Η απόφαση της κυρίας Μυρσίνης

Μετά το τέλος του εμφυλίου κι ενώ οι πληγές στα σώματα και στις ψυχές των ανθρώπων ήταν ακόμη νωπές, οι νικητές άρχισαν το στήσιμο, σχεδόν παντού, των έκτακτων στρατοδικείων.
Αντάρτες και αντάρτισσες του Δημοκρατικού Στρατού που δεν είχαν θελήσει ή δεν είχαν καταφέρει να ξεφύγουν σε κάποια από τις γειτονικές χώρες, όπου είχαν επικρατήσει οι κομμουνιστές μετά τον πόλεμο,διακινδύνευαν τη ζωή τους αν οδηγούνταν ως κατηγορούμενοι μπροστά σ' αυτά τα δικαστήρια, που αποφάσιζαν με συνοπτικές διαδικασίες, χωρίς ιδιαίτερο σεβασμό στα δικαιώματα των κατηγορουμένων και δίχως σπουδαία έρευνα για την εξακρίβωση της αλήθειας ως προς τις κατηγορίες.
Στο Καρπενήσι το στρατοδικείο συνεδρίαζε στη μεγάλη αίθουσα ενός παλιού σχολείου. Οι δικαστές φορώντας τις στολές τους, με χρωματιστά παράσημα στο στήθος και γυαλιστερά αστέρια στις επωμίδες είχαν καταλάβει τις θέσεις τους στην αυτοσχέδια έδρα, κρύβοντας την όψη τους πίσω από ένα βλοσυρό προσωπείο, σκορπώντας τον φόβο σε όσους τολμούσαν να στρέψουν πάνω τους το βλέμμα. Πιο εντυπωσιακός ήταν ο βασιλικός επίτροπος, που κατά την έναρξη κάθε υπόθεσης, με ύφος ιδιαίτερα αυστηρό και έχοντας προσηλωμένα τα μάτια, ωσάν πεινασμένο αρπακτικό, στο εδώλιο που καθόταν ο κατηγορούμενος ή οι κατηγορούμενοι απάγγελνε τις κατηγορίες μ' ένα δραματικό ύφος. Ο τρόπος που μιλούσε έδινε την εντύπωση πως σκοπός του ήταν να διεγείρει το θυμικό των ακροατών του, που συνοστίζονταν στην αίθουσα, κατακεραυνώνοντας εκείνους που κατηγορούσε, παρουσιάζοντάς τους σαν τέρατα της Κολάσεως.
Εκείνη την Πέμπτη στο εδώλιο καθόταν ο Σταμάτης. Κατηγορούνταν γιατί όταν ο Καπετάν Γιώτης με τους αντάρτες του μπήκαν στη Μαυρομάτα,χωρίς να υπάρχει λόγος εκτέλεσε δημόσια στην πλατεία του χωριού με μαχαίρι, τον Γιάννη τον Μπάκα και το γιο του τον Μιχάλη. Το έγκλημά του είχε πράγματι συντελεσθεί και υπήρχαν πολλοί χωριανοί που είδαν με τα μάτια τους το σφάξιμο του Αμερικάνου, όπως ονόμαζαν τον Γιάννη Μπάκα, και του πρωτότοκου γιου του. Στα νειάτα του ο μακαρίτης ο Γιάννης είχε ξενιτευτεί για χρόνια στην Αμερική, για να ξεφύγει την καταραμένη φτώχεια που ταλάνιζε την οικογένεια του πατέρα του, όπως και τις πιο πολλές οικογένειες στο χωριό. Με το που γύρισε από τα ξένα με καλές οικονομίες, του κόλλησαν το παρατσούκλι 'Αμερικάνος'. Πολλοί μέχρι σήμερα σ' εκείνο το παραυτσούκλι βρίσκουν το αίτιο για τη σφαγή του απ' τους 'κατσαπλιάδες'.
Ο πρόεδρος φώναξε το όνομα της κυρίας Μυρσίνης χήρας Ιωάννου Μπάκα. Παρουσιάστηκε μπροστά στους στρατοδίκες μια μαυροντυμένη αδύνατη γυναίκα με καλυμμένο το κεφάλι. Δεν ήταν εύκολο να εξακριβωθεί η ηλικία της. Το πρόσωπό της οστεώδες και χαραγμένο από βαθειές ρυτίδες ανέδιδε ένα φως και αποκάλυπτε την αρχοντιά της .
Ο πρόεδρος τη ρώτησε αν πράγματι ο κατηγορούμενος είχε δολοφονήσει τον σύζυγο και το γιο τους. Η κυρία Μυρσίνη έστρεψε το βλέμμα στο Σταμάτη, που δεν είχε μάτια να την αντικρύσει κι είχε σκυμμένο το κεφάλι συνεχώς προς το πάτωμα. Τον κοίταξε σιωπηλή μερικές στιγμές. Όταν έστρεψε το πρόσωπό της στους δικαστές απάντησε ήρεμα λέγοντας: "Όχι. Δε νομίζω πως είναι αυτός ο δολοφόνος". Όσοι από τους χωριανούς ήταν στην αίθουσα κοκκάλωσαν. Ήταν βέβαιοι πως η Μυρσίνη βρισκόταν ανάμεσα σ' εκείνους που είδαν με τα μάτια τους το μακέλεμα του άντρα και του παιδιού της απ' τον Σταμάτη τον Κασίδα.
Το δικαστήριο δεν άργησε να βγάλει απόφαση. Αθώος ο κατηγορούμενος! Αυτές οι φράσεις δεν ακούγονταν συχνά στις αίθουσες των έκτακτων στρατοδικείων της εποχής.
Η κυρία Μυρσίνη φρόντισε να απομακρυνθεί αμέσως αποφεύγοντας να συναντηθεί με οποιονδήποτε.Συνάντησε στο διάβα της μια εκκλησιά κι έκανε το σταυρό της. Από τα σώψυχά της ανέβηκαν στα χείλια αυτά τα λόγια: "Ελέησον την δούλη Σου και απόδοσε δικαιοσύνη κατά την κρίση Σου Κύριε...".