Ιμπν αλ Άραμπι (1165-1240 μ.Χ.)
Ο ευλογημένος Ιησούς είχε πει ότι "το πνεύμα όπου θέλει πνει" (Ιω. 3:8). Πώς να βρεθεί επομένως δύναμη, ικανή να περιορίσει τον Παντοδύναμο; Ο μυθικός Προκρούστης στέκει αμήχανος και απογοητευμένος αφού στο κρεβάτι του δεν χωρά ο Αχώρητος! Το Πνεύμα εμπεριέχει την ελευθερία ως στοιχείο της απερινόητης υπόστασής του, για τούτο και πνέει όπου θέλει.
Έχει ειπωθεί, πως υπάρχουν τόσα μονοπάτια που οδηγούν στο Θεό, όσοι είναι και οι άνθρωποι που κατοικούν τον πλανήτη! Δεν θα μπορούσαν τα πράγματα να είναι διαφορετικά, όταν το "Πνεύμα του Αλλάχ"* είπε 'γνώσεσθε την Αλήθειαν και η Αλήθεια ελευθερώση υμάς'. Ο λόγος αυτός σημαίνει πως προαπαιτούμενο της ελευθερίας, ως δομικού συστατικού του σώου ανθρώπου, είναι η Γνώση της αλήθειας.
Όποιος αξιώθηκε να βιώσει το 'γνώθι σαυτόν' αξιώθηκε της γνώσεως και του Θεού, της όντως ζωής, της πηγής της ζωής, της κατ' εξοχήν αιτίας των πάντων, του μανικού Εραστή και Ερωμένου συνάμα, κάθε ανθρώπινης ύπαρξης.
Η πίστη είναι αναγκαία, αλλά έχει τα όριά της. Για τούτο και οι πίστεις οικοδομούνται σε αρχές και κανόνες, που όταν και εφόσον φτάσει το πλήρωμα του χρόνου, ως αυστηρά προσωπική αποκάλυψη για τον καθένα και την καθεμιά, υπερβαίνονται.... Όταν αξιωθεί ο άνθρωπος να ζήσει τη στιγμή αυτής της υπέρβασης προσεγγίζει τη Γνώση. Πρόκειται όχι για τη γνώση που ικανοποιεί τους λαβυρίνθους του εγκεφάλου μας, αλλά για την κατ΄ουσία γνώση που καταλαμβάνει το κέντρο της ύπαρξης, την καρδιά. Όταν ο Ιησούς Χριστός έλεγε πως η γνώση της αλήθειας ελευθερώνει, αναφερόταν στην καρδιακή γνώση και όχι σ' εκείνη που συλλέγουμε διαβάζοντας βιβλία ή παρακολουθώντας διαλέξεις....
Ο Ιμπν αλ Άραμπι είχε γράψει: "Ακολουθώ τη θρησκεία της αγάπης, όποιο δρόμο κι αν παίρνουν οι καμήλες της. Η θρησκεία μου και η πίστη μου είναι η αληθινή θρησκεία". Αργότερα ο άγιος Μεβλανά Τζελαλουντίν Ρουμί είχε πει: "Ο άνθρωπος του Θεού γίνεται με την Αλήθεια σοφός, ο άνθρωπος του Θεού δε μαθαίνει από βιβλία. Ο άνθρωπος του Θεού είναι πέρα από απιστία και πίστη, για τον άνθρωπο του Θεού το ορθό και το λάθος είναι το ίδιο".
Η ένθεη γνώση που υπερβαίνει τα όρια της πίστης, την οποία τιμά και σέβεται, αφού η πίστη είναι η πύλη της Οδού, είναι χάρισμα για εκείνους και εκείνες που έχουν αφεθεί στην κυριολεξία στη βούληση του Θεού, φλεγόμενοι από αυθεντικό και παράφορο έρωτα. Στους ερωτευμένους αναζητητές του Μεγάλου Εραστή αρμόζουν οι στίχοι του αγίου Συμεών του Νέου Θεολόγου: "Εξεζήτουν γαρ Εκείνον, Εκείνον όνπερ επόθουν, ου ηράσθην, ου τω κάλλει ωραιότητος ετρώθην, εφλεγόμην, εκαιόμην, όλος ενεπυριζόμην" (Ύμνοι 30:373-378).
Αν η σοφία είναι χάρισμα της Πηγής της Σοφίας, δηλαδή του Θεού, ο σοφός που χαριτώθηκε με τούτο το δώρο από τον Πολυεύσπλαγχνο και Πολυέλαιο Κύριο του Παντός, άγεται και φέρεται από τις πνοές του Πνεύματος και δεν αναπαύεται σε οποιονδήποτε περιορισμό, αφού το Πνεύμα πνέι όπου θέλει! Αδιαφορεί για κάθε είδους ανταμοιβές και οι φόβοι των δεινών της κόλασης δεν τον αγγίζουν. Η προσευχή του είναι όμοια με αυτή την προσευχή της Ραμπία: "Ω Θεέ! Ό,τι μερίδα απ' αυτόν τον κόσμο έχεις ορίσει για μένα, φύλαξέ την για τους εχθρούς Σου και ό,τι μερίδα από τον άλλο κόσμο έχεις ορίσει για μένα, φύλαξέ την για τους φίλους Σου. Εσύ είσαι αρκετός για μένα".
Ο Θεός όταν έπλασε τον άνθρωπο τον τίμησε με το παραπάνω, αξιώνοντας ακόμη κι από τους αγγέλους Του να τον τιμήσουν. Ανάμεσα στ' άλλα χαρίσματα με τα οποία προικίσθηκε η ύπαρξή μας είναι και το δικαίωμα της επιλογής, ακόμη κι αυτής της ανταρσίας κατά του απαθούς Θεού! Ο Θεός μας είναι αγάπη, είτε το δεχόμαστε είτε όχι. Για τούτο η αγάπη είναι "ο αστρολάβος των ουρανίων μυστηρίων"** και εμπνέει την θρησκεία του Θεού, σε κάθε έκφρασή της. Η αληθινή θρησκεία δεν εδράζεται στην εκλογικευμένη πίστη, αλλά γνωρίζει την φλεγόμενη πεποίθηση που απορρέει από την ενόραση, που αψευδής μάρτυρας είναι η συνείδησή μας.
Κάθε ψυχή δέχεται αυτό, για το οποίο είναι έτοιμη και ποθεί να δεχθεί. Άλλος πιστεύει με την ελπίδα μιας ανταπόδοσης, άλλος από φόβο ν' αποφύγει τα δεινά της κόλασης.Όλοι έχουν τον τόπο τους. Αλλά το Φως και η αγκαλιά του Θεού περιμένουν εκείνους που αδιαφορούν για καθετί άλλο παρά μόνον καίγονται από έρωτα για το Θεό, για την όντως Αγάπη.
Είναι απόλυτα αληθινό εκείνο που είχε πει ο αγαπημένος του Θεού Σιμπλί: "Το να νιώσεις έστω και για μια στιγμή ένα με το Θεό, είναι καλύτερα από όλες τις πράξεις λατρείας, από την αρχή του κόσμου ως το τέλος του".
Υπάρχουν τόσα μονοπάτια που οδηγούν στο Θεό, όσοι είναι οι άνθρωποι. Και τούτο είναι δωρεά και πρόνοια του ίδιου του Θεού για τον γένος μας. Όσο κι αν είναι βέβαιο πως το μονοπάτι όπου αξιωθήκαμε να οδοιπορούμε είναι Αληθινό, ας αφήσουμε την κρίση για τα πάμπολλα άλλα μονοπάτια που βαδίζουν οι άνθρωποι στον Θεό και μόνο!
Αξίζει να κλείσει τούτο το γραπτό σημείωμα με λόγο του Ιμπν αλ Άραμπι: " (Η Αλήθεια) έχει μπερδέψει όλους του πολυμαθείς του Ισλάμ, καθένανε που έχει σπουδάσει τους Ψαλμούς, κάθε Εβραίο Δάσκαλο και κάθε Χριστιανό Ιερέα".
*'Ρουχουλλάχ', δηλαδή 'Πνεύμα του Αλλάχ', είναι ο επιθετικός προσδιορισμός για τον Ιησού στο ιερό Κοράνιο.
** Την όμορφη αυτή φράση δανείστηκα από το βιβλίο του Reynold A. Nicholson "Οι Μυστικοί των Σούφι" (ελληνική έκδοση από τον 'Πύρινο Κόσμο'.