ΕΜΦΥΛΗ ΒΙΑ...

Η 25η Νοεμβρίου 2022, είναι η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά της Γυναίκας. Λέγεται αλλιώς και Ημέρα κατά της Έμφυλης Βίας.... Πρόκειται για μια θλιβερή πραγματικότητα, που είναι ντροπή, για θρησκείες και πολιτισμούς, για τις ανθρώπινες κοινωνίες, που καλλιεργούν την κατωτερότητα της γυναίκας απέναντι στον άνδρα! Είναι ένα αμάρτημα των ανδρών, που μετράει αιώνες. Είναι προϊόν της πατριαρχικής κοινωνίας, που λέγεται έτσι ακριβώς, γιατί το κύριο γνώρισμά της είναι η πολυεπίπεδη και πολύμορφη βία κατά της γυναίκας.... Οι θρησκείες, κάποια στιγμή, είναι καιρός πια, πρέπει να μετανοήσουν δημόσια, για τα εγκλήματα κατά των γυναικών, που επέτρεψαν να υπάρχουν μέσα στους κόλπους τους, με επίκληση μάλιστα των ιερών Γραφών, (Τορά, Ευαγγέλιο, Κοράνιο), αφού προηγουμένως βέβαια, άνδρες ερμηνευτές κακοποίησαν τα κείμενα! Ημέρα κατά της Έμφυλης Βίας δεν είναι μονάχα η 25η Νοεμβρίου, αλλά κάθε μέρα. Γιατί η συνείδησή μας, ανδρών και γυναικών, οφείλει να είναι σε εγρήγορση ακατάπαυστα.... Θυμάμαι τέτοια μέρα, την βία που έχουν υποστεί αμέτρητες γυναίκες στην Ελλάδα, κυρίως τα προηγούμενα χρόνια, γιατί ήταν εξαρτημένες οικονομικά από τους πατεράδες, ή κάποιον αδελφό προστάτη και κατόπιν από τον σύζυγο. Μπορεί να ήταν γυναίκες με χαρίσματα και ικανότητες, αλλά δεν διέθεταν επαγγελματική κατάρτιση, που θα μπορούσε να τις προσφέρει οικονομική ανεξαρτησία και επομένως μια ασφαλή διαφυγή, κυρίως από έναν σύζυγο, που μπορεί να μην σήκωνε σε βάρος τους το χέρι, αλλά συμπεριφερόταν αυταρχικά... Και αναμφίβολα, η αυταρχικότητα και η επιβολή κατά της γυναίκας, επειδή είναι γυναίκα, από τον άνδρα σύζυγο, είναι μορφή βίας, πολλές φορές ιδιαίτερα σκληρή! Γύρω στο 1945 παντρεύτηκε με έρωτα ένα ζευγάρι στη Θεσσαλονίκη. Δεν ήταν καιρός για γαμήλια ταξίδια, μιας και μετά την Κατοχή, η Ελλάδα μετρούσε καινούργιες περιπέτειες εξαιτίας του Εμφυλίου. Επομένως, το ζευγάρι, μετά το γάμο, εγκαταστάθηκε στο νέο σπίτι του στην επαρχία, όπου εργαζόταν ο σύζυγος. Στο σαλόνι του καινούργιου σπιτικού δέσποζε στην κυριολεξία, μια φωτογραφία του Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο σύζυγος ήταν φανατικά ‘βενιζελικός’. Η νεαρή σύζυγος, που στ’ αλήθεια διέθετε ακαταμάχητη φωτογένεια, σκέφτηκε να αντικαταστήσει την φωτογραφία του Βενιζέλου με μια δική της. Όταν επέστρεψε νωρίς το απόγευμα ο σύζυγος από τη δουλειά και αντίκρισε την “αποκαθήλωση” του ειδώλου του, απεύθυνε αυτά τα λόγια στη νεαρή γυναίκα του, που δεν τολμούσε να φανταστεί το τί θα άκουγε: Ή ξαναβάζεις τη φωτογραφία του Βενιζέλου στη θέση της, ή παίρνεις τη βαλίτσα σου και γυρίζεις στη μάνα σου.... Τούτο το σημείωμα το αφιερώνω στη μνήμη της Μάνας μου, Βούλας Παπαδοπούλου... ©Γιώργος Α. Δούδος 25/11/2022

Ἐκ βαθέων ἐκέκραξα...

Η Μητέρα μου με έφερε στον κόσμο την ημέρα των Θεοφανείων του έτους 1949 στην Θεσσαλονίκη. Οι γονείς μου με βάφτισαν στην κολυμβήθρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας στις 16 Μαρτίου του σωτηρίου έτους 1950 και μου δόθηκε το όνομα Γεώργιος. Ήταν κατά το συνηθισμένο, μιας και στην Ελλάδα, το να είσαι Χριστιανός Ορθόδοξος, είναι προϊόν της γεωγραφίας και της ιστορίας του τόπου. Όπως στην Τουρκία, η γεωγραφία καθορίζει ότι θα είσαι Μουσουλμάνος ή στην Ιταλία ότι θα είσαι Καθολικός Χριστιανός κ.ο.κ.. Επί πολλά χρόνια αναζητούσα την οικείωση της πίστης στον Χριστό, εντός των κόλπων της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας, ως κατάληξη πορείας ενσυνείδητης επιλογής. Δεν μπορούσα να συμβιβαστώ με την παθητική αποδοχή μιας κληροδοσίας, που με κατέστησε, χωρίς καν να ερωτηθώ, Χριστιανό Ορθόδοξο. Η αναζήτησή μου εξελίχθηκε σε μια πορεία μακρά, ανάμεσα σε μονοπάτια ποικίλα, σε ατραπούς φωτεινές ή σκιερές. Δεν περιορίστηκα να αναζητώ καθαρό και δροσερό νερό σε χριστιανικές εκκλησίες ή ομολογίες, πέραν της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά ταξίδεψα σε μέρη κοντινά και μακρινά, με την ελπίδα να βρω πηγές, που θα με ξεδιψούσαν. Πριν πολλά χρόνια είχα συνδεθεί με την σούφικη αδελφότητα των Ριφαή στην Κωνσταντινούπολη. Προστέθηκε ένα “σημείο” στην ύπαρξή μου. Σε άλλη ευκαιρία είχα ταξιδέψει στο Βιετνάμ, και είχα την αγαθή τύχη να γνωρίσω τον υπέροχο και σοφό Δάσκαλο Thich Nhat Hanh, που η ζωή και η σκέψη του συνεχίζει να με πλουτίζει. Πρωτύτερα, είχα κρούσει την θύρα τεκτονικής στοάς και εισήλθα στους κόλπους της Αδελφότητας των Ελευθεροτεκτόνων.... Εκείνο που ομολογώ, είναι πως ποτέ, σε όλες τις περιηγήσεις και τους μετεωρισμούς της ύπαρξής μου, στις ποικίλες πνευματικές σχοινοβασίες, δεν έστρεψα ειλικρινά τα νώτα μου στον Ιησού Χριστό. Απεναντίας, κρατούσα μέσα μου την αγάπη για τον Ιησού. Δεν ήταν λίγες οι φορές, που αναγνώριζα τον εαυτό μου, σαν ένα τίποτα... Καρυδότσουφλο· ρεύματα του ποταμού το ταξιδεύουν Καρυδότσουφλο ισορροπεί στο κύμα δίχως μπούσουλα Σε ατέλειωτες στιγμές απελπισίας, άφηνα την οδύνη μου να ψελλίσει: Κραυγή στη σιγή ερωτικός σπαραγμός ικετήριος Βαδίζοντας ανορθόδοξα, αμφισβητώντας τις απαιτήσεις των κατεστημένων δομών της θρησκείας, αλλά και της εκκλησίας της βαπτίσεώς μου, εκζητώντας τον Χριστό έχω γράψει ταπεινά: Σαλός άφρονας Σε ζητώ ανύστακτα κι Εσύ εντός μου Εν τέλει, παρέμενα: Έκδημος πάντα ερώμενος εκζητώ Φίλου παστάδα και έλεγα προς τον Ιησού: Ζητώ να Σε δω, Κεκρυμμένος ως απών εντός της σιωπής Πόσες φορές δεν έπιασα τον εαυτό μου να ψελλίζει: “Πιστεύω, Κύριε· βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ” (Μάρκος 9:24). Άλλες φορές, πολλές φορές, όταν ένιωθα κουρασμένος, ήθελα να “κουρνιάσω” ωσάν αδύναμο βρέφος στην αγκαλιά της Εκκλησίας, όπου βαφτίστηκα. Κάποιες ομολογίες αυτογνωσίας ως προς την Ορθόδοξη Εκκλησία, μου προσφέρουν μπάλσαμο στην ύπαρξη. Έχω κρατήσει τα λόγια του πατέρα Λεβ Ζιλλέ: “Ω παράξενη Ορθόδοξη Εκκλησία, τόσο φτωχή και αδύναμη, που δεν έχεις, ούτε την οργάνωση, ούτε την κουλτούρα της Δύσης, παραμένοντας στη ζωή, σαν ένα θαύμα, μπροστά σε τόσες δοκιμασίες, θλίψεις και αγώνες. Μια Εκκλησία αντιθέσεων, ταυτόχρονα, τόσο παραδοσιακή όσο και τόσο ελεύθερη, τόσο αρχαϊκή και τόσο ζωντανή, τόσο τελετουργική αλλά και τόσο προσωπική. Μια Εκκλησία, που διαφυλάσσει με φροντίδα το ανεκτίμητο μαργαριτάρι του Ευαγγελίου, μερικές φορές κάτω από ένα στρώμα σκόνης. Μια Εκκλησία, που μέσα σε σκιές και σιωπή διατηρεί πάνω από όλα τις αιώνιες αξίες της αγνότητας, της φτώχειας, του ασκητισμού, της ταπείνωσης και της συγχώρεσης. Μια Εκκλησία, που συχνά δεν ξέρει πώς να ενεργεί, αλλά που μπορεί να τραγουδά τη χαρά του Πάσχα, όπως καμιά άλλη”. Ομιλία στην κηδεία του Αρχιμανδρίτη Ειρηναίου (Louis-Charles) Winnaert (1937). Βρίσκω την απαντοχή που έχω ανάγκη, στα λόγια του Olivier Clément: “...Προσβλέπουμε σ’ ένα Χριστιανισμό φτωχό και ελεύθερο, ικανό να δώσει μια μαρτυρία του Ευαγγελίου απέριττη”. Και ακόμη περισσότερο, στα λόγια του αγίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτη, που είναι γεμάτα κάλλος και φως: “Η ψυχή του Χριστιανού πρέπει να είναι λεπτή, να είναι ευαίσθητη, να είναι αισθηματική, να πετάει, όλο να πετάει, να ζει μες στα όνειρα. Να πετάει μες στ’ άπειρο, μες στ’ άστρα, μες στα μεγαλεία του Θεού, μες στη σιωπή. Όποιος θέλει να γίνει Χριστιανός, πρέπει πρώτα να γίνει ποιητής”. Λυπάμαι, αλλά δεν εμπιστεύομαι κληρικούς, που αυτοαποκαλούνται γέροντες ή πνευματικοί. Τους βλέπω, ίσως με τα δικά μου μάτια που έχουν πρόβλημα, σαν κομισάριους ψυχών και σωμάτων, επικυρίαρχους της βούλησης των ανθρώπων, ενώ συχνά, δείχνουν να σέβονται ελάχιστα, όσους και όσες τους εμπιστεύτηκαν τις ψυχές τους. Έχω στο νου μου, τον λόγο του Ιησού στους Μαθητές Του: “δεν σας λέγω δούλους, αλλά φίλους” (Ιω. 15:15). Πιστεύω πως το Άγιο Πνεύμα προσφέρει την Ελευθερία, κι αυτό δεν μπορεί να αναιρείται για καμιά σκοπιμότητα· αφού “οὗ τὸ Πνεῦμα Κυρίου, ἐκεῖ ἐλευθερία” (2 Κορινθ. 3:17). Βρίσκω παραμυθία στο λόγο της αγαπημένης μου Γερόντισσας Γαβριηλίας, ότι “η ζωή της Εκκλησίας βρίσκεται πέρα από κάθε ηθική πειθαρχία ή θρησκευτικά καθήκοντα. Είναι υπέρβαση της Ηθικότητας στην Πνευματικότητα”. Στον Κανόνα Ζωής της χριστιανικής Κοινότητας της Northumbria (Northumbria Community), στάθηκα σε τούτο το απόσπασμα: “Αγκαλιάζουμε την πρόκληση, να ζήσουμε ως εκκλησία χωρίς τοίχους, ζώντας ανοιχτά ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν πιστεύουν, όπως και με άλλους πιστούς, με τέτοιο τρόπο, που η ζωή του Θεού να είναι ορατή στη δική μας ζωή, αλλά να μπορεί να αμφισβητηθεί ή να εγείρει ερωτήματα. Αυτό θα μας κάνει να οικοδομούμε φιλίες, έξω από τα «χριστιανικά γκέτο» και μακρυά από τη νοοτροπία των χριστιανικών αδελφοτήτων ή συλλόγων, χωρίς υστερόβουλα ευαγγελιστικά κίνητρα, αλλά επειδή νοιαζόμαστε πραγματικά”. Η καρδιά μου σκίρτησε... Τολμώ να ψελλίσω, πως αυτό που αναπαύει τη συνείδησή μου, είναι η Εκκλησία του Χριστού, χωρίς τοίχους, αφού ο Ιησούς Χριστός, η Κεφαλή της, είναι ο Κύριος του σύμπαντος Κόσμου, δίχως περιορισμούς και όρια και το Παράκλητο Πνεύμα, που οδηγεί την Εκκλησία στην πληρότητα της Αλήθειας, πνέει όπου θέλει. Όποιες στιγμές μετάνιωνα για την απιστία μου, για τις αμφιβολίες μου, για τις παράτολμες αναβάσεις και τις πτώσεις μου, χωρίς επίγνωση των πνευματικών κινδύνων για το πρόσωπό μου, είχα εκφραστεί με τον παρακάτω τρόπο, προς Αυτόν, που ένιωθα ως την ακριβή μου Αγάπη: Γυρεύοντάς Σε, τριγυρνῶ μονοπάτια καί καλντερίμια συχνά κρυμμένα, πού ὁδηγοῦν σέ άδιέξοδα... καί χάνομαι ἀκριβή μου Ἀγάπη. Σταυροκοπιέμαι καί προχωρῶ ἀναζητώντας νερό νά ξεδιψάσω, ψωμί νά χορτάσω, κρασί νά στηλώσω τό κορμί. Ἀκριβή μου Ἀγάπη κρυμμένη πίσω ἀπό ἀνήλιαγα ἐρείπια σέ δακρυσμένα πρόσωπα ντυμένη τήν ἀκούσια φτώχεια πού βασανίζει. Ἀκριβή μου Ἀγάπη εἶμαι γυμνός μήτε κουρέλι δέν ἒχω, νά σκεπάσω τ’ ἀχαμνά μου, μά κάπου, στό ἱλαρό φῶς τοῦ Ἑσπερινοῦ σά νά εἶδα τό χαμόγελό Σου Καί τολμῶ.... Ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν Κατά τις πορείες των αναζητήσεών μου είχα την τύχη να γνωρίσω μερικούς σπουδαίους ανθρώπους, όχι με τα κριτήρια του κόσμου και της καθωσπρέπει κοινωνίας, αλλά με κριτήρια το φως και την αλήθεια του Ανθρώπου.... Με αφορμή τους ανθρώπους που γνώρισα, είτε επρόκειτο για Χριστιανούς, Ορθόδοξους, Καθολικούς ή Ευαγγελικούς, είτε όχι, ένα πράγμα μου προσφέρθηκε ως χάρισμα άνωθεν πιστεύω: Έζησα την αλήθεια, πως ο Παράκλητος, “τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρών, καὶ τὰ πάντα πληρῶν”, πράγματι, ὅπου θέλει πνεῖ (Ιω. 3:8). Συχνά έχω συναίσθηση και νιώθω τις πληγές μου, που αιμορραγούν. Κοιτάζω τα σημάδια της πτώσης μου, ως κοινωνού με τους απώτατους προγόνους μου, τον Αδάμ και την Εύα. Σε αντίθεση όμως με την αυστηρότητα και τη δογματική ακαμψία της διδαχής του “προπατορικού αμαρτήματος”, που εισήγαγε στην Εκκλησία της Δύσης ο ιερός Αυγουστίνος, νιώθω την υπέροχη δροσιά που προσφέρει το Ευαγγέλιο, όταν αναφέρεται στον Ιησού: “Ἦν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον, ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον” (Ιω. 1:9). Προσπαθώ να κατανοήσω την κατάσταση του γένους των ανθρώπων, και την δική μου βέβαια, μακριά από τους πειρασμούς της κατάθλιψης, σύμφωνα με τον ευαγγελικό λόγο. Καταθέτω εδώ, όσα έχω συλλέξει, ως φωτοδείχτες, προκειμένου να εμβαθύνω ακατάπαυστα στην αλήθεια που περιγράφει την σχέση του Ιησού με το φως και την ύπαρξη των ανθρώπων. Πρώτα πρώτα, πόση αλήθεια και πόση ενθάρρυνση έχει η ορθόδοξη προσευχή: “Χριστέ, τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον...”. Κατόπιν στέκομαι στον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, που έχει γράψει: “Τό Πνεῦμα τό ἅγιον, οὐδενός ἄπεστι τῶν ὄντων· καί μάλιστα τῶν λόγου καθοτιοῦν μετειληφότων.... Συνεκτικόν γάρ ὑπάρχει τῆς ἑκάστου γενέσεως, ὅτι Θεός καί Θεοῦ Πνεῦμα κατά δύναμιν προνοητικήν διά πάντων χωροῦν...” (Προς Θαλάσσιον 15). Κάνω ένα βήμα πιο πέρα και δανείζομαι ένα λόγο του Αδελφού Roger της Αδελφότητας του Taizé: “Μια αντανάκλαση του Χριστού είναι μέσα μας. Δεν έχει νόημα να προσπαθήσουμε να μάθουμε από τί αποτελείται. Έτσι, πολλοί άνθρωποι στη γη ακτινοβολούν την αγιότητα του Χριστού χωρίς να το συνειδητοποιούν και ίσως χωρίς να τολμούν να το πιστέψουν”. Αλλά και η γλυκιά μου αγία Γερόντισσα Γαβριηλία, που τόσο παρεξηγήθηκε από τους “θησαυροφύλακες της αλήθειας”, πόσο όμορφα λόγια είπε: “Μου έλεγαν πολλές φορές: Γιατί θεωρείς τους Ινδούς σαν δικούς σου, ή τους Μουσουλμάνους, ή τους Εβραίους; Μα γιατί εγώ βλέπω τον ίδιο τον Χριστό μέσα τους, που ίσως συνειδητά δεν τον γνώρισαν ακόμα…Και έβλεπα πολλούς από αυτούς με τις πράξεις τους να κάνουν αυτό που τους οδηγούσε να κάνουν το πνεύμα του Θεού…” (‘Η Ασκητική της Αγάπης’ σελ. 325). Είναι το Φως του Χριστού που προσφέρεται, χωρίς απαιτήσεις εκ των προτέρων, σε κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο.... Στην Βασιλεία του Θεού, στην Εκκλησία του Χριστού, που υπάρχει τώρα και όχι σ’ ένα μελλοντικό επέκεινα, είναι “τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσι Χριστός” (Κολοσ. 3:11). Αληθεύει ο λόγος της αγαπημένης Γερόντισσας Γαβριηλίας, πως “όποιος ζει στο Παρελθόν, είναι σαν τον πεθαμένο. Όποιος ζει στο Μέλλον με την φαντασία του, είναι αφελής, γιατί το Μέλλον είναι μόνον του Θεού. Η Χαρά του Χριστού βρίσκεται μόνο στο Παρόν. Στο Αιώνιο Παρόν του Θεού”. Μέσα στους σκοτεινούς λαβυρίνθους των ιδεών και των θεωριών, στο γέρμα των αναζητήσεων, ομολογώ, πως η Αλήθεια, δεν είναι ιδέα και σκέψη, δεν θησαυρίζεται σε φιλοσοφικά συστήματα ή σχολές, αλλά είναι το Πρόσωπο του Ιησού, που “διακήρυξε” “ἐγώ εἰμι ἡ ἀλήθεια” (Ιω. 14:6). Η εκ βαθέων μαρτυρία μου, με καθοδηγό τη συνείδησή μου είναι η εξής. Χωρίς να θέλω να χαϊδέψω την ύπαρξή μου, εντούτοις, ο λόγος του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου μου προσφέρει ανάπαυση: “φιλοσόφει μοι περὶ κόσμου ἢ κόσμων, περὶ ὕλης, περὶ ψυχῆς, περὶ λογικῶν φύσεων βελτιόνων τε καὶ χειρόνων, περὶ ἀναστάσεως, κρίσεως, ἀνταποδόσεως, Χριστοῦ παθημάτων. Ἐν τούτοις γὰρ καὶ τὸ ἐπιτυγχάνειν οὐκ ἄχρηστον, καὶ τὸ διαμαρτάνειν ἀκίνδυνον” (Λόγος ΚΖ΄ Θεολογικός Πρώτος PG 36,25). Πρώτα πρώτα θέλω να πω, ότι με τη σύντροφό μου Αλκμήνη, μετά από κοινή επιλογή, τελέσαμε πολιτικό γάμο, χωρίς να θεωρούμε τον δεσμό μας μια αστική σύμβαση. Δε νιώθω την ανάγκη να συμμετάσχω σε ένα γάμο μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία.... Μολονότι σέβομαι βαθειά την Εκκλησία του Χριστού και την πνευματικότητα που καλλιεργείται εντός της Ορθόδοξης Εκκλησίας, εντούτοις βρίσκομαι σε απόσταση από την θεσμική (στην αγγλική γλώσσα η λέξη είναι established church) Ορθόδοξη Εκκλησία του τόπου μου! Νιώθω να περιφέρομαι σε σκιές σκοτεινές και υπόγειες διαδρομές, καθώς δεν περιορίζομαι στα του εαυτού μου, αλλά συχνά ασκώ κριτική, και με δριμείες κατηγορίες κατά ανθρώπων, ενώ δεν έχω κανένα τέτοιο δικαίωμα. Ομολογώ πως αυτή η συμπεριφορά μου μάλλον δείχνει εγωισμό και αμφισβήτηση του Θεού, που είναι ο μόνος που μπορεί να κρίνει τους ανθρώπους.... - Δεν αναπαύομαι με μια θεσμική εκκλησία, που επιδιώκει να ασκεί εξουσία ή να συμβιβάζεται με την εξουσία του κράτους, αντί να μιμείται τον Κύριο Ιησού, που στον επίγειο βίο Του ήταν διάκονος των πάντων και αποδέχθηκε εξαιτίας της απεριόριστης αγάπης Του την έσχατη ταπείνωση. - Δεν αναπαύομαι με μια θεσμική εκκλησία, που συχνά περιφρονεί τους ανθρώπους του περιθωρίου, τους καταδιωγμένους και καταδικασμένους από την υποκριτική “καθωσπρέπει” κοινωνία μας, και δεν αγκαλιάζει με στοργή και χωρίς προϋποθέσεις όλους εκείνους, που η δήθεν ενάρετη κοινωνία πετά στα “σκουπίδια” με περισσήν οίηση για την αμφίβολη αρετή της. - Δεν αναπαύομαι με μία θεσμική εκκλησία, που επιμένει να συνηγορεί στην φοβερή κατάσταση της διαίρεσης των Χριστιανών, προβάλλοντας σαν αδιαπραγμάτευτη “πίστη”, ότι αυτή, η θεσμική εκκλησία, είναι η μόνη κιβωτός της αλήθειας του Ευαγγελίου. - Δεν αναπαύομαι σε μία θεσμική εκκλησία που περιφρονεί την Οικουμενική Κίνηση, μολονότι είναι μέλος του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών και το πλήρωμά της, κλήρος και λαός, ελάχιστα γνωρίζει για την Κίνηση, που πιστεύω ότι καθοδηγείται από το Άγιο Πνεύμα, προς αποκατάσταση της ενότητας των Χριστιανών και άρση του διχασμού των επί μέρους εκκλησιών. - Δεν αναπαύομαι σε μια Εκκλησία, που πλήττεται από τον εθνικισμό και τους ανταγωνισμούς μεταξύ χριστιανικών λαών, όπως ιδίως συμβαίνει μεταξύ ορθοδόξων εκκλησιών, που έχουν μεταλλαχτεί, από κατά τόπους εκκλησίες, σε εθνικές εκκλησίες. Στις μέρες μας, η επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της ανεξάρτητης Ουκρανίας, μιας χώρας με πλειοψηφία Ορθοδόξων Χριστιανών, με τις “ευλογίες” του Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου, νομίζω πως αποτελεί μέγα σκάνδαλο... - Δεν αναπαύομαι σε μία εκκλησία, στην οποία οι επίσκοποι έχουν γίνει δεσπότες και ηγεμόνες, με απόλυτες αυταρχικές εξουσίες επί των Χριστιανών. Που έχουν λησμονήσει εκείνο που θα όφειλαν να είναι, κατά τον λόγο του αποστόλου Παύλου: “υπηρέτες του Χριστού και οικονόμοι των μυστηρίων του Θεού” (1 Κορ. 4:1). - Δεν αναπαύομαι σε μια εκκλησία, που υποτιμά τη γυναίκα, αποκλείοντάς την από την διακονία του Λαού του Θεού, στην διδαχή του Λόγου και στην διαχείριση των Μυστηρίων, κατά κύριο λόγο στην Ευχαριστιακή Σύναξη. Η ανεμπόδιστη πρόσβαση των γυναικών στην διακονία του Λαού του Θεού και στην διαχείριση των μυστηρίων, δεν έχει σχέση με εκκοσμίκευση και υποχώρηση μπροστά σε αξιώσεις του φεμινιστικού κινήματος, αλλά αποτελεί στοιχειώδη υπακοή σε εκείνο που διακηρύττει η Γραφή, ότι “οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ”. (Επιστολή προς Γαλάτας 3:28). Αν εξαιρέσουμε το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, που επανέφερε τον αποστολικό θεσμό των Διακονισσών στους κόλπους του, καμιά άλλη τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν το έχει αποτολμήσει.... - Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που δαιμονοποιεί τον έρωτα των ανθρώπων και αντιμετωπίζει την σεξουαλικότητα, όχι ως ευλογία και πηγή χαράς, αλλά σαν αναγκαίο κακό, που εξυπηρετεί μόνον τη “διαιώνιση του είδους”. - Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που οι λειτουργοί της, μετατρέπονται σε μεσάζοντες μεταξύ Θεού και ανθρώπων, όπως οι ιερείς στον Ιουδαϊσμό και στις διάφορες εθνικές λατρείες, καθιστώντας ορατή την ύπαρξη των αρχέγονων σαμάνων εντός της Κοινωνίας της Βασιλείας του Θεού, ανεπίτρεπτα. Όταν οι ποιμένες γίνονται μεσάζοντες, ακυρώνεται ο λόγος της Γραφής, που λέγει, πως όλοι οι Χριστιανοί, χωρίς διάκριση, έχουν καταστεί “γένος ἐκλεκτόν, βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον” (1 Πέτρου 2:9) “καὶ ...ἱερεῖς τῷ Θεῷ καὶ πατρὶ αὐτοῦ” (Αποκάλυψη 1:6). - Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που επιτρέπει, να συντηρεί στους κόλπους της τον αντισημιτισμό, την ξενοφοβία και τον εθνικιστικό ρατσισμό, μολύνοντας έτσι τις συνειδήσεις των μελών της. - Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που δεν μετανοεί έμπρακτα, για όσα μελανά έχουν συμβεί με πρωταγωνιστές εκκλησίες, σε φρικτούς διωγμούς κατά των Εβραίων, των κατά κατά σάρκα συγγενών του Ιησού Χριστού, της Παναγίας Μητέρας Του, των Αποστόλων και ένα σωρό αγίων μορφών, ιδίως της πρώτης Εκκλησίας. - Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που λειτουργεί περισσότερο ως θησαυροφύλακας μουσείου, προσπαθώντας να περισώσει “θησαυρούς πολιτισμού ή εθνικής μνήμης”, ακόμα και αν τούτο έχει ως συνέπεια την αλλοίωση της μαρτυρίας του Ευαγγελίου προς τον κόσμο. Όταν “συνάντησα” την Οικουμενική Κοινότητα του Taizé, που ίδρυσε ο μαρτυρικής μνήμης Αδελφός Roger, ένιωσα αγαλλίαση και ειρήνευσε η ψυχή μου. Δέχθηκα δροσιά στην καψαλισμένη ψυχή μου, με την ομολογία του Αδελφού Roger, που είχε πει: “...βρήκα τη χριστιανική μου ταυτότητα συμφιλιώνοντας μέσα μου την πίστη των καταβολών μου με το μυστήριο της Καθολικής πίστης, χωρίς τη διακοπή της κοινωνίας με κανένα”. Ένιωσα βαθιά παραμυθία, ξανακούγοντας τον Αδελφό Roger, λέγοντας, ότι “ο Χριστός ήρθε πάνω στη γη, όχι για να ιδρύσει μια καινούργια θρησκεία, αλλά για να προσφέρει σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη την κοινωνία με τον Θεό”! Τολμώ να ομολογήσω, ότι πιστεύω πως πράγματι, η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο, κατά τον προφητικό λόγο του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι.... Και συμμερίζομαι, την πίστη του Ρώσου συγγραφέα, πως η Ομορφιά σαρκώνεται κατ’ εξοχήν στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Θα ήθελα να προσθέσω αυτές τις σκέψεις μου: Στην Καινή Διαθήκη συναντούμε την εξής “διακήρυξη”: Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστί (1 Ιωάννη 4:16). Ίσως είναι η μόνη φορά που προσδιορίζεται ο Θεός, μολονότι παραμένει “ἀπερινόητος” (Σὺ εἶ Θεὸς ἀνέκφραστος, ἀπερινόητος, ἀόρατος, ἀκατάληπτος. Από την θεία Λειτουργία αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου). Συλλογιέμαι, πως η αγάπη είναι μια δύναμη, που αναιρεί την μοναξιά και ποθεί ως απόλυτη ανάγκη ύπαρξης την κοινωνία με τον άλλο. Και η σκέψη μου προχωρά δύο βήματα πιο πέρα. Επειδή ο Θεός αγαπά, θέλει να βρίσκεται σε κοινωνία με τον σύμπαντα Κόσμο και να εξαρτάται από τους ανθρώπους και όλα όσα κοσμούν το Σύμπαν! Στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, αυτή η αγάπη, ως υποστατική ιδιότητα του Θεού, σαρκώθηκε, και εκδηλώθηκε, όταν εκουσίως δέχθηκε τον θάνατο του σταυρού. Πέραν αυτού, η πίστη στον Θεό ως Αγία Τριάδα, είναι φανέρωση της αλήθειας ότι ‘ο Θεός είναι αγάπη’. Γιατί η κοινωνία των αδιαίρετων μεταξύ τους Προσώπων, υπάρχει εξαιτίας αυτής της αγάπης. Κλείνοντας, ένα ζητώ: Το έλεος του Θεού, εν Χριστώ Ιησού.... Αμήν. Γεώργιος (Δούδος) ο και Αναγνώστης καρείς, παρά του μακαριστού Ιεράρχου κυρού Παντελεήμονος του Παπαγεωργίου κανονικού Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης στη Νήσο Πάτμο 24 Νοεμβρίου 2022 Τεσσαρακοστή των Χριστουγέννων

ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΣΠΑΡΑΓΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΟΨΙΜΑ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ

Αφορμή για τούτο το σημείωμα, μου έδωσαν φίλοι στο facebook, που σχολίασαν “αιχμηρά” την ανάρτησή μου, με αφορμή τον θάνατο του Ζάχου Χατζηφωτίου και τις αντιδράσεις για την απόφαση του Δήμου Αθηναίων να γίνει η κηδεία του δημοσία δαπάνη. Κατ’ αρχάς θα ήθελα να επισημάνω, ότι άνθρωποι που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Αθήνα, αρκετά χρόνια μετά την λήξη του Εμφυλίου Πολέμου, δεν διαθέτουν εμπειρίες ή διαθέτουν ελάχιστες τέτοιες, είτε από διηγήσεις ή από μελετήματα, που συχνά έχουν σχέση και με τις πολιτικές επιλογές τους. Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη στις 6 Ιανουαρίου του 1949. Ο πατέρας μου δούλευε ως μισθωτός υπάλληλος στην Εριουργία Λαναρά στη Νάουσα. Ενόψει του τοκετού της Μητέρας μου, μετά από μια εξαιρετικά εμπερίστατη κύηση, είχε εγκαταλείψει τη Νάουσα στις 4 ή στις 5 του Γενάρη. Όταν οι δυνάμεις του ένοπλου ΚΚΕ (του λεγόμενου ΔΣΕ) κατέλαβαν τη Νάουσα για τρεις μέρες μόνο, άρχισαν να ψάχνουν τον πατέρα μου, στις 12 και 13 Ιανουαρίου τόσο στο πατρικό μας σπίτι, όσο και στη δουλειά του, χωρίς να τον βρουν αφού βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη. Για τούτο το περιστατικό υπήρχε η μαρτυρία φίλου του πατέρα μου, του Αντώνη Μπουρδάνου, φίλια προσκείμενου στο ΚΚΕ. Ο πατέρας μου Αλκιβιάδης Δούδου, ως Φιλελεύθερος (Βενιζελικός) δεν συμπαθούσε την ιδεολογία του Κομμουνισμού. Στη διάρκεια της Κατοχής ο ΕΛΑΣ δολοφόνησε δύο πρώτα ξαδέρφια του, τον Δημήτρη και τον Τάση Δούδου, γιατί ιδίως ο πρώτος δεν ευθυγραμμιζόταν με τις εντολές του ΕΑΜ, που είχε έντονη παρουσία στη Νάουσα. Στον Εμφύλιο και στο τριήμερο (11-14.01.1949), που οι δυνάμεις του ΔΣΕ κατείχαν τη Νάουσα, δολοφόνησαν τον εξ αγχιστείας ξάδελφό του Χριστόδουλο Πετρίδη. Ο Πετρίδης, σύζυγος της αγαπημένης θείας μου Κατίνας Πετρίδου-Κανδηλίδη, είχε την ατυχία να διατελέσει Δήμαρχος Νάουσας το 1945 και μολονότι επεδίωκε συνεργασία και με το ΚΚΕ, όντας αντιβασιλικός, εντούτοις αρνιόταν να γίνει υποχείριο του Κόμματος. Οπότε, οι κομμουνιστές τον δολοφόνησαν και έβαλαν φωτιά στην βίλα του, που είχε γίνει στόχος, μιας και το φύλαγαν δυνάμεις του εθνικού στρατού. Ο Χριστόδουλος Πετρίδης είχε επίσης την “ατυχία” να παράγει στη Νάουσα κεραμίδια και τούβλα, τουτέστιν ήταν “καπιταλιστής”! Γενικά, τα τραγικά γεγονότα του Εμφυλίου εξελίχθηκαν κυρίως στη βόρεια Ελλάδα. Στη Νάουσα έχω γνωρίσει ανθρώπους, που στις τρεις μέρες κατοχής της πόλης από τον ΔΣΕ στρατολογήθηκαν με τη βία στις τάξεις του ένοπλου ΚΚΕ και ώσπου να ολοκληρωθεί η κατοχή και να εκτελεστεί η προσχεδιασμένη υποχώρηση, της κατεστραμμένης πλέον πόλης, οι έφηβοι, αγόρια και κορίτσια, που είχαν αρπαχτεί για να γίνουν μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ ήταν υπό κράτηση! Θεωρώ υπεύθυνο για την καταστροφή της Νάουσας στο τριήμερο του Ιανουαρίου του 1949 τον Νίκο Μπελογιάννη, που ήταν πολιτικός επίτροπος της 10ης Μεραρχίας του ΔΣΕ, και μάλλον λιγότερο τον υποστράτηγο Νίκο Θεοχαρόπουλο ή Σκοτίδα, διοικητή της Μεραρχίας! Ο Νίκος Μπελογιάννης αναμφίβολα ήταν ένας εξαιρετικός κομμουνιστής ηγέτης, που κατά την δική του αντίληψη, προσπάθησε να προσφέρει στην Ελλάδα, και το λέω ειλικρινά, ό,τι θεωρούσε κυρίως το ΚΚΕ ως ορθό. Από την άλλη μεριά, χωρίς μανιχαϊστικές διακρίσεις μεταξύ “καλού και κακού”, είμαι πεπεισμένος, ότι συμφώνησε, ίσως και να είχε εισηγηθεί την κατάληψη της Νάουσας τον Γενάρη του 1949, όπως και όσα συνέβησαν στις τρεις φοβερές μέρες αυτής της κατοχής. Εξαιτίας αυτού, είχε, όχι μόνο την βαριά πολιτική ευθύνη, αλλά υπήρξε και ο ηθικός αυτουργός εγκλημάτων, που οι πληγές τους παραμένουν ακόμα ανοιχτές και πυορροούν σε ανθρώπους της πόλης που ζουν ακόμα! Έχω γνωρίσει ανθρώπους, οι πιο πολλοί τους έφυγαν από τη ζωή, που επιβίωσαν σαν “πολιτικοί πρόσφυγες” στην Τασκένδη, όπου σύρθηκαν με την βία και δίχως ίχνος δικής τους συγκατάθεσης από τους υπεύθυνους του ΔΣΕ, δηλαδή από το ΚΚΕ του Νίκου Ζαχαριάδη και των συνεργών του στο έγκλημα εμπλοκής της Ελλάδος στον εμφύλιο σπαραγμό. Στην Ιταλία, οι δεξιές δυνάμεις, που υπάκουαν στους ξένους επικυρίαρχους προσπάθησαν να εμπλέξουν το Κομμουνιστικό Κόμμα της χώρας σε ανταρσία κατά του κράτους. Αλλά εκεί, με την καθοδήγηση του σοφού Παλμίρο Τολιάτι το κόμμα δεν “πάτησε την πεπονόφλουδα”! Πιστεύω, ότι το μετεμφυλιακό ελληνικό κράτος δεν υπήρξε μια ευνομούμενη πολιτεία όλων των Ελλήνων. Αρνήθηκε το κράτος να οικοδομήσει με επιμονή και συνέπεια μέτρα για την συμφιλίωση όλων των Ελλήνων που είχαν εμπλακεί μεταξύ τους στον εμφύλιο σπαραγμό. Απεναντίας, το μετεμφυλιακό κράτος “δικαίωσε” τους δωσίλογους συνεργάτες των δυνάμεων Κατοχής και ως το 1974, πολιτεύθηκε ως κράτος υπηρέτης μιας συγκεκριμένης παράταξης, με μόνο χαρακτηριστικό την υπακοή στον ξένο παράγοντα και τον ακραίο αντικομμουνισμό! Η Ελλάδα, την περίοδο της οκταετίας Κωνσταντίνου Καραμανλή, υπήρξε η πρώτη και μόνη χώρα που ενώ είχε υποστεί την σκληρή και επώδυνη Κατοχή των Ναζί, με το νόμο 3933/1959 ( ΦΕΚ Α΄ 31) και το νομοθετικό διάταγμα 4016/1959 (ΦΕΚ Α΄ 237), ουσιαστικά πρόσφερε αμνηστία στους εγκληματίες πολέμου Ναζί, που θα συλλαμβάνονταν στην Ελλάδα! Όταν αντιλαμβάνομαι, ότι τα ματωμένα φαντάσματα των “νικητών” του Εμφυλίου τολμούν κατά καιρούς να επανεμφανίζονται στο προσκήνιο, μετά το 1974, τρέμω και οργίζομαι... 02/10/2022

Με αφορμή τον θάνατο ενός Αθηναίου... του Ζάχου Χατζηφωτίου...

Ο Ζάχος Χατζηφωτίου εγκατέλειψε τον μάταιο κόσμο, πλήρης ημερών, λίγο πριν συμπληρώσει έναν αιώνα επίγειου βίου. Χωρίς αμφιβολία υπήρξε ο Αθηναίος, που με την πένα του είχε εκφράσει έναν κόσμο της πρωτεύουσας και επίσης υπήρξε ένας αυθεντικός bon viveur. Η ζωή του άκρως ενδιαφέρουσα. Επί πολλά χρόνια υπήρξε δημοτικός σύμβουλος και αντιδήμαρχος του Δήμου Αθηναίων. Εξαιτίας αυτού του λόγου, ο Δήμαρχος κ. Κώστας Μπακογιάννης αποφάσισε η κηδεία του να τελεσθεί “δημοσία δαπάνη”, με επιβάρυνση του Δήμου Αθηναίων. Η τέλεση της κηδείας του Ζάχου Χατζηφωτίου δημοσία δαπάνη ξεσήκωσε ποικίλα αρνητικά σχόλια, κυρίως από κύκλους “αριστερών”. Οι λόγοι: υπήρξε αντικομμουνιστής, έλαβε μέρος με τις κυβερνητικές δυνάμεις στη σύγκρουση των Δεκεμβριανών, εξέφραζε την κοσμική Αθήνα και άλλα τινά. Οι τιμητές του νεκρού, που κατά παράδοση εξέχουσα ελληνική, παρέλειψαν να αναφέρουν ότι ο Χατζηφωτίου, σε ηλικία 17 ετών εγκατέλειψε την Αθήνα της Κατοχής, έφυγε στην Αίγυπτο και έλαβε μέρος σε πολεμικές επιχειρήσεις, πρώτα ως στρατιώτης στους Ποντικούς της Ερήμου, στην πολιορκία του Τομπρούκ και στη συνέχεια στην 3η Ορεινή Ταξιαρχία - Ρίμινι, που είχε εισέλθει πρώτη στο Ρίμινι, όπου και παρασημοφορήθηκε. Μάλλον οι ανόσιοι τιμητές του Ζάχου Χατζηφωτίου θεωρούν ως εθνική αντίσταση κατά των δυνάμεων του Άξονα, μόνο την συμμετοχή στις δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, οπότε η αντιστασιακή δράση μέσω άλλων οργανώσεων, κρίνεται αμφίβολη! Πράγματι, ο Ζάχος Χατζηφωτίου δεν υπήρξε φίλος της κομμουνιστικής ιδεολογίας και των πολιτικών επιλογών του ΚΚΕ. Πράγματι, μετά το τέλος της Κατοχής, όταν πλέον το ΕΑΜ και οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ είχαν καταστεί μετωπικοί σχηματισμοί του Κομμουνιστικού Κόμματος, πολλοί πατριώτες, όπως και ο Χατζηφωτίου στάθηκαν ενάντιοι στην ανταρσία κατά των κυβερνητικών δυνάμεων, που ετοίμαζε η πολιτικά ανεύθυνη ηγεσία του ΚΚΕ με επικεφαλής το Νίκο Ζαχαριάδη. Και πράγματι ο Ζάχος Χατζηφωτίου υπήρξε επικεφαλής ομάδας, που είχε αναλάβει την εκδίωξη μικρού θύλακα του ΕΑΜ, η οποία είχε καταφύγει κοντά στο ρεύμα του Αρδηττού χωρίς να υπάρξουν θύματα, όπως υποστήριζε ο ίδιος ο Ζάχος Χατζηφωτίου. Όταν είχε καταδικασθεί σε θάνατο και εντέλει εκτελέστηκε ο Νίκος Μπελογιάννης, ως ένοχος για κατασκοπεία, λέγεται, όπως διάβασα να υποστηρίζουν οι τιμητές του, ότι ο Ζάχος Χατζηφωτίου είχε θεωρήσει ότι δικαίως είχε καταδικαστεί ο Μπελογιάννης. Αυτή η γνώμη του νεκρού, αποτέλεσε άλλη μια αιτία κατηγορίας σε βάρος του. Ο Νίκος Μπελογιάννης “αγιογραφήθηκε” μετά την καταδίκη του και την διεθνή εκστρατεία, κυρίως αριστερών κύκλων, υπέρ της διάσωσής του από το εκτελεστικό απόσπασμα. Με αφορμή το πετυχημένο σκίτσο του Μπελογιάννη από τον Πάμπλο Πικάσο, έμεινε γνωστός ως ‘ο Άνθρωπος με το γαρύφαλλο’. Για μένα, ο Νίκος Μπελογιάννης υπήρξε ένοχος για την καταστροφή της Νάουσας, από την 10η Μεραρχία του λεγόμενου Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, στην οποία ήταν ο πολιτικός επίτροπος (κομισάριος). Το ένοπλο τμήμα του ΚΚΕ (ΔΣΕ) κατέλαβε τη Νάουσα επί τρεις μέρες, από τις 11 ως τις 14 Ιανουαρίου του 1949. Ως πολιτικός επίτροπος της 10ης Μεραρχίας του ΔΣΕ είχε καίρια ευθύνη ως προς την λήψη της απόφασης ο Μπελογιάννης, τόσο για την κατάληψη της πόλης, όσο και για τις καταστροφές που ακολούθησαν. Καταστράφηκαν υποδομές παραγωγής, όπως λ.χ. εργοστάσια, το υδραγωγείο, αλλά και το νοσοκομείο της πόλης. Σκόπιμα, και στα πλαίσια εμμονής στον μανιχαϊσμό που διακατέχει την κομμουνιστική ιδεολογία, κάηκαν σπίτια “πλουσίων”, μεταξύ των άλλων και η βίλα του Χριστόδουλου Πετρίδη, συγγενή μου. Έφηβοι κυρίως, χωρίς διάκριση φύλου, αρπάχτηκαν με βία για να ενταχθούν στον λεγόμενο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας και τελικά να προσφερθούν ως σφάγια στη μάχη της Φλώρινας (Φεβρουάριος 1949), είτε αργότερα στο Γράμμο, είτε όσες και όσοι επιβίωσαν να καταλήξουν αναγκαστικά και δίχως τη θέλησή τους σε κάποια χώρα του “σιδηρού παραπετάσματος”, όπως λέγονταν οι δορυφόροι της σταλινικής Σοβιετικής Ένωσης! Για μένα, ο Νίκος Μπελογιάννης δεν υπήρξε το άδολο θύμα του μετεμφυλιακού κράτους, ούτε ο χαμογελαστός αθώος άνθρωπος με το γαρύφαλλο, αλλά ένοχος, τουλάχιστον για τα εγκλήματα του ΚΚΕ στη Νάουσα τον Ιανουάριο του 1949. Επομένως δεν θα κατηγορούσα τον Ζάχο Χατζηφωτίου, για την άποψή του, ως προς την καταδίκη του Μπελογιάννη. Καλός μου φίλος, ενταγμένος στην ανανεωτική Αριστερά, που ο πατέρας του ήταν στην αντίσταση με τον ΕΛΑΣ και αργότερα μάτωσε από τις τάξεις του ένοπλου ΚΚΕ, μου έλεγε συχνά, ως απόσταγμα εμπειριών άμεσων και έμμεσων, από μαρτυρίες ασθενών του, μιας και ήταν γιατρός: Γιώργο, ευτυχώς που δεν νίκησε ο πατέρας μου στον Εμφύλιο! Ο καθένας μπορεί να έχει την άποψή του και να ασκεί την πολιτική κριτική του. Να αντιμάχεσαι όμως ένα νεκρό, επειδή ήταν πλούσιος, επειδή δεν ήταν φίλος του ΚΚΕ και των πρωτοβουλιών του, επειδή αγαπούσε τη ζωή και την τιμούσε ως bon viveur, αυτό κάθε άλλο παρά πολιτική κριτική αποτελεί. Είναι δείγμα εμμονής σε έναν αρρωστημένο μανιχαϊσμό! Η Αριστερά είναι καιρός πια να απογαλακτιστεί απόλυτα από κάθε ίχνος μανιχαϊσμού και να απεμπλακεί πλήρως από κάθε συμπάθεια με τον Κομμουνισμό και τις παραφυάδες του. Για τούτο, ο Δήμος Αθηναίων, ορθά νομίζω ότι αποφάσισε να τιμήσει έναν άνθρωπο που έζησε στην Αθήνα, μετείχε των κοινών, ως δημοτικός σύμβουλος και αντιδήμαρχος του Δήμου Αθηναίων και εξέφρασε επί πολλά χρόνια ένα κομμάτι της Πόλεως των Αθηνών, είτε με τα εξαίρετα άρθρα του, είτε με την επιτυχημένη τηλεοπτική εκπομπή “Το Πεντάλεπτο του Ζάχου Χατζηφωτίου”.

ΜΑΡΙΑΜ Η ΘΥΓΑΤΕΡΑ ΤΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ ΚΑΙ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ. Η ΑΓΙΟΤΕΡΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΟΣΜΩΝ!

Μεταξύ Χριστιανών θεολόγων έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια “η Θεολογία της ετερότητας”. Μεταξύ Ορθοδόξων θεολόγων στην Ελλάδα θα μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε την συμβολή στην έρευνα της Θεολογίας της ετερότητας ιδίως του Ομότιμου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Πέτρου Βασιλειάδη και του Αναπληρωτή Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Αθήνας Σταύρου Γιαγκάζογλου. Αναμφίβολα υπάρχουν και άλλοι Χριστιανοί θεολόγοι που προβληματίζονται επάνω στο θέμα της ετερότητας και είναι μια πνευματική κίνηση απόλυτα θετική. Μπορεί η ετερότητα, στα πλαίσια της πίστης, του πολιτισμού και της κοινωνίας να έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον σχετικά πρόσφατα, αλλά δεν είναι άγνωστη σε Πατέρες της Εκκλησίας, όπως λόγου χάρη στον άγιο Γρηγόριο Νύσσης. Η αποδοχή της ετερότητας δεν είναι μονοπώλιο της χριστιανικής Θεολογίας. Απεναντίας είναι εξαιρετικά οικεία στο Ισλάμ, με ρίζες στο ιερό Κοράνιο. Φαινόμενα ισλαμικού εξτρεμισμού, όπως η δολοφονική πολεμική του λεγόμενου “Ισλαμικού Κράτους” (ISIS ή DAECH), δεν μπορεί να αλλοιώσουν την οικουμενικότητα του Ισλάμ. Όπως βέβαια τα έκτροπα των Σταυροφόρων της Δύσης ακόμα και κατά Χριστιανών της Ανατολής, δεν είναι δίκαιο να αποτελέσουν λόγον απαξίας της μαρτυρίας του Ευαγγελίου του Χριστού, ούτε η φρικτή δολοφονία της φιλοσόφου Υπατίας στην Αλεξάνδρεια από όχλο Χριστιανών, μπορεί να αμαυρώσει την διδαχή της Εκκλησίας. Όποτε η Εκκλησία τιμά την Κυρία Θεοτόκο και είναι πολλές οι λεγόμενες θεομητορικές γιορτές, σκέφτομαι, πως η παναγία Μαριάμ δεν είναι μονοπώλιο του Χριστιανισμού, αλλά τιμάται εξίσου λαμπρά από το Ισλάμ. Σκέφτηκα λοιπόν, σήμερα (01/10), που τιμάται η εικόνα της Παναγίας της Γοργοεπηκόου, χάριν της ετερότητας, της οφειλόμενης τιμής του Άλλου, του Πλησίον, να μεταφέρω ένα σύντομο κείμενο, για την Μαριάμ, την θυγατέρα του Ιωακείμ και Μητέρα του Ιησού, όπως την βλέπει το Ισλάμ. Το κείμενο είναι ενός αδελφικού φίλου, του Αλή Οσμάν Ουαντούντ. “Η Μαριάμ, η Μητέρα του Ιησού βρίσκεται στην καρδιά του Ισλάμ και είναι η αγαπημένη όλων των ενσυνείδητα Μουσουλμάνων, γυναικών και ανδρών. Το Ιερό Κοράνιο διδάσκει πως η Μαριάμ, η θυγατέρα του Ιωακείμ (Ιμράν τον αποκαλεί το Κοράνιο), ενώ ήταν Παρθένος γέννησε τον Ιησού (Σούρα Μαριάμ 19: 20-21). Το Κοράνιο διακηρύσσει ότι ο Αλλάχ επέλεξε την Μαριάμ από όλες τις γυναίκες. “..οι άγγελοι είπαν, «Ω Μαριάμ, στ’ αλήθεια ο Αλλάχ σε διάλεξε και σε καθάρισε και σε ξεχώρισε από όλες τις γυναίκες του κόσμου”, (Σούρα Αλ Ιμράν 3:42). Ένα ολόκληρο κεφάλαιο φέρει το όνομα της Μαριάμ στο Κοράνιο. Το όνομά της βρίσκεται στο επίκεντρο του 19ου κεφαλαίου του Κορανίου, “Σούρα Μαριάμ” και η Μαριάμ είναι η μόνη γυναίκα που αναφέρεται με το μικρό της όνομα! Το Κοράνιο μαρτυρεί, ότι η Μαριάμ έχει γνωρίσει πολλά θαυμαστά περιστατικά, ακόμα από την περίοδο που ζούσε στα Άγια των Αγίων. Το Κοράνιο αναφέρει, ότι κάθε φορά που ο Ζαχαρίας, αρχιερέας στο Ναό, επισκεπτόταν την Μαριάμ στον χώρο που ζούσε έβλεπε να υπάρχουν ένα σωρό τρόφιμα εκλεκτά, ακόμα και αν δεν ήταν της εποχής. Ρωτούσε λοιπόν ο Ζαχαρίας: “Μαριάμ, από πού προέρχονται όλα αυτά που αντικρίζω; Και η Μαριάμ απάντησε ‘Είναι από τον Αλλάχ. Σε όλα τα μουσουλμανικά τεμένη του κόσμου, όπου και αν βρίσκονται, υπάρχει η κόγχη που είναι γνωστή ως “κιμπλά”, που δείχνει την κατεύθυνση της Μέκκας. Πάνω από την κιμπλά υπάρχει μια επιγραφή στα αραβικά, που αναφέρεται στην παναγία Μαριάμ και αντιγράφει το προηγούμενο άγια (εδάφιο) από την Σούρα Αλ Ιμράν. Και μια τελευταία μαρτυρία για τον βαθύ σεβασμό των Μουσουλμάνων προς την Μητέρα του Ισηού. Υπάρχουν τζαμιά που έχουν αφιερωθεί στην Παρθένο Μαριάμ, με ποιο γνωστό αυτό στο Άμπου Ντάμπι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, όπου το τέμενος 'Sheikh Mohammad Bin Zayed' μετονομάστηκε σε τέμενος 'Μαριάμ, Μητέρας του Ιησού'. Πράγματι, ο Αλλάχ προσφέρει σε όποιον επιθυμεί χωρίς να λογαριάζει’, (Κοράνιο Σούρα Αλ Ιμράν 3:37). Μια τελευταία υπόμνηση. Οι Εκκλησίες της Ανατολής και της Δύσης στις γιορτές της Παναγίας γιορτάζουν στιγμές της ζωής της, που αγνοούνται εντελώς στην Καινή Διαθήκη. Αντιθέτως όμως αναφέρονται στις σελίδες του ιερού Κορανίου! Καθώς η Μητέρα του Ιησού, η παναγία Μαριάμ είναι τόσο εξαιρετικά οικεία, τόσο για τους Χριστιανούς, όσο και για τους Μουσουλμάνους, είναι πράγματι μία Γέφυρα κατανόησης, συμφιλίωσης και συνεργασίας μεταξύ των δύο παραδόσεων πίστεως, του Χριστιανισμού και του Ισλάμ! Στις υπέροχες μικρογραφίες που με πολλή αγάπη έχουν φιλοτεχνήσει, κυρίως Πέρσες καλλιτέχνες, πολύ συχνά αναπαρίστανται εμφανίζονται σκηνές από την ζωή της Παρθένου Μαριάμ”. 01/10/2022

Η ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ ΚΡΥΜΜΕΝΗ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΛΑΜ!

Στην εποχή μας, ίσως η πιο κακοποιημένη θρησκεία είναι το Ισλάμ! Η ερμηνευτική του Κορανίου, είναι καθηλωμένη σε “αξίες” μιας φαλλοκρατικής και επομένως πατριαρχικής κουλτούρας. Ο λόγος απλούστατος: Όσοι θεωρούνται σαν “έγκυροι” ερμηνευτές είναι μόνον άνδρες και μάλιστα, οι περισσότεροι δεν ξεχωρίζουν για την ανοιχτή καρδιά, ούτε για το ανοιχτό μυαλό τους. Όλα τα “θεοκρατικά” ισλαμικά καθεστώτα, είναι τρομερές δικτατορίες, με πρώτη στη σειρά την αυτοαποκαλούμενη Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, δεύτερο μάλλον έρχεται το Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν, αλλά υπάρχει και συνέχεια.... Ένα από τα ζητήματα των ισλαμικών φασιστικών καθεστώτων είναι η επιβολή, με αστυνομικά μέσα και έντονη βαναυσότητα, της ενδυμασίας hijab στις γυναίκες. Η ενδυμασία hijab, υποτίθεται πως είναι σύμφωνη με τους κανόνες “σεμνότητας” που αξιώνει το Ισλάμ από τις γυναίκες, αλλά και από τους άνδρες. Κατά κανόνα, οι άνδρες εξαιρούνται από την εφαρμογή κανόνων σεμνότητας στις ενδυματολογικές επιλογές τους. Αυτό ισχύει στις πιο πολλές χώρες του κόσμου, με εξαίρεση εκεί, που η παραδοσιακή ενδυμασία των ανδρών είναι εξαιρετικά διαδεδομένη για πρακτικούς λόγους (λ.χ. αραβικές χώρες, Πακιστάν και Ινδία κ.ά.). Η επιβολή, ακόμα και με την πιο σκληρή αστυνομική βία, του hijab στις γυναίκες, είναι μια βαρβαρότητα, που υποκριτικά επικαλείται την “ευσέβεια”, ενώ προσφέρει εύφορο έδαφος ανάπτυξης της υποκρισίας.... Υπάρχει βέβαια και η επιβολή του hijab στις γυναίκες, μέσα από πιέσεις του κοινωνικού περίγυρου, κάτι που ισχύει σε πάρα πολλές περιπτώσεις στην Θράκη. Και στην περίπτωση αυτή υπάρχει βαρβαρότητα, αν και είναι πιο ήπια.... Η πρόσφατη δολοφονία της Mahsa Amini στο Ιράν, επειδή δεν φορούσε το hijab όπως απαιτεί η “ηθική” αστυνομία του κράτους των Μουλάδων, είναι η κορυφή του παγόβουνου ενός κράτους δολοφόνου, που υποτίθεται ότι λειτουργεί ως “ισλαμική δημοκρατία”....

Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, ένας Άγιος των καιρών μας...

Στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη διαβάζουμε τα εξής λόγια του Ιησού: “Ο άνεμος πνέει όπου θέλει· ακούς τη βοή του αλλά δεν ξέρεις από πού έρχεται και πού πηγαίνει· έτσι συμβαίνει και με καθέναν που γεννιέται από το Πνεύμα” (3:8). Πράγματι το Πνεύμα του Θεού, μοιάζει με τον άνεμο, που δεν γνωρίζει σύνορα και αγνοεί κάθε είδους περιορισμούς. Περιδιαβαίνει παντού στον Όμορφο Κόσμο του Θεού και πλημμυρίζει τα πάντα. Πολύ συχνά η παρουσία του Αγίου Πνεύματος γίνεται αισθητή ανάμεσα στους ανθρώπους, μέσω των Αγίων του Θεού, που μοιράζονται την καθημερινότητά τους μαζί μας. Δε νιώθω ικανός να γράψω για έναν Άγιο, που είχα την ευλογία να γνωρίσω και να μοιραστώ στιγμές της ζωής του. Από την άλλη, νιώθω πως έχω χρέος να γράψω για τον Άγιο που με συνάντησε.... Θέλω να γράψω για τον Χαζρέτ Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, τον τελευταίο Μουφτή της Κομοτηνής! Οι Άγιοι άνθρωποι του Θεού δεν είναι τέλειοι. Κουβαλούν αδυναμίες, που συχνά στο μυαλό πολλών ανθρώπων δεν ταιριάζουν με την εικόνα του αγίου που έχουν φυλακίσει στο νου τους. Μα οι άνθρωποι του Θεού, που πορεύονται τον βίο τους στη γη, φορώντας τον δερμάτινο χιτώνα τους, είναι όμοιοι με το γένος των θνητών απογόνων του Αδάμ και της Εύας κατά πάντα. Θλίβονται και οργίζονται, απογοητεύονται και πληγώνονται, χαίρονται και σπαρταρούν από τον έρωτα.... Σ’ εκείνο που διαφέρουν από μας τους πολλούς, είναι πως η καρδιά τους είναι αφημένη πέρα ως πέρα στον Θεό και η αγωνία τους είναι, πώς να κάνουν το θέλημα του Θεού. Όχι από φόβο για την κόλαση, ούτε από πόθο για τον παράδεισο. Αλλά γιατί, κάποια στιγμή, ο Ίδιος ο Θεός τους ψιθύρισε στην καρδιά ένα μυστικό, κι αυτοί, άνδρες, γυναίκες ακόμα και μικρά παιδιά, το άκουσαν και έγινε ο πιο πολύτιμος θησαυρός τους.... Μ’ αυτό το μυστικό που τους ψιθύρισε ο Κύριος του Σύμπαντος Κόσμου, μπήκαν σ’ ένα δρόμο μακρύ, συχνά δύσκολο, αλλά γεμάτο χαρές πανηγυριού για να γίνουν Φίλοι του Θεού. Η ύπαρξή τους φανερώνει το θεοειδές αρχέτυπο του Ινσάν-ι Κιαμήλ, δηλαδή του άρτιου, του ακέραιου, του σώου ανθρώπου! Του ανθρώπου, που οι πληγές από τα παθήματα και τις αστοχίες του έχουν γιάνει, τα αμαρτήματά του έχουν σβήσει.... Διαβάζοντας στο Κοράνιο δυο εδάφια, συχνά στοχάζομαι ως προς το νόημά τους: “Κάθε μέρα ο Αλλάχ φανερώνει κάτι καινούργιο” (Σούρα Αρ Ραχμάν 29)· “Αλλάχ! Δεν υπάρχει Θεός παρά Αυτός, ο Ζωντανός, ο Αιώνιος. Δεν τον πιάνει νύστα, ούτε Τον παίρνει ο ύπνος” (Σούρα Αλ Μπάρακα 255). Νιώθω, πως ο Θεός είναι πλάι μας, σε όλους τους ανθρώπους, δίκαιους και άδικους, με στοργή και φροντίδα. Σκέφτομαι, πως πράγματι ο Θεός, ανύστακτα περιβάλλει με το έλεός Του και την παραμικρή “γωνίτσα” του υπέροχου Σύμπαντός Του. Μα, έχοντας την ευλογία να γνωρίσω έναν Άγιο άνθρωπο, μαρτυρώ, πως τα παραπάνω αγιέτ (εδάφια) του Κορανίου, αληθεύουν με την παρουσία των Αγίων Του στις πιο ταπεινές στιγμές της ζωής μας.... Ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή γεννήθηκε, μεγάλωσε και έμαθε τα πρώτα γράμματα στο ορεινό κεφαλοχώρι των Πομάκων της Ξάνθης, στον Εχίνο, παλιότερα γνωστό ως Σαχίν. Πρώτος του δάσκαλος ήταν ο πατέρας του, ο Χαφούζ Ιντρίς Μέτσο. Μέσα σε δυο περίπου χρόνια απομνημόνευσε ολόκληρο το ιερό Κοράνι και του δόθηκε ο τίτλος του Χαφούζη. Στο χωριό δεν ασχολούνταν μονάχα με την μελέτη, μα δούλευε και στα καπνά της οικογένειας. Τα πρώτα θεολογικά γράμματα τα σπούδασε στον Μεντρεσέ του Εχίνου. Ο άνθρωπος που σημάδεψε την σκέψη και το ήθος του, υπήρξε ο Χαφούζ Αλή Ρεσάτ. Όταν ο Κεμάλ Ατατούρκ ανακήρυξε την Τουρκία κοσμικό κράτος και εναντιώθηκε στους οθωμανικούς θρησκευτικούς θεσμούς, δεν ήταν λίγοι οι πιστοί Μουσουλμάνοι, που ήρθαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στη Θράκη. Ανάμεσά τους ο Σεϊχουλισλάμης Μουσταφά Σαμπρή Εφέντης και ο Τσερκέζος λόγιος από την Σαμψούντα, Χαφούζ Αλή Ρεσάτ. Την δεκαετία του ’50 στον Εχίνο, ο Χαφούζ Αλή Ρεσάτ ίδρυσε ένα μεντρεσέ, γνωστό ως Medrese-yi Reşadiye. Ανάμεσα στους μαθητές του ήταν και ο Μέτσο Τζεμαλή. Όπως ομολογούσε ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, τον καιρό που ήταν μαθητής του Αλή Ρεσάτ, εξαιτίας της ανώριμης ηλικίας του, δεν μπορούσε να καταλάβει το πόσο σπουδαίος ήταν ο Δάσκαλός του. Με το πέρασμα των χρόνων και ιδίως, αφότου φόρεσε την μαύρη χέρκα (ράσο) και το σαρίκι του Μουφτή της Κομοτηνής, όλο και πιο συχνά έφερνε στο νου τον Άγιο Δάσκαλό του. Γιατί πράγματι, ο Χαφούζ Αλή Ρεσάτ ήταν ένας άγιος και σοφός άνθρωπος του Θεού. Η απαξίωση του Ισλάμ στην κεμαλική Τουρκία προκαλούσε πόνο και οργή στον Χαφούζ Αλή Ρεσάτ. Ήδη, είχαν αρχίσει να εμφανίζονται μερικοί ιμάμηδες στη Θράκη, που ήταν πρόθυμοι, να γίνουν όργανα του νέου τουρκικού καθεστώτος, έστω και αν αυτό θα αλλοίωνε το Ισλάμ. Θυμόταν λοιπόν ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή τον Δάσκαλό του, που έλεγε, πως “δεν πρόκειται να πάω ακόμα και την Τζουμάα (Παρασκευή, ημέρα σύναξης των Μουσουλμάνων ως κοινότητας πιστών στο τζαμί), σε τζαμί, αν ο ιμάμης, θα έχει το νου και την καρδιά στραμμένα στην Άγκυρα και όχι στη Μέκκα!” Στο τέλος της δεκαετίας του ’50 ο Μέτσο Τζεμαλή τέλειωσε τις πρώτες σπουδές και την μαθητεία του κοντά στον Χαφούζ Αλή Ρεσάτ, που είχε μεταφέρει τον μεντρεσέ του στην Κομοτηνή. Για δέκα περίπου χρόνια ασχολούνταν με τα καπνά στον Εχίνο, που ήταν η παραδοσιακή αγροτική απασχόληση της οικογένειας. Αυτή την περίοδο, γνώρισε την γυναίκα που παντρεύτηκε, την Χατιτζέ και εγκαταστάθηκε μόνιμα στα Αρριανά. Το 1966 δόθηκε μια υποτροφία από τον βασιλέα της Σαουδικής Αραβίας Φαϊζάλ στον Μέτσο Τζεμαλή και με την σύζυγό του εγκαταστάθηκαν στη Μεδίνα, για σπουδές στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της ιερής πόλης. Οι ανώτερες ισλαμικές θεολογικές και νομικές σπουδές διήρκεσαν δώδεκα χρόνια. Δίπλα του όλα αυτά τα χρόνια η Χατιτζέ. Μαζί απέκτησαν δύο θυγατέρες και ένα γιο, που δυστυχώς πέρασε στην άλλη ζωή νωρίς. Στην πολυκατοικία που έμενε η οικογένεια του Μέτσο Τζεμαλή στη Μεδίνα, υπήρχε ένας Αιγύπτιος θυρωρός. Σκούπιζε, καθάριζε και φρόντιζε την οικοδομή. Οι πιο πολλοί από τους ενοίκους τον προσπερνούσαν, θεωρώντάς τον έναν φτωχό άνθρωπο, που άφησε τη γη του και ξενιτεύτηκε για να τα βγάλει πέρα πιο εύκολα. Ο Τζεμαλή έδειχνε σεβασμό για τον θυρωρό κι ένα βράδυ, αποκάλυψε στο νεαρό φοιτητή από την Ελλάδα, πως η εγκατάστασή του στη Μεδίνα, ήταν υπακοή στο θέλημα του Αλλάχ και δεν έγινε απλά για ένα καλύτερο μεροκάματο. Επίτηδες είχε διαλέξει μια δουλειά, που αρκετοί θεωρούσαν παρακατιανή, για να κρύβει τον εαυτό του από τον κόσμο. Στη Σαουδική Αραβία επικρατούσε ως επίσημη ιδεολογία του κράτους, το μουσουλμανικό δόγμα των Ουαχάμπι. Σε πολλά πράγματα, οι Ουαχάμπι ουλεμάδες ήταν άκαμπτοι και αυστηροί. Αρνούνταν τον σεβασμό στα μνήματα των Αγίων ανθρώπων του Θεού και είχαν καταστρέψει το κοιμητήριο, όπου αναπαύονταν μέλη της Οικογένειας του Προφήτη. Γιορτές, όπως η ενθύμηση της γέννησης του Προφήτη, που σε άλλες μουσουλμανικές χώρες γιορτάζονταν, στη Σαουδική Αραβία ήταν απαγορευμένες. Οι Σούφι, οι άνθρωποι που είχαν ξεκινήσει το δρόμο για να συναντήσουν και να σμίξουν με τον Αλλάχ, υπήρχαν μονάχα μυστικά στην Σαουδική Αραβία. Ο θυρωρός της οικοδομής που έμενε ο Μέτσο Τζεμαλή ήταν ένας Σούφι. Το εκμυστηρεύτηκε στον Πομάκο από την Ελλάδα και του αποκάλυψε, πως η αποστολή της παρουσίας του στην ιερή πόλη του Προφήτη, ήταν να βοηθήσει να κρατηθεί αναμμένο το λυχνάρι για όσους έψαχναν να βρουν το μονοπάτι.... Ο Μέτσο Τζεμαλή αποφοίτησε το 1976 από το Πανεπιστήμιο της Μεδίνας και επέστρεψε στην Ελλάδα το 1978. Περιόδευε στα ιερά τεμένη του νομού Ροδόπης, κηρύττοντας τον Λόγο του Θεού. Το 1985 διορίστηκε Τοποτηρητής Μουφτής της Κομοτηνής. Ο διορισμός του στην Μουφτεία το 1985 δεν ήταν μια αυθαίρετη απόφαση της Αθήνας. Τον είχαν προτείνει για την θέση αυτή εξέχοντα μέλη της Μειονότητας. Αξίζει να αναφέρουμε τον πρώην βουλευτή Ροδόπης και πρόεδρο της Διαχειριστικής Επιτροπής Μουσουλμανικής Περιουσίας Κομοτηνής Γιασάρ Μεχμέτογλου, τον βουλευτή Ροδόπης Μεχμέτ Μουφτήογλου, τον βουλευτή Ξάνθης Αχμέτ Φαΐκογλου και δέκα τέσσερις (14) Θεολόγους και Ιεροκήρυκες. Αργότερα, με την απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων Α3/19/30-3-1990 (ΦΕΚ Γ΄ 61), διορίστηκε Μουφτής Κομοτηνής. Η ανάληψη των καθηκόντων του Μουφτή δεν ήταν εύκολη. Κύκλοι της Μουσουλμανικής Μειονότητας, που μάλλον καθοδηγούνταν από το Τουρκικό Προξενείο της Κομοτηνής και επιδίωκαν να μετατρέψουν την θέση του Μουφτή σε εργαλείο αντιπαράθεσης με τις επιλογές του ελληνικού κράτους, προσπάθησαν να εκφράσουν δυναμικά την αντίθεσή τους στην επιλογή του κράτους. Εκείνη τη δύσκολη στιγμή, ένας πεχλιβάνης από το Μεγάλο Δέρειο του Έβρου, ο μακαριστός Μεχμέτ Μποσταντζή, μαζί και με άλλους συναθλητές του, κατέβηκαν στην Κομοτηνή και στάθηκαν δίπλα στο νέο Μουφτή, στον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή. Οι παραδοσιακοί παλαιστές, οι πεχλιβάνηδες, στην Θράκη, ελληνική και τουρκική, αλλά και σε περιοχές της Μακεδονίας, που γίνονται παραδοσιακοί αγώνες πάλης σε διάφορες ευκαιρίες, θεωρούνται, κάτι σαν λαϊκοί ήρωες. Τα πρώτα χρόνια, η παρουσία του Μέτσο Τζεμαλή στην Μουφτεία ήταν μια καθημερινή δοκιμασία. Δεχόταν απειλές για τη ζωή του ιδίου και της οικογένειάς του. Είχε εξαπολυθεί από το “βαθύ τουρκικό κράτος” μια τρομοκρατία στην κοινότητα των Μουσουλμάνων της Ροδόπης. Ακόμα και φίλοι του, δεν τολμούσαν να τον χαιρετήσουν δημόσια. Κάθε τόσο κυκλοφορούσαν απειλές για εισβολή στην Μουφτεία, για την βίαιη αποπομπή του. Άλλοτε πάλι, διαδίδονταν φήμες, ότι θα έρθουν εκτελεστές της οργάνωσης των Γκρίζων Λύκων από την Τουρκία για να τον δολοφονήσουν. Αρκετές φορές, είτε όταν ξεκινούσε από τα Αρριανά για την Κομοτηνή, είτε στην επιστροφή του, άλλαζε το δρομολόγιο της διαδρομής. Υπήρξαν βράδια που απέφυγε να επιστρέψει στο σπίτι του και διανυκτέρευε στο σπίτι του μακαριστού πολιτευτή Χαλήλ Γιασάρ, στον συνοικισμό Καλκάντζα (Ήφαιστος) της Κομοτηνής. Εκείνες τις νύχτες, ο χρόνος περνούσε με ατέλειωτες συζητήσεις ανάμεσα στους δύο άνδρες και σε άλλους, που τύχαινε να βρίσκονται. Eπί δύο περίπου χρόνια, από τον διορισμό του στη θέση του Μουφτή, ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, συνοδευόταν από περιπολικό της Αστυνομίας, κατά την μετάβασή του από τα Αρριανά στην έδρα της Μουφτείας! Ο Ρομ στην καταγωγή, Χαλήλ Γιασάρ υπήρξε μια σπουδαία προσωπικότητα της Θράκης. Την περίοδο που ο τουρκικός εθνικισμός μεταξύ μειονοτικών Ελλήνων πολιτών, όλο και αυξανόταν, με την δραστηριότητα του ανεξάρτητου βουλευτή Αχμέτ Σαδίκ, ο Χαλήλ Γιασάρ αγωνιζόταν ενάντια στο φαινόμενο, που δίχαζε τους Θρακιώτες Μουσουλμάνους. Κάποια στιγμή στην προσωπική ζωή του, ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, ένιωσε την πίκρα της βαθειάς απώλειας. Η λατρεμένη και ευλογημένη σύζυγός του Χατιτζέ, πέρασε στην παρουσία του Αλλάχ. Ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, ενόσω ήταν Μουφτής Κομοτηνής και δεχόταν έντονο πόλεμο, ο ίδιος, ποτέ δεν είχε χρησιμοποιήσει υβριστικούς ή απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς, ακόμα και για τους πιο “επιφανείς” από τους πολέμιούς του. Έδειχνε απίστευτη αντοχή, όχι μόνο απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα, αλλά και στην ελληνική αθλιότητα. Πολλές κυβερνήσεις και υπουργοί από την Αθήνα, του φέρθηκαν με απαξιωτικό τρόπο, ενώ δεν έλειψαν κι εκείνοι, που προσπαθώντας να τον «υποτάξουν», τον απειλούσαν συνεχώς ότι, μετά από πιέσεις της Τουρκίας, θα τον καθαιρέσουν και θα προκηρύξουν εκλογές για ανάδειξη Μουφτή! Δεν ήταν λίγοι οι Χριστιανοί τοπικοί πολιτικοί, στο χώρο της Αυτοδιοίκησης, που στις θρησκευτικές μουσουλμανικές γιορτές, επισκέπτονταν τον Τούρκο Γενικό Πρόξενο Κομοτηνής για να του ευχηθούν, αγνοώντας με αμέτρητη αμετροέπεια τον φυσικό θρησκευτικό ηγέτη της Μουσουλμανικής Θρησκευτικής Κοινότητας, τον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή. Ελάχιστοι ήταν εκείνοι, που μπορούσαν να κατανοήσουν το μαρτύριο, αλλά και την ανυπέρβλητη υπομονή του Αγίου Ανθρώπου του Θεού. Χειρισμοί του ελληνικού κράτους, εντελώς άστοχοι και συχνά ιδιοτελείς, διαφόρων παραγόντων, είχαν αποδυναμώσει τον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, από τον διοικητικό έλεγχο αρκετών τζαμιών. Οι ιμάμηδες αυτών των τζαμιών, προσχωρούσαν στη δικαιοδοσία του λεγόμενου εκλεγμένου Μουφτή, του Ιμπραήμ Σερήφ. Πάντως, είναι χαρακτηριστικό, ότι ακόμα και αυτοί οι ιμάμηδες, δεν έπαυσαν να δείχνουν βαθύ σεβασμό στο πρόσωπο του Μέτσο Τζεμαλή. Δεν έλειψαν κι εκείνοι, που ζητούσαν παρακλητικά από τον Χαφούζ Τζεμαλή, να δείξει κατανόηση για την επιλογή τους... Στην περιφέρεια της Μουφτείας Κομοτηνής, οι νόμιμοι θρησκευτικοί γάμοι Μουσουλμάνων, ενόσω ήταν Μουφτής ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, δεν φυλλορροούσαν, όπως συνέβαινε στην περιφέρεια της Μουφτείας Ξάνθης. Ιμάμηδες που ακολουθούσαν τον Ιμπραήμ Σερήφ έσπευδαν στην Μουφτεία και ζητούσαν την έκδοση άδειας γάμων, που θα τελούσαν. Ο Μέτσο Τζεμαλή, ως Μουφτής, με πολλή υπομονή, αντέστρεψε στην περιφέρεια της Μουφτείας Κομοτηνής το αρνητικό κλίμα. Στη συνείδηση της τεράστιας πλειοψηφίας των Μουσουλμάνων όλης της Θράκης, ήταν ο αδιαμφισβήτητος θρησκευτικός ηγέτης. Το κύρος του Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή αναγνωριζόταν επί σειρά ετών και από στελέχη κυβερνήσεων της Αθήνας. Υπήρξαν περισσότερες από μια περιπτώσεις, που η Αθήνα, δεν προχώρησε στην επικύρωση νομοσχεδίων, που αφορούσαν τη Μουσουλμανική Θρησκευτική Κοινότητα της Θράκης, διότι ο Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο είχε εκφράσει, χωρίς τυμπανοκρουσίες, την αντίθεσή του προς τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς! Όπως ο Δάσκαλός του, ο Χαφούζ Αλή Ρεσάτ, έτσι και ο Χαφούζ Τζεμαλή, ιδίως όταν ανέλαβε τις ευθύνες του, ως Μουφτής Κομοτηνής, υπήρξε αντίθετος στην βλάσφημη εργαλειοποίηση της θρησκείας του Ισλάμ για την εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων, από οπουδήποτε και αν προέρχονταν. Πίστευε πολύ βαθειά στην οικουμενικότητα του Ισλάμ και στην παγκοσμιότητα του ιερού Κορανίου, που καταλύει τις διακρίσεις μεταξύ των ανθρώπων εξαιτίας καταγωγής, πίστης, γλώσσας. Η Παράδοση (Σούννα), που άφησε ως πολύτιμη κληρονομιά στην ανθρωπότητα ο Προφήτης Μωάμεθ, είθε να τον σκεπάζουν οι ευλογίες και η ειρήνη του Αλλάχ, επιβεβαίωσαν με ακρίβεια, όσα υπάρχουν θησαυρισμένα στο Κοράνιο, κατά των κάθε λογής διακρίσεων. Αυτό ακριβώς υποστήριζε ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή και για τούτο αντιμαχόταν τις επιλογές της Τουρκίας, που αρκετά χρόνια στη Θράκη, χρησιμοποιεί την θρησκεία ως όχημα αλλοίωσης των συνειδήσεων των Μουσουλμάνων, χάριν των στόχων του τουρκικού εθνικισμού στην περιοχή. Επειδή το Ισλάμ είναι η θρησκεία του Θεού που αντιμάχεται τις διακρίσεις και τον διχασμό των ανθρώπων, ο Μέτσο Τζεμαλή ως Μουφτής, με πράξεις, που συχνά δεν γίνονταν γνωστές, ενεργούσε υπέρ της ενότητας όλων των Μουσουλμάνων στην περιφέρεια της Μουφτείας Κομοτηνής. Είναι γνωστό δυστυχώς, ότι το ελληνικό κράτος επί χρόνια, αρνούνταν να χορηγεί οικοδομικές άδειες, ακόμα και για την ανάπλαση τζαμιών, που κόντευε να τα γκρεμίσει ο χρόνος ή για την ανέγερση μιναρέδων. Συχνά, η άρνηση του κράτους για να συντηρηθούν παλιά τζαμιά σε χωριά ή να χτιστούν μιναρέδες, οφείλονταν σε παρεμβάσεις φανατικών Μητροπολιτών! Είναι γνωστά σε όλη τη Θράκη τα μεβλούτ που τελούνται στα χωριά Φιλύρρα (Μπουγιούκ Σικερλή) και Δοκός (Τομπρούκ κιοΐ). Ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή είχε καταφέρει, σχεδόν στα πρώτα χρόνια της θητείας του ως Μουφτής, παρακάμπτοντας τις απαγορεύσεις, να γίνουν εργασίες ανάπλασης του τεμένους της Φιλύρρας. Η επιτροπή που ήταν υπεύθυνη για την τέλεση του μεβλούτ, αποφάσισε για να τον ευχαριστήσουν, να είναι επίσημος προσκεκλημένος. Ήταν γνωστό, ότι στην Φιλύρρα υπήρχαν ακόλουθοι του Ιμπραήμ Σερήφ. Έτσι ο Χαφούζ Τζεμαλή, για να μην δημιουργηθούν προβλήματα διχασμού μεταξύ των Μουσουλμάνων, που θα λάμβαναν μέρος στο μεβλούτ, ευχαρίστησε την επιτροπή για την τιμητική πρόσκληση που του έκαναν, αλλά αρνήθηκε να είναι παρών στην τελετή. Μάλιστα, είχε πει τα εξής στα μέλη της επιτροπής: Από εδώ που βρίσκομαι, με τις προσευχές μου, θα είμαι κοντά σας κατά το μεβλούτ, αλλά δεν θα έρθω, για να μην υπάρξει διχασμός. Εκείνο που χρειαζόμαστε οι Μουσουλμάνοι είναι ενότητα.... Ο Μέτσο Τζεμαλή αγωνιζόταν για την ενότητα των Μουσουλμάνων της περιφέρειας της Μουφτείας Κομοτηνής, κλείνοντας στις προσευχές του, ακόμα κι εκείνους, που τον αγνοούσαν και αναγνώριζαν σαν Μουφτή Κομοτηνής τον Ιμπραήμ Σερήφ, ακόμα και αν μιλούσαν υποτιμητικά σε βάρος του! Μια μέρα επισκέφθηκε απροειδοποίητα την Μουφτεία ένας στρατηγός και ζήτησε να δει τον Μουφτή. Δεν χρειάστηκε να περιμένει πολύ και ο Χαφούζ Τζεμαλή τον δέχτηκε εγκάρδια στο γραφείο του. Παρακάλεσε τον Χαφούζη, έτσι αποκαλούσαν όσοι γνώριζαν τον πάντοτε χαμογελαστό κλητήρα της Μουφτείας, να τους φέρει καφέ, που ήξερε καλά την τέχνη του ψησίματός του. Αφού ο στρατηγός και ο Μουφτής απόσωσαν τον καφέ τους, ο φιλοξενούμενος άνοιξε την καρδιά του. ‘Μουφτή μου, είναι κάτι που χρόνια τώρα, από τα νιάτα μου, είναι μεγάλο βάρος στην ψυχή μου. Με το που βρέθηκα στα μέρη σας, πήρα την απόφαση νά ’ρθω να σας συναντήσω και να σας εξομολογηθώ τον καημό που με βαραίνει. Σοφολογιότατε, ήσασταν μικρό παιδί στη διάρκεια του Εμφυλίου, αλλά δεν μπορεί να μην θυμάστε τους τρεις συγχωριανούς σας, που βρέθηκαν σκοτωμένοι, λίγο παραέξω από τον Εχίνο σε κάποιο ρέμα. Ο Μουφτής συγκατένευσε με ένα νεύμα. Ο στρατηγός συνέχισε. Ήταν τρία παλικάρια, που νύχτα τους πήραν μακριά από τα σπίτια τους και τους δολοφόνησαν. Στο χωριό και σ’ όλη την ορεινή Ξάνθη διαδόθηκε αμέσως, πως οι τρεις νεκροί ήταν θύματα των κομμουνιστών. Η αλήθεια ήταν εντελώς διαφορετική. Ήμουν νεαρός υπαξιωματικός του εθνικού στρατού. Και βρισκόμουν στο μέρος που δολοφονήθηκαν από μας, από τον εθνικό στρατό οι άμοιροι τρεις Εχινιώτες. Μας δόθηκε η εντολή από τους ανωτέρους μας να διαπράξουμε τούτο το έγκλημα, για να κάνουμε τους Πομάκους να μισήσουν τους αντάρτες!’ Ο στρατηγός σιώπησε και ευθύς σηκώθηκε. Φίλησε το χέρι του Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή και του είπε φεύγοντας: ‘Μουφτή μου, ευχαριστώ που με άκουσες. Κάνε σε παρακαλώ μια προσευχή, μήπως ειρηνεύσει η ψυχή μου...’. Ο Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο, υπήρξε μύστης του μπάτιν (στην ερμηνευτική του Κορανίου, μπάτιν είναι το κεκρυμμένο, που μόνον εκείνοι και εκείνες που έχουν το χάρισμα της θείας γνώσης, μπορεί να το κατανοήσουν), όπως και γνώστης του ζάχιρ (ζάχιρ είναι το φανερό που είναι προσιτό στην κατανόηση όλων), που κοσμούν τις σούρες του Κορανίου. Ο Χαφούζ Τζεμαλή δεν γνώριζε μόνο τους τύπους και τις προσιτές στους πάντες παραδόσεις που συγκροτούν το κέλυφος της θρησκείας του Ισλάμ, ήταν ο μύστης και των κεκρυμμένων του εσώτατου Ισλάμ. Ο Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο, υπήρξε ψυχαγωγός πολλών αναζητητών της Οδού της πραγμάτωσης του γνώθι σαυτόν και της ολοκλήρωσης του ανθρώπινου προσώπου, με στόχο να αγγίξει το θεοειδές αρχέτυπο του Ινσάν-ι Κιαμήλ (Insan i Kâmil)! Για τούτο, αξιώθηκε να περιβάλλεται από μαθητές και μαθήτριες, Μουσουλμάνους και Χριστιανούς, που τους αγκάλιαζε με την ίδια τρυφερότητα της στοργής και της σοφίας του. Ο Χαζρέτ Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή ήταν ένας Σούφι Δάσκαλος του Ισλάμ για τον 21ο αιώνα! Η Τουρκία, μέχρι τη στιγμή που πέρασε στην παρουσία του Αγαπημένου του, επέμενε να αμφισβητεί τον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή. Ήταν πρόσωπο, persona non grata και του απαγορευόταν να εισέλθει στην τουρκική επικράτεια. Ο ακροδεξιός και εθνικιστής βουλευτής Αχμέτ Σαδίκ (1947-1995), απειλούσε ότι θα εξολοθρεύσει τον Χαφούζ Τζεμαλή! Οι εθνικιστές Τούρκοι ανάμεσα στην Μειονότητα, τον αποκαλούσαν προδότη του τουρκικού έθνους! Αναφέρομαι στον Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο, στον Μουφτή Κομοτηνής, ως χαζρέτ 1, γιατί πράγματι υπήρξε ένας άγιος και σοφός άνθρωπος του Θεού. Τον διέκρινε μια θαυμαστή ευρυχωρία πίστεως, σημείο, ότι η ύπαρξή του ήταν αφημένη στην Πνοή του Αγίου Πνεύματος (ar’ ruhu’l qudus). Είχα την πολύτιμη ευκαιρία να γνωρίσω τον Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή και να συνδεθώ πνευματικά μαζί του, επί πολλά χρόνια. Με αφορμή το πρόσωπο του σεβάσμιου Μουφτή Κομοτηνής επιτρέψτε μου να καταθέσω τα εξής, ως προσωπική μαρτυρία μου: Ο Θεός δεν ξεχωρίζει τους ανθρώπους του, όπως συνήθως κάνουμε εμείς, οι κοινοί θνητοί, ανάλογα με την ετικέτα της θρησκείας, του έθνους ή της καταγωγής, που τους αποδίδεται. Ο Θεός, γνωρίζει εκείνους που τον αγαπούν, τους δικαίους ενώπιόν Του και αγνοεί τις ιδιότητες που προσθέτουν οι άνθρωποι για να τους ξεχωρίσουν. Ο Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο είναι ένας αληθινός Άγιος και όπως συμβαίνει με τους αγίους του Θεού, μετά την αναχώρησή τους από τον κόσμο των φαινομένων, καθώς δεν υφίστανται πλέον τους περιορισμούς του σώματος, ενδυναμώνονται με απροσδιόριστη σε μέγεθος και αγαθότητα δύναμη. Η αποκλειστικά πνευματική τους υπόσταση, είναι πλέον πλήρης χάριτος! Το πνεύμα του Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή έχει αποδεσμευθεί από τους εγκόσμιους περιορισμούς και έχει μεταμορφωθεί σε μπάρακα, σε ένθεο δώρο και ευλογία! Εκείνο που με λυπεί, καθώς γράφω αυτές τις σειρές, ως ελάχιστο μνημόσυνο για τον Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο, είναι ότι υπήρξαν αξιωματούχοι του κράτους, που ενώ τους δόθηκε η ευκαιρία να γευθούν ευλογίες από την επαφή τους με τον Μουφτή Κομοτηνής, απέδειξαν πως ήταν εντελώς ανώριμοι για κάτι τέτοιο. Απεναντίας, με την αμετροέπεια που τους διακρίνει, αποκάλυψαν την μωρία τους, λόγω της νομής της εξουσίας, και κατέδειξαν πως το κράτος, δεν διαθέτει ηθική, ούτε γνωρίζει να τιμά ανθρώπους που το αξίζουν. Η νομοθεσία του ελληνικού κράτους, από το 1991 και μετά (Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 24/12/1990, που κυρώθηκε με το νόμο 1920/1991), αναγνωρίζει τον Μουφτή ως ανώτερο δημόσιο υπάλληλο, κάτι που είναι απαράδεκτο. Ο Μουφτής έπρεπε να αναγνωρίζεται ως δημόσιος λειτουργός, όπως οι επίσκοποι και οι υπόλοιποι κληρικοί της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Παρόλα αυτά, το κύρος του Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή αποτελούσε κατά κανόνα, “ηθικό” ανάχωμα σε αυθαίρετες ενέργειες, τόσο σε βάρος του ίδιου, όσο και γενικότερα σε βάρος της Μουσουλμανικής Θρησκευτικής Κοινότητας. Αφότου ανέλαβε Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων ο Κώστας Γαβρόγλου, της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, το τοπίο άλλαξε αρνητικά. Η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων, με επικεφαλής τον Γιώργο Καλαντζή, επανειλημμένα έστελνε “αγενέστατα” έγγραφα προς τον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή. Τα έγγραφα της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων, καλούσαν τον Μουφτή να πειθαρχήσει σε εντολές της Αθήνας και του υπενθύμιζαν την ιδιότητά του ως δημοσίου υπαλλήλου και τις πειθαρχικές ευθύνες του σε περίπτωση απειθαρχίας! Η θητεία του Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή ως Μουφτή Κομοτηνής, έληγε, σύμφωνα με Κανονιστική Πράξη του Προέδρου της Δημοκρατίας της 17/12/2010 (ΑΔΑ: 4ΙΙ19-27), τον Δεκέμβριο του 2020 (ΦΕΚ Υ.Ο.Δ.Δ. 407). Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, με άρθρο που είχε εισαγάγει εμβόλιμα σε νόμο για το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο “και άλλες διατάξεις” (άρθρο 48 νόμος 4559/2018), αποφάσισε να απολύσει τους Μουφτήδες Κομοτηνής και Ξάνθης. Με τον παραπάνω νόμο, εφευρέθηκε η όψιμη αιτιολογία, ότι ο Μουφτής Κομοτηνής Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή και ο Μουφτής Ξάνθης Μεμέτ Εμίν Σινίκογλου, είχαν υπερβεί το 67ο έτος της ηλικίας τους. Για πρώτη φορά τέθηκε όριο ηλικίας για τους Μουφτήδες στην Ελλάδα, εξομοιώνοντάς τους, από πλευράς ηλικίας σε σχέση με την παροχή των υπηρεσιών τους, με τους ανώτερους και ανώτατους δικαστές, με τους ακαδημαϊκούς δασκάλους, με τους γιατρούς του ΕΣΥ, μολονότι οι Μουφτήδες, είναι θρησκευτικοί λειτουργοί του σουννιτικού Ισλάμ. Μάλιστα, αν ληφθεί υπόψη, ότι οι απλοί παπάδες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, παραμένουν αμετακίνητοι στις θέσεις τους χωρίς όριο ηλικίας (άρθρο 14 Κανονισμού της Εκκλησίας της Ελλάδος αρ. 230/2012 ΦΕΚ Α΄73 “Περί Εφημερίων και Διακόνων), γίνεται ολοφάνερη η πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης το 2018, να απαλλαγεί κυρίως από τον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, που ουδέποτε υπήρξε δουλικός απέναντι, ιδίως, στον Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων! Λίγο καιρό πριν εγκαταλείψει τα εγκόσμια ο Χαζρέτ Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, εκμυστηρεύτηκε κάποιες σκέψεις του, μπροστά στον καλό του φίλο Γιατρό Ιμπράμ Ονσούνογλου, που κατέγραψε ο Μουσταφά Τσολάκ Αλή: “Εμένα πολύ με δυσφήμισαν. Δεν έδωσα σημασία. Το μόνο που μ’ ενόχλησε ήταν όταν ο Μουσταφά Μπατζακσίζ, όταν αναφερόταν για μένα έγραφε τ’ όνομά μου ως ‘Μήτσο’. Αυτό με πλήγωσε. Πριν πεθάνει, μου έστειλε έναν κοινό μας γνωστό, που μου είπε πως ζητά να τον συγχωρέσω. Είπα: Εγώ να τον συγχωρέσω, αλλά τι θα πει αυτό, ο Αλλάχ θα συγχωρέσει έναν άνθρωπο που συκοφαντεί έναν πιστό, που δηλώνει Μουσουλμάνος, αποκαλώντας τον ‘Μήτσο’ λες και έγινε χριστιανός;... Εγώ 32 χρόνια υπηρέτησα τη μειονότητα και το Ισλάμ. Μέσα σ’ αυτά τα χρόνια δε χάθηκε σπιθαμή βακουφικής γης. Μια μέρα ήρθε ένας υπεύθυνος. ‘Σοφολογιότατε’ μου είπε, ‘θέλουμε μια υπογραφή σας, που να δηλώνετε πως το τάδε βακουφικό ακίνητο, μας το παραχωρείτε. Κι εμείς θα σας παραχωρήσουμε αντίστοιχο χώρο στον Σώστη και θα τελειώσουμε την ανταλλαγή. Και για τη βοήθειά σας θα σας δώσουμε κι εσάς 4 εκατομμύρια δραχμές’. ‘Να το συζητήσω με το δικηγόρο μου και θα σας ενημερώσω’ είπα. Γύρισα στη Μουφτεία, κάλεσα τον δικηγόρο Χασάν Ιμάμογλου. Του είπα: ‘Πάνε πες τους πως όσο καιρό θα κάθεται στο πόστο του Μουφτή ο Χαφούζ Τζεμαλί, δε θα πάρετε σπιθαμή βακουφικής γης’. Πήγε ο Χασάν και τους το είπε. Και πρόσθεσε: ‘Γι’ αυτό το θέμα δε χρειαζόταν να ενοχλήσετε τον Μουφτή. Αν ρωτάγατε εμένα, θα σας έλεγα την απάντηση που θα δώσει’. Προσωπικά είμαι κατά, του να μένει ο Μουφτής στη θέση του εφόρου ζωής”. Ο Μουσταφά Τσολάκ Αλή ρώτησε: Νομίζω και εσάς η αντίστασή σας δεν είναι για την συνταξιοδότηση σας, αλλά για τον τρόπο που έγινε. Αν σας έλεγαν σας συνταξιοδοτούμε λόγω ηλικίας, πείτε μας 3 ονόματα που μετά από σας μπορούν να συνεχίσουν άξια αυτή τη δουλειά, να διαλέξουμε έναν απ’ αυτούς, ποια θα ήταν η στάση σας; “Έτσι ακριβώς όπως τα λες. Μπορούσε να γίνει ανταλλαγή απόψεων. Εγώ μπορούσα να δώσω κάποια ονόματα -που δε θέλω να τα πω εδώ-,που μετά από μένα μπορούν να συνεχίσουν άξια τη δουλειά αυτή και να υπηρετούν το Ισλάμ. Αλλά εδώ έγινε πραξικόπημα. Και όχι πραξικόπημα σε μένα, αλλά στη Μουφτεία”. Τα ξημερώματα της Τζουμάα (Παρασκευής), της 23ης του μηνός Ραμπί’αλ Θάνι του έτους 1441 από Εγίρας, (20/12/2019), πέρασε στην παρουσία του Αγαπημένου του, ο Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο. Επί τριάντα τρία χρόνια διακόνησε την Μουφτεία Κομοτηνής και τους Μουσουλμάνους της περιοχής. Αναγνωρίσθηκε ως σημαντικός Ουλεμά από ισλαμικές χώρες και του αποδόθηκαν εξαιρετικές τιμές. Υπήρξε ο τελευταίος Μουφτής Κομοτηνής, ως το θέρος του 2018 που απολύθηκε από την θέση του, με απόφαση της τότε κυβέρνησης της Ελλάδος…. Γιώργος Δούδος, Νομικός 13/09/2022

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΤΗΝ ΕΚΛΟΓΗ ΜΟΥΦΤΗ ΣΤΗΝ ΞΑΝΘΗ. ΓΙΑ ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΠΟΥ ΚΑΠΟΙΟΙ ΘΈΛΟΥΝ ΝΑ ΜΕΝΟΥΝ ΞΕΧΑΣΜΕΝΑ

ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣ ΝΟΜΙΚΟΣ Οι Μουσουλμάνοι της περιοχής Ξάνθης, που αγνοούν τον διορισμένο από τοΥπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων Τοποτηρητή Μουφτή Ξάνθης, με έδρα στην οδό Κλεμανσώ 15, εξέλεξαν Μουφτή Ξάνθης, με ψηφοφορία με ανάταση του χεριού στα τεμένη της περιοχής, προχθές 9 Σεπτεμβρίου, τον Σοφολογιότατο Μουσταφά Τράμπα. Εύχομαι ο νέος εκλεγμένος Μουφτής να εργασθεί πρώτιστα υπέρ της ενότητας των Μουσουλμάνων της περιφέρειάς του, γιατί όπως καλύτερα γνωρίζει, το Ισλάμ κηρύσσει την ενότητα όλων των ανθρώπων, ως αδιαμφισβήτητης αντανάκλασης του tawhid, καταργεί τις κάθε λογής διαφορές, λόγω φυλής ή έθνους, γλώσσας και κουλτούρας. Υπήρξαν φωνές χλεύης για τον τρόπο εκλογής του Μουφτή, αμφισβητώντας το κύρος μιας ψηφοφορίας δι’ ανατάσεως της χειρός. Επιτρέψτε μου μια σύντομη αναφορά στην ιστορία της ψηφοφορίας: Ο τρόπος της ψηφοφορίας ανέκαθεν ήταν ποικίλος, μεταξύ των διαφόρων λαών και ανάλογα με τις εποχές. Στην αρχαία Ελλάδα, και συγκεκριμένα στην ομηρική εποχή, αναφέρονται ψηφοφορίες που γίνονταν φανερά δια βοής, από συγκεντρωμένους για τον σκοπό αυτό, βασιλείς, απλούς πολίτες, ακόμη και στρατιώτες. Στην αρχαία Σπάρτη, η ψηφοφορία γινόταν φανερά δια βοής. Αντίθετα στην αρχαία Αθήνα, που εφάρμοζε την δημοκρατία, των Αθηναίων πολιτών, η ψηφοφορία γινόταν άλλοτε φανερή, διά της ανάτασης του χεριού και άλλοτε μυστική. Η φανερή ψηφοφορία ήταν ο πιο συνηθισμένος τρόπος ψηφοφορίας. Στη νεότερη εποχή έχουμε και τα δύο είδη ψηφοφορίας, την φανερή, που γίνεται με ανάταση του χεριού, και την μυστική που γίνεται πλέον με ψηφοδέλτια. Άραγε οι Ξανθιώτες Μουσουλμάνοι, που δεκαετίες τώρα δεν αναγνωρίζουν τον κρατικό Μουφτή, έχουν ενεργήσει αυθαίρετα, σηκώνοντας “ανταρσία” κατά του ελληνικού κράτους ή τα πράγματα είναι κάπως αλλιώτικα; Κατ’ αρχάς, επειδή αναφερόμαστε σε ένα ζήτημα που αφορά την Μουσουλμανική Θρησκευτική Κοινότητα, νομίζω πως είναι ενδιαφέρον να αναφέρω ένα χαντίθ (Χαντίθ είναι συλλογές λόγων και συμπεριφοράς του Προφήτη Μωάμεθ, που έχουν διασωθεί): Το Ισλάμ ενθαρρύνει τους Μουσουλμάνους να υποστηρίζουν τη δικαιοσύνη και την ισότητα και να αντιστέκονται στην καταπίεση και την αδικία. Έτσι, το να λες την αλήθεια, μπροστά σε έναν άδικο άρχοντα, είναι μια εξαιρετική πράξη της Τζιχάντ. Το Ισλάμ τιμά ιδιαίτερα ένα άτομο που αντιμετωπίζει την αυθαιρεσία του κράτους, γνωρίζοντας ότι μπορεί ακόμα και να χάσει τη ζωή του. “Ο Αμπού Ζάιντ είπε, ‘Ο Αγγελιαφόρος του Αλλάχ, ειρήνη και ευλογίες του Θεού επάνω του, έχει πει: «Η πιο έξοχη Τζιχάντ είναι η υπεράσπιση της αλήθειας, μπροστά σε έναν άδικο κυβερνήτη»’” Συλλογή Χαντίθ Tirmidhi-Mishkat 17). Το τζιχάντ δεν παραπέμπει, όπως εσφαλμένα το αντιλαμβάνονται πολλοί, στην άσκηση υλικής βίας κατά των αντιπάλων. Κατά κύριο λόγο είναι αγώνας αντιμετώπισης των αρνητικών στοιχείων στον άνθρωπο και επιπλέον αγώνας, κατά της αδικίας και των έκνομων ενεργειών της εξουσίας. Η αμφισβήτηση εκ μέρους Μουσουλμάνων Ελλήνων πολιτών επιλογών του κράτους, που είτε υποδηλώνουν σκόπιμη, μη εφαρμογή νόμων του κράτους, με αρνητικές και μεροληπτικές συνέπειες σε βάρος της Μουσουλμανικής Κοινότητας, είτε σαφώς υποδηλώνουν υποτίμηση της Μουσουλμανικής Κοινότητας, με την έννοια, ότι κρατικές αρχές λαμβάνουν μέτρα που αντιτίθενται σε αρχές του Ισλάμ, είναι μια θεμιτή πολιτική πρωτοβουλία. Η πολιτική ανυπακοή είναι ένας νόμιμος ειρηνικός τρόπος αμφισβήτησης των καταχρήσεων της εξουσίας του κράτους. Το άρθρο 25 εδάφιο 3 του Συντάγματος, δεν επιτρέπει την καταχρηστική άσκηση δικαιώματος, κυρίως όσον αφορά τις δράσεις της δημόσιας διοίκησης. Τέλος, είναι ανάγκη, οι δημόσιες αρχές να λαμβάνουν σοβαρά υπόψη το άρθρο 120 παράγραφος 2 του Συντάγματος, που προβλέπει ότι: O σεβασμός στο Σύνταγμα και τους νόμους που συμφωνούν με αυτό και η αφοσίωση στην Πατρίδα και τη Δημοκρατία αποτελούν θεμελιώδη υποχρέωση όλων των Ελλήνων. Το ελληνικό κράτος είχε ψηφίσει το νόμο 2345/1920 “περί προσωρινού αρχιμουφτή και μουφτήδων των εν τω Κράτει Μουσουλμάνων κ.λπ.” (ΦΕΚ τεύχος Α΄ 148/3 Ιουλίου 1920). Πρόκειται για ένα νόμο, που ενώ εξ αρχής ανέφερε ότι ρυθμίζει προσωρινά, θέματα που αφορούν τους Μουσουλμάνους της Ελλάδος, αποδείχθηκε ένας από τους μακροβιότερους νόμους του κράτους. Οι ρυθμίσεις του παραπάνω νόμου καταργήθηκαν το 1991! Στο άρθρο 6 του νόμου αυτού προβλέπεται, ότι οι Μουφτήδες εκλέγονται (παράγραφος 1) από τους Μουσουλμάνους πολίτες, που είναι γραμμένοι στους εκλογικούς καταλόγους και ψηφίζουν στις βουλευτικές εκλογές της περιφέρειας, όπου θα γίνει εκλογή Μουφτή (παράγραφος 4). Είναι αλήθεια, ότι η διάταξη του παραπάνω νόμου ως προς την ανάδειξη του μουφτή με εκλογές, ποτέ δεν εφαρμόστηκε από το κράτος στην διάρκεια των 71 χρόνων που ίσχυε ο νόμος 2345/1920. Δεν πρέπει να προκαλεί κατάπληξη το φαινόμενο. Λόγου χάρη, ο νόμος 3647/2008 του κράτους, δεν εφαρμόζεται από το ίδιο το κράτος, ως προς την διαδικασία ανάδειξης με εκλογές, των μελών των Διαχειριστικών Επιτροπών Μουσουλμανικής Περιουσίας στην Κομοτηνή, Ξάνθη και Διδυμότειχο, παρόλα όσα προβλέπει το άρθρο 11 του νόμου. Επομένως, οι Μουσουλμάνοι στη Θράκη, που έχουν επιλέξει ως ανώτερο θρησκευτικό λειτουργό της Κοινότητάς τους, έναν άνθρωπο που εκλέγουν οι ίδιοι και όχι έναν άνθρωπο που διορίζει η Αθήνα, εφαρμόζουν διάταξη νόμου του ελληνικού κράτους, δηλαδή εφαρμόζουν κάτι που είχε δηλώσει η βούληση του κράτους, έστω στο παρελθόν. Μάλιστα, η πρόβλεψη του νόμου 2345/1920 για την εκλογή του μουφτή ήταν εξαιρετικά πρωτοποριακή. Γιατί παντού στα μουσουλμανικά κράτη, χωρίς να εξαιρείται η Οθωμανική Αυτοκρατορία και αργότερα η Τουρκική Δημοκρατία, ο Μουφτής διορίζεται! Το 1920 το δικαίωμα ψήφου των γυναικών στην Ελλάδα δεν ήταν αναγνωρισμένο, αλλά νομίζω, πως θα ήταν μια θετική πρωτοβουλία των Μουσουλμάνων της περιοχής Ξάνθης και άλλων περιοχών της Θράκης, που οι πιστοί εκλέγουν τον Μουφτή, να συμμετέχουν στην ψηφοφορία και οι γυναίκες Μουσουλμάνες, και όχι να παραμένουν παθητικά αμέτοχες και σιωπηλές στο περιθώριο των εξελίξεων. Η σκέψη μου μπορεί να ξενίσει, για τούτο θα ήθελα να παραθέσω κάποιες απόψεις: Η αρχή της ισότητας των φύλων στο Ισλάμ, δυστυχώς έχει ξεθωριάσει ή ακόμη και έχει απαλειφθεί με την πάροδο αιώνων ερμηνείας του ιερού Κορανίου, με την ματιά ανδρών ερμηνευτών. Είναι ανάγκη για τις Μουσουλμάνες και τους Μουσουλμάνους, που πιστεύουν πως το Ισλάμ, είναι τρόπος ζωής και σκέψης για τον 21ο αιώνα, να κατανοήσουν το Κοράνιο και την Σούννα, δηλαδή την ισλαμική αποκάλυψη προς τον κόσμο, με ενοποιητικό τρόπο, συνειδητοποιώντας χωρίς φοβίες τις συνθήκες της μεταμοντέρνας εποχής μας. Η καθολικότητα του Κορανίου, επιβάλλει αυτή την προσέγγιση. Το θεμελιώδες δόγμα του Ισλάμ, το tawhid, η πίστη στην ενότητα του Αλλάχ, που αντανακλάται σε κάθε γωνιά του Σύμπαντος, υποδηλώνει ότι οι ανισότητες μεταξύ ανδρών και γυναικών είναι αντίθετες με το μήνυμα του Ισλάμ. Η πατριαρχία και οι εξηγήσεις του ιερού Κορανίου και της Σούννα, που ενθαρρύνονται από την μονοδιάστατη σκοπιά των ανδρών, επί τόσους αιώνες, τελικά είναι πράγματι αντίθετες προς το Ισλάμ! Το Ισλάμ εξελίσσεται συνεχώς και πρέπει να συμμετέχει στη μετανεωτερικότητα. Κανένας δεν έχει δικαίωμα να το καταδικάσει στο περιθώριο των εξελίξεων. Η ijtihad (μεθοδολογία ερμηνείας του Κορανίου και της Σαρία), που μεταξύ των άλλων η σχολή σκέψης Hanefi αποδέχεται, μπορεί να αποδώσει στη μουσουλμανική θρησκεία τον δυναμισμό, που αρνούνται κατεστημένοι κύκλοι. Στο Κοράνιο υπάρχουν πολλά εδάφια (ayat) που προβάλλουν αδιαμφισβήτητα την αρχή της ισότητας των φύλων. Αξίζει να αναφερθεί ένα παράδειγμα: Παρόλο που το εδάφιο 3 της Σούρας 4 (An Nisa) παρέχει τη δυνατότητα σε έναν άνδρα να παντρευτεί ως και τέσσερις γυναίκες, διευκρινίζει επίσης, ότι είναι επιθυμητό να λαμβάνεται υπόψη το πλαίσιο της αποκάλυψης, που τονίζει την ανάγκη ίσης μεταχείρισης των συζύγων. Τελικά, καθώς η προηγούμενη προϋπόθεση είναι δύσκολο να εφαρμοστεί, συνιστάται η μονογαμία. Είναι γνωστό μεταξύ κύκλων φωτισμένων μελετητών του ιερού Κορανίου, ανδρών και γυναικών, ότι αμφισβητείται η ερμηνεία του εδαφίου 34 της Σούρας 4 (Αν Νισά), που επί χρόνια απέδιδαν άνδρες ερμηνευτές, ότι ένας άνδρας έχει το δικαίωμα να χτυπήσει τη γυναίκα του. Η ανάλυση της πολυσημίας της αραβικής λέξης «daraba», που γενικά αποδιδόταν ως «κτύπημα» (συγκεκριμένα ή μεταφορικά), οδηγεί στην απόδοσή της ως «εγκατάλειψη». Κλείνω το σημείωμά μου λέγοντας, πως ο Αλλάχ πάντοτε γνωρίζει καλύτερα (Allahu a’alam)! ©Γιώργος Δούδος 11/09/2022

ΟΙ ΕΚΛΟΓΕΣ ΜΟΥΦΤΗ ΣΤΗΝ ΞΑΝΘΗ

Οι Μουσουλμάνοι της περιοχής της Μουφτείας Ξάνθης, που αυτοπροσδιορίζονται εθνοτικά ως Τούρκοι, μετά τον θάνατο του εκλεγμένου Μουφτή τους Αχμέτ Μετέ, έχουν οργανώσει με επιμέλεια, όπως φαίνεται, τις διαδικασίες εκλογής του νέου Μουφτή Ξάνθης. Η Ανακοίνωση που καταγγέλλει τις αντιδράσεις παραγόντων των ελληνικών αρχών, για τις προετοιμασίες ανάδειξης νέου Μουφτή δεν με εκπλήσσει. Μάλιστα θεωρώ σημαντικά σημεία της Ανακοίνωσης- Καταγγελίας τα εξής: Την στοχοποίηση των Βουλευτών Ξάνθης Μπουρχάν Μπαράν και Χουσεΐν Ζεϊμπέκ, γιατί “τόλμησαν” να μιλήσουν για τουρκική μειονότητα και την καταγγελία για την σιωπή μειονοτικών παραγόντων, όσον αφορά τις ρυθμίσεις άρθρων του νόμου 4964/2022, που αφορούν θέματα Μουφτειών και Μουφτήδων της Θράκης! Σε άρθρο μου, κριτικής των διατάξεων των άρθρων 137-162 του παραπάνω νόμου, διατύπωσα τη γνώμη (https://george-doudos.blogspot.com/2022/08/blog-post_30.html), ότι οι ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό των Μουφτειών είναι ασύμβατες προς το ευρωπαϊκό δίκαιο προστασίας των δικαιωμάτων του ανθρώπου, αφού στερεί από την Μουσουλμανική Θρησκευτική Κοινότητα την αυτονομία απέναντι στο κράτος. Οι Μουφτείες κατά τον Έλληνα νομοθέτη είναι περιφερειακές υπηρεσίες του Υπουργείου Παιδείας, “υποχείρια” της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων και οι Μουφτήδες, ως δημόσιοι υπάλληλοι, “υποχείρια” επίσης του Γενικού Γραμματέα Θρησκευμάτων, σύμφωνα με όσα προβλέπει ο Κώδικας Δημοσίων Υπαλλήλων. Όλες οι θρησκευτικές κοινότητες στην Ελλάδα, χριστιανικές και ετερόθρησκες, απολαμβάνουν αυτονομία έναντι του κράτους, με τη παράδοξη και ακατανόητη εξαίρεση, για ένα κράτος μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης και της Ευρωπαϊκής Ένωσης, που αφορά την Μουσουλμανική Θρησκευτική Κοινότητα, κυρίως στην Θράκη, που αριθμεί περίπου 140.000 μέλη, αλλά και στα Δωδεκάνησα! Από κει και πέρα, σύμφωνα με τα άρθρα του νόμου, που επικαλούνται εκσυγχρονισμό των Μουφτειών, όσον αφορά την στελέχωση αυτών των κρατικών υπηρεσιών (!!!), δεν υπάρχει η ελάχιστη, στοιχειώδης και αναγκαία πρόβλεψη, ότι ο Γραμματέας Υποθέσεων Δικαιοδοσίας Μουφτή (η δικαιοδοσία αναφέρεται στην ιδιότητα του Μουφτή ως ιεροδίκη ‘qadi’), θα πρέπει να είναι Μουσουλμάνος. Η παράλειψη του νόμου, ως προς το θρήσκευμα των υποψηφίων αυτής της θέσης, σημαίνει, πως ένας Χριστιανός δικηγόρος, ενώ μπορεί να μην ξέρει τί είναι ο ιερός μουσουλμανικός νόμος, που πηγάζει από την Shari’a, να αγνοεί στοιχειώδη πράγματα για το ιερό Κοράνιο (κάτι πολύ συνηθισμένο μεταξύ Χριστιανών δικηγόρων, ακόμη και κατοίκων της Θράκης), να αγνοεί πλήρως λ.χ. την έννοια της ijtihad, που εφαρμόζεται μεταξύ των Σουννιτών Μουσουλμάνων της σχολής Hanefi, που ακολουθείται στην Δυτική Θράκη, θα γίνει στενός συνεργάτης του κρατικού Μουφτή! Ποιος θα πει στον Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων και στα στελέχη της Υπηρεσίας του, που όλες και όλοι τους, από όσο γνωρίζω, μακάρι να διαψευστώ με στοιχεία, είναι Χριστιανοί, ότι η ισλαμική δικαιοταξία είναι εντελώς διαφορετική σε πολλά θέματα από το δίκαιο του Αστικού Κώδικα, όπως λ.χ. ζητήματα μουσουλμανικού γάμου, ζητήματα διαζυγίου, γενικά επιμέλειας ανήλικων παιδιών, έγκυρης τέλεσης μουσουλμανικού γάμου δι’ αντιπροσώπου, κάτι που επί ΠΑΣΟΚ, με απόφαση Υφυπουργού είχε απαγορευθεί, με επίκληση του κοινού δικαίου του Αστικού Κώδικα (Εγκύκλιος αριθ. 21/2002 Υπουργείου Εσωτερικών, με αριθ. Πρωτ. 96080/19182/20.09.2002). Η προηγούμενη εγκύκλιος του Υπουργείου Εσωτερικών εκδόθηκε, κατά τρόπο εντελώς αυθαίρετο από την ελληνική διοίκηση, αγνοώντας την Γνωμοδότηση της Ολομέλειας του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους αριθ. 686/1993, που κατά πλειοψηφία είχε γνωμοδοτήσει ότι οι μουσουλμανικοί γάμοι δι’ αντιπροσώπου είναι έγκυροι! Αν ήμουν μειονοτικός Μουσουλμάνος Ξανθιώτης, μεταξύ ενός Μουφτή, που έχει διοριστεί από το ελληνικό κράτος, είναι δημόσιος υπάλληλος, κάτι που σημαίνει, πως θα έχει υποχρέωση από το νόμο να υπακούει στις οδηγίες και στις εντολές μη Μουσουλμάνων προϊσταμένων του, που εδρεύουν κυρίως στην Αθήνα και ενός Μουφτή, που θα εκλέξουν στα τζαμιά οι Έλληνες συμπολίτες μου, στις 9 Σεπτεμβρίου 2022, θα συμμετείχα στη διαδικασία εκλογής Μουφτή, πηγαίνοντας σε ένα τζαμί την ερχόμενη Τζουμάα (Παρασκευή). Το ότι δεν θα μπορούσε να κρίνει, σύμφωνα με το νόμο, υποθέσεις των ομοθρήσκων μου ως ιεροδίκης, λίγο με ενδιαφέρει, αφού ούτως ή άλλως και οι αποφάσεις των κρατικών Μουφτήδων για να αποκτήσουν ισχύ πρέπει να επικυρωθούν από τακτικό δικαστή. Θα μου αρκούσε, το ότι ο πνευματικός ηγέτης της θρησκευτικής μου κοινότητας, δεν είναι δημόσιος υπάλληλος, για να πειθαρχεί σαν δημόσιος υπάλληλος στον κ. Γιώργο Καλαντζή, Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων! Όσον αφορά την απαράδεκτη στοχοποίηση μειονοτικών Βουλευτών, που “τόλμησαν” να αναφερθούν σε τουρκική μειονότητα, μετά από καταγγελίες των συνήθων πατριδοκάπηλων, ας κάνουμε μια σύντομη διαδρομή στα εθνοτικά της Μουσουλμανικής Μειονότητας της Θράκης. Δεν θα αναφερθώ με λεπτομέρειες στην Σύμβαση περί Ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών, που είχε συναφθεί στη Λοζάνη στις 30/01/1923 και αποτελεί παράρτημα της Συνθήκης της Λοζάνης του ίδιου έτους. Αλλά είναι αναγκαίο να επισημανθούν τα εξής. Κατ’ αρχήν πρόκειται για διακρατική Σύμβαση, μεταξύ Ελλάδος και Τουρκίας, ενώ η Συνθήκη της Λοζάνης ήταν μια διεθνής συνθήκη, στην οποία είχε λάβει μέρος και η Ιαπωνία. Η Τουρκία βρισκόταν σε ένα μεταβατικό στάδιο, από πλευράς πολιτειακής. Τυπικά υπήρχε ως Οθωμανική Αυτοκρατορία, αλλά τόσο η σύμβαση ανταλλαγής πληθυσμών, όσο και η συνθήκη της Λοζάνης είχε υπογραφεί εκ μέρους της Τουρκίας, από εκπροσώπους της Μεγάλης Τουρκικής Εθνοσυνέλευσης, που είχε έδρα στην Άγκυρα και υπήρξε όργανο που προέκυψε από το εθνικό κίνημα του Κεμάλ Ατατούρκ. Κατά την υπογραφή της σύμβασης ανταλλαγής πληθυσμών, από τουρκικής πλευράς, όσον αφορά τους πληθυσμούς που εξαιρέθηκαν της ανταλλαγής, εφαρμόστηκαν όροι που συνδέονται με το σύστημα millet της οθωμανικής διοίκησης. Κάτι που δέχθηκε και η ελληνική πλευρά. Αυτό σημαίνει, ότι κριτήριο των ανταλλάξιμων και όσων εξαιρέθηκαν από την ανταλλαγή, δεν ήταν η εθνοφυλεκτική καταγωγή τους, αλλά το θρήσκευμά τους. Εξαιρέθηκαν από την ανταλλαγή, όπως είναι γνωστό, οι Ελληνορθόδοξοι Χριστιανοί (Ρωμιοί) της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου και οι Μουσουλμάνοι της Δυτικής Θράκης. Η εμμονή της Ελλάδος, που αναγνωρίζει στην επικράτειά της μόνον μία μειονότητα και μάλιστα αποκλειστικά θρησκευτική, είναι λανθασμένη πολιτικά και επιστημονικά απαράδεκτη. Οι μειονότητες κάθε λογής, δεν υπάρχουν επειδή το επιτρέπει κάποιος νόμος. Υπάρχουν ως “φυσικά φαινόμενα” στα πλαίσια μιας εθνικής κοινωνίας, που εκ των πραγμάτων εμπλουτίζεται χάριν των μειονοτήτων. Μια δημοκρατική πολιτεία, στην οποία λειτουργούν οι θεσμοί που συνιστούν το κράτος δικαίου, έχει υποχρέωση να αναγνωρίζει τις μειονότητες (εθνοτικές, θρησκευτικές ή γλωσσικές κ.λπ.). Από την άλλη μεριά, η εθνοτική συνείδηση μιας ομάδας πληθυσμού, όπως και η εθνική συνείδηση ενός λαού, δεν υπάρχει ως παράγωγο “φυλετικής καθαρότητας”, αλλά είναι θέμα επιλογής, που είτε καλλιεργείται ποικιλότροπα, είτε επιβάλλεται σταδιακά, επίσης ποικιλότροπα. Οι ρατσιστικές απόψεις περί έθνους με κριτήρια αίματος, οφείλονται στον Joseph Arthur de Gobineau, υιοθετήθηκαν από τον Ναζισμό, που όταν κατέλαβε την εξουσία στη Γερμανία προκάλεσε το Ολοκαύτωμα των Εβραίων, των Ρομά, ενώ για ρατσιστικούς λόγους καταδίωξε τους Σλάβους, όπως και άλλους λαούς. Δυστυχώς και άλλα κράτη, κατά καιρούς υιοθέτησαν ρατσιστικές αρχές, με συνέπεια τον αφανισμό εθνοτικών κυρίως μειονοτήτων! Οι Μουσουλμάνοι Έλληνες πολίτες της Θράκης, γενικά αντιμετωπίστηκαν από το ελληνικό κράτος, συχνά χωρίς σεβασμό, λες και ήταν “μπαλάκι του πινγκ πονγκ”, για να περνούν την ώρα τους άθλιοι πολιτικοί της Αθήνας.... Η ιστορία του σωματείου “Τουρκική Ένωση Ξάνθης” και η διαδρομή του, μας προσφέρει μια “γεύση”, όσων ανέφερα πιο πάνω. Το σωματείο ιδρύθηκε το 1927, με την επωνυμία “Οίκος της Τουρκικής Νεολαίας Ξάνθης” και με απόφαση του Πρωτοδικείου Ξάνθης το 1936, η επωνυμία του έγινε “Τουρκική Ένωση Ξάνθης”. Το 1983 επί διακυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, ο εκ Μεσσηνίας Νομάρχης Ξάνθης Φάνης Ντονάς, Καθηγητής Μαθηματικός το επάγγελμα, κίνησε τις διαδικασίες διάλυσης του σωματείου, με την επίκληση προσβολής της δημόσιας τάξης εξ αιτίας της ύπαρξης και λειτουργίας του σωματείου! Η συνέχεια είναι γνωστή.... Επί κυβερνήσεως Παπάγου (1952-1955), ο τελευταίος Γενικός Διοικητής Θράκης Γεώργιος Φεσσόπουλος, στις 28 Ιανουαρίου 1954, εκδίδει την εξής απόφαση: «Κατόπιν διαταγής του κ. Προέδρου της Κυβερνήσεως (Στρατάρχης Αλέξανδρος Παπάγος), παρακαλούμεν όπως εφ’ εξής εις πάσαν περίπτωσιν γίνεται χρήσις του όρος "Τούρκος - Τουρκικός" αντί του τοιούτου "Μουσουλμάνος – Μουσουλμανικός"». Ο Γεώργιος Φεσσόπουλος εξέδωσε εντολές στη συνέχεια, που υποχρεώθηκαν να εκτελέσουν τα όργανα της Χωροφυλακής, με την απειλή και εξορίας στα ξερονήσια για απείθεια, σε περιπτώσεις Μουσουλμάνων της Θράκης, που τότε δεν ήθελαν τα σχολεία τους ή τα άλλα ιδρύματά τους να παύσουν να λέγονται “μειονοτικά” ή “μουσουλμανικά” και να ονομάζονται “τουρκικά”.... Αργότερα, ιδίως επί χούντας εξαγγέλθηκε το “δόγμα”, ότι δεν υπάρχουν Τούρκοι στη Θράκη, αλλά Έλληνες Μουσουλμάνοι! Παρόλα αυτά, η χούντα είχε υπογράψει το Ελληνοτουρκικό Μορφωτικό Πρωτόκολλο της 20ης Δεκεμβρίου 1968, στο οποίο μεταξύ των άλλων κατοχυρωνόταν η διδασκαλία της τουρκικής γλώσσας στα μειονοτικά σχολεία, για τους ανύπαρκτους Τούρκους Μουσουλμάνους! Αργότερα, επί Κωνσταντίνου Μητσοτάκη, τη δεκαετία του ’90, εξαγγέλλεται καθεστώς ισονομίας και ισοπολιτείας μεταξύ Μουσουλμάνων και Χριστιανών, μετά την λαίλαπα των διοικητικών μέτρων που εφάρμοσε πρώτη φορά ο Υπουργός Εξωτερικών των κυβερνήσεων Κωνσταντίνου Καραμανλή Ευάγγελος Αβέρωφ. Συγχρόνως, “τριχοτομείται” η Μουσουλμανική Μειονότητα σε “τουρκογενείς”, σε Πομάκους και Αθιγγάνους. Την ίδια περίπου περίοδο εμφανίστηκε το μύθευμα πως οι Πομάκοι ήταν “καθαροί Έλληνες”, απόγονοι στρατιωτών του Μεγάλου Αλεξάνδρου! Με κεφάλαια και ενθάρρυνση του Προδρόμου Εμφιετζόγλου, επιχειρείται αυτονόμηση Πομάκων από την υπόλοιπη Μειονότητα. Εμφανίζεται η έκδοση της “Ζαγάλισα”, που εκδίδεται στην πομακική γλώσσα, χρησιμοποιώντας το ελληνικό αλφάβητο, κάτι που αποτελεί γλωσσοτεχνικό λάθος. Γιατί η πομακική, αδελφή της σλαβικής μακεδονικής γλώσσας, έχει φθόγγους, που δεν υποστηρίζονται από το ελληνικό αλφάβητο, κάτι που μπορεί να γίνει είτε με την χρήση του κυριλλικού, είτε του κροατικού, βοσνιακού αλφαβήτου με λατινικούς χαρακτήρες. Τέλος με την υποστήριξη και του Δ΄ Σώματος Στρατού επιχειρείται η έκδοση πομακικού-ελληνικού λεξικού! Η Ελλάδα, ως μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης δεσμεύεται από τον Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ένωσης (Επίσημη Εφημερίδα των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων 2000/C 364/01). Στο άρθρο 10 προβλέπονται τα εξής: Κατοχύρωση του δικαιώματος ελευθερίας σκέψης, συνείδησης και θρησκείας. Το δικαίωμα τούτο, συνεπάγεται την ελευθερία εκδήλωσης του θρησκεύματος ατομικά ή συλλογικά, δημοσία ή κατ’ ιδίαν, με τη λατρεία, την εκπαίδευση, την άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων και τις τελετές. Στο άρθρο 21, γίνεται αναφορά στην απαγόρευση διακρίσεων, ιδίως λόγω φυλής, εθνοτικής καταγωγής, γλώσσας, θρησκείας, ιδιότητας μέλους εθνικής μειονότητας... Τέλος στο άρθρο 22, απαιτείται από τα κράτη μέλη της Ένωσης σεβασμός στην πολιτιστική, θρησκευτική και γλωσσική πολυμορφία. Αυτοί που στοχοποίησαν τους δύο Μουσουλμάνους Βουλευτές Ξάνθης γιατί αναφέρθηκαν σε τουρκική μειονότητα, θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο, για να παύσουν επί τέλους να είναι γελοίοι, να δώσουν πειστικές εξηγήσεις ως προς το εξής ερώτημα: Αν δεν υπάρχει τουρκική μειονότητα στη Θράκη και τα μέλη της Μουσουλμανικής Μειονότητας είναι “απροσδιόριστης” ή “άγνωστης” εθνοτικής συνείδησης, γιατί το ελληνικό κράτος έχει συνάψει με την Τουρκία τις εξής συμφωνίες, που μεταξύ των άλλων, ρυθμίζουν ζητήματα διδασκαλίας της τουρκικής γλώσσας σε μέλη της Μειονότητας; 1) Μορφωτική Συμφωνία μεταξύ του Βασιλείου της Ελλάδος και της Τουρκικής Δημοκρατίας της 20/04/1951 (κυρώθηκε με το νόμο 2073/1952 ΦΕΚ Α΄ 103). 2) Ελληνοτουρκικό Μορφωτικό Πρωτόκολλο της 20/12/1968. 3) Μορφωτική Συμφωνία του 2000 (κυρώθηκε με το νόμο 2929/2001 ΦΕΚ Α΄ 142). Μάλιστα από την έναρξη ισχύος της Συμφωνίας του 2000, καταργήθηκε η Μορφωτική Συμφωνία του 1951. Ο Μουφτής, για το σουννιτικό Ισλάμ, στο οποίο ανήκει η συντριπτική πλειοψηφία της Μειονότητας της Θράκης είναι πρώτιστα, κύρια και αποκλειστικά θρησκευτικός λειτουργός των Μουσουλμάνων. Στο σουννιτικό Ισλάμ δεν υπάρχει κλήρος, με την έννοια του κλήρου στην Ορθόδοξη Εκκλησία και ο Μουφτής, δεν πρέπει να συγχέεται ως προς την ακρίβεια των πραγμάτων, με τον Μητροπολίτη της Εκκλησίας της Ελλάδος. Επομένως, ο Μουφτής, πρέπει να έχει τα προσόντα του “Ουλεμά”, δηλαδή του Μουσουλμάνου που γνωρίζει το Κοράνιο, τον ιερό μουσουλμανικό νόμο, που πηγάζει από την Shari’a και έχει σπουδάσει την επιστήμη ερμηνείας του ιερού Νόμου (Fiqh). Δεν πρόκειται να αναφερθώ στους λόγους, που εδώ και χρόνια στην Θράκη και κυρίως στις περιοχές Ξάνθης και Κομοτηνής επικράτησε “διαρχία” μεταξύ των Μουφτήδων. Εκείνο που μάλλον αγνοούν οι άνθρωποι της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων είναι, πως ένας Ιμάμης που αναφερόταν λ.χ. στον Ιμπραήμ Σερίφ και όχι στον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, δεν είναι “αιρετικός” ή “σχισματικός”, όπως συμβαίνει στην Ορθόδοξη Εκκλησία, μεταξύ των Χριστιανών που είναι μέλη της Μητρόπολης Μαρωνείας και Κομοτηνής, με Μητροπολίτη τον κ. Παντελεήμονα και εκείνων που ως Παλαιοημερολογίτες, είναι μέλη της Μητρόπολης Φιλίππων και Μαρωνείας, με Μητροπολίτη τον κ. Αμβρόσιο. Ο μακαριστός Μέτσο Τζεμαλή δεν αρνιόταν π.χ. σε Ιμάμηδες “του Ιμπραήμ Σερίφ”, να χορηγήσει άδειες τέλεσης μουσουλμανικού γάμου. Επειδή το Ισλάμ είναι η θρησκεία του Θεού που αντιμάχεται τις διακρίσεις και τον διχασμό των ανθρώπων, ο Μέτσο Τζεμαλή ως Μουφτής, με πράξεις, που συχνά δεν γίνονταν γνωστές, ενεργούσε υπέρ της ενότητας όλων των Μουσουλμάνων στην περιφέρεια της Μουφτείας Κομοτηνής. Είναι γνωστό δυστυχώς, ότι το ελληνικό κράτος επί χρόνια, αρνούνταν να χορηγεί οικοδομικές άδειες, ακόμα και για την ανάπλαση τζαμιών, που κόντευαν να γκρεμιστούν ή για την ανέγερση μιναρέδων. Συχνά, η άρνηση του κράτους για να συντηρηθούν παλιά τζαμιά σε χωριά ή να χτιστούν μιναρέδες, οφείλονταν σε παρεμβάσεις φανατικών Μητροπολιτών! Είναι γνωστά σε όλη τη Θράκη τα μεβλούτ που τελούνται στα χωριά Φιλύρρα (Μπουγιούκ Σικερλή) και Δοκός (Τομπρούκ κιοΐ). Ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή είχε καταφέρει, σχεδόν στα πρώτα χρόνια της θητείας του ως Μουφτή;, παρακάμπτοντας τις απαγορεύσεις να γίνουν εργασίες ανάπλασης του τεμένους της Φιλύρρας. Η επιτροπή που ήταν υπεύθυνη για την τέλεση του μεβλούτ, αποφάσισε για να τον ευχαριστήσουν, να είναι επίσημος προσκεκλημένος. Ήταν γνωστό, ότι στην Φιλύρρα υπήρχαν ακόλουθοι του Ιμπραήμ Σερήφ. Έτσι ο Χαφούζ Τζεμαλή, για να μην δημιουργηθούν προβλήματα διχασμού μεταξύ των Μουσουλμάνων, ευχαρίστησε την επιτροπή για την τιμητική πρόσκληση που του έκαναν, αλλά αρνήθηκε να είναι παρών στην τελετή. Μάλιστα, είχε πει τα εξής, στα μέλη της επιτροπής: Από εδώ που βρίσκομαι, με τις προσευχές μου, θα είμαι κοντά σας κατά το μεβλούτ, αλλά δεν θα έρθω, για να μην υπάρξει διχασμός. Εκείνο που χρειαζόμαστε οι Μουσουλμάνοι είναι ενότητα.... Μια άλλη φορά, κάποιοι εγκέφαλοι από την Αθήνα, είχαν προτείνει στον Χαφούζ Τζεμαλή να απαγορεύσει στους Ιμάμηδες του Ιμπραήμ Σερίφ να υπηρετούν στα τζαμιά τους. Η απάντησή του ήταν η εξής: Κατ’ αρχάς δεν υπάρχει κανένας νόμος που να με υποχρεώνει να πράξω κάτι τέτοιο. Από την άλλη μεριά, για μένα όλοι οι Μουσουλμάνοι είναι άξιοι σεβασμού και οφείλω ως Μουφτής να τους υπηρετώ, με όποιον τρόπο μπορώ.... ©Γιώργος Δούδος 07/07/2022

ΕΚΣΥΓΧΡΟΝΙΣΜΟΣ ΜΟΥΦΤΕΙΩΝ ΘΡΑΚΗΣ ΚΡΙΤΙΚΕΣ ΕΠΙΣΗΜΑΝΣΕΙΣ ΣΕ ΕΝΑ ΝΟΜΟ ΤΟΥ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ

Γιώργος Α. Δούδος Νομικός* Η Βουλή των Ελλήνων με διευρυμένη συναίνεση μελών της, ψήφισε νόμο, με εμβόλιμες ρυθμίσεις που αφορούν θέματα Μουφτειών και Μουφτήδων της Θράκης. Πρόκειται για το νόμο 4964/2022 (ΦΕΚ Α΄150/30.07.22), που στα άρθρα 137-162 περιέχονται διατάξεις που αφορούν την Μουσουλμανική Θρησκευτική Κοινότητα της Θράκης. Η ελευθερία της θρησκευτικής συνείδησης και η ελεύθερη λατρεία για όλα τα θρησκεύματα, είναι κατοχυρωμένη στην Ελλάδα. Οι θρησκευτικές κοινότητες απολαμβάνουν αυτονομία έναντι του κράτους, με μια παράδοξη και ακατανόητη εξαίρεση! Η ελληνική Μουσουλμανική Θρησκευτική Κοινότητα, που μέλη της ζουν κυρίως στην Θράκη, με πληθυσμό Μουσουλμάνων περίπου 140.000, δεν είναι αυτόνομη! Και τούτο, κατά παράβαση διατάξεων του Ευρωπαϊκού Δικαίου Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων και κατ’ αντίθεση προς σημαντικές αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου. Η Μουσουλμανική Κοινότητα στην Θράκη, υπάρχει σε συνθήκες ασφυκτικής εποπτείας και εξάρτησης του ελληνικού κράτους! Ο πυρήνας οργάνωσης της Μουσουλμανικής Θρησκευτικής Κοινότητας της Θράκης, που κατά πλειοψηφία είναι Σουννίτες, σύμφωνα με τον παραπάνω νόμο (άρθρο 137 παράγρ. 1) είναι η Μουφτεία, ως αποκεντρωμένη δημόσια υπηρεσία του Υπουργείου Παιδείας και Θρησκευμάτων της Ελληνικής Δημοκρατίας. Ο Μουφτής, είναι γνωστό πως στο σουννιτικό Ισλάμ είναι κορυφαίος θεσμός, που δεν θα ήταν υπερβολή αν λέγαμε πως λειτουργεί χάριν της ασφάλειας του ιερού μουσουλμανικού νόμου, που πηγάζει από την Σαρία. Στην Ελλάδα σύμφωνα με το άρθρο 143 παράγρ. 3 του πιο πάνω νόμου: “Οι Μουφτήδες είναι δημόσιοι υπάλληλοι.... Κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, οι Μουφτήδες έχουν τις κατά το Σύνταγμα και τους νόμους υποχρεώσεις των δημοσίων υπαλλήλων”. Η ιδιότητα του Μουφτή, ως δημοσίου υπαλλήλου, ουσιαστικά αποδυναμώνει τον κορυφαίο ισλαμικό θεσμό από το κύρος, που η μουσουλμανική παράδοση του έχει αναγνωρίσει εδώ και αιώνες, αφού ως υπάλληλος του κράτους, οφείλει να υπακούει σε εντολές μη Μουσουλμάνων πολιτικών προϊσταμένων του. Αυτή η παράδοξη κατάσταση, θρυμματίζει κάθε έννοια αυτονομίας έναντι του κράτους της Μουσουλμανικής Θρησκευτικής Κοινότητας. Σύμφωνα με όσα επικρατούν στο σουννιτικό Ισλάμ, ο Μουφτής, ως Ουλεμά, δηλαδή γνώστης του ιερού μουσουλμανικού νόμου, που πηγάζει από τη Shari’a και της επιστήμης ερμηνείας του νόμου (fikh), βρίσκεται στο επίκεντρο της Μουσουλμανικής Κοινότητας και επικουρείται στο έργο του, από όσα συνιστούν την Μουφτεία, ως υπηρεσία. Ο παραπάνω νόμος, σαφώς επιδιώκει να “ενδυναμώσει” ποικιλότροπα τις Μουφτείες, ως κρατικές υπηρεσίες, καθιστώντας τον Μουφτή, απλώς τον επικεφαλής της υπηρεσίας, με τους απαράδεκτους περιορισμούς που θέτει ο Κώδικας Δημοσίων Υπαλλήλων. Στην Ελλάδα, ο Μουφτής δεν περιορίζεται στο καθήκον ερμηνείας του ιερού μουσουλμανικού νόμου και στην έκδοση ιερονομικών ρητρών (fatwa). Σε κάθε περιφέρεια Μουφτείας στην Θράκη, ο Μουφτής είναι υπεύθυνος για την λειτουργία των τζαμιών και τον διορισμό των ιμάμηδων, των χατίπηδων (ιεροκηρύκων) και των μουεζίνηδων (ιεροψαλτών, που καλούν τους πιστούς στο salah, όπως λέγονται οι πέντε ημερήσιες προσκλήσεις για προσευχή), ενώ ασκεί και καθήκοντα Μουσουλμάνου θρησκευτικού Δικαστή ή Ιεροδίκη (Qadi). Ο Μουφτής, κατά το νόμο του 2022, ως δημόσιος υπάλληλος, υποβαθμίζεται, ενώ αποδυναμώνεται το κύρος του θεσμού. Η ρύθμιση αυτή ίσχυε και με την από 24.12.1990 Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου (ΦΕΚ Α΄182) «Περί Μουσουλμάνων θρησκευτικών λειτουργών», που κυρώθηκε με το νόμο 1920/1991. Ο Μουφτής, όφειλε να αναγνωριστεί από το ελληνικό κράτος ως δημόσιο; λειτουργός. Ο δημόσιος λειτουργός διαφέρει ριζικά από τον δημόσιο υπάλληλο, γιατί δεν υπόκειται στους περιορισμούς του δημοσιοϋπαλληλικού κώδικα, ούτε έχει πολιτικούς προϊστάμενους. Οφείλει να τηρεί το Σύνταγμα και τους νόμους του κράτους, αλλά λόγω της θέσης και του λειτουργήματός του μπορεί να ασκεί κριτική ακόμα και στην κυβέρνηση, όταν θεωρεί ότι λαμβάνουν μέτρα εναντίον της Μουσουλμανικής Κοινότητας. Αυτό δεν μπορεί να συμβεί από έναν δημόσιο υπάλληλο. Ο δημόσιος υπάλληλος Μουφτής, εξ αντικειμένου, δεν είναι σε θέση να υπηρετήσει την θρησκευτική κοινότητά του. Η θητεία του κατά το νόμο του 2022 είναι εξαιρετικά περιορισμένη χρονικά, και το ενδεχόμενο να μην επαναδιοριστεί στη θέση του, αν αποδειχθεί ανυπάκουος στον Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων, αποτελεί φόβητρο! Ούτε βέβαια είναι κατανοητά τα όρια ηλικίας για θρησκευτικούς λειτουργούς. Γιατί ο Μουφτής είναι πρώτιστα, κύρια και αποκλειστικά θρησκευτικός λειτουργός των Μουσουλμάνων. Στην Ελλάδα, όχι μόνον οι Επίσκοποι της Ελλαδικής Εκκλησίας, αλλά και οι Εφημέριοι των Ενοριών, που είναι πρεσβύτεροι (παπάδες), μπορεί να υπηρετούν μέχρι τον χρόνο του θανάτου τους. Κανένας, ούτε ο πιο αυταρχικός Μητροπολίτης δεν έχει δικαίωμα να τους απομακρύνει από την άσκηση των θρησκευτικών καθηκόντων τους, εκτός αν υπάρχουν λόγοι υγείας, έγκυρα διαπιστωμένοι που τους καθιστούν ανίκανους να εκτελούν τα καθήκοντά τους ως λειτουργοί της Ορθόδοξης Εκκλησίας (Κανονισμός αρ. 230/2012 (ΦΕΚ Α΄73/9-4-2012) "Περί Εφημερίων και Διακόνων", άρθρο 14). Ο Μουφτής, ως δημόσιος υπάλληλος αποχωρεί από την υπηρεσία του όταν συμπληρώσει το 67ο έτος της ηλικίας του! Γενικά το Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων, διά της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων, αντιμετωπίζει με απαράδεκτη και αχαρακτήριστη απαξία τους Μουσουλμάνους της Θράκης. Έχει εκδοθεί το προεδρικό διάταγμα 52/1019 “Δικονομικοί κανόνες επί υποθέσεων δικαιοδοσίας Μουφτήδων Θράκης. – Σύσταση, οργάνωση και λειτουργία Διεύθυνσης Υποθέσεων Δικαιοδοσίας Μουφτή στις Μουφτείες της Θράκης” (ΦΕΚ Α΄ 90/2019). Όπως ειπώθηκε ήδη, ο Μουφτής στη Θράκη, ως Ιεροδίκης, κρίνει υποθέσεις με βάση ένα αυστηρά θρησκευτικής φύσης δίκαιο και η δικαιοδοσία του εξαντλείται μεταξύ Μουσουλμάνων. Στο Π.Δ. 52/2019 δεν γίνεται πρόβλεψη, ότι οι δικηγόροι που θα παρίστανται ενώπιον του Μουφτή ως θρησκευτικού δικαστή, πρέπει να είναι Σουννίτες Μουσουλμάνοι. Επίσης, στο άρθρο 161 του σχολιαζόμενου νόμου, που ρυθμίζει ζητήματα του Γραμματέα Υποθέσεων Δικαιοδοσίας Μουφτή, ενώ γίνεται λεπτομερής περιγραφή των προσόντων των υποψηφίων, αγνοείται κατά σκανδαλώδη τρόπο μεταξύ των ιδιοτήτων των υποψηφίων, ότι θα πρέπει να είναι Μουσουλμάνοι! Υποβάλλω ένα υποθετικό ερώτημα: Διανοείται κάποιος ή κάποια, υπάλληλο σε Μητρόπολη της Ελλάδος ή στην Αρχιεπισκοπή Αθηνών που να μην είναι Χριστιανός Ορθόδοξος; Επίσης, διερωτώμαι, στο Εκκλησιαστικό Δικαστήριο της Καθολικής Εκκλησίας (πρωτοβάθμιο ή δευτεροβάθμιο), που εδρεύει στην Αθήνα, είναι δυνατό να παραστεί μη Καθολικός δικηγόρος; Αγνοώ τί επιδιώκει να επιτύχει η κυβέρνηση με τις διατάξεις των άρθρων 137 έως 162 του νόμου 4964/2022 για τους Μουσουλμάνους της Θράκης. Η έλλειψη εμπιστοσύνης μειονοτικών πολιτών προς το ελληνικό κράτος, επιτάθηκε, όταν το 2018, επί κυβερνήσεως ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ και υπουργού Παιδείας Κώστα Γαβρόγλου, με Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων τον Γιώργο Καλαντζή, “εκπαραθυρώθηκαν” οι Μουφτήδες Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή και Μεμέτ Εμίν Σινίκογλου. Όταν το ελληνικό κράτος δεν σεβάστηκε, ιδίως τον Μέτσο Τζεμαλή, που πραγματικά υπήρξε ένας σεβάσμιος Ουλεμά, αναγνωρισμένος από το σύνολο του ισλαμικού κόσμου, πλην Τουρκίας, τότε εύλογα οι Μουσουλμάνοι της Θράκης, ανεξαρτήτως εθνοφυλετικής καταγωγής, να μην εμπιστεύονται ένα αφερέγγυο κράτος. Ο Σινίκογλου, σε όλη τη διάρκεια της θητείας του, ήταν άκρως ευπειθής στις εντολές των Αθηνών. Ο μακαριστός Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, κάθε άλλο παρά δουλικός υπήρξε στους ισχυρούς των Αθηνών, αν και σεβόταν το ελληνικό κράτος, γιατί ζούσε στην Ελλάδα, που ήταν η πατρίδα του. Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ έδιωξε τους παραπάνω μουφτήδες, παραβιάζοντας σκανδαλωδώς την υπάρχουσα νομοθεσία, καταργώντας κάθε έννοια ασφάλειας δικαίου, ενώ το κράτος, δεν διέθετε την στοιχειώδη ευφυΐα να τους “αποπέμψει” μετά τιμών! Αν οι σοφοί της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων νομίζουν, ότι η διαρχία των μουφτήδων στη Θράκη θα παύσει με το νόμο που σχεδίασαν, μάλλον κάνουν λάθος. Ήδη οι διεργασίες για την ανάδειξη του διαδόχου του Αχμέτ Μετέ, ως “εκλεγμένου” Μουφτή Ξάνθης βρίσκονται σε εξέλιξη. Συχνά στις ελληνοτουρκικές σχέσεις, από την ελληνική πλευρά γίνεται επίκληση της αρχής της αμοιβαιότητας. Όσον αφορά τον χειρισμό θρησκευτικών θεμάτων εκ μέρους Ελλάδος και Τουρκίας, στα πλαίσια της αμοιβαιότητας, οι συγκρίσεις πρέπει να γίνουν ως προς την αντιμετώπιση εκ μέρους της Ελλάδος της Μουσουλμανικής Θρησκευτικής Κοινότητας στην Θράκη και εκ μέρους της Τουρκίας των Ρωμιών της Κωνσταντινούπολης, της Ίμβρου και της Τενέδου, με επίκεντρο το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως και τους Μητροπολίτες του Θρόνου στην χώρα. Εκθέσαμε προηγουμένως ενδελεχώς τις ρυθμίσεις του νέου νόμου για τον εκσυγχρονισμό των Μουφτειών στην Θράκη. Δεν υπάρχει αμφιβολία, ότι ο Μουφτής και πολύ περισσότερο ο Τοποτηρητής Μουφτής στη Θράκη, ως δημόσιοι υπάλληλοι του ελληνικού κράτους, είναι υποδεέστεροι κύρους και ανεξαρτησίας, ακόμα και από τον παπά ενός μικρού χωριού στις εσχατιές της χώρας, που είναι δημόσιος λειτουργός και μπορεί να υπηρετεί στην ενορία του, ως την ώρα που θα εγκαταλείψει τα εγκόσμια! Αντιθέτως, τόσο ο Οικουμενικός Πατριάρχης, όσο και οι Μητροπολίτες του Πατριαρχείου που υπηρετούν στην Τουρκία, χαίρουν τιμής από το τουρκικό κράτος. Απολαμβάνουν αυτονομίας έναντι του κράτους και από την εποχή που ο Πρόεδρος της Τουρκίας Recep Tayyip Erdoğan ήταν πρωθυπουργός της χώρας, έχει λυθεί η αγωνία του Πατριαρχείου ως προς την ανάδειξη Πατριάρχη στο μέλλον. Η λύση βρέθηκε με την χορήγηση τουρκικής υπηκοότητας σε Ιεράρχες του Πατριαρχείου, που είχε προτείνει το ίδιο, ακόμα και αν δεν ζούσαν, ούτε υπηρετούσαν εντός της τουρκικής επικράτειας! Η γνώμη μου είναι, ότι το ελληνικό κράτος παραμένει αρρωστημένα φοβικό, απέναντι και στην λέξη “μειονότητα” γενικά. Λόγω της Συνθήκης της Λοζάνης, που παράρτημά της έχει καταστεί η Σύμβαση περί Ανταλλαγής Ελληνικών και Τουρκικών πληθυσμών (Λοζάνη 30/01/1923), αναγνωρίζει μία και μόνο θρησκευτική μειονότητα στη χώρα, την μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης. Φαίνεται όμως, πως το στοιχειωμένο φάντασμα του Ευάγγελου Αβέρωφ, που εφάρμοσε τα κατάπτυστα διοικητικά μέτρα κατά των Μουσουλμάνων της Θράκης την δεκαετία του ’60 σέρνεται ακόμα στην περιοχή. Αλλιώς δεν εξηγείται η επιμονή της Ελλάδος να στερεί αποκλειστικά από την Μουσουλμανική Θρησκευτική Κοινότητας της Θράκης την αυτονομία, που αναγνωρίζει και εφαρμόζει ως προς όλες τις θρησκευτικές κοινότητες που υπάρχουν στην Ελλάδα! Γενικά στην Ελλάδα το Ισλάμ, ταυτίζεται πέρα ως πέρα λανθασμένα, με το “αρχέτυπο του εχθρού” του έθνους και αντιμετωπίζεται από την ελληνική διοίκηση εχθρικά. Από την άλλη μεριά, η Θράκη σίγουρα βρίσκεται πολύ μακριά από την Αθήνα, για να μπορέσουν οι κατοικοεδρεύοντες στην πρωτεύουσα πολιτικοί να ακούσουν τους παλμούς της καρδιάς των Θρακιωτών Μουσουλμάνων. *Ο Γιώργος Α. Δούδος, έχει διατελέσει επί 12 και περισσότερα χρόνια Νομικός Σύμβουλος του τελευταίου Μουφτή Κομοτηνής Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή. ©ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣ 30/08/2022