Άγιοι Νεομάρτυρες του Ναζιστικού Ολοκληρωτισμού κατά του Αντισημιτισμού

Στην Ορθόδοξη Εκκλησία τιμάται η μνήμη  τεσσάρων Χριστιανών Νεομαρτύρων (20 Ιουλίου), που θανατώθηκαν σε στρατόπεδα συγκέντρωσης των Ναζί γιατί αντιστάθηκαν στο ναζιστικό ολοκληρωτισμό και συνέβαλλαν στη διάσωση Εβραίων από τους Γερμανούς Ναζί και τους Γάλλους συνεργάτες τους της κυβέρνησης Βισύ, στο Παρίσι.

Πρόκειται για την αγία Μητέρα Μαρία Σκομπτσόβα, τον άγιο Πρεσβύτερο Δημήτριο Κλεπινίν, τον άγιο Γιούρι Σκομπτσόβ, γιο κατά σάρκα της αγίας Μητέρας Μαρίας και τον άγιο  Ίλια Φονταμίνσκι.

Η αγία Μητέρα Μαρία Σκομπτσόβα θανατώθηκε στο στρατόπεδο Ravensbrück, πολύ λίγο πριν καταληφθεί από τους συμμάχους. Στην τελευταία «διαλογή» των κρατούμενων γυναικών που θα οδηγούνταν στο θάνατο, η Αγία δεν είχε επιλεγεί. Πήρε όμως τη θέση, μετά τη «διαλογή», μιας μελλοθάνατης μητέρας που την αντικατέστησε εκουσίως.

Ο άγιος Πρεσβύτερος Δημήτριος Κλεπινίν, με βοηθό του τον άγιο Γιούρι Σκομπτσόβ, που ετοιμαζόταν να δεχθεί την ιεροσύνη, διακονούσε στο μοναστικό ενδιαίτημα της αγίας Μαρίας στην οδό Λουρμέλ ως εφημέριος. Είχε εφοδιάσει πολλούς Εβραίους με πιστοποιητικά βαπτίσεως για να σωθούν και είχε προσφέρει μαζί με την Μητέρα Μαρία καταφύγιο σε Εβραίους για να γλυτώσουν από την καταδίωξη. Όταν τον συνέλαβαν και τον ανέκριναν στη Γκεστάπο, ζητώντας του να αποκαλύψει τους Εβραίους που έκρυβε σε κρησφύγετα, ο πατέρας Δημήτριος, αντί άλλης απαντήσεως, αποκάλυψε τον σταυρό που φορούσε, με ανάγλυφο τον Σταυρωμένο Ιησού  και τους έδειξε τον Εβραίο που ζητούσαν…. Μετά απ’ αυτό το περιστατικό μαρτυρίας και θάρρους η πορεία του Ιερέα προς τον θάνατο, είχε αποφασισθεί… Κατέληξε στο στρατόπεδο Mittelbau-Dora, όπου μαζί με τον άγιο Γιούρι οδηγήθηκαν στο θάνατο.

Ο άγιος Γιούρι Σκομπτσόβ, είχε χειροτονηθεί υποδιάκονος. Στο σπίτι της οδού Λουρμέλ, που ήταν ξενώνας και μοναστήρι συνάμα, πρόσφερε το σχετικά ασφαλές δωμάτιό του σε μια φίλη του Εβραία, θεωρώντας την πράξη του απλή και φυσιολογική. Κάποια στιγμή ο άγιος Γιούρι είχε πει: «Δεν υπάρχει εβραϊκό πρόβλημα, υπάρχει όμως ένα χριστιανικό πρόβλημα. Αν ήμασταν αληθινοί Χριστιανοί, θα έπρεπε όλοι να φορέσουμε το κίτρινο αστέρι. Έχει έρθει η ώρα της ομολογίας. Οι περισσότεροι πέφτουν σε πειρασμό, αλλά ο Σωτήρας είπε, «δεν πρέπει να φοβόμαστε, το μικρό ποίμνιο». 

Ο άγιος  Ίλια Φονταμίνσκι ήταν Εβραίος από την Ρωσία. Είχε την ευκαιρία νασπουδάσει Φιλοσοφία στα πανεπιστήμια του Βερολίνου και της Χαϊδελβέργης. Το 1902 επιστρέφοντας στη Ρωσία από την Γερμανία τον συνέλαβαν στα σύνορα για μεταφορά παράνομης φιλολογίας. Το 1905 έγινε μέλος της Επιτροπής Μόσχας του Σοσιαλιστικού Επαναστατικού Κόμματος της Ρωσίας και τον Απρίλιο του 1917 ήταν Επίτροπος της Προσωρινής Κυβέρνησης Κερένσκι, που ήταν  αντίθετη στους Μπολσεβίκους. Το 1919 μετανάστευσε στη Γαλλία και ασχολήθηκε στο Παρίσι με τις εκδόσεις σειράς θρησκευτικών και φιλοσοφικών περιοδικών.

Υπήρξε φίλος και συνεργάτης της αγίας Μητέρας Μαρίας και παρά το γεγονός ότι επί χρόνια ήταν κατηχούμενος δίσταζε να βαπτισθεί. Ο συγγραφέας Hackel αναφέρει ότι δεν βαπτιζόταν θεωρώντας τον εαυτό του ανάξιο και ότι επηρεαζόταν από την σύζυγό του, μια αβάπτιστη Χριστιανή που είχε πεθάνει το 1935. Ο κοινός φίλος του αγίου Ίλια και της αγίας Μαρίας Fedor Pianov, παρατήρησε πως «είναι δύσκολο να πούμε ποιος από τους δύο είχε ασκήσει την μεγαλύτερη επιρροή, η Μητέρα Μαρία στον Ίλια ή ο Ίλια στην Μητέρα Μαρία»

Ο άγιος Ίλια Φονταμίνσκι, μετά τη σύλληψή του από τους Ναζί, βαφτίστηκε και έλαβε το χρίσμα στο αυτοσχέδιο Ορθόδοξο παρεκκλήσι του στρατοπέδου συγκέντρωσης της Compiegne (Γαλλία). Μετά την βάπτισή του είχε γράψει σε ένα φίλο, ότι ήταν «έτοιμος για οτιδήποτε, για τη ζωή ή τον θάνατο».

Ο Ίλια Φονταμίνσκι έπασχε από γαστρικό έλκος και μετά τη θεραπεία του, είχε τη δυνατότητα να διαφύγει από την υπό γερμανική κατοχή ζώνη της Γαλλίας και από εκεί να μεταναστεύσει προς τις ΗΠΑ. αλλά αποφάσισε να μοιραστεί την μοίρα εκείνων, που δεν είχαν τέτοια ευκαιρία, των Εβραίων « κατά σάρκα συγγενών του».

Ο θεολόγος Γκεόργκι Fedotov έχει γράψει για τον άγιο  Ίλια: «Τις τελευταίες ημέρες του, επιθυμούσε να ζήσει με τους Χριστιανούς και να πεθάνει με τους Εβραίους».

Όταν η Μητέρα Μαρία διάβαζε την τελευταία επιστολή του Ίλια, κλαίγοντας είπε: «Ξεπερνά τη ζύμη που γίνονται οι άγιοι…».

Εντέλει στάλθηκε ο άγιος Ίλια Φονταμίνσκι στο Άουσβιτς, όπου και πέθανε στις 19 Νοεμβρίου του 1942.

Το Ίδρυμα Γιαντ Βασέμ έχει αναγνωρίσει την αγία Μητέρα Μαρία Σκομπτσόβα και τον άγιο Πρεσβύτερο Δημήτριο Κλεπινίν ως Δικαίους των Εθνών…