Η ΕΘΝΙΚΙΣΤΙΚΗ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗ ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΟΡΟΥΣ

Όταν η Εκκλησία άρχισε να συσχηματίζεται με τον κόσμο, προδίδοντας το Ευαγγέλιο του Χριστού, εμφανίστηκε ο Μοναχισμός, ως κίνημα κριτικής και αμφισβήτησης της θεσμικής εκκλησίας. Στην εποχή μας, η εκκοσμίκευση άγγιξε και τον Μοναχισμό, που στην πράξη, τουλάχιστον οι διοικούντες Μονές, όπως συμβαίνει στο Άγιον Όρος, αντάλλαξαν την αποταγή του κόσμου με την παρεμβολή τους εντός του κόσμου. Πώς αλλιώς να χαρακτηρίσει κάποιος την άποψη των Αγιορειτών για τον γάμο ομόφυλων προσώπων και την τεκνοθεσία εκ μέρους ομόφυλων ζευγαριών; Μάλιστα ο κατακριτικός λόγος της Κοινότητας του Αγίου Όρους, συνδέεται με αναφορές σε έθνος και γένος, αλλοιώνοντας έτσι και την υπερεθνική, χάριν της οικουμενικότητας της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ταυτότητα της Αθωνικής Πολιτείας.

Στην φωτογραφία η Σερβική Μονή Χιλανδαρίου, από τις πιο αρχαίες του Αγίου Όρους.

ΠΡΟΣΕΥΧΗ ΓΙΑ ΤΑ ΠΑΙΔΙΑ ΤΗΣ ΓΑΖΑΣ

Αυτήν την περίοδο της σύγκρουσης στη Γάζα, που προκάλεσε η Χαμάς, με την επίθεση της 7ης Οκτωβρίου στο Ισραήλ, οι συνεχείς βομβαρδισμοί αυξάνουν κάθε ώρα τα αθώα θύματα, ανάμεσα στους Παλαιστίνιους, που κατοικούν σ’ αυτή τη Λωρίδα γης στη Μέση Ανατολή. Προπάντων όμως, όπως συμβαίνει στις ανθρωποκτόνες συγκρούσεις, τα θύματα που προκαλούν τεράστια θλίψη είναι τα παιδιά. Και τώρα, σ’ αυτή την σύγκρουση είναι τα παιδιά της Γάζας. Η Οικουμενική Χριστιανική Κοινότητα του Taizé, μαζί με όλους τους ανθρώπους, που νοιάζονται για τους λαούς της Μέσης Ανατολής, εντείνει τις προσευχές, για δίκαιη και διαρκή Ειρήνη στην περιοχή αυτή. Από την Κοινότητα του Taizé, προβάλλει τραγικά επίκαιρη η προσευχή του Ραβίνου Levi Weiman-Kelman της Συναγωγής Kol HaNeshama της Ιερουσαλήμ. “Αν υπήρξε ποτέ χρόνος για προσευχή, αυτός ο χρόνος είναι τώρα. Αν υπήρξε ποτέ εγκαταλειμμένο μέρος, η Γάζα είναι αυτό το μέρος. Κύριε, που είσαι ο δημιουργός όλων των παιδιών, άκουσε την προσευχή μας αυτή την αναθεματισμένη μέρα. Θεέ, που είσαι Ευλογημένος, στρέψε το πρόσωπό σου σε αυτά, τα παιδιά της Γάζας, για να γνωρίσουν τις ευλογίες σου, και το καταφύγιό σου, για να γνωρίσουν φως και ζεστασιά, όπου τώρα υπάρχει μόνο σκοτάδι και καπνός, και ένα κρύο που χαρακώνει και σφίγγει το δέρμα. Παντοδύναμε που κάνεις εξαιρέσεις, που τις λέμε θαύματα, κάνε εξαίρεση για τα παιδιά της Γάζας. Να γίνεις η Ασπίδα τους από μας και από τους δικούς τους. Φύλαξέ τα. Θεράπευσέ τα. Επέτρεψε να έχουν ασφάλεια. Ελευθέρωσέ τα από την πείνα και τη φρίκη, από την οργή και τη θλίψη. Απαγκίστρωσέ τα από εμάς και από τους δικούς τους. Αποκατάστησε τα κλεμμένα παιδικά τους χρόνια, τα αυτονόητα δικαιώματά τους, που είναι μια γεύση του παραδείσου. Φέρε στο νου μας Κύριε, το παιδί Ισμαήλ, που είναι ο πατέρας όλων των παιδιών της Γάζας. Πώς το παιδί Ισμαήλ, έμεινε χωρίς νερό και αφέθηκε, σχεδόν νεκρό στην έρημο της Μπεερσέμπα, τόσο στερημένο από κάθε ελπίδα, που η ίδια του η μητέρα δεν άντεχε να βλέπει τη ζωή του να φεύγει. Γίνε Κύριε, ο Θεός του συγγενή μας Ισμαήλ, που άκουσε την κραυγή του και έστειλε τον άγγελό Του να παρηγορήσει τη μητέρα του Άγαρ. Γίνε αυτός Κύριε, που ήταν με τον Ισμαήλ εκείνη τη μέρα, όπως και όλες τις επόμενες μέρες. Γίνε αυτός ο Θεός, ο Πανάγαθος, που άνοιξε τα μάτια της Άγαρ εκείνη τη μέρα, και της έδειξε το πηγάδι με το νερό, που θα μπορούσε να δώσει στο αγόρι της, τον Ισμαήλ, να πιει και να σώσει τη ζωή του. Αλλάχ, που το όνομά Σου λέμε Ελοχίμ, δίνεις τη ζωή, γνωρίζεις την αξία και το πόσο ευαίσθητη είναι κάθε ζωή, στείλε σ’ αυτά τα παιδιά τους αγγέλους Σου. Σώσε τα παιδιά αυτού του τόπου, της Γάζας, που είναι πανέμορφη, αλλά συνάμα και καταραμένη. Αυτήν την ημέρα, που ο τρόμος, η οργή και το πένθος που λέγεται πόλεμος, κυριεύει τις καρδιές μας και τις πληγώνει με σημάδια, σε καλούμε, Εσένα τον Κύριο, που το όνομα Σου είναι Ειρήνη: Ευλόγησε αυτά τα παιδιά και φύλαξέ τα από το κακό. Στρέψε το πρόσωπό Σου προς αυτά, Κύριε. Δείξε σ’ αυτά, σαν για πρώτη φορά, φως και καλοσύνη και απίστευτη ευγένεια. Κοίταξε πάνω τους, Κύριε. Άφησέ τα να αντικρίσουν το πρόσωπό Σου. Και, σαν για πρώτη φορά, πρόσφερέ τους Ειρήνη”. 7 Δεκεμβρίου 2023

ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ ΤΟΥ ΓΙΩΡΓΗ ΜΠΑΔΟΛΑ, ΤΟΥ ΕΡΑΣΤΗ ΤΗΣ ΤΕΧΝΗΣ

Στη Νάουσα και στην Αίθουσα Τέχνης "Ναϊάς", ως τις 3 Δεκεμβρίου, σε μια αναδρομική έκθεση, εκτίθενται έργα του εμβληματικού καλλιτέχνη Γιώργη Μπαδόλα. Κυριαρχούν τα έργα ζωγραφικής του Μπαδόλα, αλλά υπάρχουν αξιόλογα χαρακτικά, αποσπάσματα από την ποιητική έκφραση του καλλιτέχνη και δύο πολυθρόνες, που είχε σχεδιάσει ο Γιώργης Μπαδόλας, μάλλον όσο ακόμα διατηρούσε στη Νάουσα το εργοστάσιο επίπλων. Η γνωριμία μου με τον Μπαδόλα ήταν και παραμένει χαρά. Ο Γιώργης Μπαδόλας ήταν ένας δημιουργικός και επιτυχημένος επιχειρηματίας στον χώρο του επίπλου. Η ύπαρξή του όμως πυρπολούνταν από το πάθος του για την τέχνη και ιδίως για την ζωγραφική. Στο εργοστάσιο επίπλων που λειτουργούσε στην είσοδο της Νάουσας, (εκεί που είναι οι εγκαταστάσεις της βιομηχανίας χημικών "Βούλης"), υπήρχε ο προσωπικός χώρος του, όχι το γραφείο του βιομηχάνου, αλλά το ατελιέ του καλλιτέχνη. Σε μια επίσκεψή μου τον είδα να λαξεύει την πέτρα για να της δώσει "ψυχή", καθώς έφτιαχνε ένα γλυπτό της αγαπημένης του θυγατέρας Κατερίνας.... Πριν εγκαταλείψει τα εγκόσμια, τον είχα επισκεφτεί στο σπίτι, που ήταν και το ατελιέ του, σε παράδρομο της Βύρωνος προς την Αράπιτσα... Η κόρη του Γιώργη Μπαδόλα, η Αρχιτέκτων Κατερίνα Μπαδόλα, που είχε την έμπνευση να οργανωθεί η αναδρομική έκθεση του πατέρα της, μονάχα τις ευχαριστίες μας αξίζει να δεχτεί.... Σε τούτο το σημείωμα στην μνήμη του Γιώργη Μπαδόλα, αναρτώ φωτογραφία ενός έργου του από την έκθεση, που μου άρεσε.... Επιγράφεται: "Άγγελος καθαιρείται" και χρονολογείται στο 2005.

Η Ιερουσαλήμ και οι Άγιοι Τόποι στο Ιερό Κοράνιο

Ένας λόγιος ΣιΐτηςΜουσουλμάνος, ο Imam Shaikh Mohammad Tawhidi, Αυστραλός αραβικής καταγωγής, πριν μερικά χρόνια είχε γράψει τα εξής, από την σκοπιά της ερμηνευτικής του Ιερού Κορανίου, ως προς το καθεστώς των Αγίων Τόπων (Ισραήλ και Παλαιστίνη) και της Ιερουσαλήμ. Οι απόψεις του Ιμάμη M. Tawhidi αποκτούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον, διότι η αμφισβήτηση εκ μέρους Μουσουλμάνων του δικαιώματος των Εβραίων να εγκατασταθούν στην πατρογονική γη τους, εμφανίστηκε “πανηγυρικά”, ως αρχή διακήρυξης της οργάνωσης “Αδελφοί Μουσουλμάνοι” της Αιγύπτου το 1928, από τον ίδιο τον ιδρυτή της Ιμάμη Χασάν Αλ Μπάννα. Η άρνηση του δικαιώματος των Εβραίων για μια πατρίδα στην Παλαιστίνη, υιοθετήθηκε από τον Μεγάλο Μουφτή της Ιερουσαλήμ Μοχάμεντ Αμίν Αλ Χουσεϊνί, γνωστό “λάτρη” του Χίτλερ και του Ράιχ, ενώ υιοθετήθηκε από την Χαμάς, που ως γνωστό στο καταστατικό της ίδρυσής της αναφέρει ότι αποτελεί παρακλάδι των “Αδελφών Μουσουλμάνων” στην Παλαιστίνη. Η αμφισβήτηση στο δικαίωμα των Εβραίων από τους παραπάνω κύκλους γίνεται με την επίκληση ορισμένων χαντίθ, (συλλογές αποφθεγμάτων του Προφήτη Μωάμεθ και περιστατικών από την ζωή του), που το μέγα πλήθος τους ήδη αμφισβητείται ως προς την αυθεντικότητά τους! “Μελετώντας το Ιερό Κοράνιο, διαπιστώνουμε, πέραν κάθε αμφιβολίας, ότι οι Άγιοι Τόποι και η Ιερουσαλήμ, ανήκει στο Εβραϊκό Έθνος του Μωυσή, στους Ισραηλίτες: “Αναλογιστείτε, όταν ο Μωυσής είπε στο λαό του: «Λαέ μου, να θυμάστε τη χάρη του Αλλάχ προς εσάς, όταν όρισε από ανάμεσά σας Προφήτες και σας έκανε κυρίαρχους και σας έδωσε, όσα δεν είχε δώσει σε κανέναν άλλο από τους λαούς του κόσμου. Λαέ μου, εισέλθετε στους Αγίους Τόπους, που προόρισε ο Αλλάχ για σας και μην τους εγκαταλείψετε, γιατί τότε θα καταστραφείτε»” (Κοράνιο 5:20-21). Τα παραπάνω εδάφια καθιστούν σαφές, ότι ο Θεός «δεν είχε δώσει (αυτή τη γη), σε κανέναν άλλο μεταξύ των λαών του κόσμου», εκτός από τον Λαό Ισραήλ. Από τα εδάφια αυτά, και από άλλες παρόμοιες αναφορές, γίνεται κατανοητό, ότι η Ιερουσαλήμ, είναι μια ιερή πόλη, σύμφωνα με τον Θεό, αλλά δεν είναι μια ιερή ισλαμική πόλη, λόγω του γεγονότος, ότι η ιερότητά της είχε καθιερωθεί πολύ πριν, από την ιστορική εμφάνιση του Ισλάμ. Μετά την εμφάνιση του Ισλάμ, το έτος 621 μ.Χ., πιστεύεται, ότι ο Προφήτης Μωάμεθ έκανε ένα θαυμαστό πνευματικό νυχτερινό ταξίδι στο Τζαμί Al-Aqsa (το πλέον Μακρινό Τέμενος). Αυτό το γεγονός αναφέρεται στο Κοράνι, στο εξής εδάφιο: «Δόξα σ’ Εκείνον, που μετέφερε τον υπηρέτη Του, μέσα στη νύχτα, στο πλέον απόμακρο Τέμενος της Ιερουσαλήμ, που τα περίχωρά του έχουμε ευλογήσει, για να του δείξουμε μερικά από τα σημάδια μας…» (Κοράνιο 17:1) . Πρέπει να εξεταστούν δύο ζωτικά ζητήματα, όσον αφορά το παραπάνω εδάφιο: 1-. Ο Προφήτης Μωάμεθ όποτε ταξιδεύει σε μια τοποθεσία, δεν μετατρέπει την τοποθεσία σε «Ισλαμική». 2-. Υπάρχουν μερικές ενδείξεις, ότι το «Τζαμί Al-Aqsa» βρίσκεται στην πραγματικότητα στην Ιερουσαλήμ, ενώ υπάρχει όμως μεγάλος αριθμός Μουσουλμάνων που πιστεύουν, ότι «το πιο απόμακρο Τέμενος», είναι μια αναφορά σε ένα Τέμενος στους ουρανούς και όχι στη γη. Αυτό οφείλεται στο γεγονός, ότι το τζαμί Al-Aqsa δεν υπήρχε κατά τη διάρκεια της ζωής του Προφήτη Μωάμεθ, καθιστώντας έτσι αδύνατη μια εκ μέρους του πραγματική ή άλλως πως υλική επίσκεψη. Οι Αγγελιαφόροι, τόσο του Ιουδαϊσμού όσο και του Χριστιανισμού, είχαν φτάσει στην Ιερουσαλήμ για να κηρύξουν τις Γραφές τους, αιώνες πριν από τον Προφήτη Μωάμεθ. Επομένως, ιστορικά, δεν μπορεί να είναι ακριβής ο ισχυρισμός, ότι ο Μωάμεθ έφερε το Ισλάμ στην Ιερουσαλήμ πριν απ’ αυτούς. Μέχρι τη μετανάστευση του Μωάμεθ στη Μεδίνα το 622 μ.Χ. και την επίσημη φανέρωση του Ισλάμ ιστορικά, το Ισλάμ ήταν θρησκεία μιας μειονότητας, σε σύγκριση με τις δύο, ήδη καθιερωμένες θρησκείες του Ιουδαϊσμού και του Χριστιανισμού. Άλλωστε, οι κάτοικοι της Ιερουσαλήμ που είχαν μεταστραφεί στο Ισλάμ, απλά άλλαξαν τη δική τους πίστη και όχι ολόκληρη την ιστορία της Ιερουσαλήμ. Έτσι, ούτε η ισλαμική Γραφή, ούτε η ιστορία ισχυρίζονται ότι η Ιερουσαλήμ είναι μια ιερή μουσουλμανική πόλη.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΑΡΙΣΤΕΡΑ ΜΟΥ...

Με αφορμή όσα τραγικά δυσάρεστα συμβαίνουν αυτές τις μέρες στο κόμμα του ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ εξαιτίας ακραίας αμφισβήτησης του προέδρου του κόμματος Στέφανου Κασσελάκη, από “ιστορικά” στελέχη της Αριστεράς στη χώρα και ιδρυτικά μέλη του ΣΥΡΙΖΑ, έκρινα σκόπιμο να καταθέσω δημόσια τις απόψεις μου, για την δική μου Αριστερά. Η οικογένειά μου, και προσωπικά ο πατέρας μου υπήρξε ως φανατικός Φιλελεύθερος (Βενιζελικός), έντονα αντικομμουνιστής. Η προσφυγική οικογένεια της μητέρας μου ήταν κεντρώοι, αλλά ούτε καν φίλα προσκείμενοι στην Αριστερά. Στα πρώτα μου μετεφηβικά χρόνια, που συνέπεσαν με τις σπουδές μου στη Νομική Σχολή Θεσσαλονίκης, στη διάρκεια της δικτατορίας, ήμουν επηρεασμένος από τις πολιτικές απόψεις του πατέρα μου. Υπήρξα σχεδόν καθημερινός αναγνώστης του “Ελεύθερου Κόσμου” του Σάββα Κωνσταντόπουλου. Μάλιστα ως φοιτητής Νομικής, είχα μιλήσει δημόσια υπέρ του Συντάγματος 1968, που είχε καταρτίσει η χούντα και ακολούθησε το δημοψήφισμα της 29.9.1968, στο χωριό Πολυπλάτανο Φλώρινας και στην Στρατιωτική Λέσχη Νάουσας. Στη διάρκεια των σπουδών μου άρχισα να αμφισβητώ την χούντα και την Δεξιά γενικότερα. Η ρήξη μεταξύ των οικογενειακών πολιτικών θέσεων και των προσωπικών επιλογών μου, επήλθε στη διάρκεια της στρατιωτικής θητείας μου. Μετά την αφυπηρέτησή μου από τον στρατό το 1975 και την έναρξη της άσκησης της δικηγορίας στη Νάουσα, μια από τις ενέργειές μου ήταν η ένταξή μου στο ΚΚΕ εσωτερικού. Έκτοτε, παραμένω στρατευμένος της Αριστεράς, κυρίως για λόγους ιδεολογικούς και ηθικής επιλογής, αν και για μεγάλο διάστημα υπήρξα ασκεπής κομματικά, όταν εγκατέλειψα το ΚΚΕ εσ., που σε συμμετοχή μου σε συνδιάσκεψη περιφέρειας, αντίκρισα το φρικτό προσωπείο του σταλινισμού να με επιτίθεται με χυδαιότητα. Εντάχθηκα σχετικά πρόσφατα στον ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ και ψήφισα στις εσωκομματικές εκλογές για ανάδειξη προέδρου τον Στέφανο Κασσελάκη. Απεχθάνομαι την προσωπολατρία και την θεωρώ πέρα ως πέρα ασύμβατη με τις αρχές και τις αξίες της Αριστεράς. Έκρινα πως ο ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ οφείλει να μετεξελιχθεί σε ένα σύγχρονο κόμμα μιας Αριστεράς, χωρίς εξαρτήσεις από βαρίδια του παρελθόντος. Αυτή λοιπόν είναι η Αριστερά μου.... “...στη ζυγαριά της αλήθειας, ο πόνος βαραίνει περισσότερο, από οποιοδήποτε ανατρεπτικό κίνημα, χάριν της ουτοπίας”. Don Ernesto de la Barca Η Αριστερά, με όλα τα προσωπεία που έχει φορέσει στη διαδρομή του χρόνου, επέμενε να φανερώσει πάνω στη γη μιαν Ουτοπία. Και σε τούτο τον αγώνα, η μέθη για την πραγμάτωση ενός άπιαστου ονείρου σκόρπισε πολύ πόνο, έγιναν φρικτά εγκλήματα. Δολοφονήθηκαν αθώοι άνθρωποι, γιατί οι Αριστεροί νόμιζαν, πως στέκονταν εμπόδιο στην πραγμάτωση της Ουτοπίας. Ξεθεμελιώθηκαν μακραίωνες αρχές και παραδόσεις, που είχαν κριθεί σαν φρένα στο είδωλο που ονομάστηκε Πρόοδος. Παρόλα αυτά, η Αριστερά αντέχει στον 21ο αιώνα, προσαρμοσμένη στις νέες συνθήκες. Το Όραμα μιας πιο δίκαιης κοινωνίας, όχι ως Ουτοπίας, μα ως πολιτικής πρότασης, παραμένει επίκαιρο, όσο υπάρχουν αδικημένοι άνθρωποι, όσο υπάρχει φτώχεια και εκμετάλλευση, όσο μια μειοψηφία ισχυρών της οικονομίας διαφεντεύει τις ζωές μας, χάριν του κέρδους, που γεννά κατόπιν την δύναμη και την επιβολή. Η Αριστερά μου γνωρίζει δυο αγκωνάρια που την στηρίζουν: Ελευθερία και Αλληλεγγύη. Αξίες απαρέγκλιτες και απόλυτα αδιαπραγμάτευτες. Σε τούτες τις αρχές οικοδομείται συνεχώς, μέρα με τη μέρα η Ανοιχτή Κοινωνία των Ανθρώπων. Ανοιχτή Κοινωνία, δίχως αποκλεισμούς, δίχως περιθωριοποιήσεις, δίχως φράχτες διακρίσεων για οποιοδήποτε λόγο.... Ο Διονύσιος ο Αλικαρνασσεύς είχε γράψει, “…ἔμφυτος ἅπασιν ἀνθρώποις ὁ τῆς ἐλευθερίας πόθος…” (Ρωμαϊκή Αρχαιολογία, Λόγος δ΄, κεφάλαιον ΠΓ, 2). Ο Προφήτης του Θεού, είχε καλέσει τους ανθρώπους· “δικαιοσύνην μάθετε, οἱ ἐνοικοῦντες ἐπὶ τῆς γῆς” (Ησαΐας 26:9). Η Αριστερά είναι ένας τεράστιος χώρος σκέψης, κοινωνικού προβληματισμού και πολιτικής δράσης. Μετά την χωρίς την παραμικρή αμφιβολία αποκάλυψη των εγκλημάτων του Στάλιν και αργότερα του Μάο Τσε-τουνγκ, η Αριστερά δεν έχει καμιά σχέση, με τον σταλινικό “μαρξισμό-λενινισμό”, ούτε με όσα φοβερά έγιναν στην λεγόμενη πολιτιστική επανάσταση της Κίνας, ούτε βέβαια με τις μαζικές γενοκτονικές δολοφονίες των Ερυθρών Χμερ. Η Αριστερά οφείλει να απεγκλωβιστεί από πολιτικές αναλύσεις εξαρτημένες από παρωχημένες εποχές, με διαφορετικά δεδομένα. Για την Αριστερά, η διασφάλιση της αρχής της ελευθερίας συμπορεύεται με το κράτος δικαίου, την θεσμική διασφάλιση της ελευθερίας της έκφρασης και της επικοινωνίας. Για την Αριστερά η Αλληλεγγύη, ως δύναμη συνοχής των κοινωνικών ομάδων που συγκροτούν το τμήμα των εργαζόμενων του λαού πρέπει να παραμένει συνεχώς ενεργή πρόταση. Η αλληλεγγύη ως πολυεπίπεδη πολιτική επιλογή, σημαίνει ενίσχυση του κράτους πρόνοιας και των θεσμών του. Αλληλεγγύη όμως σημαίνει πως η Εκπαίδευση σε όλες τις βαθμίδες είναι προσιτή για όλους. Ότι η Υγεία δεν αντιμετωπίζεται σαν εμπόρευμα. Αριστερά δεν μπορεί να σημαίνει κρατισμό, ούτε ανάληψη από το κράτος επιχειρηματικής δραστηριότητας. Η επιχειρηματικότητα δεν μπορεί να δαιμονοποιείται, αλλά να ενθαρρύνεται, με ακύρωση της περιττής γραφειοκρατίας. Η ενθάρρυνση της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε όλους τους τομείς από την πολιτεία, σημαίνει ταυτόχρονα για την Αριστερά, λειτουργία θεσμών κοινωνικού ελέγχου των ιδιωτικών επιχειρήσεων στα πλαίσια της κοινωνικής ευθύνης και επιρροής καθεμιάς επιχείρησης. Η Αριστερά και οι πολιτικοί φορείς που επικαλούνται τις αξίες της στους σύγχρονους καιρούς, δεν μπορεί να είναι αγκυλωμένοι από σεκταρισμό και πολιτικό δογματισμό. Κοντολογίς, ο διάλογος με ευρύ φάσμα πολιτικών σχημάτων πρέπει να διακρίνει κόμματα που επικαλούνται αριστερές αρχές και συνακόλουθα, να είναι πρόθυμα για συμβιβασμούς, όχι για την διαχείριση και τη νομή της κρατικής εξουσίας αλλά για την πληρέστερη διακονία του λαού. Τέλος και πολύ σημαντικό, είναι πως η Αριστερά, έχει χρέος να αμφισβητεί ακατάπαυστα το κύρος της κρατικής εξουσίας. Η εξουσία του κράτους, όταν γίνεται tatoo απυρόβλητο στην κριτική, τρέφει τις ταξικές διακρίσεις και γεννά συνεχώς καινούργια φαρμακερά κεφάλια της λερναίας ύδρας. Η Αριστερά οφείλει, αν πρόκειται να είναι αυθεντική, να συγκατανεύει στην Αναρχία! Τα παρακάτω λόγια του Errico Malatesta, δεν είναι δυνατό να αφήνουν αδιάφορους τους Αριστερούς και τα κόμματα, που επικαλούνται την Αριστερά: “οι καταπιεσμένες μάζες που ποτέ δεν αποδέχτηκαν πλήρως την καταπίεση και τη φτώχεια και που… δείχνουν να διψούν για δικαιοσύνη, ελευθερία και ευημερία, αρχίζουν να κατανοούν ότι δεν θα μπορέσουν να επιτύχουν τη χειραφέτησή τους παρά μόνο με την ένωση και την αλληλεγγύη με όλους τους καταπιεσμένους, με τους εκμεταλλευόμενους όπου γης”. Η Αριστερά μου, κρατά σαν φυλαχτό τον λόγο του Εβραίου σοφού Χιλέλ του Πρεσβύτερου (περίπου 110 π.Χ.- 10 μ.Χ.): “Όποιος καταστρέφει μια ψυχή, είναι σα να έχει καταστρέψει ολόκληρο τον κόσμο. Και όποιος σώζει μια ζωή, είναι σα να σώζει ολόκληρο τον κόσμο”. Δυστυχώς, συχνά αληθεύει η σκέψη του Jacques Julliard, αρθρογράφου στο αριστερό περιοδικό «Marianne», ότι, “...σήμερα η Αριστερά υπάρχει κυρίως μέσα στις καρδιές των ανθρώπων, ως πόθος για ελευθερία και ισότητα, απαύγασμα της δικαιοσύνης, ενώ δύσκολα θα τη βρούμε σε κόμματα που την επικαλούνται.” Μιλώντας για την Αριστερά μου, λέω στους συνοδοιπόρους μου: Μη λησμονείτε σύντροφοι και συντρόφισσες, πως τούτο τον κόσμο τον σώζουν μονάχα οι τρελοί και οι προφήτες. Αυτοί τον σπρώχνουν προς τα μπρος, αυτοί γιατρεύουν τις πληγές του, που ματώνουν ή έχουν κακοφορμίσει. Οι "καθώς πρέπει" σέρνονται πέρα δώθε στον κόσμο και τον σκονίζουν μονάχα. Οι παντιέρες της Αριστεράς μου, θέλω να είναι πολύχρωμες, στολισμένες με τα χρώματα του Ουράνιου Τόξου, όπως η σημαία wiphala των ιθαγενών της Βολιβίας. Να δείχνουν πως η Ανοιχτή Κοινωνία της Αριστερής Πρότασης είναι απαλλαγμένη από κάθε είδους εθνικισμούς και προκαταλήψεις λόγω γλώσσας, φυλής, θρησκείας, σεξουαλικού προσανατολισμού ή σεξουαλικής επιλογής. Η Αριστερά μου, τιμά και αναγνωρίζει τις μειονοτικές κοινότητες στη χώρα μου, αλλά και στην πιο πλατειά πατρίδα την Ευρώπη. Γιώργος Δούδος

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΧΑΜΑΣ;

Η επίθεση τρομοκρατών της οργάνωσης Χαμάς και η εισβολή τους στο έδαφος του Κράτους του Ισραήλ στις 7 Οκτωβρίου 2023, με επακόλουθο δολοφονίες κυρίως αμάχων και απαγωγές Ισραηλινών στην Γάζα, που ανάμεσά τους συγκαταλέγονται μικρά παιδιά και ηλικιωμένοι. Το κύριο κριτήριο των ενόπλων της Χαμάς ήταν να επιτεθούν κατά Εβραίων! Η εκτέλεση των θυμάτων της Χαμάς στο έδαφος του Ισραήλ, δεν αποτελούσε παράπλευρη απώλεια ή υπερβολή κάποιων από τους τρομοκράτες, που βρέθηκαν εκτός ελέγχου. Υπήρξε εκτέλεση στρατηγικού και τακτικού στόχου της συγκεκριμένης επιχείρησης, δηλαδή της δολοφονικής εισβολής της Χαμάς στο Ισραήλ, ως μέρος ενός υπομονετικά δομημένου σχεδίου. Όπως έγινε αδιαμφισβήτητα γνωστό, κάποιες και κάποιοι από τους εκτελεσμένους, όχι μόνο δεν ήταν “Σιωνιστές έποικοι”, ούτε “εισβολείς” στο ‘ιερό βακούφι της Παλαιστίνης’, αλλά συνειδητοί κομμουνιστές, ειρηνόφιλοι ακτιβιστές και αγωνιστές της συνεννόησης μεταξύ Εβραίων και Αράβων. Η επίθεση του Ισραήλ κατά της Χαμάς μέσα στην Λωρίδα της Γάζας έχει ξεσηκώσει πολλές αντιδράσεις κατά του Ισραήλ και υπέρ των Παλαιστινίων, σε χώρες της Δύσης, όπως και στην Ελλάδα. Όμως δεν κατανοούν οι υποστηρικτές της Παλαιστίνης, ότι τελικά, υποστηρίζουν τα εγκλήματα της Χαμάς κατά των Εβραίων με την στάση τους. Και βέβαια, αυτοί οι φιλοπαλαιστίνιοι, δεν ξεσηκώθηκαν να καταγγείλουν και να διαμαρτυρηθούν, για τους Ισραηλινούς και όχι μόνον, αμάχους, θύματα της Χαμάς. Η καταστροφή του Ισραήλ ως κράτους, διατυμπανίζεται πανηγυρικά και δημόσια, με περισσήν υπερηφάνεια από την οργάνωση που προετοίμασε και εκτέλεσε αυτές τις επιθέσεις. Στο καταστατικό της Χαμάς, όπως έχει γραφεί και στον τύπο, προβάλλεται ως στόχος, η απελευθέρωση “όλης της Παλαιστίνης από τον ποταμό ως τη θάλασσα”, κάτι που προϋποθέτει βέβαια τον πνιγμό των Εβραίων του Ισραήλ στην Μεσόγειο και την εξάλειψη τουΚράτους του Ισραήλ από τον πολιτικό χάρτη της Μέσης Ανατολής. Συγχρόνως, η Χαμάς, που προσδιορίζεται ως “ισλαμικό, εθνικό, απελευθερωτικό κινημα”, διακηρύττει ότι δεν αναγνωρίζει τη νομιμότητα “της σιωνιστικής οντότητας” όπως αποκαλεί το Κράτους του Ισραήλ. Δεν είμαι “ισλαμοφοβικός”, απεναντίας, έχω καταγγείλει την ισλαμοφοβία, με δημοσιεύματά μου και με συμμετοχή μου σε δημόσια εκδήλωση στην Αθήνα, σαν ακραία έκφραση ρατσισμού. Αλλά, εκείνο που υποστηρίζω είναι, ότι το Ισλάμ στην εποχή μας, είναι μάλλον η πιο κακοποιημένη θρησκεία από ανθρώπους που δηλώνουν πως είναι Μουσουλμάνοι... Επειδή νομίζω, πως η άγνοια ή η παραπληροφόρηση στα ζητήματα, που αφορούν το Ισραήλ και την Παλαιστίνη κυριαρχούν, σκέφτηκα πως είναι ενδιαφέρον να παραθέσω ορισμένα αποσπάσματα από την “Χάρτα του Αλλάχ”, όπως η ίδια η Χαμάς, επίσημα ‘Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης’ (στα αραβικά: Ḥarakat al-Muqāwamah al-ʾIslāmiyyah), αποκαλεί το πολιτικό της πρόγραμμα. “Η ΧΑΡΤΑ ΤΟΥ ΑΛΛΑΧ: ΤΟ ΠΟΛΙΤΙΚΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ (ΠΛΑΤΦΟΡΜΑ) ΤΟΥ ΙΣΛΑΜΙΚΟΥ ΚΙΝΗΜΑΤΟΣ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗΣ (ΧΑΜΑΣ) «Το Ισραήλ θα υψωθεί και θα παραμείνει όρθιο μέχρι να το εξαλείψει το Ισλάμ καθώς είχε εξαλείψει τους προκατόχους της». Ο ιμάμης και μάρτυρας Hassan al-Banna, είθε ο Αλλάχ να λυπηθεί την ψυχή του, όπως έχει πει. (Ο Hassan Ahmed Abdel Rahman al-Banna (1906-1949), υπήρξε ο ιδρυτής της οργάνωσης “Αδελφοί Μουσουλμάνοι” στην Αίγυπτο). Άρθρο δεύτερο Το Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης (στα αραβικά: Ḥarakat al-Muqāwamah al-ʾIslāmiyyah), είναι ένας από τους κλάδους των “Αδελφών Μουσουλμάνων” στην Παλαιστίνη. Το κίνημα των “Αδελφών Μουσουλμάνων”, είναι μια παγκόσμια οργάνωση, το μεγαλύτερο Ισλαμικό Κίνημα στη σύγχρονη εποχή. Χαρακτηρίζεται από βαθιά κατανόηση, ως προς τις ακριβείς έννοιες και την πληρότητα όλων των εννοιών του Ισλάμ σε όλους τους τομείς του: απόψεις και πεποιθήσεις, πολιτική και οικονομία, εκπαίδευση και κοινωνία, ερμηνεία του ιερού νόμου και κανόνες συμπεριφοράς, κατήχηση και διδασκαλία, τέχνες και δημοσιεύσεις, προσέγγιση του μυστικού και του φανερού στο Ισλάμ, και καλύπτει κάθε άλλο τομέα της ζωής. Άρθρο έβδομο Έχοντας υπόψη την παρουσία των Μουσουλμάνων, που επιδιώκουν την υλοποίηση των στόχων της ‘Χαμάς’, σε όλο τον κόσμο, αγωνίζεται για τη νίκη της, για την ενίσχυση των θέσεων της και για την ενθάρρυνση της Τζιχάντ. Το Κίνημα είναι καθολικό (αφορά όλους τους Μουσουλμάνους). Αφορά όλο το Ισλάμ, λόγω της σαφήνειας ως προς τις αρχές του, ως προς την υπεροχή του σκοπού του και ως προς το αδιαπραγμάτευτο των στόχων του. Κάτω από αυτό το πρίσμα πρέπει να εξεταστεί το Κίνημα, όσον αφορά την αξιολόγησή του και την αναγνώριση της αξίας του. Όποιος υποτιμά την αξία του, ή αποφεύγει να το υποστηρίζει, ή είναι τόσο τυφλός, ώστε να απορρίπτει τον ρόλο του, προκαλεί τη μοίρα του. Όποιος κλείνει τα μάτια του, ως προς τον τρόπο που βλέπει τα γεγονότα, εσκεμμένα ή όχι, θα ξυπνήσει και θα βρεθεί στην κατάσταση, να τον έχουν ξεπεράσουν τα γεγονότα, και δεν θα έχει πλέον δικαιολογίες για να υπερασπιστεί τη θέση του. Η Χαμάς είναι ένας από τους κρίκους της αλυσίδας της Τζιχάντ στην αντιπαράθεση με τη σιωνιστική εισβολή. Συνδέεται με τη παρακαταθήκη του Μάρτυρα Izz a-din al-Qassam και των αδελφών του Μουσουλμάνων που πολέμησαν κατά τον Ιερό Πόλεμο το 1936. Έχει σχέση με την Παλαιστινιακή Τζιχάντ και την Τζιχάντ των Αδελφών Μουσουλμάνων κατά τη διάρκεια του πολέμου του 1948 και στις επιχειρήσεις Τζιχάντ των Αδελφών Μουσουλμάνων το 1968 και μετά. Ωστόσο, στη Χαμάς, ανυπομονούμε να εφαρμόσουμε την υπόσχεση του Αλλάχ όσος χρόνος κι αν χρειαστεί. Ο Προφήτης, ας τον καλύπτουν ευχές και ειρήνη, είπε: Δεν θα έρθει η ώρα, μέχρι οι Μουσουλμάνοι να πολεμήσουν τους Εβραίους και να τους σκοτώσουν. Οι Εβραίοι θα φτάσουν να κρύβονται πίσω από βράχους και δέντρα, που θα φωνάζουν: Ω Μουσουλμάνοι, πίσω μου κρύβεται ένας Εβραίος, έλα να τον σκοτώσεις! Αυτό θα δεν ισχύει για το Gharqad, που είναι ένα εβραϊκό δέντρο (αναφέρεται στις συλλογές χαντίθ Bukhari και Muslim). (Η Χαμάς προβάλλει την τζιχάντ, τον ιερό πόλεμο με βίαια μέσα, κατά των Εβραίων, που θεωρεί ότι εισέβαλαν στην γεωγραφική περιοχή της Παλαιστίνης και ίδρυσαν εκεί το Κράτος του Ισραήλ. Αυτήν την τζιχάντ, η Χαμάς κηρύττει ως υποχρέωση αποδοχής όλων των Μουσουλμάνων. Αναφέρεται στην πρώτη εξέγερση Μουσουλμάνων Αράβων το 1936 κατά της βρετανικής εντολής, στην πρώτη επίθεση κατά του Κράτους του Ισραήλ το 1948 από συνασπισμένα αραβικά κράτη, στην οποία η “Αδελφότητα Μουσουλμάνων” της Αιγύπτου είχε λάβει ενεργό ρόλο και σε όσα επακολούθησαν μετά τον Πόλεμο των Έξι Ημερών το 1967. Τέλος, επικαλείται κάποια χαντίθ, έτσι ονομάζονται οι συλλογές προφορικών διδασκαλιών του προφήτη Μωάμεθ και περιστατικών από την ζωή του, που αναφέρει ότι ο Μωάμεθ είχε προαναγγείλει την δολοφονία των Εβραίων από τους Μουσουλμάνους. Τα συγκεκριμένα χαντίθ βρίσκονται στις συλλογές Muslim Βιβλίο 041, Αριθμός 6985 και Bukhari, τόμος 4, Βιβλίο 52, Αριθμός 177. Υπάρχουν χιλιάδες, να μην ειπωθεί εκατομμύρια χαντίθ, που έχουν συλλεγεί από διάφορους ιμάμηδες. Πιο γνωστές συλλογές είναι αυτές που αποδίδονται στον αλ-Μπουχαρί (αποβίωσε το 870 μ.Χ.) και στον Μουσλίμ (αποβίωσε το 875 μ.Χ.). Οι συλλογές αυτές καταρτίστηκαν περίπου διακόσια χρόνια μετά τον θάνατο του προφήτη Μωάμεθ. Σύγχρονοι συντηριτικοί Μουσουλμάνοι ουλεμάδες, όπως ο Αμερικανός Hamsa Yusuf, ιδρυτής του ισλαμικού Κολλεγίου Zaytuna στην Καλιφόρνια, σε δημόσια ομιλία του είχε υποστηρίξει, ότι μόνο περίπου πεντακόσια από τα χιλιάδες χαντίθ που αποδίδονται στον Προφήτη είναι αυθεντικά. Αν κρίνουμε, ότι στο Κοράνιο δεν υπάρχει ίχνος αντιεβραϊκού λόγου, τα παραπάνω χαντίθ, που παραθέτει η Χαμάς στο πολιτικό της πρόγραμμα και έχει υιοθετήσει το Κίνημα των "Αδελφών Μουσουλμάνων" είναι ψευδεπίγραφα και αναληθή ως προς το περιεχόμενό τους). Άρθρο έντεκα Το Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης (ΧΑΜΑΣ), πιστεύει ότι η γη της Παλαιστίνης έχει καθιερωθεί ως ένα Ισλαμικό Βακούφι μέχρι την Ημέρα της Ανάστασης. Κανείς δεν μπορεί να την αποκηρύξει ως Βακούφι ή έστω ένα μέρος της, ή να την εγκαταλείψει είτε όλη την έκταση ή μέρος της. Καμιά αραβική χώρα, ούτε το σύνολο όλων των αραβικών χωρών, και κανένας Άραβας Βασιλιάς ή Πρόεδρος, ούτε όλοι μαζί στο σύνολό τους, δεν το έχουν δικαίωμα να αποχαρακτηρίσουν την γη της Παλαιστίνης ως Βακούφι, όπως και κανένας οργανισμός ή το σύνολο όλων οργανισμών, είτε είναι παλαιστινιακοί, ή αραβικοί, γιατί η Παλαιστίνη είναι ένα Ισλαμικό Βακούφι σε όλες τις γενιές, μέχρι την Ημέρα της Ανάστασης. (Το βακούφι, στα αραβικά waqf, είναι σημαντικός θεσμός του μουσουλμανικού ιερού νόμου, που πηγάζει από την Σαρί’α. Αναφέρεται σε ακίνητο ή κινητό, που είναι αφιερωμένο διαπαντός στην υπηρεσία του Αλλάχ και των Μουσουλμάνων. Μεταξύ των άλλων χαρακτηριστικών του, ένα βακούφι είναι απόλυτα αναπαλλοτρίωτο.) Άρθρο δέκατο τρίτο Πρωτοβουλίες ειρήνης, οι λεγόμενες ειρηνικές λύσεις και οι διεθνείς διασκέψεις για την επίλυση του παλαιστινιακού προβλήματος, είναι όλα αντίθετα με τις πεποιθήσεις του Ισλαμικού Κινήματος Αντίστασης (ΧΑΜΑΣ). Παραίτηση από οποιοδήποτε κομμάτι της Παλαιστίνης σημαίνει αποκήρυξη μέρους της θρησκείας. Ο εθνικισμός του Ισλαμικού Κινήματος Αντίστασης είναι μέρος της πίστης του. Το Κίνημα εκπαιδεύει τα μέλη του να τηρούν τις αρχές του και να σηκώνουν το λάβαρο του Αλλάχ πάνω από την πατρίδα τους, καθώς πολεμούν την Τζιχάντ τους. Δεν υπάρχει λύση στο παλαιστινιακό πρόβλημα εκτός από την Τζιχάντ. Οι πρωτοβουλίες, οι προτάσεις και τα διεθνή συνέδρια δεν είναι παρά χάσιμο χρόνου. Μια άσκηση στη ματαιότητα. Ο παλαιστινιακός λαός είναι πολύ ευγενής. Το να υποβάλουν σχέδια για το μέλλον του, το δικαίωμά του και τη μοίρα του, είναι μάταιο παιχνίδι. Άρθρο εικοστό όγδοο Το Ισραήλ, λόγω του ότι είναι εβραϊκό κράτος και έχει εβραϊκό πληθυσμό, απαξιώνει το Ισλάμ και τους Μουσουλμάνους...”. Στα αποσπάσματα από το Καταστατικό της Χαμάς, όσα παρεμβάλλονται μέσα σε παρενθέσεις είναι επεξηγηματικά σχόλια του συντάκτη τούτου του κειμένου. Όσες και όσοι διαβάσουν τούτο το δημοσίευμα, μπορούν να συμπεράνουν τί είναι η Χαμάς και αν αποτελεί κίνδυνο η ιδεολογία της, όχι απλά και μόνο για το Ισραήλ, αλλά και για την Δύση των πολιτικών ελευθεριών, της ανεκτικότητας ως πολιτικής αξίας, των δικαιωμάτων του ανθρώπου, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων και του σεβασμού των μελών της ΛΟΑΤΙΚΙ+ κοινότητας.... 5 Νοεμβρίου 2023 ©Γιώργος Α. Δούδος

ΥΠΕΡΑΣΠΙΖΟΜΕΝΟΣ ΤΟΝ ΛΑΟ ΙΣΡΑΗΛ ΚΑΙ ΤΟ ΔΙΚΑΙΩΜΑ ΣΤΗΝ ΓΗ ΤΟΥ

“Ποιος είναι λοιπόν ο Εβραίος; Όποιος παλεύει με το ερώτημα «ποιος είναι ο Εβραίος», σας απαντούμε. Ορίστε ο προσωπικός μας ορισμός: Οποιοδήποτε ανθρώπινο ον, αρκετά τρελό, ώστε να αποκαλεί τον εαυτό του Εβραίο, είναι Εβραίος”. Άμος Οζ και Φάνια Οζ-Ζαλτσμπέργκερ ‘Οι Εβραίοι και οι Λέξεις’ 1. Υπερασπίζομαι, το δικαίωμα του Λαού Ισραήλ στην Γη του, εκεί που εκτείνεται το σύγχρονο Κράτος του Ισραήλ. 2. Υπερασπίζομαι την ύπαρξη του Κράτους του Ισραήλ και τις συνταγματικές αξίες, όπως διατυπώνονται στην Διακήρυξη Ίδρυσης του Κράτους της 14ης Μαΐου 1948. 3. Η Διακήρυξη Ίδρυσης του Κράτους του Ισραήλ, περιέχει δυο σημαντικές αναφορές στους Άραβες, που παραθέτω: “Κάνουμε έκκληση ...στους Άραβες κατοίκους της Γης του Ισραήλ να προστατεύσουν την ειρήνη και να συμμετάσχουν στην ανοικοδόμηση του Κράτους, στη βάση της πλήρους και ισότιμης ιθαγένειας και στα πλαίσια της λειτουργίας μόνιμων θεσμών”. “Προτείνουμε το χέρι μας σε όλα τα γειτονικά κράτη και στους λαούς τους, σε μια πρόταση ειρήνης και καλής γειτονίας. Ζητούμε από αυτούς να δημιουργήσουν δεσμούς συνεργασίας και κοινής βοήθειας με τον εξαιρετικό εβραϊκό λαό. Το Κράτος του Ισραήλ προετοιμάζεται να το κάνει, με μερίδιο κοινής προσπάθειας για την πρόοδο ολόκληρης της Μ. Ανατολής”. 4. Στην διάρκεια της Βρετανικής Εντολής της Παλαιστίνης (1920-1948), κατατέθηκαν προς τους Άραβες κατοίκους της, πέντε προτάσεις ίδρυσης ανεξάρτητου Αραβικού Κράτους στην Παλαιστίνη, μαζί με ένα Εβραϊκό Κράτος, που ήδη είχε προβλεφθεί η ίδρυσή του με την ‘Διακήρυξη Μπάλφουρ (2017)’. Οι ηγέτες των Αράβων της Παλαιστίνης αρνήθηκαν τις προτάσεις ίδρυσης ανεξάρτητου αραβικού κράτους. 5. Το 1947, μετά την λήξη του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου και την πλήρη αποκάλυψη της τραγωδίας του Ολοκαυτώματος, ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών πρότεινε τη δημιουργία δύο κρατών στην Παλαιστίνη. Ενός αραβικού και ενός εβραϊκού. Οι Εβραίοι είχαν συμφωνήσει, ενώ οι Άραβες απέρριψαν το σχέδιο των Ηνωμένων Εθνών. Στις 14 Μαΐου 1948 έγινε η Διακήρυξη Ίδρυσης του Κράτους του Ισραήλ και ιδρύθηκε το κράτος των Εβραίων στην Παλαιστίνη, όπως είχε αποφασισθεί από τα Ηνωμένα Έθνη. Οι Άραβες, μια εβδομάδα από την ίδρυση του Κράτους του Ισραήλ, με συνασπισμένες στρατιωτικές δυνάμεις του Ιράκ, της Ιορδανίας και της Αιγύπτου, εξαπέλυσαν επίθεση, με σκοπό να “σβήσουν” από τον χάρτη το Κράτος του Ισραήλ. Το “αδύναμο” Ισραήλ νίκησε τους Άραβες που του επιτέθηκαν. Το 1967, η Αίγυπτος του Νάσερ τέθηκε επικεφαλής στρατιωτικών δυνάμεων της Συρίας και της Ιορδανίας και εξαπέλυσε νέα επίθεση κατά του Κράτους του Ισραήλ. Πρόκειται για τον περίφημο Πόλεμο των Έξι Ημερών. Το Ισραήλ νίκησε τις συνασπισμένες αραβικές δυνάμεις εναντίον του. Η λήξη αυτού του ολιγοήμερου πολέμου, βρίσκει το Ισραήλ να έχει καταλάβει από την Ιορδανία την Δυτική Όχθη του Ιορδάνη και την Ανατολική Ιερουσαλήμ, από την Αίγυπτο την Λωρίδα της Γάζας και από την Συρία τα Υψώματα του Γκολάν. Το 2000 ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Εχούντ Μπάρακ, σε διάσκεψη με τον Γιασέρ Αραφάτ και μεσολαβητή τον Μπιλ Κλίντον, πρότεινε στον Αραφάτ την ίδρυση Παλαιστινιακού Κράτους, με επικράτεια την Λωρίδα της Γάζας και ποσοστό 94% της Δυτικής Όχθης, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ. Τότε ο Αραφάτ, ως ηγέτης της PLO αρνήθηκε να δεχθεί την πρόταση του Μπάρακ. Το 2005 επί πρωθυπουργού του Ισραήλ Αριέλ Σαρόν, το Ισραήλ διέλυσε βίαια οικισμούς Εβραίων εποίκων από την Λωρίδα της Γάζας και την “εκχώρησε” στην Παλαιστινιακή Αρχή.

Το 2008 ο Ισραηλινός Πρωθυπουργός Εχούντ Όλμερτ, πρότεινε να εκχωρηθούν σε ένα Παλαιστινιακό Κράτος, όλα τα εδάφη που είχε προτείνει ο προκάτοχος του, Εχούντ Μπάρακ, με πρωτεύουσα την Ανατολική Ιερουσαλήμ, προσθέτοντας και επιπλέον εδάφη. Ο Παλαιστίνιος Μαχμούντ Αμπάς δεν αποδέχθηκε την πρόταση. 6. Το Κράτος του Ισραήλ είναι η μόνη δημοκρατική χώρα στη Μέση Ανατολή. Κατηγορείται το Ισραήλ σαν “κράτος απαρτχάιντ” και αυτό είναι προπαγανδιστικό ψέμα. Οι πολίτες του Ισραήλ, ανεξαρτήτως θρησκείας ή εθνοφυλετικής καταγωγής, απολαμβάνουν ισότητα ενώπιον του νόμου, πρόσβαση στην εκπαίδευση και στις υπηρεσίες υγείας. Μέλη της Κνεσσέτ είναι Άραβες Παλαιστίνιοι πολίτες του Ισραήλ οργανωμένοι σε δικές τους κοινοβουλευτικές ομάδες, ενώ υπάρχουν Άραβες πολίτες του Ισραήλ που είναι μέλη της Κνεσσέτ και μέλη κομμάτων, μαζί με Εβραίους. Τέλος Άραβες πολίτες του Ισραήλ έχουν αναδειχθεί στελέχη των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων, της Αστυνομίας και της Συνοριοφυλακής. Ενώ Άραβες πολίτες του Ισραήλ υπηρετούν στο διπλωματικό σώμα και διορίζονται σε θέσεις πρέσβεων σε ξένα κράτη και διεθνείς οργανισμούς. 7. Οι παλαιστινιακές οργανώσεις “Χαμάς” και “Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ”, είναι τρομοκρατικές οργανώσεις. Αρνούνται να αναγνωρίσουν την ύπαρξη του Κράτους του Ισραήλ και επιδιώκουν με την χρήση τυφλής βίας να “καταργήσουν” το Ισραήλ και να “πετάξουν” τους Εβραίους στη θάλασσα!. 8. Οι τρομοκρατικές οργανώσεις των Παλαιστινίων δεν επιθυμούν να βρεθεί λύση στα πλαίσια εφαρμογής των Συμφωνιών του Όσλο. Άλλωστε και οι δυο, ιδρύθηκαν μετά την συνομολόγηση των Συμφωνιών του Όσλο και την δρομολόγηση ίδρυσης ανεξάρτητου Κράτους της Παλαιστίνης δίπλα στο Κράτος του Ισραήλ. 9. Η ανοχή, ακόμα και η ενθάρρυνση, Ισραηλινών κυβερνήσεων ίδρυσης Εβραϊκών Οικισμών, που ανέρχονται σε περισσότερους από εκατόν εξήντα, στα παλαιστινιακά εδάφη της Δυτικής Όχθης, είναι αντίθετη, τόσο με τις αρχές της Διακήρυξης Ίδρυσης του Κράτους του Ισραήλ, όσο και με τις Συμφωνίες του Όσλο, που την υπεράσπισή τους, πλήρωσε με τη ζωή του ο γενναίος Ισραηλινός Πρωθυπουργός Γιτζάκ Ράμπιν. 10. Ο Λαός του Κράτους του Ισραήλ, όλοι ανεξαίρετα οι Ισραηλινοί πολίτες, Εβραίοι, Μουσουλμάνοι και Χριστιανοί, αξίζει να ζουν σε κλίμα ασφάλειας και ειρήνης. Όσο δεν υλοποιούνται οι Συμφωνίες του Όσλο, με την ίδρυση ανεξάρτητου Κράτους της Παλαιστίνης, οι Ισραηλινοί πολίτες δεν θα είναι ασφαλείς και δεν θα απολαμβάνουν την ευλογία της ειρήνης. 11. Η Παλαιστινιακή Αρχή, ως προάγγελος της κυβέρνησης Κράτους της Παλαιστίνης, έχει χρέος, όχι μόνον απέναντι στο Ισραήλ, αλλά και απέναντι κυρίως στις χώρες της Δύσης, να κηρύξει παράνομες την “Χαμάς” και την “Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ”. Έχει υποχρέωση να προβεί στον πλήρη αφοπλισμό των στελεχών και των μελών αυτών των οργανώσεων. Αν δεν τεθούν εκτός νόμου και αν δεν αφοπλιστούν οι παραπάνω τρομοκρατικές οργανώσεις, ανεξάρτητο Παλαιστινιακό Κράτος δεν πρόκειται να ιδρυθεί και να γίνει δεκτό από την Διεθνή Κοινότητα. 12. Συγχρόνως, το Κράτος του Ισραήλ, έχει υποχρέωση να αντιμετωπίσει με αποφασιστικότητα τους Οικισμούς Εβραίων εποίκων στην Δυτική Όχθη, που πολλοί ονομάζουν δικαιολογημένα ως “αποικιοκρατικούς θύλακες”. Οι Οικισμοί αυτοί πρέπει να διαλυθούν, όπως συνέβη στη Λωρίδα της Γάζας επί κυβέρνησης Αριέλ Σαρόν, ή αν συνεχίσουν να υπάρχουν, επειδή έτσι θα αποφασίσουν οι Εβραίοι κάτοικοί τους, θα πρέπει να αποδεχθούν την υπαγωγή τους στην δικαιοδοσία του ανεξάρτητου Κράτους της Παλαιστίνης, να λάβουν την παλαιστινιακή ιθαγένεια και να αφοπλιστούν. 13. Είναι απαράδεκτο από κάθε άποψη, πολιτικοί ηγέτες του Κράτους του Ισραήλ να κατοικούν σε παράνομους, κατά το Διεθνές Δίκαιο, εβραϊκούς οικισμούς που έχουν καταλάβει παλαιστινιακά εδάφη. Περιορίζομαι να αναφέρω τους Avigdor Lieberman, ηγέτη του κόμματος “Yisrael Beiteinu”, που κατοικεί στον εβραϊκό οικισμό Nokdim στην Δυτική Όχθη, κοντά στην Βηθλεέμ, Itamar Ben Gvir, υπουργό Εθνικής Ασφάλειας στην τωρινή κυβέρνηση Νετανιάχου, και ηγέτη του κόμματος “Otzma Yehudit”, που κατοικεί στον εβραϊκό οικισμό Kiryat Arba στην Χεβρώνα στην Δυτική Όχθη και Bezalel Smotrich, ηγέτη του κόμματος “Θρησκευτικό Σιωνιστικό Κόμμα”, που κατοικεί στον εβραϊκό οικισμό Kedumim, στην Δυτική Όχθη. 14. Η Ιερουσαλήμ είναι αναμφίβολα η αιώνια πρωτεύουσα του Λαού Ισραήλ. Το Κράτος του Ισραήλ έχει κάθε δικαίωμα να έχει πρωτεύουσά του την Ιερουσαλήμ. Αλλά, δεν μπορεί να παραβλεφθούν, από τη μια μεριά ότι η Ιερουσαλήμ, είναι ιερή Πόλη, επίσης για τους Χριστιανούς και για τους Μουσουλμάνους και ότι η απαίτηση των Αράβων σε ένα Παλαιστινιακό Κράτος να έχουν πρωτεύουσα τμήμα της Ανατολικής Ιερουσαλήμ. 15. Είναι αλήθεια ότι η τριακοστή έβδομη κυβέρνηση του Ισραήλ, με πρόεδρο τον Μπενιαμίν Νετανιάχου και κυβερνητικούς συμμάχους, ακραία εθνικιστικά και θρησκευτικά πολιτικά κόμματα (Shas, Religious Zionism, United Torah Judaism, Otzma Yehudit, Noam), με κυβερνητικές πρωτοβουλίες και διατάγματα, έχει προκαλέσει τεράστιο διχασμό μεταξύ των Ισραηλινών πολιτών. Δεν είναι λίγοι εκείνοι που μιλούν, ότι η Δημοκρατία στο Ισραήλ βρίσκεται σε κίνδυνο, ενώ οι ακραίες θέσεις εναντίον των Αράβων στελεχών της κυβέρνησης, προκαλούν έντονες ανησυχίες. Η επιχειρούμενη συρρίκνωση της δικαιοδοσίας του Ανωτάτου Δικαστηρίου του Κράτους του Ισραήλ, έχει χαρακτηριστεί ως πραξικόπημα και έχει προκαλέσει τριγμούς στην ισραηλινή κοινωνία, αλλά και στους κόλπους των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων. Παρόλα αυτά, το Κράτος του Ισραήλ παραμένει η μόνη δημοκρατική χώρα της Μέσης Ανατολής και η κυβέρνηση Νετανιάχου δέχεται ανελέητη αρνητική κριτική, όχι μόνον από τους πολιτικούς αντιπάλους της, αλλά και από μέσα ενημέρωσης, που δεν φιμώνονται. 16. Η επίθεση που εξαπέλυσε η ‘Χαμάς’ στις 7 Οκτωβρίου με την εισβολή τρομοκρατών της οργάνωσης μέσα στο Ισραήλ, είναι πρωτοφανής για την σκληρότητά της. Οι τρομοκράτες δολοφόνησαν αμάχους σε χωριά του Ισραήλ, έχουν απαγάγει αμάχους, ακόμα και παιδιά και ηλικιωμένους, που τους έσυραν και τους κρατούν ως ομήρους στα κρησφύγετα της οργάνωσης στην Γάζα. Η θηριωδία που έχει επιδείξει η ‘Χαμάς’ και η σύμμαχός της ‘Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ’ είναι πρωτοφανής. Η συμπαράταξη με το Ισραήλ και τους πολίτες του αυτή τη στιγμή, της απέραντης οδύνης, δεν πρέπει να εκληφθεί ως “συγχωροχάρτι” για τα σοβαρά ατοπήματα της κυβέρνησης Νετανιάχου, δεν σημαίνει αποδοχή του Smotrich και του Ben Gvir. Η συμπαράταξη με το Ισραήλ είναι πράξη αντίστασης κατά της τρομοκρατίας του επικίνδυνου Ισλαμισμού, είναι πράξη υπεράσπισης των αρχών της Δημοκρατίας και των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων, όχι μόνο των πολιτών του Ισραήλ, αλλά και των Παλαιστινίων Αράβων της Γάζας, που ζουν σε κατάσταση συνεχούς ομηρίας από την τρομοκρατική οργάνωση της ‘Χαμάς’! 17. Υπερασπιζόμενος το Ισραήλ δεν σημαίνει ότι παραβλέπω τα τεράστια εγκληματικά λάθη της κυβέρνησης Νετανιάχου, ή πολιτικών κομμάτων της χώρας, που με την ιδεολογία και τη δράση τους ακυρώνουν τις αξίες της Διακήρυξης Ίδρυσης του Κράτους του Ισραήλ, ενώ δυναμιτίζουν τις αρχές των Συμφωνιών του Όσλο, προσβάλλοντας βάναυσα την μνήμη και την θυσία του Γιτζάκ Ράμπιν. Bernal Olivares and George Doudos 30/10/2023 Portal Hispano de Opinión y Noticias 'Teotihuacán'

ΓΗ ΤΟΥ ΙΣΡΑΗΛ Ή ΠΑΛΑΙΣΤΙΝΗ ΤΩΝ ΑΡΑΒΩΝ;

“Όποιος καταστρέφει μια ψυχή, είναι σα να έχει καταστρέψει ολόκληρο τον κόσμο. Και όποιος σώζει μια ζωή, είναι σα να σώζει ολόκληρο τον κόσμο”. Χιλέλ ο Πρεσβύτερος (περίπου 110 π.Χ. - 10 μ.Χ.) “Όποιος σκοτώσει έναν άνθρωπο, είναι σα να σκοτώνει όλο τον κόσμο. Και αν κάποιος σώσει μια ανθρώπινη ζωή, είναι σα να σώζει όλο τον κόσμο”. ( Κοράνιο Σούρα Αλ Μάιντα 5:32, 609-632 μ.Χ.). Στις 14 Μαΐου 1948 υπογράφηκε η Διακήρυξη της ίδρυσης του Κράτους του Ισραήλ. Σε δυο παραγράφους αυτού του ιστορικού κειμένου, που οι αρχές του υποκαθιστούν την έλλειψη γραπτού συντάγματος στο Ισραήλ, υπάρχουν οι εξής διακηρύξεις, που αποτελούν αναγνώριση μιας πραγματικότητας: “Κάνουμε έκκληση ...στους Άραβες κατοίκους της Γης του Ισραήλ να προστατεύσουν την ειρήνη και να συμμετάσχουν στην ανοικοδόμηση του Κράτους, στη βάση της πλήρους και ισότιμης ιθαγένειας και στα πλαίσια της λειτουργίας μόνιμων θεσμών”. Προτείνουμε το χέρι μας σε όλα τα γειτονικά κράτη και στους λαούς τους, σε μια πρόταση ειρήνης και καλής γειτονίας. Ζητούμε από αυτούς να δημιουργήσουν δεσμούς συνεργασίας και κοινής βοήθειας με τον εξαιρετικό εβραϊκό λαό. Το Κράτος του Ισραήλ προετοιμάζεται να το κάνει, με μερίδιο κοινής προσπάθειας για την πρόοδο ολόκληρης της Μ. Ανατολής”. Η γεωγραφική περιοχή της Μέσης Ανατολής, γνωστή ως Παλαιστίνη, από το 135 μ.Χ. ως σήμερα, πράγματι υπήρξε η κοιτίδα των Εβραίων, ως έθνους, με βάθος χρόνου περίπου 3.500 χρόνια. Ο Μπεν Γκουριόν και οι άλλοι “γεννήτορες” του Κράτους του Ισραήλ αναγνώριζαν, ότι στο σύγχρονο Κράτος, εκτός από τους Εβραίους, υπήρχαν και Άραβες, Μουσουλμάνοι, Χριστιανοί και Δρούζοι ως πολίτες του, όπως και Αρμένιοι, Κιρκάσιοι κ.ά., που το Κράτος του Ισραήλ δεν είχε σε καμιά περίπτωση την πρόθεση να τους αγνοήσει ή να τους καταστήσει πολίτες δεύτερης κατηγορίας. Συγχρόνως, με την Διακήρυξη ίδρυσης του Κράτους του Ισραήλ, αναγνωριζόταν η ύπαρξη των γειτονικών αραβικών κρατών, που το Ισραήλ πρότεινε χείρα φιλίας, ειρήνης και συνεργασίας.... Για πολλές δεκαετίες, Παλαιστίνιοι ηγέτες, υποστηρίζουν και διαδίδουν την ιδέα, ότι οι Άραβες είναι “ο αυτόχθονας λαός” της περιοχής, που έχει ονομασθεί Παλαιστίνη. Αυτή η διακήρυξη είναι προπαγανδιστική μυθοπλασία. Η Παλαιστίνη κατακτήθηκε από τους Μουσουλμάνους Άραβες, που υπερέβησαν τα όρια της Αραβικής Χερσονήσου μετά το 625 μ.Χ.. Η εδραίωση της αραβικής παρουσίας στην Παλαιστίνη μπορεί να σημστοδοτηθεί το έτος 1291, όταν μετά από περίπου διακόσια χρόνια οι Δυτικοί Σταυροφόροι ηττήθηκαν από τους Μουσουλμάνους και δεν επιχείρησαν εκ νέου τον έλεγχο των Αγίων Τόπων. Μέχρι το 1964 η ιδέα της ίδρυσης ανεξάρτητου παλαιστινιακού κράτους δεν είχε διακηρυχθεί, ούτε η ύπαρξη παλαιστινιακού λαού. Ήταν ένα ευφυές εφεύρημα του Γιάσερ Αραφάτ, όταν εντάχθηκε στην Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO). Οι Άραβες, σε μεγάλο βαθμό επηρεάστηκαν από τις ιδέες του Χασάν Αλ Μπάνα, ιδρυτή των “Αδελφών Μουσουλμάνων” στην Αίγυπτο και του Μεγάλου Μουφτή της Ιερουσαλήμ Χατζ Μοχάμεντ Αμίν Αλ Χουσεϊνί, ένθερμου υποστηρικτή του Χίτλερ, που από το 1941 ως το 1945 του πρόσφερε φιλοξενία στο Βερολίνο, ήταν ενάντιοι στην εγκατάσταση Εβραίων στην Παλαιστίνη, που τους θεωρούσαν όργανο του δυτικού ιμπεριαλισμού σε βάρος των Αράβων και των Μουσουλμάνων. Στις σκέψεις τους δεν υπήρχε εναντίωση σε ένα εβραϊκό κράτος. Το 1958 ιδρύθηκε από τον Μοχάμεντ Γιάσερ Αμπντέλ Ραχμάν Αμπντέλ Ραούφ Αραφάτ αλ-Κούντουα, περισσότερο γνωστού ως Γιάσερ Αραφάτ, η πολιτικοστρατιωτική οργάνωση Φατάχ. Το 1964 ιδρύθηκε η PLO στην οποία εντάχθηκε ο Αραφάτ και αναδείχθηκε ηγέτης της. Σκοπός και των δύο παραπάνω οργανώσεων ήταν η κατάργηση του Κράτους του Ισραήλ και στη θέση του, να ιδρυθεί ανεξάρτητο κράτος της Παλαιστίνης. Το 1988 ο Γιάσερ Αραφάτ, ως ηγέτης της PLO, αναγνώρισε το δικαίωμα του Ισραήλ να υπάρχει και αναζήτησε ως λύση στη σύγκρουση Ισραήλ και Παλαιστινίων, την ίδρυση δύο κρατών. Ο Γιάσερ Αραφάτ υπήρξε πρωταγωνιστής των Συμφωνιών του Όσλο, μαζί τον Ισραηλινό Πρωθυπουργό Γιτζάκ Ράμπιν. Πρόκειται για ένα σύνολο συνθηκών ανάμεσα στο κράτος του Ισραήλ και την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO), κατά τη δεκαετία του ’90. Οι συμφωνίες οδήγησαν στην αναγνώριση της Παλαιστινιακής Αρχής, ως φορέα αυτόνομης, αλλά περιορισμένης εξουσίας των Παλαιστινίων στη Δυτική Όχθη του Ιορδάνη ποταμού και στη Λωρίδα της Γάζας. Τα σύνορα των δύο πλευρών, το καθεστώς της Ιερουσαλήμ, η στρατιωτική παρουσία του Ισραήλ και η τύχη των περιοχών που θα εκκενώνονταν από τις δυνάμεις του Ισραήλ, ήταν τα πλέον καίρια ζητήματα που αναφαίρονταν στις συμφωνίες. Το 1981 ιδρύεται στους κόλπους της Οργάνωσης για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης, η πολιτικοστρατιωτική οργάνωση “Παλαιστινιακή Ισλαμική Τζιχάντ”, που αρνούνταν να αναγνωρίσει τις Συμφωνίες του Όσλο και επομένως την ύπαρξη του Κράτους του Ισραήλ. Το 1987 ιδρύεται η “Χαμάς” (Ισλαμικό Κίνημα Αντίστασης), που επίσης αρνείται να αναγνωρίσει τις Συμφωνίες του Όσλο και την ύπαρξη του Κράτους του Ισραήλ. Και οι δυο παραπάνω οργανώσεις εμπνέονται από τις αρχές της “Μουσουλμανικής Αδελφότητας” και έχουν εκτραπεί σε τρομοκρατικές οργανώσεις κατά των Εβραίων, κατά του Ισραήλ, αλλά και εναντίον στόχων εκτός Ισραήλ, που τους συνδέουν με τον “διεθνή Σιωνισμό”. Στις 29 Δεκεμβρίου 2022 σχηματίστηκε η τριακοστή έβδομη κυβέρνηση στο Κράτος του Ισραήλ. Πρωθυπουργός ο Βενιαμίν Νετανιάχου, αρχηγός του κόμματος Λικούντ και σύμμαχοί του στην Κνεσσέτ, ακροδεξιά, έντονα φανατικά θρησκευτικά κόμματα, με εξαίρεση ίσως το κόμμα “Εθνική Ενότητα” και ως κάποιο βαθμό το “Λικούντ”. Οι κυβερνητικοί σύμμαχοι του Νετανιάχου είναι: “Γκιμέλ” (Ενωμένος Ιουδαϊσμός της Τορά), Σσας, Θρησκευτικό Σιωνιστικό Κόμμα, “Οτζμά Γιεχουντίτ” (Ιουδαϊκή Δύναμη), “Noam” γνωστού και ως “Lazuz” και την “Εθνική Ένωση” ή “Κρατικό Στρατόπεδο”. Το κόμμα “Οτζμά Γιεχουντίτ”, θεωρείται ακροδεξιό, διακηρυγμένα κατά των Αράβων και οργανισμός που εμπνέεται από τις ιδέες του Ραβίνου Μεΐρ Καχάνε. Ηγέτης του κόμματος “Οτζμά Γιεχουντίτ” είναι ο Ιτάμαρ Μπεν Γκβιρ, υπουργός Εθνικής Ασφάλειας. Ο Μπεν Γκβιρ ζει στον Οικισμό Κιρυάτ Άρμπα, κοντά στη Χεβρώνα, στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη. Ο οικισμός Κιρυάτ Άρμπα, σύμφωνα με τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου έχει κριθεί παράνομος. Όταν ο Μπεν Γκβιρ παρουσιάστηκε στον ισραηλινό στρατό, στα 18 του χρόνια, απαλλάχτηκε εξαιτίας των επικίνδυνων ακροδεξιών ιδεών του! Ο Μπεζαζέλ Γιοέλ Σμότριτς, ηγέτης του “Θρησκευτικού Σιωνιστικού Κόμματος”, χαρακτηρίζεται για τις ακραίες ιδέες, είναι ρατσιστής και έντονα ομοφοβικός. Ο Σμότριτς κατοικεί στον Οικισμό Κεντουμίμ, στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και ο οικισμός έχει κριθεί παράνομος κατά τους κανόνες του Διεθνούς Δικαίου. Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου είναι υπόδικος για διαφθορά. Παρόλα αυτά η έντονη φιλοδοξία του να παραμείνει στην εξουσία, μαζί με τους συμμάχους του, τον οδηγεί βήμα βήμα στην μετατροπή του Κράτους του Ισραήλ σε μια θεοκρατική δικτατορία, που πολλοί συγκρίνουν με το Ιράν και τη Χαμάς στη Λωρίδα της Γάζας. Ο Μπεζαζέλ Γιοέλ Σμότριτς έχει εισηγηθεί την αλλαγή του νομικού συστήματος στο Ισραήλ, από μια έννομη τάξη βασισμένη στην Τορά και στους κανόνες της Χαλακχά (κανόνες ηθικής και νόμου, κάτι αντίστοιχο με την μουσουλμανική Σαρί’α). Μέχρι τώρα το Ανώτατο Δικαστήριο του Ισραήλ είχε αρμοδιότητα, που υπάρχει στα συνταγματικά δικαστήρια, να ακυρώνει νόμους που ψήφισε το κοινοβούλιο (Κνεσσέτ) ή διατάγματα που έχει εκδώσει η κυβέρνηση. Η κυβέρνηση Νετανιάχου προχώρησε με νόμο, να στερήσει αυτήν την δικαιοδοσία του Ανωτάτου Δικαστηρίου, με συνέπεια η κοινωνία στο Ισραήλ να έχει διχασθεί, με τις επανειλημμένες διαδηλώσεις Εβραίων και Αράβων Ισραηλινών πολιτών, που φοβούνται ότι η δημοκρατία στο Ισραήλ κινδυνεύει. Πολιτικά κόμματα που συμμετέχουν στην κυβέρνηση Νετανιάχου, υποστηρίζουν την κατάργηση της αυτονομίας περιοχών στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη και την ενσωμάτωσή τους στο Κράτος του Ισραήλ! Η πρόσφατη μεγάλη επίθεση της Χαμάς κατά του Ισραήλ και αμάχων σε εβραϊκές πόλεις και χωριά, θεωρείται ότι οφείλεται, και στην σκόπιμη εγκατάλειψη εκ μέρους της κυβέρνησης Νετανιάχου της άμυνας και της ασφάλειας της χώρας και του λαού. Άλλωστε το δικαστικό πραξικόπημα του Νετανιάχου στο Ισραήλ έχει επιφέρει τεράστια ρωγμή στις ένοπλες δυνάμεις του Κράτους, διότι αποστερείται η Στρατιωτική Δικαιοσύνη της ανεξαρτησίας της, όπως έχει καταγγείλει πρόσφατα η Γενική Εισαγγελέας των Ισραηλινών Αμυντικών Δυνάμεων! Ο Μπενιαμίν Νετανιάχου και οι ακραίοι σύμμαχοί του στην κυβέρνηση, δεν θέλουν λύση στο παλαιστινιακό πρόβλημα. Ακυρώνουν επιμέρους διακηρύξεις της Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας του Κράτους του Ισραήλ, που αναφέρονται τόσο στους μη Εβραίους Ισραηλινούς πολίτες και κυρίως στους Άραβες Μουσουλμάνους, όσο και στις γειτονικές αραβικές χώρες. Η κυβέρνηση Νετανιάχου και στελέχη της όπως ο Μπεν Γκβιρ και ο Σμότριτς, με τις πολιτικές τους ενεργούν συνεχώς με απαξία απέναντι στους Παλαιστίνιους Άραβες και έτσι εξωθούν τις τρομοκρατικές οργανώσεις, την Ισλαμική Τζιχάντ, πριν λίγο καιρό στην Τζενίν και τώρα τη Χαμάς από την Γάζα να διαπράξουν ωμότητες, σπέρνοντας τρόμο και θάνατο εναντίον κατοίκων του Ισραήλ. Έτσι με την διέγερση του ακραίου φόβου, ο Νετανιάχου και οι επικίνδυνοι σύμμαχοί του θεωρούν, πως μπορούν να κρατούν υποχείριά τους τούς πολίτες του Ισραήλ! Το μίσος κατά των Εβραίων μετράει αιώνες. Ο μονοθεϊσμός των Εβραίων και η απόλυτη άρνησή τους να αποδώσουν θεϊκές τιμές σε ηγεμόνες, που κατά καιρούς είχαν κατακτήσει την γη τους, υπήρξε αιτία ποικίλων διωγμών σε βάρος τους. Κατά βάθος ο ιουδαϊκός μονοθεϊσμός ήταν ελευθεριακός και βαθειά ανθρώπινος, σε σύγκριση με άλλες θρησκευτικές κοσμοαντιλήψεις. Στη διάρκεια των αιώνων πρώτα εμφανίστηκε ο αντιϊουδαϊσμός, όταν από τον 4ο αιώνα και μετά κυρίαρχη δύναμη στις παπικές κτήσεις στη Δύση και στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία στην Ανατολή έγινε ο Χριστιανισμός. Είναι ντυμένος “θεολογικό” περιεχόμενο και εστιάζεται ότι οι Εβραίοι “δολοφόνησαν” με σταυρικό θάνατο τον Μεσσία Ιησού Χριστό. Οι Εβραίοι ήτα υπήκοοι στο περιθώριο, ενώ στη Δύση εμφανίστηκαν τα γκέτο, ώστε ο έλεγχός τους να είναι πληρέστερος και ευχερής. Αργότερα το μίσος κατά των Εβραίων εμφανίζεται ως αντισημιτισμός. Είναι η αιτία που στοίχισε τη ζωή, με φρικτό θάνατο στα στρατόπεδα εξόντωσης των Ναζί 6.000.000 Εβραίων. Αλλά, εκτός από τον θάνατο στα στρατόπεδα, είναι και και το Μπάμπι Γιαρ στην Ουκρανία.... Και τέλος, μετά το Ολοκαύτωμα, που ακόμα και οι αρνητές του, θέλουν να είναι προσεχτικοί, εμφανίζεται με άλλο ένδυμα το μίσος κατά των Εβραίων. Είναι ο αντισιωνισμός, που αμφισβητεί το δικαίωμα των Ισραηλιτών να χτίσουν από τα ερείπια την πατρίδα ξανά, εκεί που ήταν από αιώνες, στην Παλαιστίνη, όπως την ονόμασε ο Αδριανός. Αυτόν τον αντισιωνισμό έχουν υιοθετήσει Αριστεροί κάθε απόχρωσης, με την ψευδαίσθηση, ότι έτσι μάχονται τον ιμπεριαλισμό και την αποικιοκρατία! Ισραηλινοί Εβραίοι, σαν τον Μπεν Γκβιρ, τον Σμότριτς και άλλους, που χάριν της νομής της εξουσίας του έκανε συμμάχους του ο Νετανιάχου, είναι αρνητές των αξιών του Ιουδαϊσμού, όσο και αν εμφανίζονται σαν θρήσκοι και μάλιστα “υπερορθόδοξοι Εβραίοι. Αυτοί προσφέρουν δικαιολογίες, όχι μόνο στους αντισιωνιστές, που είναι στην πραγματικότητα άθλιοι αντισημίτες, αλλά και άλλοθι στην Χαμάς και στην Ισλαμική Παλαιστινιακή Τζιχάντ για τα εγκλήματά τους κατά Εβραίων.... 16/10/2023

Εις τιμήν και μνήμην της Αγίας Μητέρας μας Γαβριηλίας της Παπαγιάννη Άλλως· λόγος περί των Αγίων και της Αγιότητας

Η κατατάταξη της Γερόντισσας Γαβριηλίας μεταξύ των Αγίων της Εκκλησίας από το Οικουμενικό Πατριαρχείο, χθες, αποτέλεσε ευφρόσυνο γεγονός για πολλές και πολλούς, που είχαν γνωρίσει την Αγία. Ίσως σε κύκλους φανατικών, που χρίονται αυτόκλητοι αμύντορες της Ορθοδοξίας, και έχουν ξοδέψει ικανή φαιά ουσία για να καταδείξουν, πως η Γερόντισσα Γαβριηλία ήταν μια "πλανεμένη αιρετική", η αγιοκατάταξη θα προσφέρει κατά πάσα πιθανότητα, νέα όπλα κατά του Οικουμενικού Πατριαρχείου, σαν έρμαιου της παναιρέσεως του Οικουμενισμού και άλλα όμοια. Οι Άγιοι είναι άνθρωποι και όχι μόνο δεν υπήρξαν τέλειοι, αλλά ούτε αλάνθαστοι, όσον αφορά ιδέες τους, απόψεις, ακόμα και πρακτικές που είχαν διατυπώσει ή είχαν εφαρμόσει κατά την επίγεια διαδρομή τους. Η Εκκλησία του Χριστού αποτελεί Κοινωνία Αγίων, που συναποτελούν όλες και όλοι που βαπτίσθηκαν στο όνομα της Αγίας Τριάδος. Κατά μια άλλη έκφραση, η Εκκλησία είναι Κοινωνία προσώπων, που συνεχώς πορεύονται μέσα στην ιστορία μετανοούντες και μετανοούσες. Η αγιότητα στην Εκκλησία δεν είναι ατομικό βραβείο και απόκτημα κανενός και καμιάς, όσο “άγια” κι αν είναι η ζωή οποιουδήποτε Χριστιανού ή Χριστιανής. Η αγιότητα είναι χάρισμα του Θεού στον άνθρωπο, με μόνη και αναγκαία προϋπόθεση εκ μέρους του ανθρώπου, το δίχως κρατούμενα “ναι” στον Θεό. Για να οικειωθεί ο άνθρωπος, ο κάθε άνθρωπος, χωρίς αποκλεισμούς, το χάρισμα του Θεού, που ονομάζουμε αγιότητα, είναι ανάγκη να ψελλίσει, με οποιονδήποτε τρόπο, ακόμα και με την σιωπή του ή με τα δάκρυα, ή με το τραγούδι του ή με τον χορό του κάτω από τα άστρα εκείνο που είπε η φοβισμένη Μαριάμ στη Ναζαρέτ στον Άγγελο του Ευαγγελισμού: “Ἰδοὺ ἡ δούλη Κυρίου· γένοιτό μοι κατὰ τὸ ῥῆμά σου” (Ευαγγέλιο του Λουκά 1:38). Αλλά, το Πνεύμα το Άγιο, που πνέει όπου θέλει και αγνοεί τους περιορισμούς και τα σύνορα που σκαρφίζονται οι άνθρωποι, ακόμα και από πίστη στην Εκκλησία, επιμένει να προκαλεί εκπλήξεις και να ανατρέπει τα δεδομένα του τί είναι “ορθόδοξο” και τί “αιρετικό” ή τέλος πάντων “κοσμικό”. Ο Γέροντας Βασίλειος ο Γοντικάκης, προηγούμενος των Μονών Σταυρονικήτα και Ιβήρων στο Άγιον Όρος, είχε πει σε συνέντευξη στον “Εθνικό Κήρυκα” της Νέας Υόρκης το 2015: “Πολλές φορές αυτοί που παρουσιάζονται ως βαπτισμένοι και δεχόμενοι τον Χριστό, είναι πολύ πιο μακριά από τους άλλους, οι οποίοι φαίνονται αδιάφοροι. Τη στιγμή που είναι άνθρωποι κι έχουν την πνοή του Θεού μέσα τους, βρίσκονται εν πορεία και ζητούν το ένα ή και όλοι βρίσκονται μέσα καλύπτονται κάτω από την ευρύχωρη αγάπη του Θεού». Ο Φώτης ο Κόντογλους στο βιβλίο του, “Το Αϊβαλί, η πατρίδα μου” γράφει: “Μα άραγες ο Χριστός ήρθε σε τούτον τον κόσμο μόνο για μας τους βαφτισμένους, και δεν ήρθε για ούλον τον κόσμο, για κάθε άνθρωπο που έχει καλή ψυχή, τι Τούρκος, τι Ρωμιός”; Η αγία Γερόντισσα Γαβριηλία είχε πει: “...κάθε άνθρωπος είναι και ένα ξεχωριστό ον για τον Θεό. Έχουμε έναν Σπινθήρα Χριστού στην ψυχή. Όπως λέμε σ’ εκείνο το περίφημο, Χριστέ, τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον.... Μην το ξεχνάτε αυτό. Πάντα άνθρωπον!” Και άλλη φορά η ίδια Αγία είχε πει: “Η ζωή της Εκκλησίας βρίσκεται πέρα από κάθε ηθική πειθαρχία ή θρησκευτικά καθήκοντα. Είναι υπέρβαση της Ηθικότητας στην Πνευματικότητα”. Αν διαβάσουμε ιστορικές βιογραφίες Αγίων, όχι από Συναξάρια, που έχουν κυρίως διδακτικό σκοπό και χρησιμοποιούν σε μεγάλο βαθμό το μυθικό στοιχείο, θα καταπλαγούμε. Ιδίως Πατέρες της Εκκλησίας συχνά αντιμάχονται μεταξύ τους με σφοδρότητα. Άλλοι άγιοι εξομολογούνται σε γραπτά τους, ότι χρησιμοποιούσαν πρακτικές στον προσωπικό αγώνα τους, που ενείχαν στοιχεία “μίσους κατά του σώματος”, αρνούμενοι στην πράξη να ακολουθήσουν την διδαχή του Αββά Ποιμένος στο Γεροντικό: “Ημείς ουκ εδιδάχθημεν σωματοκτόνοι, αλλά παθοκτόνοι”. Χαιρόμαστε για τους Αγίους και τιμούμε την μνήμη τους, γιατί αγάπησαν πολύ τον Χριστό (Ευαγγέλιο του Λουκά 7:47) και μπορούμε να οικειωθούμε ως προς την αγάπη τους όψεις από την ζωή τους, έχοντας όμως κατά νου, ότι μόνον Ένας είναι ο Άγιος, ο Θεός, όπως φανερώθηκε, από την πολλή αγάπη του στο Πρόσωπο του Ιησού! Η Εκκλησία του Χριστού ως Κοινωνία Αγίων, δεν διαχωρίζει τα πρόσωπα σε εκείνα που ζουν επί γης και σε εκείνα που έχουν μεταστεί στην παρουσία του Θεού. Επομένως η τιμή των επιγείως ζώντων για τους ζώντες στην κατάσταση της αιωνιότητας, είτε έχουν καταταγεί μεταξύ των Αγίων της Εκκλησίας, είτε παραμένουν “άγνωστοι” μεταξύ των ανθρώπων είναι απόρροια αυτού που σημαίνει κατ’ ουσίαν η έκφραση “Κοινωνία Αγίων”. Αλλά προς Θεού, να μην πέσουμε στην πλάνη της “Αγιολατρείας”, κάτι που δυστυχώς βλέπουμε και ζούμε να καλλιεργείται από Επισκόπους και άλλους κληρικούς στον τόπο μας. Γιατί η “αγιολατρεία” μας απομακρύνει από την δοξολογική ομολογία, “Ὅτι σὺ εἶ μόνος Ἅγιος, σὺ εἶ μόνος Κύριος, Ἰησοῦς Χριστός, εἰς δόξαν Θεοῦ Πατρός”. 4 Οκτωβρίου 2023

Ο ΤΡΟΠΟΣ ΕΠΙΛΟΓΗΣ ΤΩΝ ΜΗΤΡΟΠΟΛΙΤΩΝ, ΔΕΙΓΜΑ ΒΑΘΕΙΑΣ ΕΚΚΟΣΜΙΚΕΥΣΗΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ...

Η “χηρεία” του επισκοπικού θρόνου της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, του κλίματος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στην ελληνική επικράτεια, ανέδειξε για άλλη μια φορά το πνεύμα της εκκοσμίκευσης που χαρακτηρίζει την Ελλαδική Ορθόδοξη Εκκλησία. Νομίζω, πως κανένας δεν μπορεί να έχει αντίρρηση, ότι υπόδειγμα ως προς την εκλογή των επισκόπων, που θεωρούνται διάδοχοι των Αποστόλων στην Ορθόδοξη Εκκλησία, αποτελεί η μαρτυρία εκλογής του αποστόλου Ματθία, ως αντικαταστάτη του Ιούδα, όπως σώζεται στις Πράξεις των Αποστόλων: “Καὶ ἔστησαν δύο, Ἰωσὴφ τὸν καλούμενον Βαρσαββᾶν, ὃς ἐπεκλήθη Ἰοῦστος, καὶ Ματθίαν, καὶ προσευξάμενοι εἶπον· Σὺ Κύριε, καρδιογνῶστα πάντων, ἀνάδειξον ὃν ἐξελέξω ἐκ τούτων τῶν δύο ἕνα, λαβεῖν τὸν κλῆρον τῆς διακονίας ταύτης καὶ ἀποστολῆς, ἐξ ἧς παρέβη Ἰούδας πορευθῆναι εἰς τὸν τόπον τὸν ἴδιον. καὶ ἔδωκαν κλήρους αὐτῶν, καὶ ἔπεσεν ὁ κλῆρος ἐπὶ Ματθίαν, καὶ συγκατεψηφίσθη μετὰ τῶν ἕνδεκα ἀποστόλων” (1:23-26). Στην Εκκλησία της Ελλάδος η εκλογή επαρχιούχων επισκόπων, που φέρουν τον τίτλο του Μητροπολίτη, κατά κανόνα αποτελεί πεδίο ανομολόγητων συναλλαγών και επίδειξη ισχύος μεταξύ των εκλεκτόρων, που είναι μέλη της Συνόδου της Ιεραρχίας. Βέβαια πάντοτε, ο κανόνας κάμπτεται από τις εξαιρέσεις. Θα αναφέρω την εκλογή του πολιού πλέον Μητροπολίτη Ξάνθης και Περιθωρίου Παντελεήμονος του Καλαφάτη, που εκλέχτηκε μητροπολίτης, ζώντας έναν μάλλον ασκητικό βίο στο Μοναστήρι των Μαριών της Θάσου. Στις περισσότερες των περιπτώσεων διϋλίζονται οι υποψήφιοι από τον εκάστοτε Αρχιεπίσκοπο Αθηνών, μεταβαίνοντες στον κλεινόν άστυ και προσφέροντας υπηρεσίες στην Ιερά Σύνοδο, είτε και στην Αρχιεπισκοπική Αυλή. Όπως ανέφερα, η εκλογή μητροπολίτη είναι συχνά πεδίο ανταγωνισμού μεταξύ των ιεραρχών και αποτέλεσμα της επιρροής που ασκεί, εκείνος που “επέβαλε” τον εκλεκτό του. Αυτό είχε συμβεί όταν κηρύχθηκε σε “χηρεία” η Μητρόπολη Κίτρους και Κατερίνης. Ο Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Άνθιμος επιδίωξε να πείσει τους ιεράρχες να εκλέξουν τον Αρχιμανδρίτη Δαβίδ Τζιουμάκα, που κατάγεται από το Λιτόχωρο ως Μητροπολίτη Κίτρους. Ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας Παντελεήμων, τελικά “επικράτησε” ως προς την πρότασή του και εξελέγη για την Μητρόπολη Κίτρους ο Αρχιμανδρίτης Γεώργιος Χρυσοστόμου, Πρωτοσύγγελος στην Βέροια. Επιτρέψτε μου να πάμε στα τραγικά συμβάντα, για την ζωή της Εκκλησίας της Ελλάδος, που έλαβαν χώρα, προκειμένου να αναρριχηθεί στον θρόνο της Αρχιεπισκοπής Αθηνών ο από Δημητριάδος Χριστόδουλος. Είχε κατηγορηθεί ο συνυποψήφιός του Μητροπολίτης Θηβών και Λεβαδείας Ιερώνυμος για οικονομικές ατασθαλίες, ως πρόεδρος Συνοδικής Επιτροπής, έγιναν έρευνες, που λόγω της σοβαρότητας των κατηγοριών, κατέστησαν τον άγιο Θηβών ύποπτο τέλεσης και ποινικού αδικήματος. Εν τέλει, ο Χριστόδουλος Παρασκευαΐδης, της Αδελφότητας “Χρυσοπηγή”, “κατέκτησε” τον πολυπόθητο θρόνο των Αθηνών.... Αλλά, όπως είχε γράψει ο ποιητής Μένανδρος, “ἒστι Δίκης ὀφθαλμός, ὅς τὰ πάνθ’ ὁρᾷ” και ο Αρχιεπίσκοπος Χριστόδουλος, που για αρκετούς ήταν ο πολλά υποσχόμενος “εθνικός ηγέτης”, απεβίωσε νωρίς και διάδοχός του αναδείχθηκε ο από Θηβών και Λεβαδείας Ιερώνυμος ο Λιάπης. Τελικά, το Άγιο Πνεύμα που υποτίθεται πως καθοδηγεί τους Ιεράρχες και μόνον Αυτό, ως προς την εκλογή νέων επαρχιούχων επισκόπων στην Εκκλησία της Ελλάδος, κατά κανόνα φιμώνεται ή ακόμα και στραγγαλίζεται, ενώ οι εκλέκτορες Μητροπολίτες ενεργούν, σε τέτοιες περιπτώσεις, ως αίτιοι πρόκλησης βαθειάς θλίψης στον Παράκλητο και ανυπακοής στον Ιησού Χριστό, ως “σκοτένδυτοι”, όπως είχε χαρακτηρίσει ο λόγιος άγιος Ευστάθιος Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης μοναχούς της εποχής του! Κραυγαλέο δείγμα της χυδαίας εκκοσμίκευσης της Ελλαδικής Εκκλησίας αποτελεί μια επιστολή τριών σελίδων που απέστειλε πρόσφατα, στα μέλη της Ιεράς Συνόδου της Ιεραρχίας της Εκκλησίας της Ελλάδος, ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας Παντελεήμων ο Καλπακίδης, που τους ζητεί να εφαρμόσουν το “μεταθετό” για την πλήρωση του θρόνου της Θεσσαλονίκης. Δηλαδή ο νέος Μητροπολίτης της πόλεως να μετατεθεί από μια άλλη Μητρόπολη και να μην εκλεγεί μη επαρχιούχος επίσκοπος. Και τούτο, γιατί φημολογείται, ότι πιθανώς να είναι ο Επίσκοπος Ωρεών Φιλόθεος, ο νέος Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης, καθόσον προσελκύει την προτίμηση του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου, αλλά και την συμπάθεια του Οικουμενικού Πατριάρχη. Ο Παντελεήμων-Ιωάννης Καλπακίδης, προκρίνει μάλιστα τον εαυτό του με την επιστολή του, ως τον πλέον κατάλληλο για τον θρόνο της Θεσσαλονίκης, αναφέροντας τα πεπραγμένα του επί σειράν ετών ως πρωτοσυγγέλου στην Μητρόπολη Θεσσαλονίκης, πλησίον του “γέροντός” του Παντελεήμονος Β΄ του Χρυσοφάκη! Όταν ο άγιος Γεράσιμος ο Μικραγιαννίτης, ο σύγχρονος υμνογράφος της Εκκλησίας κατετάγη στις δέλτους των Αγίων της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας Παντελεήμων φρόντισε να θυμίσει προς κάθε κατεύθυνση, ότι ο νέος Άγιος υπήρξε ο Γέροντάς του! Πράγματι ο Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας είχε καρεί μοναχός στην Καλύβη του Τιμίου Προδρόμου στην Μικρά Αγία Άννα του Αγίου Όρους, με Γέροντα τον άγιο Μοναχό Γεράσιμο τον υμνογράφο και έλαβε το όνομα Παντελεήμων. Στην πρόσφατη επιστολή του ο Παντελεήμων Καλπακίδης, προς τα μέλη της Ιεραρχίας που θα εκλέξουν τον διάδοχο του Ανθίμου Ρούσσα, προβάλλει ως γέροντά του τον από Σάμου Μητροπολίτη Θεσσαλονίκης Παντελεήμονα Χρυσοφάκη, μάλλον υπονοώντας, ότι δικαιούται του θρόνου της Θεσσαλονίκης, ως φυσικός διάδοχος του Παντελεήμονος Β΄.... Στους Βαλκανικούς Πολέμους το 1912 η Θεσσαλονίκη υπήρξε το μήλον της έριδος μεταξύ Ελλήνων και Βουλγάρων. Σήμερα ο επισκοπικός θρόνος της Αποστολικής Εκκλησίας των Θεσσαλονικέων καθίσταται το μήλον της έριδος μεταξύ Επισκόπων της Ορθόδοξης Εκκλησίας της χώρας, αναδεικνύοντας την θλιβερή εκκοσμίκευση που έχει κατακτήσει γενικά την Εκκλησία της Ελλάδος... Στην θλίψη που προφανώς προκαλεί στον Παράκλητο η εκκοσμίκευση της Εκκλησίας, θα κλείσω τούτο το σημείωμα, με ένα παράδειγμα, όχι αρχαίο, αλλά σχετικά πρόσφατο, του πώς ενεργεί το Άγιο Πνεύμα στην Εκκλησία του Χριστού. Την 1η Δεκεμβρίου του 1990 στον τότε Καθεδρικό ναό του Βελιγραδίου, σε κλίμα κατανύξεως είχαν συναχθεί οι Επίσκοποι της Σερβικής Εκκλησίας προκειμένου να εκλεγεί ο νέος Πατριάρχης, μετά την κοίμηση του Πατριάρχη Γερμανού. Για την εκλογή του νέου Πατριάρχη ακολουθήθηκε ο τρόπος των Αποστόλων, όπως περιγράφεται στις Πράξεις των Αποστόλων. Σε ένα δισκοπότηρο τοποθετήθηκαν κλήροι με τα ονόματα όλων των Επισκόπων. Και μετά από σχετική ικετήρια ακολουθία τραβήχτηκε ένας κλήρος. Το όνομα ήταν του Επισκόπου Ράσκας και Πρίζρεν (στο Κόσσοβο) Παύλου. Όλοι οι Επίσκοποι και οι άλλοι παρευρισκόμενοι έψαχναν να βρουν τον νεοκλεγέντα Πατριάρχη Σερβίας, μα ήταν άφαντος. Εν τέλει βρέθηκε ο άγιος Ράσκας και Πρίζρεν σε ένα σκοτεινό παρεκκλήσι στα γόνατα να προσεύχεται. Λέγεται πως όταν του ανακοινώθηκε το αποτέλεσμα της εκλογής, ψέλλισε, πως προσευχόταν με δάκρυα, ο Κύριος να μην επιτρέψει την εκλογή του στον πατριαρχικό θρόνο.... Στην φωτογραφία ο οσιακής μνήμης Πατριάρχης Σερβίας Παύλος μετακινούμενος με αστικό λεωφορείο... 26/09/2023

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΟΣΑ ΜΑΡΤΥΡΟΥΝ ΤΗΝ ΕΚΠΤΩΣΗ ΤΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ ΑΠΟ ΤΗΝ “ΤΙΜΙΟΤΕΡΑ ΙΔΙΟΤΗΤΑ ΤΗΣ ΑΝΘΡΩΠΟΤΗΤΑΣ” ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΠΟΙΗΤΗ....

Ο Κωνσταντίνος Καβάφης, ο ποιητής που μας προσέφερε την ευκαιρία κοινωνίας με τον Οικουμενικό Ελληνισμό, όντας και ο ίδιος γνήσιο τέκνο αυτού του Ελληνισμού, είχε γράψει στο Ἐπιτύμβιον Ἀντιόχου, βασιλέως Κομμαγηνῆς (1923): “...Ὑπῆρξεν ἔτι τὸ ἄριστον ἐκεῖνο, Ἑλληνικός- ἰδιότητα δὲν ἒχ’ ἡ ἀνθρωπότης τιμιοτέραν·...”. Με όσα μαθαίνουμε πως έχουν συμβεί στον Έβρο, σε βάρος κυνηγημένων από την απελπισία και τον φόβο συνανθρώπων μας, από δήθεν υπερασπιστές της πατρίδας, θλίψη και οργή ξεπηδά και καταλαμβάνει το είναι μας. Όσα έχουν συμβεί στον Έβρο, με πρωταγωνιστή στην μια περίπτωση τον Astrit-Απόστολο Tota, που θαρρεί πως με την βάπτισή του στην Ορθόδοξη Εκκλησία, μετέχει της ελληνικότητας, ενώ οι πρόσφατες πράξεις του, ένα δείχνουν: πως έχει τοξινωθεί στο έπακρο από τη νεοελληνική βαρβαρότα. Η άλλη περίπτωση, ακραίας απανθρωπιάς και βάναυσης συμπεριφοράς σε συνανθρώπους, είναι εκείνη του Χρυσοβαλάντη Αμπράση (στα κοινωνικά δίκτυα εμφανίζεται ως Walandi Abrassis). Όταν εμφανίστηκε το πρώτο κακούργημα κατά ανθρώπων από τον Απόστολο Tota έσπευσε ο αρχηγός του κόμματος της Βουλής “Ελληνική Λύση” Κυριάκος Βελόπουλος, να συγχαρεί και να ενθαρρύνει την βαρβαρότητα κατά των παράτυπων μεταναστών εκ μέρους των αυτόκλητων πολιτοφυλάκων του Έβρου. Ο Κυριάκος Βελόπουλος, σύμφωνα με τα στοιχεία του βιογραφικού του, όπως τα παραθέτει ο ίδιος (https://www.velopoulos.gr/viografiko), αλλά και από όσα αναφέρει η ελληνική wikipedia, γεννήθηκε στο Έσσεν της Γερμανίας, προφανώς από μετανάστες γονείς, που κατάγονταν από τον Αξό και τον Παλαιό Μυλότοπο Πέλλας, προσφυγικής καταγωγής από την Καππαδοκία και τον Πόντο. Δεν θα κρίνουμε τον κ. Βελόπουλο για τις πολιτικές προτιμήσεις του, που αυτή τη στιγμή στην ελληνική Βουλή εκπροσωπεί την λαϊκιστική εθνικιστική δεξιά με το κόμμα “Ελληνική Λύση” που είναι αρχηγός. Εκείνο που προκαλεί ερωτηματικά, είναι τούτο: πώς ένα παιδί φιλοξενούμενων εργατών (Gastarbeiter) στην Γερμανία της δεκαετίας του ’60, με προγόνους πρόσφυγες από την Μικρασία και τον Πόντο, μπορεί να δείχνει με τόση εμπάθεια και προκατάληψη, ουσιαστικά το μίσος του, για τους παράτυπους μετανάστες, που φτάνουν στην Ελλάδα για να τους χορηγηθεί διεθνής προστασία και άσυλο.... Ο Βελόπουλος, ο Tota, ο Αμπράσης και οι αναρίθμητοι Έλληνες και Ελληνίδες, μεταξύ αυτών συγκαταλέγονται και Μουσουλμάνοι της Θράκης, που λησμόνησαν τα επονείδιστα διοικητικά μέτρα σε βάρος τους την οκταετία του Κωνσταντίνου Καραμανλή και όσα υπέστησαν επί χούντας, για να εξαναγκασθούν να εγκαταλείψουν την πατρίδα τους, όχι μόνο δεν έχουν αντιρρήσεις για την βαρβαρότητα, αλλά την χειροκροτούν κιόλας, και αντικρίζουν τους μετανάστες που έρχονται στον τόπο, όχι ως ανθρώπους σε εμπερίστατη κατάσταση, αλλά σαν “κομμάτια”, σαν “λαθρομετανάστες”, σαν μη νόμιμες υπάρξεις με ανθρώπινη μορφή! Όλη αυτή η κατάσταση αποκαλύπτει την βαθιά σήψη της ελληνικής κοινωνίας. Η υποχώρηση, με ελαφριά συνείδηση ή και χωρίς διόλου συνείδηση, προς ό,τι πιο βάρβαρο, ό,τι πιο απάνθρωπο, ό,τι πιο χυδαίο αλλοτριώνει υπαρξιακά τον άνθρωπο, προκαλεί θλίψη ανείπωτη.... 28/08/2023

Ο ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ ΣΤΗΝ “ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ” ΤΟΥ ‘ΟΛΟΚΑΥΤΩΜΑΤΟΣ’ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ ΤΟ 1822 ΣΤΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΤΟΥ ΓΕΝΙΚΟΤΕΡΟΥ ΑΝΤΙ-ΙΟΥΔΑΪΣΜΟΥ ΤΩΝ ΡΩΜΙΩΝ ΤΗΣ ΟΘΩΜΑΝΙΚΗΣ ΠΕΡΙΟΔΟΥ

“Ο αντισημιτισμός είναι το μεγαλύτερο σε διάρκεια, και βαθύτερο σε σφροδρότητα μίσος μέσα στην ανθρώπινη ιστορία. Άλλα μίση μπορεί να τον έχουν ξεπεράσει σε ένταση κάποια ιστορική στιγμή, αλλά όλα με τη σειρά τους έχουν πάρει ή ετοιμάζονται να πάρουν, την ανάλογη θέση τους στον σκουπιδοτενεκέ της ιστορίας. Ποιο άλλο μίσος έχει διαρκέσει περίπου 23 αιώνες, και επιβίωσε ακόμα και μετά τη γενοκτονία 6.000.000 θυμάτων του, φτάνοντας τον 24ο αιώνα ύπαρξης ανέπαφο, και πλούσιο σε δυναμικό για πολλά χρόνια ζωής;”i Ο Καθολικός ιερέας π. Edward H. Flannery, συστηματικός μελετητής του Αντισημιτισμού, αφιέρωσε τη ζωή του στη συμφιλίωση μεταξύ Χριστιανών και Εβραίων. Σ’ ένα σημαντικό έργο του1, που εκθέτει την ιστορία των είκοσι τριών αιώνων αντισημιτισμού, γράφει τα εξής, ως κατακλείδα: “Η αμαρτία του αντισημιτισμού περιέχει πολλές αμαρτίες, αλλά τελικά είναι μία άρνηση της χριστιανικής πίστεως, μία διάψευση της χριστιανικής ελπίδας, και μία ασθένεια της χριστιανικής αγάπης. Αυτή δεν ήταν η μεγαλύτερη αποστασία του Χριστιανισμού;... Και το ύστατο σκάνδαλο: ο Εβραϊκός λαός, κουβαλώντας το φορτίο του Θεού μέσα στην Ιστορία, δεν βρήκε στις χριστιανικές εκκλησίες έναν συμπαραστάτη και υπερασπιστή, αλλά έναν από τους πιο ζηλόφθονους δυσφημιστές του και καταπιεστές του; Είναι μία ιστορία που απαιτεί μετάνοια.ii Η προηγούμενη επισήμανση, θεώρησα πως είναι απόλυτα αναγκαία να παρατεθεί, από τη στιγμή που έχω την πρόθεση να θίξω τον αντισημιτισμό, που έχει εμφιλοχωρήσει σε ορισμένους συγγραφείς, που έχουν εξιστορήσει την καταστροφή της Νάουσας και την καταδίκη σε θάνατο πολλών κατοίκων της, μετά την αιματηρή καταστολή από τους Οθωμανούς, της εξέγερσης του Βερμίου με επίκεντρο την πόλη (1822). Ο ΑΝΤΙΣΗΜΙΤΙΣΜΟΣ ΜΕΤΑΞΥ ΤΩΝ ΧΡΙΣΤΙΑΝΩΝ ΤΟΥ ΕΛΛΑΔΙΚΟΥ ΧΩΡΟΥ Η έρευνα των ριζών του αντισημιτισμού γενικά, μεταξύ των Ελλήνων Χριστιανών, είναι ένα θέμα που έχει προσελκύσει το ενδιαφέρον μου από παλιότερα. Οι απόψεις μου όσον αφορά τις ρίζες του αντισημιτισμού στην Ελλάδα, έχουν διατυπωθεί το 1989 και έχουν δημοσιευθεί στις σελίδες των “Χρονικών”, οργάνου του Κεντρικού Ισραηλιτικού Συμβουλίου της Ελλάδος.iii Η καταστολή της εξέγερσης της Νάουσας2 από τους Οθωμανούς, κατέδειξε σε όλο το μέγεθός της, την τιμωρητική αυστηρότητα της Υψηλής Πύλης κατά των Χριστιανών υπηκόων της, που με την επαναστατική πρωτοβουλία τους έδειξαν “κακόβουλη αποστασία”3 κατά του Σουλτάνουiv. Ήδη, είχε προηγηθεί η έκδοση ιερονομικής ρήτρας (φετβά) από τον Σεϊχουλισλάμη4, η οποία είχε περιληφθεί σε σουλτανικό φιρμάνι, και έκρινε, ότι οι μη Μουσουλμάνοι υπήκοοι της Αυτοκρατορίας, που απολάμβαναν καθεστώς προστατευόμενων υπηκόων του Σουλτάνου, σύμφωνα με τον μουσουλμανικό νόμο που πηγάζει από την Σαρί’α, έχαναν τα προνόμια των μελών μιας κοινότητας dhimmi (στα ελληνικά αποδίδεται η λέξη ως ζίμμη ή ζιμμήδες) και κατέπιπταν στην ιδιότητα του άπιστου εχθρού σε εμπόλεμη κατάσταση χαρμπίς56. v Στην Οθωμανική Αυτοκρατορία εκτός από το κυρίαρχο πληθυσμιακά στοιχείο των Μουσουλμάνων, χωρίς επί μέρους εθνοφυλετικές διακρίσεις, υπήρχαν Ρωμιοί, (Χριστιανοί Ορθόδοξοι, ποικίλων εθνοτικών ταυτοτήτων), που αποτελούσαν την πολυπληθέστερη μη μουσουλμανική κοινότητα, Εβραίοι, Αρμένιοι, και Ασσύριοι7. Σημείο εμφάνισης της αντιμαχίας Εβραίων και Χριστιανών, μάλλον θα μπορούσε να θεωρηθεί η εξέγερση των Εβραίων της Παλαιστίνης κατά των Ρωμαίων, μεταξύ 132 και 136 μ.Χ., υπό την ηγεσία του Σίμον Μπαρ Κοχμπά. Πνευματικός ηγέτης των επαναστατών ήταν ο Ραβίνος Ακιβά, που προσέδωσε το προσωνύμιο “Μπαρ Κοχμπά” στον στρατιωτικό ηγέτη των εξεγερμένων, προβάλλοντάς τον ως τον Εβραίο Μεσσία8. Τότε οι Εβραίοι Χριστιανοί, που πίστευαν ότι ο Ιησούς ήταν ο αληθινός και μόνος Μεσσίας, εγκατέλειψαν τις τάξεις των επαναστατών και επήλθε η πρώτη μεγάλη ρήξη μεταξύ Συναγωγής και της αρχέγονης Εκκλησίας. Η τελική ρήξη στις σχέσεις Εκκλησίας και Συναγωγής επέρχεται τον 4ο αιώνα και προκαλείται με πρωτοβουλία της Εκκλησίας. Η πρώτη Οικουμενική Σύνοδος της Νίκαιας (325), εκτός από την καταδίκη του Αρείου, καθόρισε και τον εορτασμό του χριστιανικού Πάσχα, κατά τέτοιο τρόπο, ώστε να αποκλείεται ο κοινός εορτασμός του Πάσχα των Χριστιανών με το εβραϊκό Πάσχα (Πασοβέρ). Πατέρες της Εκκλησίας, εμφανίζονται να διαγκωνίζονται μεταξύ τους στις “αρές” κατά των Ιουδαίων. Ο χριστιανικός αντι-ιουδαϊσμός αποτελούσε το “ιδεολογικό” υπόβαθρο της αντιπαλότητας μεταξύ Ρωμιών και Εβραίων εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Πέραν των θρησκευτικών λόγων υπήρχαν και άλλοι λόγοι, εξίσου σοβαροί. Οι Ρωμιοί της Αυτοκρατορίας9 έβλεπαν τους Εβραίους υπηκόους της Υψηλής Πύλης ως οικονομικούς ανταγωνιστές. Αυτό κατά κύριο λόγο αφορούσε τους Ρωμιούς αστικών κέντρων, που ασχολούνταν με το εμπόριο, ενώ για τους πλείστους των Ρωμιών, που ήταν αγρότες και ζούσαν μακριά από τα μεγάλα κέντρα της Κωνσταντινούπολης, της Θεσσαλονίκης, της Σμύρνης, των Ιωαννίνων και κάποιων πόλεων της Ανατολίας, οι Εβραίοι παρέμεναν ο “εσμός των θεοκτόνων” (όπως αναφέρονται στην ακολουθία των Παθών της Μεγάλης Πέμπτης της Ορθόδοξης Εκκλησίας)10. Τον 18ο αιώνα εμφανίζεται ο Κοσμάς ο Αιτωλός (1714-1779), ένας περιοδεύων ιεροκήρυκας, που προσπαθεί με τους λόγους του να τονώσει το θρησκευτικό φρόνημα των υπό οθωμανική κυριαρχία Ρωμιών, τονίζοντας συγχρόνως την αξία της μόρφωσης. Αρκετά από τα κηρύγματα του Κοσμά του Αιτωλού, που έχουν διασωθεί, χαρακτηρίζονται από έντονο αντι-ιουδαϊκό μένος, αλλά από την άκριτη πρόσληψη εκ μέρους του ιεροκήρυκα Κοσμά των μυθευμάτων που κυκλοφορούσαν και ήταν οικεία μεταξύ των Χριστιανών κατά των Εβραίων. Αναφέρω μερικά αποσπάσματα από λόγους του Κοσμά, που είναι χαρακτηριστικά: “…τα τέκνα του διαβόλου οι Εβραίοι, οι οποίοι όχι μόνον δεν επίστευσαν εις τον Χριστόν μας αλλά και τον εσταύρωσαν… χιλιάδες φορές άφησαν τόν Χριστόν και επροσκύνησαν τον διάβολον και τόσον, οπού έκαμαν ένα μοσχάρι και το επροσκυνούσαν διά Θεόν, καθώς το έχουν έως την σήμερον. Και τώρα το αυτό είναι να συναναστέφεσαι και να πραγματεύεσαι, να τρώγης και να πίνης με τον διάβολον”. “…τώρα μη δυνάμενοι οι Εβραίοι να τον μετασταυρώσουν τον Χριστόν, κάθε Μεγάλην Παρασκευήν τον κάνουν από κερί και τον σταυρώνουν και ύστερα τον καίουν · ή παίρνουν ένα αρνί και το κτυπούν με τα μαχαίρια και το σταυρώνουν αντί του Χριστού”. “Ακούετε κακίαν των Εβραίων και του διαβόλου; Καθώς γεννηθή το Εβραιόπαιδον, αντί να το μαθαίνουν να προσκυνή τον Θεόν, οι Εβραίοι παρακινούμενοι από τον πατέρα των τον διάβολον, ευθύς οπού γεννηθή το μαθαίνουν να βλασφημά και να αναθεματίζη τον Χριστόν μας και την Παναγίαν μας, και εξοδεύουν πενήντα, εκατόν πουγγιά να εύρουν κανένα χριστιανόπουλο να το σφάξουν, να πάρουν το αίμα του, και με εκείνο να κοινωνούν”. “ Όταν αποθάνη κανένας Εβραίος τον βάζουν μέσα εις ένα σκαφίδι μεγάλο και τον πλένουν με ρακί, και του βγάνουν όλην του την βρώμα, και εκείνο το ρακί το φτιάνουν με μυριστικά και τότε το πωλούν εις τους χριστιανούς ευθηνότερον διά να τους μαγαρίσουν. Πωλούν ψάρια εις την πόλιν οι Εβραίοι; Ανοίγουν το στόμα του οψαρίου και κατουρούν μέσα και τότε το πωλούν εις τους χριστιανούς”.vi Το θρησκευτικό υπόβαθρο εξέτρεφε μεταξύ των Χριστιανών εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας μια αντιμαχία κατά των Εβραίων, σε μια διαβάθμιση, μεταξύ έντονης προκατάληψης μέχρι μίσους ερεβώδους. Οι λόγοι συμφερόντων, που ενίσχυαν το μίσος των Ρωμιών κατά των Εβραίων, όπως ανέφερα πιο πάνω, ήταν υπαρκτοί και διόλου αμελητέοι. Μεταξύ των Εβραίων υπήρχαν επιτυχημένοι έμποροι, όπως και επιδέξιοι βιοτέχνες, που είχαν μεταφέρει εντυπωσιακή τεχνογνωσία από την Ιβηρική Χερσόνησο, όταν καταδιωγμένοι από τους Χριστιανούς βασιλείς Φερδινάνδο και Ισαβέλα (Διάταγμα της Αλάμπρα 1492) βρήκαν φιλόξενο καταφύγιο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι Ρωμιοί λοιπόν, αυτούς τους Εβραίους, άρχισαν να τους αντιμετωπίζουν ως οικονομικούς ανταγωνιστές. Πάντως είναι γεγονός ότι σε όλη την Ευρώπη, η αρνητική στάση απέναντι στους Εβραίους, φαινόμενο που ονομάζουμε πλέον αντισημιτισμό, ήταν μια επικρατούσα πραγματικότητα. Η Οθωμανική Αυτοκρατορία αποδείχθηκε το πιο ανεκτικό κράτος απέναντι στους Εβραίους τον 15ο αιώνα. Οι Εβραίοι, όπως οι Χριστιανοί και οι Ζωροάστρες συγκαταλέγονται μεταξύ των Λαών του Βιβλίου (αραβικά Ahl al-Kitāb) και τους οφείλεται σεβασμός και προστασία από τους Μουσουλμάνους, κάτι που είχε καθιερώσει ήδη ο Προφήτης Μωάμεθ. Μάλιστα, άνθρωποι θιασώτες των ιδεών του Διαφωτισμού, που ζούσαν σε δυτικές πρωτεύουσες, διατύπωναν ποικίλες απόψεις, μάλλον όχι συμπαθείς προς τους Εβραίους. Χαρακτηριστικές είναι οι ακόλουθες απόψεις του Αδαμαντίου Κοραή, που δεν ήταν εντελώς αβάσιμες, αν κρίνουμε από τον τρόπο που αντιμετωπίζουν ως σήμερα, οι φανατικοί θρησκευόμενοι Εβραίοι (γνωστοί ως χαρεντί), τους μη Εβραίους και μάλιστα, ακόμα και τους Εβραίους που κρίνουν ότι δεν τηρούν το νόμο: “Των Ιουδαίων πάλιν το πρός ημάς μίσος, αν και γεννημένον από αιτίας όχι διόλου ομοίας, ομοιάζει, ή μάλλον υπερβαίνει και αυτό το Τουρκικόν μίσος. Η θρησκεία των, ιερά και θεόσδοτος την αρχήν, μετεμορφώθη από τους Ραββίνους των εις θρησκείαν δεισιδαίμονα, εχθράν άσπονδον όλων των θρησκειών, και εξαιρέτως της χριστιανικής, την οποίαν κρίνουν, όχι ως πλήρωσιν, αλλʼ ως κατάλυσιν της ίδιας των θρησκείας”.11 Ως προς την συμβολή των Εβραίων που έφτασαν από την Ιβηρική Χερσόνησο στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, οι απόψεις του Απόστολου Βακαλόπουλου παρουσιάζουν ενδιαφέρον: Οι Εβραίοι ήταν ευφυείς βιοτέχνες και έμποροι. Μύησαν τους υπηκόους της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας σε διάφορες τέχνες και εφευρέσεις. Εξαιτίας της εργατικότητάς τους, αλλά και της τεχνογνωσίας, όσον αφορά την παραγωγή αγαθών, κέρδιζαν πολλά και αναδείχθηκαν ιδιοκτήτες μεγάλων εμπορικών καταστημάτων. Οι Εβραίοι δεν αρκούνταν στη συσσώρευση πλούτου, αλλά επένδυαν τα κεφάλαιά τους προς μεγαλύτερες επιχειρηματικές δραστηριότητες.12 Η ΕΠΙΣΤΗΜΗ ΤΗΣ ΙΣΤΟΡΙΑΣ.... Πριν προχωρήσουμε το μελέτημα τούτο, νομίζω πως είναι αναγκαίες ορισμένες επισημάνσεις. Κατ’ αρχάς ως “Ιστορία” εννοούμε τη συστηματική μελέτη της ανθρώπινης δραστηριότητας κατά το παρελθόν και μέχρι την παρούσα εποχή. Η μελέτη γραπτών πηγών, που μας προσφέρουν πληροφορίες για το παρελθόν, αναμφίβολα αποτελεί αντικείμενο της Ιστορίας. Στον κύκλο της Ιστορίας ως επιστήμης, περιλαμβάνεται η καταγραφή συμβάντων, αλλά και η μελέτη προς διακρίβωση των αιτίων που προκάλεσαν την εμφάνιση αυτών, όπως και η έκθεση ορισμένων γενικών κανόνων, που παρατηρούνται στην ιστορική εξέλιξη.13 Από την άλλη μεριά, η Ιστορία, ως γνωστικό πεδίο, με αυτόνομους κανόνες και μεθόδους έρευνας, όπως αντιλαμβανόμαστε σήμερα ό,τι εννοείται ως επιστήμη, έχει διαμορφωθεί σταδιακά, μόλις από τον δέκατο ένατο αιώνα και μετά. Δεν θα ήταν υπερβολή αν ειπωθεί, ότι η Ιστορία, μέχρι τη διαμόρφωσή της ως επιστήμης, έχει υποστεί ποικίλες εξελίξεις, διαδικασία που συνεχίζεται. Στο σημείο αυτό, πρέπει να γίνει διάκριση μεταξύ της διήγησης ή περιγραφής γεγονότων του παρελθόντος, χωρίς δυνατότητα συχνά προσφυγής σε αρχειακές πηγές και καταγραφής τους, σαν δημοσιογραφικής διήγησης, χωρίς διασταύρωση των πηγών και ιστορικής επιστήμης. Η επιστήμη της Ιστορίας δεν αρκείται στην καταγραφή των συμβάντων από διηγήσεις τρίτων, αλλά επιχειρεί όπως αναφέρθηκε πιο πάνω, να ερευνήσει τις κατά το δυνατόν υπάρχουσες πηγές, ακόμα και την καταγραφή μαρτυριών επιζώντων μέσω συνεντεύξεων, έτσι ώστε να φωτίσει τα αίτια που οδήγησαν στην εμφάνιση των ιστορικών συμβάντων. Η Ιστορία, κατά την εξελικτική πορεία της ως επιστήμης, πέραν της θεμιτής επίδρασης που υφίσταται από φιλοσοφικά και ιδεολογικά ρεύματα, ιδίως στον τομέα της ερμηνείας του παρελθόντος, συχνά υφίσταται μετάλλαξη πτωτική και καθίσταται κακοποιημένη μορφή επιστήμης. Νομίζω πως αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα προς επιβεβαίωση όσων ανέφερα, ο σύγχρονος ιστορικός αναθεωρητισμός, που εξυπηρετεί σκόπιμα, στρεβλωτικά αφηγήματα σε βάρος της αλήθειας των πραγμάτων. Πολύ σωστά έχει επισημάνει ο ιστορικός Ευάγγελος Χεκίμογλου, ότι “στην ιστοριογραφία ασχολούμαστε με γεγονότα, όχι μόνον για την αξία που έχουν τα ίδια, αλλά κυρίως για να διαπιστώσουμε και να ερμηνεύσουμε μεταβολές” (παρουσίαση βιβλίου με τίτλο ‘Οι Εβραίοι της Ελλάδας’14. Επί αιώνες καλλιεργήθηκαν μεταξύ των χριστιανικών λαών μυθεύματα σε βάρος των Εβραίων, τα οποία εδραιώθηκαν στις πεποιθήσεις των απλών ανθρώπων. Η χριστιανική απαξίωση απέναντι σε καθετί ιουδαϊκό, αλλά και αυτών των ίδιων των Εβραίων, ως ανθρώπινων υπάρξεων, ήταν καθεστώς σε Δύση και Ανατολή. Ο ισλαμικός αντισημιτισμός, που είναι αρκετά επίκαιρος στην εποχή μας, έλκει την καταγωγή του από τον χριστιανικό αντισημιτισμό και άρχισε να εμφανίζεται από την εποχή που Εβραίοι, καταδιωγμένοι κυρίως εξαιτίας των ρωσικών πογκρόμ, άρχισαν να εγκαθίστανται, σε πολύ περιορισμένο βαθμό αρχικά, στην οθωμανική Παλαιστίνη και αργότερα σε μεγαλύτερους αριθμούς, στην υπό βρετανική εντολή περιοχή. Το έθιμο της πασχαλινής περιόδου, του “καψίματος του Ιούδα”, που συναντάται σε διάφορες περιοχές της Ελλάδος, θα μπορούσε να ερμηνευθεί ως μια προβολή του υποσυνείδητου αντισημιτισμού των Ορθοδόξων Χριστιανών, τόσο σε ημιαστικά κέντρα όσο και στην ύπαιθρο. Μεταξύ των Ορθοδόξων Χριστιανών χωρών της Ανατολικής Ευρώπης και των Βαλκανίων, έχει διατηρηθεί επί αιώνες το κακόβουλο μύθευμα, ότι δήθεν οι Εβραίοι κάνουν “ανθρωποθυσίες” σε βάρος μικρής ηλικίας Χριστιανών και χρησιμοποιούν το αίμα τους για την παρασκευή των αζύμων του εβραϊκού Πάσχα. Αναφέρω το περιστατικό, που είναι γνωστό ως το “πογκρόμ του 1891” ή “τα Εβραϊκά της Κέρκυρας”, που παρατίθεται στη σχετική παραπομπή15. Παρόμοια περιστατικά στοχοποίησης αθώων Εβραίων εμφανίστηκαν στην Ελλάδα, εκτός από την Κέρκυρα, στη Ρόδο το 1840 και στη Ζάκυνθο το 1891. Αναφέρω επίσης, την υπόθεση του Εβραίου Menahem Mendel Beilis, που έγινε γνωστή διεθνώς. Ο Beilis είχε κατηγορηθεί ότι δολοφόνησε στο Κίεβο στις 12 Μαρτίου του 1911 (κατά το παλιό ημερολόγιο), ένα μικρό χριστιανόπουλο, τον Andrey Yushchinsky, για να του πιει το αίμα κατά το ιουδαϊκό Πάσχα (Πασοβέρ)! Η δίκη είχε διαρκέσει από τις 25 Σεπτεμβρίου ως τις 28 Οκτωβρίου του 2013. Υπήρξε εκτεταμένη διεθνής κατακραυγή για τα βασανιστήρια, στα οποία υποβαλλόταν ο κατηγορούμενος την περίοδο της προφυλάκισής του, αλλά και για τη δίκη αυτή καθαυτή. Τελικά ο Menahem Mendel Beilis κρίθηκε αθώος και η εις βάρος του κατηγορία, χαλκευμένη πέρα ως πέρα16. ΟΙ ΓΕΝΟΚΤΟΝΙΚΟΙ ΔΙΩΓΜΟΙ ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΕΒΡΑΙΩΝ ΑΠΟ ΤΟΥΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΤΕΣ ΤΟΥ 1821 Στη νεότερη ελληνική ιστορία η κατάληψη της σημερινής Τρίπολης από τους επαναστάτες, έξι μήνες μετά την έναρξη της επανάστασης του 1821, έχει μείνει γνωστή ως η σφαγή της Τριπολιτσάςvii. Μετά την κατάληψη της πόλης, ακολούθησε σφαγή του πληθυσμού, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη το φύλο ή η ηλικία των θυμάτων. Οι επαναστατημένοι Έλληνες πίστευαν ότι σε μια ανεξάρτητη Ελλάδα δεν υπήρχε χώρος για Μουσουλμάνους17. Από την σφαγή εξαιρέθηκαν μόνον οι Αλβανοί υπερασπιστές της Τριπολιτσάς, που είχαν συνθηκολογήσει με τους επαναστάτες. Την τραγική μοίρα που είχαν οι Μουσουλμάνοι, είχαν επίσης και οι Εβραίοι της πόλης. Ο Κωστής Παπαγιώργης σε βιβλίο του18, μας μεταφέρει τις εξής πληροφορίες: “Η σφαγή που ακολούθησε την κατάληψη της πόλης από τον στρατό του Κολοκοτρώνη ήταν τρομακτική: επί τρεις ημέρες οι Έλληνες σφαγίαζαν τους αμάχους Τούρκους και Εβραίους, τις γυναίκες, τα παιδιά και τα βρέφη, αφού προηγουμένως βασάνισαν, εκπαραθύρωσαν, έκαψαν και λεηλάτησαν. Υπολογίζεται ότι θανατώθηκαν 2.000 Εβραίοι και 30.000 Τούρκοι19,20. Ως προς το μέγεθος των θυμάτων της σφαγής κατά την κατάληψη της Τριπολιτσάς, οι εκτιμήσεις διαφόρων ερευνητών διαφοροποιούνται: Κατά τον J. M. Wagstaff, τα θύματα ανέρχονταν μεταξύ 10.000 και 15.00021. Στη Σύγχρονη Εγκυκλοπαίδεια Ελευθερουδάκη, οι σφαγιασθέντες Μουσουλμάνοι και Εβραίοι υπολογίζονται σε περίπου 12.000, ενώ ο Thomas Gamaliel Bradford, της Encyclopedia Americana (Desilver, Thomas, & Co Encyclopedias and dictionaries, 1835, 20) αναφέρει τα θύματα της σφαγής σε 8.000 και ο Thomas Curtis (The London encyclopaedia, 1839, 646) αναφέρει πως τα θύματα ήταν 6.000. Ο Γάλλος αξιωματικός Maxime Raybaud είχε λάβει μέρος στην πολιορκία της Τριπολιτσάς ως αρχηγός του πυροβολικού. Ο Raybaud διέσωσε με την γραφίδα του, όσα είχαν συμβεί εκείνες τις μέρες: “Τότε άρχισαν εκείνες οι επαίσχυντες συναλλαγές, που μέσα σε λίγες μέρες φόρτωσαν με αμύθητα πλούτη την Μπουμπουλίνα, τον Κολοκοτρώνη, τον Μαυρομιχάλη και άλλους…. Τρέμοντας οι Τούρκοι και οι Εβραίοι για τη ζωή τους και τη ζωή των δικών τους, έτρεχαν να εξαγοράσουν με τεράστια ποσά ένα καταφύγιο στο τσαντίρι των εχθρών τους. Τα παζάρια γίνονταν την ημέρα, αλλά το τίμημα του αίματος καταβαλλόταν τη νύχτα. Από το σούρουπο ως την αυγή, υποζύγια φορτωμένα με ασήμι και πολύτιμα αντικείμενα έβγαιναν από την πόλη και τραβούσαν για τις τέντες των καπεταναίων”22. Ο Γάλλος ιστορικός, περιηγητής και πρόξενος Φρανσουά Πουκεβίλ (Francois Charles Hugues Laurent Pouqueville), που συγκαταλέγεται μεταξύ των φιλελλήνων, είχε γράψει, αναφέροντας όσα συνέβησαν κατά την κατάληψη της Τριπολιτσάς: “μονάχα αν βάλει κανείς στον νου του, τις χειρότερες βιβλικές καταστροφές, όπου σφάζανε ακόμη και τα κατοικίδια ζώα, θα έχει μια πιο πιστή εικόνα της σφαγής της Τριπολιτσάς”23. Ο Απόστολος Βακαλόπουλος, διασώζει τα εξής, όσον αφορά τα τραγικά συμβάντα κατά την κατάληψη της Τριπολιτσάς από τους επαναστάτες, υπό την ηγεσία του Κολοκοτρώνη: “Οι εξεγερμένοι μη χορταίνοντας από τους βιασμούς, το αίμα των χιλιάδων θυμάτων, το πλιάτσικο των πάντων (ακόμα και των σκουριασμένων καρφιών από τους τοίχους) και την αιχμαλωσία όμορφων παιδιών προς δουλεμπορία, καταφεύγουν στα ισλαμικά και ιουδαϊκά νεκροταφεία, για να ανοίξουν τους τάφους και να πετάξουν έξω τους σκελετούς. Μετά αρχίζουν να χτυπιούνται μεταξύ τους, για να πάρει ο ένας τα λάφυρα από τον άλλο. Στο τέλος οι αρχηγοί κάνουν ταμείο. Ο Κολοκοτρώνης αναγνωρίζεται ικανότερος, έχοντας συγκεντρώσει σαράντα εκατομμύρια γρόσια γι’ αυτό και λαμβάνει το παρατσούκλι “λαφύρας”. Ο Γιατράκος, με μια σκηνή λάφυρα, υπολείπεται του Πετρόμπεη που άρπαξε δύο εκατομμύρια γρόσια, ενώ αποστέλλει στη Μάνη δύο καμήλες και είκοσι μουλάρια φορτίο. Η δε Μπουμπουλίνα, βάζει στο κεμέρι της τέσσερα εκατομμύρια γρόσια”.24 Μία άλλη μελανή σελίδα της ελληνικής επανάστασης του 1821 είναι η σφαγή των εβραϊκών οικογενειών και των λίγων Μουσουλμάνων στο Βραχώρι (σημερινό Αγρίνιο). Ο Θεόδωρος Χαβέλλας (1840-1912) αναφέρεται λακωνικά στα γεγονότα που ακολούθησαν την άλωση του Βραχωρίου από τους επαναστάτες: “Τότε δε ο συρφετός των Αγρινίων, επιπεσών κατά των Εβραίων, διεπέρασεν άνδρας, γυναίκας και παιδιά εν στόματι μαχαίρας εκδικούμενος τον θάνατον ιερέος τινός εν Αγρινίω, Παπαλεξίου Δηματά, ον παρά των Τούρκων παραλαβόντες πρότερον οι Εβραίοι, ετύφλωσαν δι’ ακανθών και κατεβασάνισαν μέχρι θανάτου”. Ο Βραχωρίτης Χαβέλας, περιέχει την παραπάνω αναφορά στο έργο του ‘Ιστορία των Αιτωλών’ (Αθήνα 1883) και αναφέρεται σε Αγρίνιο και Αγρινίους ονόματα που το 1821 δεν υπάρχουν, αποκαλύπτοντας την μυθοπλασία, που κυριαρχούσε στην ιστοριογραφία του πρώιμου νεοελληνικού εθνοκράτους. Για τους φτωχούς Τούρκους αναφέρει: “Εκ δε των αιχμαλώτων, τους μεν πτωχούς εφόνευσαν εις κατωφέρειάν τινα κάτωθεν της πατρικής μου οικίας…”25. Τις αναφορές Χαβέλλα ως προς την σφαγή των Εβραίων κατά την κατάληψη του Βραχωρίου από τους επαναστάτες τον Μάιο 181, περιλαμβάνει και ο τοπικός ιστορικός Γεράσιμος Ηρ. Παπατρέχας, στο έργο του “Ιστορία του Αγρινίου” (Αγρίνιο, έκδοση Δήμου Αγρινίου 1991, σσ. 242-245). Η σφαγή των Εβραίων του Βραχωρίου το 1821 και των λίγων φτωχών Μουσουλμάνων, που ήταν ανήμποροι να δώσουν κάτι ως αντάλλαγμα για τη ζωή τους (δεν είχαν “τιμή” όπως λεγόταν), είναι γεγονός, που καθιστά την 11η Ιουνίου, ημέρα που γιορτάζεται η “απελευθέρωση του Αγρινίου”, μια επέτειο οδύνης και ντροπής! Η δικαιολογία που προβάλλεται για την σφαγή των Εβραίων, πως τάχα ήταν πλούσιοι και δυνάστες, δεν αληθεύει. Οι Εβραίοι που εγκαταστάθηκαν στο Βραχώρι ήταν Σεφαραδίτες πρόσφυγες από την Ισπανία και ασχολούνταν με την γεωργία, με την μεταξουργία και με διάφορες άλλες τέχνες. Σε μεγάλο βαθμό οι πλούσιοι που δυνάστευαν την περιοχή της Αιτωλίας (Κάρλελι ονομαζόταν εκείνη την εποχή) ήταν Βλάχοι, Τούρκοι και Αρβανίτες. Κατείχαν εξουσία και δύναμη, ενώ τα πασαλίκια, τα βιλαέτια και τα αρματολίκια ήταν στα χέρια τους. Ο Κοσμάς ο Αιτωλός, είχε παραμείνει στο Βραχώρι από το 1759 ως το 1762, ενώ ξαναγύρισε το 1775. Τα παζάρια ελέγχονταν από τους Εβραίους και για τούτο διοργανώνονταν τις Κυριακές. Ο Κοσμάς, εξυπηρετώντας τα οικονομικά συμφέροντα Χριστιανών εμπόρων, ανταγωνιστών των Εβραίων, προκειμένου να πεισθούν οι Χριστιανοί να μετατρέψουν σαν ημέρα των παζαριών το Σάββατο, αντί της Κυριακής, με τα κηρύγματά του, προπαγάνδισε έναν έντονα καταγγελτικό και επιθετικό αντιεβραϊκό λόγο26. Η σφαγή των Εβραίων στο Βραχώρι το 1821, κατά τη γνώμη μου, υπήρξε ο άνομος και πικρός καρπός του αντισημιτικού μένους του κηρύγματος του Κοσμά του Αιτωλού. Ο αντιεβραϊσμός (αναμφίβολα, κατά τη γνώμη μου προδρομικός αντισημιτισμός) μεταξύ των ορθόδοξων χριστιανικών λαών γενικά, στην Ανατολική Ευρώπη και στα οθωμανικά Βαλκάνια, είναι κληρονομιά που ανάγεται στην αντιπαλότητα και την απαξία, που είχε καλλιεργηθεί συστηματικά και θεσμικά στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία κατά τους μέσους χρόνους, σε βάρος των Ιουδαίων27,28,29. Στην οθωμανική περίοδο και κατά τις προετοιμασίες για την Επανάσταση του 1821 υπήρχε και ένας ακόμη σοβαρός λόγος που ενέτεινε την αντιπαλότητα μεταξύ Ρωμιών και Εβραίων. Όπως αναφέρθηκε ήδη, μετά την έκδοση του Διατάγματος της Αλάμπρα το 1492 από τον Φερδινάνδο και την Ισαβέλα πολλοί Εβραίοι της Ιβηρικής Χερσονήσου, εγκατέλειψαν τις εστίες τους και έγιναν δεκτοί στην Οθωμανική Αυτοκρατορία. Οι Εβραίοι ήταν ένας λαός της Διασποράς και η Παλαιστίνη, μόλις τον 19ο αιώνα, στα πλαίσια εμφάνισης των εθνικών κινημάτων στην Ευρώπη, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και ο Σιωνισμός, πρόβαλλε ως τόπος ίδρυσης ενός νέου εβραϊκού κράτους30. Αυτό δεν συνέβαινε με άλλους μη μουσουλμανικούς λαούς της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που είχαν την ιδιότητα του “προστατευόμενου millet”. Οι εστίες των Ελλήνων, των Βουλγάρων, των Σέρβων, των Αρμενίων, των Ασσυρίων, των Χριστιανών Αλβανών, ήταν “ορατές” και βρίσκονταν υπό την κατοχή των Οθωμανών. Για τον αμέσως προηγούμενο λόγο, οι Εβραίοι της Αυτοκρατορίας ήταν πιστοί υπήκοοι του Σουλτάνου και όταν άρχισαν οι επαναστατικές κινήσεις των Ρωμιών, οι Εβραίοι του ελλαδικού χώρου παρέμειναν πέρα ως πέρα αμέτοχοι. Αυτό έκανε τους επαναστάτες να τους θεωρούν συνεργάτες των δυναστών και επομένως εχθρούς. Οι Εβραίοι της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, που βρήκαν φιλόξενο καταφύγιο στη νέα πατρίδα τους, δικαιολογημένα τηρούσαν στάση ουδετερότητας απέναντι στους επαναστατημένους Ρωμιούς. Τούτο είχε εκληφθεί και ως φιλοτουρκισμός. Η αιτία αυτής της στάσης των Εβραίων υπαγορευόταν προφανώς από την ιστορική εμπειρία ενός λαού, ακραία καταδιωγμένου από τους Χριστιανούς, χωρίς πατρίδα, που είχε βρει την ζωτική ανοχή και επομένως ασφάλεια, που είχε ανάγκη στο οθωμανικό κράτος. Επιπλέον, οι οικονομικές δραστηριότητες των Εβραίων τους έφερναν σε θέση ανταγωνιστή των Ρωμιών, όπως ειπώθηκε ήδη, ενώ η κοινοτική ζωή των Εβραίων, με στοιχεία την γκετοποίηση και την αλληλεγγύη μεταξύ τους, πρόσφεραν έδαφος στον λαϊκό φθόνο και την γενικευμένη σχεδόν καχυποψία απέναντί τους. Οι προηγούμενοι λόγοι, νομίζω ήταν αρκετοί, για να συσσωρευθεί έντονος αντιεβραϊσμός μεταξύ των Ρωμιών υπηκόων του Σουλτάνου. Η ΚΑΤΑΣΤΟΛΗ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΗΣ ΝΑΟΥΣΑΣ ΤΟ 1822 Προτού επικεντρώσω το ενδιαφέρον μου στον έντονο αντι-εβραϊσμό που παρατηρείται κατά την εξιστόρηση των συμβάντων στον τρόπο που αντιμετώπισαν οι Οθωμανοί την εξέγερση της Νάουσας το 1822, θα παραθέσω μικρό απόσπασμα από το έργο του Διονυσίου Α. Κοκκίνου, “Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΙΣ” (Εκδόσεις ‘Μέλισσα’ 1956, τόμος 5 σελ. 87): “Εκατόν είκοσι κωμοπόλεις και χωριά παρεδόθησαν εις τας φλόγας.... Εβραίοι παρακολουθούντες τον στρατόν συνέπραξαν με τους Τούρκους εις τας δηώσεις και επιθέσεις κατά του πληθυσμού”.... “Εξακόσιοι από τους παρακολουθούντας τους Τούρκους Εβραίοι απετέλεσαν τότε πραγματικόν σώμα δημίων διά να ευχαριστήσουν περισσότερον τον πασάν και διηυκόλυναν την αθρόαν εκτέλεσιν”. Πρέπει να επισημανθεί, ότι η εξιστόρηση των περιστατικών της ελληνικής επανάστασης, από τον Κόκκινο, γίνεται χωρίς καμιά παραπομπή σε πηγές ή έστω με αναφορά σε προγενέστερη βιβλιογραφία. Έκρινα αναγκαίο να αναφερθώ εκτεταμένα στον χριστιανικό αντι-ιουδαϊσμό μεταξύ των Ρωμιών κατά την οθωμανική περίοδο, για να καταλήξω στο μένος κατά των Εβραίων, που συναντούμε στις διηγήσεις της καταστολής της επανάστασης της Νάουσα από τους Οθωμανούς το 1822. Θα περιορισθώ σε ορισμένους από τους συγγραφείς συμβάντων, που αναφέρονται στην σκληρή αντιμετώπιση της εξέγερσης της Νάουσας από τις δυνάμεις του Σουλτάνου. Ο Σπυρίδων Τρικούπης (1788-1873) είχε γράψει στο Λονδίνο, μεταξύ των ετών 1853 έως 1857 “Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως”, σε τέσσερις τόμους. Το έργο εκδόθηκε πρώτη φορά το 1857 στη βρετανική πρωτεύουσα, ενώ η δεύτερη έκδοση έγινε πάλι στο Λονδίνο, μεταξύ των ετών 1860 και 1862. Στον δεύτερο τόμο του έργου γίνεται η εξής αναφορά στη Νάουσα: “Η πόλις της Ναούσης διά το πλήθος των κατοίκων της Χριστιανών, Ελλήνων και Βουλγάρων, διά τους πόρους της και διά το περιτείχισμά της, εφάνη προσφυές ορμητήριον των κατ’ εκείνα τα μέρη επαναστατικών κινημάτων….” (Σπυρίδων Τρικούπης· Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, τόμος 2ος, έκδοση 2η Λονδίνο 1862 σελ. 172). Στη συνέχεια, στη σελίδα 174, αναφέρεται στην καταστολή της επανάστασης στη Νάουσα και περιγράφει ως εξής τη συμμετοχή Εβραίων: “Πάμπολλοι δε Εβραίοι ένοπλοι και πολύδιψοι χριστιανικού αίματος παρηκολούθουν τον τουρκικόν στρατόν ως εκούσιοι δήμιοι. Ούτοι έλκοντες έξω της πόλεως τους Χριστιανούς τους ερροπάλιζαν κατακέφαλα, και πίπτοντας κατά γης τους έσφαζαν ως βόας”. Ο Σπυρίδων Τρικούπης βρισκόταν πολύ κοντά στα γεγονότα της επανάστασης του 1821. Υπήρξε ο πρώτος πρόεδρος του υπουργικού συμβουλίου, του υπό σύσταση ελληνικού κράτους. Όπως ανέφερα σε άλλο σημείο, η περιγραφή των συμβάντων της ελληνικής επανάστασης από τον Τρικούπη, γίνεται δίχως την ελάχιστη παραπομπή σε κάποια πηγή, όπως τουλάχιστον σήμερα εννοούμε την επιστημονική παράθεση των πηγών όσον αφορά τα ιστορικά γεγονότα. Ο Λάμπρος Κουτσονίκας, υπήρξε αγωνιστής από το Σούλι (Σούλι 1799- Αγρίνιο 1879). Σε Απομνημονεύματά του για την Επανάσταση του 1821, έχει γράψει και για τη Νάουσα. Αναφέρει τους Εβραίους σαν συνεργούς των Οθωμανών στην καταστολή της επανάστασης το 1822, ως εξής: «Οι δε θρασύδειλοι εχθροί του Χριστιανισμού Ιουδαίοι της Θεσσαλονίκης τρέχοντες, αυθορμήτως εγένοντο δήμιοι, σφάζοντες ως ζώα τους ανθρώπους. Φρίκη κατελάμβανε πάσαν ψυχήν ζώσαν δια τας τρομερωτάτας ανοσιουργίας αυτών, και εν τούτοις ουδεμία των βαρβάρων εκείνων ψυχών ελάμβανε το ελάχιστον αίσθημα οίκτου» (“Απομνημονεύματα αγωνιστών του ’21”, τόμος 6ος, σ. 91, Εκδοτικός Οίκος Γ. Τσουκαλά και Υιού “Βιβλιοθήκη”, επιμέλεια Εμμανουήλ Πρωτοψάλτης. Αθήνα, Δεκέμβριος 1957). Τα απομνημονεύματα Κουτσονίκα επιγράφονται “Γενική Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως” και δημοσιεύθηκαν στην Αθήνα το 1863-1864. Ο Λάμπρος Κουτσονίκας κατά την επανάσταση του 1821, αρχικά υπήρξε μπουλουκτσής, δηλαδή επικεφαλής αξιωματικός σε μπουλούκι και είχε λάβει μέρος σε μάχες στην Ήπειρο και στην Στερεά Ελλάδα, όπου είχε διακριθεί31. Με την οργάνωση τακτικών ενόπλων τμημάτων, ο Κουτσονίκας υπηρέτησε στον ελληνικό στρατό και είχε προαχθεί στο βαθμό του πεντακοσίαρχου, επί Αυγουστίνου Καποδίστρια το 1831. Εν συνεχεία επί Όθωνος, εντάχθηκε κατ’ αρχάς στην Βασιλική Φάλαγγα και αργότερα στο στρατό, από τον οποίο αποστρατεύθηκε με το βαθμό του συνταγματάρχη επί Γεωργίου του Α΄. Στα Απομνημονεύματά του ο Κουτσονίκας, που εκδόθηκαν σε δύο τόμους, αναφέρεται κυρίως στην ιστορία του Σουλίου με βάση προφορικές διηγήσεις. Προσπάθεια του συγγραφέα είναι να εκθειάσει τους αγώνες των Σουλιωτών κατά των Οθωμανών, ήδη από τον 15ο αιώνα και κατά την διάρκεια της επανάστασης του 1821. Θεωρείται, ότι το κίνητρο συγγραφής των απομνημονευμάτων από τον Λάμπρο Κουτσονίκα ήταν η αποκατάσταση της μνήμης του παππού του Νικολάου, που είχε δέχθηκε διάφορες κατηγορίες από τον Χριστόφορο Περραιβό. (βλ. Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Π. Δρανδάκη, τομ. ΙΕ΄, σελ. 96). Ο Basil Nikolaidy σε συνεργασία με τον Jean Nikolaidy, είχαν εκδώσει το 1859 στο Παρίσι, στην γαλλική γλώσσα, δίτομο έργο με τίτλο “Les Turcs et la Turquie Contemporaine” (εκδότης F. Sartorius Libraire-Éditeur). Για τον Βασίλειο Νικολαΐδη, υπάρχουν οι εξής πληροφορίες: Γεννήθηκε το 1817 ή κατ’ άλλη πληροφορία το 1815 στην Κωνσταντινούπολη και πέθανε το 1903. Υπήρξε δημοσιογράφος, αξιωματικός και συγγραφέας. Για τον Ιωάννη Νικολαΐδη δεν βρέθηκαν βιογραφικές πληροφορίες. Στον δεύτερο τόμο του παραπάνω έργου και στις σελίδες 284 έως 288, γίνεται αναφορά στην εξέγερση και στην καταστροφή της Νάουσας (Destruction de Naoussa). Παραθέτω το εξής απόσπασμα (σσ. 285, 286): “Όπως και στην Κασσάνδρα, η πρώτη σφαγή έγινε από τους Τούρκους μέσα στην ορμή της νίκης, αλλά μετά από αυτούς ήρθαν οι Εβραίοι οι οποίοι τους ξεπέρασαν σε φρικαλεότητες, έσφαζαν σαν μοσχάρια τους αιχμαλώτους οι οποίοι ήταν άοπλοι και ανυπεράσπιστοι. Χτυπούσαν τα θύματα με ρόπαλο και στη συνέχεια τους έκοβαν το λαιμό. Ούτε οι γυναίκες γλύτωσαν, τις μεταχειρίστηκαν όπως τους άντρες. Κάποιες βρήκαν τον θάνατο στις φλόγες, οι Εβραίοι έβαζαν φωτιά στα ρούχα τους για να έχουν ένα θέαμα σαν το μαρτύριο του πυρός κατά την Ιερά Εξέταση (μ’ αυτόν τον τρόπο είχαν πεθάνει πολλοί Eβραίοι κι έτσι έπαιρναν την εκδίκησή τους). Επινοούσαν απίστευτα μαρτύρια. Έβαζαν τη μητέρα κάτω από το δένδρο στο οποίο έκαιγαν το δεμένο της παιδί, έπειτα άναβαν φωτιά στα ρούχα της λέγοντάς της: “Άντε, αγία μάρτυρα, πήγαινε να βρεις το παιδί σου κοντά στον Ιησού σας”, (μετάφραση στα ελληνικά Δέσποινα Νάτσιου). Ο Χρήστος Α. Στασινόπουλος υπήρξε συγγραφέας διάφορων βιβλίων με θέματα από την Επανάσταση του 1821. Μεταξύ των άλλων έχει συγγράψει και ‘Λεξικό της Ελληνικής Επαναστάσεως του 1821’ (Εκδόσεις Δεδεμάδη, Αθήνα 1979, Ψηφιακή Βιβλιοθήκη Νεοελληνικών Σπουδών ‘Ανέμη’, Πανεπιστήμιο Κρήτης). Στον δεύτερο τόμο και στο λήμμα ‘Εβραίοι’, γίνεται η εξής αναφορά, σε σχέση με τη Νάουσα: “Κατά την καταστροφή της Νάουσας, τον Απρίλιο του 1822, από τον Αβδούλ Αμπούδ, εξακόσιοι Εβραίοι, που ακολουθούσαν το ασκέρι του αιμοβόρου Τούρκου πασά, αποτελέσανε πραγματικό σώμα δημίων και βασανιστών. Απερίγραπτα είναι τα όσα έκαναν στον άμαχο πληθυσμό της μαρτυρικής αυτής πόλεως”. Οι ίδιες αντιεβραϊκές βολές αναφέρονται και από τους εξής συγγραφείς, που έχουν αναφερθεί στα γεγονότα της Νάουσας: 1) F. C. H. L. Pouqueville32, Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, ήτοι η Αναγέννησις της Ελλάδος (1824), ελληνική απόδοση του τεσσάρων τόμων έργου του Pouqueville, από τον Ξενοφώντα Δ. Ζύγουρα και έκδοσή του στην Αθήνα το 1890 (Τυπογραφείον Αναστασίου Ν. Τρίμη). Στα συμβάντα της Νάουσας αναφέρεται ο Pouqueville στον τρίτο τόμο και στις σελίδες 330-331. 2) Ν. Γ. Φιλιππίδης, Η Επανάστασις και Καταστροφή της Ναούσης, Ιστορική Πραγματεία (Αθήνα 1881), σελίδες 74 και 75. Η πραγματεία του Φιλιππίδη βασίζεται σε ομιλία του, στον Φιλολογικό Σύλλογο «Παρνασσός», που εκφώνησε στις 27 Απριλίου 1879. 3) Ευθυμίου Στουγιαννάκη, Ιστορία της πόλεως Ναούσης από της ιδρύσεώς της καταστροφής του 1822 (κατά ανέκδοτον σχεδίασμα Δ. Πλαταρίδου), Έδεσσα 1924, σ. 216. Στις περιπτώσεις των Σπυρίδωνος Τρικούπη, Λάμπρου Κουτσονίκα και Basil και Jean Nikolaidy, η εξιστόρηση των γεγονότων της περιόδου της Επανάστασης, έχει χαρακτηρισθεί “δημοσιογραφική” και δεν έχουν τηρηθεί οι προϋποθέσεις συγγραφής ιστορίας, σύμφωνα με τις σύγχρονες απαιτήσεις της επιστήμης. Κανένας από τους παραπάνω, δεν υπάρχει η ελάχιστη, έστω και θολή μαρτυρία, ότι είχε άμεση γνώση των περιστατικών, που είχαν συμβεί στην εξέγερση και στην καταστολή της επανάστασης στη Νάουσα. Από την άλλη μεριά, ο Στασινόπουλος, δεν είχε την φιλοδοξία συγγραφής ιστορίας στο Λεξικό του, αλλά συλλογής διαφόρων αναφορών, προκειμένου να συντάξει τα επιμέρους λήμματα του έργου του. Κατά τη γνώμη μου, οι παραπάνω “διηγηματογράφοι” των συμβάντων της κατάλυσης από τους Οθωμανούς της επανάστασης της Νάουσας το 1822 και οι αναφορές τους στην “ενεργό” συμμετοχή Εβραίων της Θεσσαλονίκης, δεν μπορεί να κριθούν αξιόπιστες. Πρόκειται για αναφορές σαφώς και έντονα αντισημιτικές, που αποτελούν δείγμα του γενικότερου αντιεβραϊκού μένους, που επικρατούσε μεταξύ των Ρωμιών κατά των Εβραίων την οθωμανική περίοδο. Η συμμετοχή Εβραίων της Θεσσαλονίκης, σαν συνεργατών των οθωμανικών δυνάμεων που κατέστειλαν αιματηρά την εξέγερση στη Νάουσα, αναπαράγεται δυστυχώς και από νεότερους συγγραφείς, που ασχολήθηκαν με την ιστορία της Νάουσας, χωρίς αναφορά σε σοβαρές πηγές.... Θα αναφερθώ στην ενδιαφέρουσα μελέτη της K. E. Fleming Greece, A Jewish History (2008, Princeton University Press), η οποία έχει κυκλοφορήσει σε ελληνική μετάφραση με τίτλο “Ιστορία των Ελλήνων Εβραίων” (Εκδόσεις ‘Οδυσσέας’, Αθήνα 2009, μετάφραση Νίκος Γάσπαρης). Η Katherine Elizabeth Fleming, περιγράφοντας την αντιμετώπιση των Εβραίων του ελλαδικού χώρου μετά την επανάσταση του 1821, αναφέρει τα εξής: “Εν τω μεταξύ στα βόρεια, (αναφέρεται στον βόρειο ελληνικό χώρο), εβραίοι ‘αρματωμένοι και διψασμένοι για χριστιανικό αίμα’, συμμετείχαν στα τουρκικά αντίποινα εναντίον των ελλήνων της Νάουσας και στη λεηλασία των κατεστραμμένων ελληνικών χωριών” (σ. 37 της ελληνικής έκδοσης). Η συγγραφέας παραπέμπει στο βιβλίο του Ι. Κ. Βασδραβέλης, Οι Μακεδόνες κατά την επανάστασιν του 1821 (Θεσσαλονίκη 1968), σ. 123-24, 13633. Η Flemming παρέλειψε να εξετάσει, αν οι αναφορές του Βασδραβέλλη έχουν έρεισμα σε πηγές και οθωμανικά αρχεία ή είναι αναπαραγωγή αντι-ιουδαϊκών πληροφοριών, που όπως ανέφερα πρωτύτερα, αποτελούν χαρακτηριστικό των εξιστορήσεων των συμβάντων που σχετίζονται με την εξέγερση των Χριστιανών Ρωμιών κατά των Οθωμανών, όχι μόνο στη Νάουσα, αλλά σχεδόν παντού στον ελλαδικό χώρο. Αλλά όλες οι περιπτώσεις σπίλωσης των Εβραίων δεν υποστηρίζονται από αναφορά σε αξιόπιστες πηγές, αλλά σε διηγήσεις δημοσιογραφικού τύπου, χωρίς διασταύρωση των ιστορούμενων γεγονότων, για να διαπιστωθεί η βασιμότητά τους. ΟΘΩΜΑΝΙΚΕΣ ΠΗΓΕΣ ΓΙΑ ΤΑ ΓΕΓΟΝΟΤΑ ΚΑΤΑΣΤΟΛΗΣ ΤΗΣ ΕΞΕΓΕΡΣΗΣ ΣΤΗ ΝΑΟΥΣΑ Εμφανίζουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον οι οθωμανικές πηγές που αναφέρονται στην καταστολή της εξέγερσης της Νάουσας το 1822. Είναι εξαιρετικά λεπτομερείς και αποτελούν μαρτυρίες, που είχαν συνταχθεί κατά την εξέλιξη των ιστορικών συμβάντων. Ο Αναπληρωτής Καθηγητής του Πανεπιστημίου Tekirdag Namık Kemal, (Τμήμα Ιστορίας, Σχολή Τεχνών και Επιστημών), έχει δημοσιεύσει στο επιστημονικό περιοδικό, Tarih İncelemeleri Dergisi XXXIII / 2, 2018, σσ. 303-334 (Journal of Historical Studies XXXIII / 2, 2018, 303-334), μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα μελέτη, που ανασύρει πληροφορίες από τα οθωμανικά αρχεία της εποχής, με τίτλο: “1821 YUNAN İSYANI SIRASINDA SELANİK SANCAĞI VE İSYANA KARŞI ALINAN ÖNLEMLER” (απόδοση στην ελληνική γλώσσα ‘Το σαντζάκι της Θεσσαλονίκης κατά τη διάρκεια της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 και τα αντεπαναστικά μέτρα’)viii. Στην ‘Περίληψη’ (Summary) του δημοσιεύματος στην αγγλική γλώσσα αναφέρονται τα εξής: “Η επαρχία της Θεσσαλονίκης κατά την εξέγερση των Ελλήνων του 1821 και τα μέτρα που ελήφθησαν κατά της Εξέγερσης. Η ελληνική εξέγερση, που ξέσπασε υπό την ηγεσία του Αλέξανδρου Υψηλάντη το 1821, στην Βλαχία και στη Μολδαβία, επεκτάθηκε ταχύτατα στις περιοχές που κατοικούσαν κυρίως ελληνικοί πληθυσμοί και η επέμβαση των οθωμανικών δυνάμεων ήταν δύσκολη, όπως στην Πελοπόννησο και στα νησιά του Αιγαίου. Αργότερα η εξέγερση εξαπλώθηκε και στην επαρχία (σαντζάκι) της Θεσσαλονίκης (Selanik). Το συγκεκριμένο σαντζάκι, ήταν μία από τις μεγαλύτερες επαρχίες της Ρούμελης (ευρωπαϊκής Οθωμανικής Αυτοκρατορίας). Η εξέγερση στη χερσόνησο της Χαλκιδικής, στο νησί της Θάσου και στην πόλη της Νάουσας, καθοδηγήθηκε από τον Εμμανουήλ Παπά και οργανώθηκε από μοναστήρια του Αγίου Όρους Άθω, που αποτελεί ένα από τα σημαντικά πνευματικά κέντρα του ορθόδοξου κόσμου και διήρκεσε περίπου ένα χρόνο στις περιοχές αυτές. Η μελέτη εξετάζει το ξέσπασμα και την εξάπλωση της εξέγερσης στην περιοχή της Θεσσαλονίκης. Τις πολιτικές και τα μέτρα που είχαν λάβει το οθωμανικό κράτος και οι τοπικοί διοικητές, κατά τη διάρκεια και μετά την εξέγερση, βασισμένη στα οθωμανικά αρχειακά έγγραφα και σε ελληνικές πηγές. πίσης έγινε προσπάθεια να διερευνηθούν οι μέθοδοι, με τις οποίες επιτεύχθηκε η καταστολή της εξέγερσης σε περιφερειακή κλίμακα, αλλά και οι πολιτικές του οθωμανικού κράτους κατά των Ελλήνων επαναστατών μετά την εξέγερση. Η μελέτη αναδεικνύει, ότι οι τοπικοί άρχοντες της επαρχίας ήταν συνεχώς σε επαφή με την Υψηλή Πύλη, κατά τη διάρκεια της εξέγερσης και προσπαθούσαν να εκτελούν τις αυτοκρατορικές εντολές από την Κωνσταντινούπολη, τέλος, ότι στην αντιμετώπιση των επαναστατών εφάρμοσαν ένα κεντρικό κατασταλτικό σχέδιο”. Σε αναφορές στην καταστολή της εξέγερσης με επίκεντρο τη Νάουσα, πουθενά δεν αναφέρεται η συμμετοχή Εβραίων της Θεσσαλονίκης! Απεναντίας όσον αφορά την καταστολή της εξέγερσης της Χαλκιδικής, γίνεται η εξής αναφορά: Μετά την καταστολή της επανάστασης στην Χαλκιδική, υπήρξε λαφυραγώγηση σε βάρος των ηττημένων Χριστιανών. Στην λαφυραγώγηση ‘Εκτός από τους Μουσουλμάνους αγρότες, συμμετέχουν και Εβραίοι. Έγινε αντιληπτό, ότι κατά τη διάρκεια της επιχείρησης αυτής, (οι Εβραίοι) αποκομίζουν μεγάλο κέρδος, αγοράζοντας φτηνά τα λάφυρα από τους στρατιώτες και τους αγρότες’. Ωστόσο, στις οθωμανικές πηγές, ως προς τους Εβραίους της Θεσσαλονίκης, δεν υπάρχει κανένα αρχείο για την ένταξή τους στις δυνάμεις καταστολής της εξέγερσης (σελίδα 312). Στην σελίδα 326 του δημοσιεύματος του Namık Kemal, παρατίθεται υλικό από τα οθωμανικά αρχεία που αναφέρονται στην αντιμετώπιση της εξέγερσης της Νάουσας. Όπως προανέφερα, ενώ υπάρχουν εκπληκτικές λεπτομέρειες, λ.χ. για τις σχέσεις Ζαφειράκη και Μάμαντη, για την καταγραφή από Οθωμανούς λογιστές των ακινήτων ιδιοκτησίας επαναστατών που κατασχέθηκαν, ως διοικητικό μέτρο δήμευσης, όπως και των περιουσιών κατεστραμμένων εκκλησιών και μοναστηριών, για την εξέγερση κατά του Σουλτάνου, πουθενά δεν γίνεται αναφορά για την συμμετοχή Εβραίων της Θεσσαλονίκης στις οθωμανικές δυνάμεις καταστολής, σαν δημίων ή έστω λαφυραγωγών. Στην περίπτωση της Νάουσας, από τα οθωμανικά αρχεία φαίνεται πως δεν επιτράπηκε λαφυραγωγία, όπως περιγράφεται ότι είχε συμβεί στην Χαλκιδική. Στην περιοχή της Νάουσας, όπως ανέφερα, είχε επιβληθεί δήμευση περιουσιακών στοιχείων σε βάρος των επαναστατών. Στην μελέτη του Kemal, γίνεται αναφορά στα οθωμανικά αρχεία των εκκλησιών και μοναστηριών της Νάουσας, που είχαν καταστραφεί, που οι Οθωμανοί λογιστές κατέγραψαν τις περιουσίες τους: Αυτά είναι το μοναστήρι του Προδρόμου και του Αγιά Σωτήρα, (οι εκκλησίες) του Άη Γιώργη, του Αγιά Δημήτρη, του Αγιά Μηνά, της Αγίας Παρασκευής, των Ταξιάρχων, της Υπαπαντής... (σελίδα 326). Στην πολύτομη “Ιστορία του Ελληνικού Έθνους” (Εκδοτική Αθηνών 1975) και στον τόμο ΙΒ, σελίδες 234-236, υπάρχει ενδιαφέρουσα αναφορά στην ‘Έναρξη και καταστολή της Επαναστάσεως στη Νάουσα’, που έχει γραφεί από τον Καθηγητή Βασίλειο Βλ. Σφυρόερα (1921-2015)34. Σε κανένα σημείο του δημοσιεύματος του Σφυρόερα, ως προς όσα διαδραματίστηκαν κατά την καταστολή από τους Οθωμανούς της εξέγερσης στη Νάουσα, δεν γίνεται αναφορά στην συμμετοχή Εβραίων, κατά την εκτέλεση των επαναστατών που είχαν συλληφθεί από . Ο Σφυρόερας διασώζει το εξής απόσπασμα αναφοράς, που είχε στείλει προς τον Ιεροδίκη της Βέροιας στις 21 Απριλίου 1822 ο Εμπού Λουμπούτ35: “...όταν εισήλθομεν θριαμβευτικώς εντός της ειρημένης πόλεως (αναφέρεται στη Νάουσα ή Aǧustos), γενόμενοι κύριοι αυτής, οι καπεταναίοι αυτών, επωφελούμενοι του σκότους της νυκτός κατώρθωσαν να αποδράσουν εις τα γειτονικά όρη..., όσοι όμως εκ των ειρημένων επαναστατών δεν κατώρθωσαν να διαφύγουν, κρυβέντες εντός της πόλεως, συνελήφθησαν, εφαρμοσθεισών κατ’ αυτών αυστηρότατα και άνευ οίκτου των διατάξεων του εκδοθέντος ιερού φετφά36. Ούτοι, υπερβαίνοντες τας δύο χιλιάδας, εθανατώθησαν πάντες, είτε διελθόντες διά στόματος μαχαίρας, είτε σταλέντες εις την κόλασιν δι’ απαγχονισμού, τα τέκνα και αι σύζυγοι αυτών εξηνδραποδίσθησαν, αι περιουσίαι των εδημέυθησαν κσι πσρεδόθησαν εις το πυρ, συμπληρωθείσης ούτω της νίκης και εκτελεσθείσης πλήρως της αυτοκρατορικής επιθυμίας”. ΕΠΙΛΟΓΟΣ Τον τέταρτο αιώνα μ. Χ. κορυφώθηκε η σύγκρουση μεταξύ Συναγωγής και Εκκλησίας. Το εκχριστιανισμένο πλέον ρωμαϊκό κράτος, κυρίως από την ιουστινιάνεια νομοθεσία και μετά, καθιερώνει θεσμικά διακρίσεις κατά των Εβραίων της Αυτοκρατορίας. Οι Ιουδαίοι είναι υπήκοοι του βασιλέως με περιορισμένα δικαιώματα. Απόρροια αυτής της κατάστασης υπήρξε ο οξεία αντιπαράθεση της Εκκλησίας εναντίον της Συναγωγής. Στην Ορθόδοξη Εκκλησία επιβιώνει ως τις μέρες μας η άκρως φυλετική και αντισημιτική πολεμική, έχοντας παρεισφρήσει στην υμνολογία της Μεγάλης Εβδομάδας και ιδίως σε όσα ακούγονται την Μεγάλη Πέμπτη. Οι λαϊκές προλήψεις των χριστιανικών πληθυσμών κατά των Εβραίων, δεν μπορεί παρά να στηρίζονται στα ποικίλα κακόβουλα μυθεύματα, που έστω σε υφέρπουσα μορφή, δεν έχουν εγκαταλείψει πιστούς ιδίως των Ανατολικών Εκκλησιών. Κατά την διάρκεια της οθωμανικής περιόδου, η αντιμαχία μεταξύ Ορθοδόξων Χριστιανών, μελών του Ρουμ Μιλέτ, και Εβραίων, αποκτά, πέραν των “θεολογικών αντισημιτικών ερεισμάτων”, έντονο στήριγμα στον οικονομικό ανταγωνισμό των δύο κοινοτήτων στα πλαίσια της Αυτοκρατορίας των Σουλτάνων. Τον δέκατο όγδοο αιώνα εμφανίζεται ως περιοδεύων ιεροκήρυκας Κοσμάς Αιτωλός (1714-1779), που προσπαθεί με τους λόγους του να ενισχύσει το θρησκευτικό φρόνημα των Ρωμιών. Αρκετά από τα κηρύγματα του Πατροκοσμά, που έχουν διασωθεί, χαρακτηρίζονται από εντονότατο αντιεβραϊκό μένος, με σαφείς βολές κατά των Εβραίων, ως οικονομικών ανταγωνιστών των Ρωμιών. Υποθέτω, ότι και άλλοι Χριστιανοί διδάχοι θα ενίσχυαν τους λόγους τους προς στήριξη της Ορθοδοξίας των Ρωμιών με βολές κατά των Εβραίων, αλλά η περίπτωση του αγίου Κοσμά του Αιτωλού είναι χαρακτηριστική, διότι έχουν διασωθεί πολλές από τις διδαχές του. Κατά την εξέγερση των Ρωμιών (Αρβανιτών και Ελλήνων), το 1821 κατ’ αρχάς στον Μωριά και στη συνέχεια στη Ρούμελη, κατά της οθωμανικής εξουσίας, συναντούμε επανειλημμένα, ότι η βία των επαναστατών δεν περιοριζόταν μόνον κατά των Μουσουλμάνων Οθωμανών (Τούρκων ή Αλβανών), αλλά με ιδιαίτερη σκληρότητα είχε εκδηλωθεί και κατά των Εβραίων, που ήταν το ίδιο ραγιάδες της Υψηλής Πύλης. Ακραίες περιπτώσεις γενοκτονικής έκτασης διωγμών κατά των Εβραίων από τους Χριστιανούς επαναστάτες, είχαν εκδηλωθεί κατά την άλωση της Τριπολιτσάς και κατά την επίθεση στο Βραχώρι (Αγρίνιο) το 1821. Κατά την διήγηση της καταστολής της εξέγερσης του Βερμίου, με επίκεντρο την πόλη της Νάουσας, το 1822, οι περισσότεροι συγγραφείς που ασχολήθηκαν με το θέμα, επισημαίνουν, χωρίς ερείσματα ως προς τις περιγραφές τους, στην συμμετοχή εξακοσίων Εβραίων από την Θεσσαλονίκη, σαν εκουσίων δημίων των Χριστιανών, που είχαν συλληφθεί από τα οθωμανικά στρατεύματα και εκτελέστηκαν στη Νάουσα. Το δημοσίευμά μου, επικεντρώνεται στην αντιεβραϊκή πτυχή, που εμπλουτίζει τις πλείστες διηγήσεις σχετικά με την αιματηρή κατάπνιξη της επανάστασης της Νάουσας, χωρίς μελέτη των οθωμανικών αρχείων που περιγράφουν με αξιοπρόσεκτες λεπτομέρειες την εξέλιξη των γεγονότων, χωρίς να γίνεται η ελάχιστη μνεία σε συμμετοχή Εβραίων, που συνέδραμαν τους Οθωμανούς σαν δήμιοι των Χριστιανών. Οι Εβραίοι της Θεσσαλονίκης τον 19ο αιώνα, κυρίως Σεφαραδίτες, που έφτασαν στην Οθωμανική Αυτοκρατορία τον 15ο αιώνα, διωγμένοι από τις εστίες τους στην Ιβηρική Χερσόνησο (Ισπανία και Πορτογαλία), ήταν ιδιαίτερα προσηλωμένοι στην Ιουδαϊκή θρησκεία. Στην Θεσσαλονίκη ιδρύθηκε το πρώτο τυπογραφείο από τους Σεφαραδίτες Εβραίους το 1512 και ήταν και το πρώτο τυπογραφείο σε όλη την Βαλκανική. Το 1528 ιδρύεται στην οθωμανική Θεσσαλονίκη η Ταλμούδ Τορά, που μεταξύ των άλλων είχε και ανώτατη σχολή εκπαίδευσης ραββίνων. Στο κέντρο της Ταλμούδ Τορά λειτουργούσε και η πλουσιότερη βιβλιοθήκη της Θεσσαλονίκης. Είμαι βέβαιος, ότι οι συγγραφείς που προανέφερα και στις διηγήσεις τους, σχετικά με την αιματηρή κατάλυση της εξέγερσης στη Νάουσα από τις οθωμανικές δυνάμεις το 1822 κάνουν λόγο για την εκούσια συμμετοχή 600 Εβραίων από την Θεσσαλονίκη, σαν δημίων των Χριστιανών, αγνοούν μια σημαντική παρακαταθήκη του Εβραϊκού Λαού, που προέρχεται από τον σοφό Χιλέλ τον Πρεσβύτερο (110 π.Χ.- 10 μ.Χ.): “Όποιος καταστρέφει μια ψυχή, είναι σα να έχει καταστρέψει ολόκληρο τον κόσμο. Και όποιος σώζει μια ζωή, είναι σα να σώζει ολόκληρο τον κόσμο”37. ©ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣ Ιούλιος 2023