένους ιστορικούς, οφείλεται στο απύθμενο μίσος του Στάλιν κατά του Λέοντα Τρότσκι, που ήταν Εβραίος....

Ο Στάλιν το 1928, δημιούργησε στην Σοβιετική Άπω Ανατολή την Εβραϊκή Αυτόνομη Περιοχή, με την φιλοδοξία να γίνει μια “Σοβιετική Σιών”. Επίσημη γλώσσα στην περιοχή θα ήταν τα γίντις, ενώ η προλεταριακή σοσιαλιστική λογοτεχνία και τέχνη θα αντικαθιστούσε ό,τι είχε σχέση με τον Ιουδαϊσμό. Αν και είχε γίνει μια τεράστια προπαγάνδα για να πετύχει το όραμα του Στάλιν για την Σοβιετική Σιών, ο εβραϊκός πληθυσμός της περιοχής δεν ξεπέρασε το 30% των κατοίκων, ενώ το 2003 οι Εβραίοι στην περιοχή μόλις που έφταναν το ποσοστό 1,2%. Επρόκειτο για ένα πείραμα που απέτυχε και σταμάτησε στα μέσα της δεκαετίας του 1930, στη διάρκεια των σταλινικών Μεγάλων Εκκαθαρίσεων. Άλλωστε οι τοπικοί ηγέτες της Αυτόνομης Εβραϊκής Περιοχής δεν γλύτωσαν από το κύμα των εκκαθαρίσεων. Παρόλα αυτά, μετά την σοβιετική επέμβαση και προσάρτηση μέρους της ανατολικής Πολωνίας, στα πλαίσια εφαρμογής του Συμφώνου Ρίμπεντροπ-Μολότοφ, άρχισε να εφαρμόζεται μια πολιτική αναγκαστικής μεταφοράς Εβραίων στην Εβραϊκή Αυτόνομη Περιοχή και σε άλλα μέρη της Σιβηρίας.

Τέλη Δεκεμβρίου 1943 μετακινούνται βίαια περισσότεροι από 93.000 Καλμούκοι και σύζυγοι Καλμούκων ανδρών, έστω και αν ανήκαν σε άλλες εθνοτικές ομάδες. Ολόκληρες οικογένειες και μεμονωμένα άτομα, επιβιβάζονται σε βαγόνια μεταφοράς βοοειδών και κατευθύνονται στη Σιβηρία, σε ειδικά στρατόπεδα εργασίας. Εξαιρέθηκαν τότε Καλμούκες γυναίκες παντρεμένες με μη Καλμούκους. Η επίσημη αιτιολογία από την κυβέρνηση ήταν, ότι 5.000 Καλμούκοι συνεργάστηκαν με τους Ναζί, ενώ αγνοήθηκε το γεγονός, ότι 23.000 Καλμούκοι είχαν υπηρετήσει στον Κόκκινο Στρατό και πολέμησαν κατά των δυνάμεων του Άξονα, την ίδια περίοδο!

Ένα έγκλημα της Σοβιετικής Ένωσης, που παραμένει ασυγχώρητο και στοιχειώνει τον σταλινισμό, είναι η σφαγή του Katyn. Επρόκειτο για μια σειρά μαζικών εκτελέσεων σχεδόν 22.000 Πολωνών αξιωματικών και διανοουμένων, που εκτέλεσε η τρομερή NKVD ("Λαϊκή Επιτροπή για Εσωτερικές Υποθέσεις"), τον Απρίλιο και τον Μάιο του 1940. Μαζικές δολοφονίες Πολωνών έγιναν στις φυλακές Kalinin και Kharkiv, όπως και αλλού, αλλά η σφαγή πήρε το όνομά της από το δάσος Katyn, όπου ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά μερικοί από τους ομαδικούς τάφους των θυμάτων.
Την σφαγή πρότεινε στον Στάλιν ο Μπέρια, κι εκείνος όχι μόνο την αποδέχθηκε, αλλά πήρε και έγκριση από το Πολιτικό Γραφείο του ΚΚΣΕ. Κατά την σοβιετική εισβολή στην Πολωνία το 1939, είχαν συλληφθεί Πολωνοί αξιωματικοί, όπως και διακεκριμένα μέλη της πολωνικής κοινωνίας. Από τους συλληφθέντες που δολοφονήθηκαν, περίπου 8.000 ήταν αξιωματικοί του στρατού, 6.000 αστυνομικοί και άλλοι 8.000 ήταν Πολωνοί διανοούμενοι, επιχειρηματίες, γαιοκτήμονες και ιερείς. Η Πολωνία τότε ήταν ένα πολυεθνικό κράτος και στις τάξεις των αξιωματικών του στρατού, εκπροσωπούνταν η πολυεθνική κοινωνία της χώρας. Μεταξύ των δολοφονημένων ήταν Πολωνοί, εθνοτικά Ουκρανοί , Λευκορώσοι, Εβραίοι, ενώ είχε δολοφονηθεί και ο στρατιωτικός Αρχιραβίνος της Πολωνίας Baruch Steinberg.

Αφήνουμε το σταλινικό παρελθόν και την ήδη διαλυμένη Σοβιετική Ένωση και φτάνουμε στο σήμερα, ανασκαλεύοντας ανάμεσα σε απομεινάρια που έφτιαξε ο Στάλιν, αλλά δεν τα πήρε μαζί του όταν εγκατέλειψε τον μάταιο κόσμο. Για τούτο και προκαλούν συγκρούσεις μεταξύ λαών, δολοφονούν αθώους ανθρώπους και προσφέρουν αφορμή για “μεγάλα παιχνίδια” γεωπολιτικής και οικονομικών συμφερόντων, σε σχέση με πηγές ενέργειας (πετρέλαιο και φυσικό αέριο), απ’ τις οποίες ακόμα εξαρτιόμαστε. Ο λόγος για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, που σημαίνει για τους Ρώσους σημαίνει ‘Ορεινός Μαύρος Κήπος’. Το τοπωνύμιο “Καραμπάχ” έχει προέλευση από την περσική και τουρκική γλώσσα και σημαίνει “Μαύρος Αμπελώνας”. Οι Αρμένιοι προτιμούν για την περιοχή το τοπωνύμιο ‘Αρτσάχ’, που ήταν το όνομα της δέκατης επαρχίας του αρχαίου Βασιλείου της Αρμενίας και εκτεινόταν στην ευρύτερη περιοχή του σημερινού Ναγκόρνο Καραμπάχ.

Η σύγχρονη αιματηρή σύγκρουση μεταξύ Αζέρων και Αρμενίων για το Ναγκόρνο Καραμπάχ, έχει τις ρίζες της στην απόφαση του Ιωσήφ Στάλιν, που έλαβε στην αρχή της δεκαετίας του 1920, όταν ήταν Κομισάριος για τις Εθνότητες στη νεαρή Σοβιετική Ένωση. Τον Απρίλιο του 1920 το Αζερμπαϊτζάν είχε περιέλθει στον έλεγχο των Μπολσεβίκων, ενώ το 1921 η Αρμενία και η Γεωργία περιήλθαν στην σοβιετική εξουσία. Οι Μπολσεβίκοι, προκειμένου να πετύχουν μάλλον διεθνή υποστήριξη, είχαν υποσχεθεί, ότι το Καραμπάχ θα ανήκει στην Αρμενία. Την ίδια στιγμή όμως, για να αποκτήσουν την συμπάθεια της Τουρκίας, η Σοβιετική Ένωση συμφώνησε, πως θα ήταν καλύτερα, το Καραμπάχ να τεθεί υπό τον έλεγχο του Αζερμπαϊτζάν. Όταν τελικά η περιοχή του νότιου Καυκάσου περιήλθε στην κυριαρχία της Σοβιετικής Ένωσης, η διαμάχη για την περιοχή του Καραμπάχ υποχώρησε για αρκετές δεκαετίες.

Νομίζω πως αξίζει να παρακολουθήσουμε την περιπέτεια των Αρμένιων του Ναγκόρνο Καραμπάχ, όταν επικράτησε η σοβιετική εξουσία στην περιοχή του νοτίου Καυκάσου.

Τον Απρίλιο του 1920, πραγματοποιήθηκε το Ένατο Συνέδριο των Αρμενίων του Καραμπάχ, που ανακήρυξε το Ναγκόρνο Καραμπάχ τμήμα της Αρμενίας. Το τελικό έγγραφο της απόφασης ανέφερε:
“1. Πρέπει να εξετάσουμε τη συμφωνία, που είχε γίνει με την κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν, μετά από απόφαση του Έβδομου Συνεδρίου του Καραμπάχ, γιατί η τελευταία παραβιάστηκε, μετά την οργανωμένη επίθεση στρατευμάτων του Αζερμπαϊτζάν στον άμαχο πληθυσμό των Αρμενίων στη Σούσα και στα γύρω χωριά.
2. Να ανακηρυχθεί η ένταξη του Ναγκόρνο Καραμπάχ στην Αρμενία, ως ουσιαστικού τμήματος της Αρμενίας ".

Παρά την παραπάνω συνεδριακή απόφαση του λαού του Καραμπάχ, μετά από άμεση παρέμβαση ρωσικών στρατευμάτων, το Αζερμπαϊτζάν επανέκτησε τον έλεγχο της περιοχής.

Στις 4 Ιουλίου του 1921, η Ολομέλεια του Γραφείου Καυκάσου της Κεντρικής Επιτροπής του Ρωσικού Κομμουνιστικού Κόμματος αποφάσισε, ότι το Καραμπάχ θα ενσωματωθεί στην Αρμενία. Την επόμενη μόλις ημέρα, 5 Ιουλίου 1921, με παρέμβαση του Στάλιν, αποφασίστηκε η ενσωμάτωση του Καραμπάχ στο Σοβιετικό Αζερμπαϊτζάν. Αυτή η απόφαση είχε ληφθεί, χωρίς καμιά συζήτηση ή λαϊκό δημοψήφισμα των κατοίκων του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Ήταν μια αυθαίρετη απόφαση ενός στυγνού δικτάτορα!

Επίσημα, η Αυτόνομη Περιφέρεια του Ναγκόρνο Καραμπάχ, εντός της Σοβιετικής Σοσιαλιστικής Δημοκρατίας του Αζερμπαϊτζάν ιδρύθηκε το 1924. Οι περισσότερες αποφάσεις σχετικά με την μεταφορά εδαφών και τη δημιουργία νέων αυτόνομων σοβιετικών περιοχών, είχαν ληφθεί από τον Στάλιν. Μέχρι τις μέρες μας, οι Αρμένιοι κατηγορούν τον Ιωσήφ Στάλιν, γιατί πήρε αποφάσεις χωρίς οι ίδιοι να ερωτηθούν και σε βάρος των εθνικών συμφερόντων τους.

Όταν ο Στάλιν αποφάσισε να ενσωματωθεί το Ναγκόρνο Καραμπάχ στο Αζερμπαϊτζάν, ο πληθυσμός αυτής της ορεινής περιοχής του νότιου Καυκάσου, σε ποσοστό περισσότερο από 94% ήταν Αρμένιοι!

Με την πάροδο του χρόνου και με οργανωμένη πολιτική εθνικής αλλοίωσης του πληθυσμού του Καραμπάχ, οι Αζέροι της περιοχής αυξήθηκαν, ενώ οι Αρμένιοι, που συνέχισαν να αποτελούν την πλειοψηφία, υφίσταντο ποικίλες διακρίσεις και το 1960 εκδηλώθηκαν εχθροπραξίες μεταξύ των δύο πληθυσμιακών κοινοτήτων.

Όταν η Σοβιετική Ένωση άρχισε να καταρρέει, η αμφισβήτηση ως προς το Ναγκόρνο Καραμπάχ αναζωπυρώθηκε. Τον Αύγουστο του 1987 δεκάδες χιλιάδες Αρμένιων έστειλαν ένα αίτημα προς την Μόσχα, για την ένωση του Καραμπάχ με την Αρμενία.

Μετά την πλήρη κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης και την ανακήρυξη της ανεξαρτησίας, τόσο της Αρμενίας, όσο και του Αζερμπαϊτζάν το 1991, οι συγκρούσεις για την τύχη του Ναγκόρνο Καραμπάχ εντάθηκαν. Μέχρι το τέλος του 1993, η αιματηρή αντιμαχία είχε προκαλέσει χιλιάδες θύματα και δημιούργησε εκατοντάδες χιλιάδες πρόσφυγες και από τις δύο πλευρές.

Ως τον Μάιο του 1994, οι Αρμένιοι είχαν τον έλεγχο του 14% του εδάφους του Αζερμπαϊτζάν. Εκείνη την περίοδο, για πρώτη φορά κατά τη διάρκεια συγκρούσεων, η κυβέρνηση του Αζερμπαϊτζάν αναγνώρισε το Ναγκόρνο Καραμπάχ ως το τρίτο μέρος στον πόλεμο με την Αρμενία. Αυτή η απόφαση της κυβέρνησης του Αζερμπαϊτζάν, θα μπορούσε κάλλιστα να αναγνωσθεί, ως de facto αναγνώριση από το Αζερμπαϊτζάν του Ναγκόρνο Καραμπάχ, ως αυτόνομης τουλάχιστον “οντότητας”, διακεκριμένης από την αζέρικη επικράτεια. Μετά απ’ αυτή την αναγνώριση, ξεκίνησαν διαπραγματεύσεις μεταξύ Αζερμπαϊτζάν και τοπικών αρχών του Ναγκόρνο Καραμπάχ. Στις 12 Μαΐου 1994, επιτεύχθηκε εκεχειρία με ρωσική διαμεσολάβηση. Δυστυχώς, οι εντάσεις αναθερμάνθηκαν τον Απρίλιο του 2016, όταν το Αζερμπαϊτζάν ισχυρίστηκε, ότι είχε σκοτώσει ή είχε τραυματίσει, περισσότερους από εκατό Αρμένιους στρατιώτες.

Τα σύνορα των ανεξάρτητων μεταξύ τους κρατών σε όλη την Ευρώπη, καθώς προήλθαν από την διάλυση πολυεθνικών αυτοκρατοριών, χαράχτηκαν τεχνητά και χωρίς να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη την εθνοτική σύνθεση πληθυσμών που κατοικούσαν σε μια περιοχή, που είχε αποφασιστεί να ενσωματωθεί σε κράτος, όπου θα αποτελούσαν μειονότητα. Αυτό το γεγονός προξένησε συγκρούσεις και θύματα. Ιδίως στη νότια Βαλκανική, γευόμαστε ακόμα, τους πικρούς καρπούς αυτής της πραγματικότητας.

Η διάλυση της Σοβιετικής Ένωσης προκάλεσε μιαν έκρηξη του “εθνικισμού” στους κόλπους των πολυάριθμων εθνοτήτων και στην ανακήρυξη ανεξάρτητων κρατών. Η Σοβιετική Ένωση, ως διάδοχη κατάσταση της πολυεθνικής Ρωσικής Αυτοκρατορίας, ουσιαστικά δημιούργησε επί μέρους σοβιετικές δημοκρατίες και αυτόνομες εθνοτικά περιοχές, χωρίς να σημαίνει τούτο, ότι είχαν ληφθεί υπόψη οι επιθυμίες των επί μέρους λαών, που κατοικούσαν στα διάφορα εδάφη. Ο Λένιν και οι Μπολσεβίκοι, μετά την Οκτωβριανή Επανάσταση θέλησαν να υλοποιήσουν το δικαίωμα αυτοδιάθεσης των εθνοτήτων που ήταν “φυλακισμένες” κάτω από το σκήπτρο των τσάρων. Τυπικά, στα ερείπια της τσαρικής Ρωσίας οικοδομήθηκε η Ένωση Σοβιετικών Σοσιαλιστικών Δημοκρατιών, στην πράξη όμως, ιδίως από την εποχή που ανέλαβε τα ηνία της μεγάλης χώρας ο Στάλιν, η ΕΣΣΔ ήταν ένα απέραντο, γεωγραφικά κράτος, κάτω από την αυταρχική εξουσία ενός δικτάτορα, που συχνά η σκληρότητά του, ξεπερνούσε τα όρια της μανιώδους παράνοιας. Όσο υπήρχε η σοβιετική εξουσία, οι εθνοτικές διαφορές, στους κόλπους “τεχνητά” διαμορφωμένων σοβιετικών δημοκρατιών ή αυτόνομων περιοχών, “κρύβονταν” με την καταστολή. Η διάλυση όμως του σοβιετικού κράτους επέτρεψε να γίνονται “αποκαλύψεις” και να καταρρέουν καταστάσεις, που είχαν επιβληθεί σε βάρος λαών, με πλούσια ιστορία, όπως είναι οι Αρμένιοι του νότιου Καυκάσου.

Η δικτατορία του Στάλιν, άφησε μια μαύρη κληρονομιά και στον τομέα της αυτοδιάθεσης εθνοτήτων που είχαν αναγκασθεί να υπομείνουν την σοβιετική εξουσία. Μια τέτοια περίπτωση είναι κι αυτή του Ναγκόρνο Καραμπάχ, που de facto ανήκει πλέον στην Δημοκρατία του Αρτσάχ. Η Δημοκρατία του Αρτσάχ είναι ένα μη αναγνωρισμένο ως προς την ανεξαρτησία του κράτος με αρμενικό πληθυσμό και με πλούσια μνημεία στο έδαφός του, που μαρτυρούν την αρμενική ταυτότητα του τόπου. Ο λαός του Αρτσάχ, διεκδικεί το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού του, ως λαού Αρμενίων και ως απόρροια της αυτοδιάθεσης της συντριπτικής πλειοψηφίας των κατοίκων του, κόντρα στο Αζερμπαϊτζάν και στην προστάτιδά του “νεο-οθωμανική” Τουρκία του Προέδρου Ερντογάν.

©ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΔΟΣ

25/10/2020