Η ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ ΤΟΥ 1821

Η ανάγνωση της ιστορίας της Ελληνικής Επανάστασης του 1821 απαιτεί πλέον σεβασμό στα γεγονότα, όσα τουλάχιστον είναι προσιτά. Δεν μπορεί να αναπαυόμαστε σε μυθεύματα, που κατασκευάστηκαν εν γνώσει της αναλήθειάς τους, προκειμένου να οικοδομηθεί ο εθνικός μύθος του νεοελληνικού κράτους. 1. Την περίοδο της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας, το Οικουμενικό Πατριαρχείο, στα πλαίσια του διοικητικού συστήματος των millet, με τα γνωστά προνόμια που είχε, ήταν ο άμεσος κυρίαρχος των Ρωμιών Οθωμανών υπηκόων, όλων των Ορθόδοξων Χριστιανών, ανεξάρτητα από την εθνοφυλετική καταγωγή τους. Τα λεγόμενα πρεσβυγενή Πατριαρχεία (Αλεξανδρείας, Αντιοχείας και Ιεροσολύμων) ήταν υπό ελληνικό έλεγχο και υποχείρια του Θρόνου της Κωνσταντινουπόλεως. 2. Η Εκκλησία, δηλαδή το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως, εναντιώθηκε στις αμφισβητήσεις της εξουσίας της Υψηλής Πύλης από το ποίμνιό της, με ακραία σκληρότητα: Χρησιμοποίησε το μέτρο του αφορισμού κατά των αμφισβητιών και των επαναστατών, που σε άλλες εποχές επέφερε σοβαρές αρνητικές επιπτώσεις σε όσους αφορίζονταν. 3. Το παραμύθι του "κρυφού σχολειού" υπήρξε ένα εφεύρημα, για να καλυφθεί ο ρόλος της Ορθόδοξης Εκκλησίας στα χρόνια της οθωμανικής περιόδου. Η Μεγάλη του Γένους Σχολή, που δεσπόζει ως τις μέρες μας στο Φανάρι και το μεγαλοπρεπές διδακτήριο της Δημητσάνας στην Πελοπόννησο, είναι δύο χαρακτηριστικά δείγματα ρωμαίϊκων σχολείων καλλιέργειας της ελληνικής παιδείας κατά την οθωμανική περίοδο. 4. Εκείνο που πρέπει να γίνει δεκτό, όσον αφορά τους ελληνόφωνους Ρωμιούς, είναι, ότι η διατήρηση και η καλλιέργεια της ελληνικής γλώσσας στα 500 χρόνια της υποτέλειας του κυρίως ελληνικού χώρου στην οθωμανική εξουσία οφείλεται στο Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως... 5. Η Επανάσταση του 1821 κατά της οθωμανικής κυριαρχίας υπήρξε καρπός των φιλελεύθερων αρχών του Ευρωπαϊκού Διαφωτισμού. Όπως ειπώθηκε πιο πάνω, η Εκκλησία αντέδρασε έντονα, τόσο στην Χάρτα του Ρήγα Βελεστινλή, όσο και σε κάθε επαναστατική κίνηση. Η Κωνσταντινούπολη είχε εκδώσει την κατάπτυστη "Πατρική Διδασκαλία", που ενώ αποδίδεται στον υπέργηρο και παρεπιδημούντα στην Πόλη Πατριάρχη Ιεροσολύμων Άνθιμο, μάλλον είναι κατασκεύασμα, με τις ευλογίες του Πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Γρηγορίου του Ε', του αγίου της Εκκλησίας Αθανασίου του Πάριου, γνωστού για τις ακραίες γενικά, αντιδραστικές απόψεις του. Ο Αδαμάντιος Κοραής έγραψε την "Αδελφική Διδασκαλία", για την αποδόμηση των υπέρ της δουλείας ιδεών της Εκκλησίας. 6. Η κήρυξη της Επανάστασης του 1821 την ημέρα του Ευαγγελισμού από τον Παλαιών Πατρών Γερμανό, είναι μια σκόπιμη ανακρίβεια προς τα γεγονότα. Μπορεί να συγχωρηθεί, από την ανάγκη των νεότευκτων κρατών, όπως είναι το ελληνικό κράτος, να συνδέσουν την ανάδειξή τους στη σύγχρονη ιστορία, με συμβολικά γεγονότα, ακόμα και αν δεν είναι ακριβή. 7. Η Επανάσταση του 1821 υπήρξε ένα "πείραμα" όλων των δυνάμεων του Διαφωτισμού στην Ευρώπη, αμφισβήτησης και ανατροπής των πολυεθνικών και αυταρχικών αυτοκρατοριών, που μοιράζονταν μεταξύ τους την γηραιά Ήπειρο, δυναστεύοντας τους λαούς. 8. Η Επανάσταση του 1821 υπήρξε το σοβαρό εγχείρημα των Ελλήνων και των Αλβανών (Αρβανιτών), από κοινού, του Μωριά, της Ρούμελης και των νησιών του Αργοσαρωνικού κυρίως. Αργότερα βέβαια, το 1822, υπήρξαν επαναστατικές εκδηλώσεις και στην Μακεδονία1. Τέλος, πρέπει να επισημανθεί, ότι συστρατεύθηκαν με τους Επαναστάτες, πέραν των φιλελλήνων από την Δύση, φιλελεύθεροι αγωνιστές από άλλες βαλκανικές χώρες, ενώ υπήρξαν και Μουσουλμάνοι Οθωμανοί, που στρατεύθηκαν μαζί με τους Ρωμιούς κατά του Σουλτάνου... 1.- Στην Μακεδονία υπήρξαν εξεγέρσεις κατά της οθωμανικής εξουσίας, που δεν θα μπορούσαν να συνδεθούν με τα γεγονότα του Μωριά. Αναφέρω ορισμένα απ’ αυτά: Το 1705 κλιμάκιο αξιωματικών στρατολογίας επισκέφθηκαν την προικισμένη με προνόμια Νιάουστα (Ağustos),με σκοπό να στρατολογήσουν νέους για το τάγμα των Γενιτσάρων (devşirme). Κάτοικοι της πόλης αντέδρασαν βίαια σκοτώνοντας τους Οθωμανούς στρατολόγους και στην συνέχεια κατέφυγαν στο βουνό με τον τοπικό κλέφτη Καραδήμο. Τελικά ο Καραδήμος και οι άντρες του κατατροπώθηκαν σύντομα. Λέγεται, ότι μετά από την αντίδραση αυτή σταμάτησε το devşirme. Στις 17/05/1821 ξεσηκώθηκαν οι κάτοικοι του Πολυγύρου. Η ημερομηνία θεωρείται ως έναρξη της Επανάστασης της Χαλκιδικής υπό τον Εμμανουήλ Παπά. Τελικά στις 30/10/1821 με την μάχη της Κασσάνδρας έληξε αιματηρά η εξέγερση στην Χαλκιδική. Το 1822 ακολουθεί η εξέγερση του Βερμίου με επίκεντρο τη Νάουσα. Την Κυριακή της Ορθοδοξίας κηρύχθηκε επανάσταση κατά της οθωμανικής κυριαρχίας. Τελικά, την Κυριακή του Θωμά πνίχτηκε στο αίμα η εξέγερση, με καταστροφή της Νάουσας και πολλών χωριών, που συμμετείχαν στην επανάσταση...

ΜΙΑ ΔΙΚΑΣΤΙΚΗ ΑΠΟΦΑΣΗ ΠΟΥ ΔΙΑΣΩΖΕΙ ΤΟ ΚΥΡΟΣ ΤΗΣ ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΣΤΗ ΧΩΡΑ!

Η ΑΠΟΦΑΣΗ ΑΡ. 41/2023 ΤΟΥ ΜΟΝ. ΠΡΩΤΟΔΙΚΕΙΟΥ ΦΛΩΡΙΝΑΣ (ΕΚΟΥΣΙΑ ΔΙΚΑΙΟΔΟΣΙΑ) Ο εθνικισμός είναι μια τοξική πολιτική ιδεολογία. Δεν υπάρχει καλός και κακός εθνικισμός! Έτσι, αν αμφισβητώ κύκλους της ελληνικής δημόσιας διοίκησης ή πολιτικούς της χώρας μου, που προβάλλουν απόψεις απαράδεκτες, με εθνικιστικό υπόβαθρο, είτε σε θέματα της Μειονότητας της Θράκης, είτε σε θέματα που αφορούν Έλληνες και Ελληνίδες πολίτες, που αυτοπροσδιοζίνται ως εθνικά Μακεδόνες, το ίδιο θεωρώ τοξικές, απόψεις μειονοτικών συμπολιτών, που είτε αποδεικνύονται υποχείρια του τουρκικού εθνικισμού, είτε ενός “μεγαλομακεδονικού” εθνικισμού κ.τ.ο.. Πιστεύω, ότι η ποιότητα μιας δημοκρατικής πολιτείας, γενικά, κρίνεται μεταξύ των άλλων και από την θέση που έχουν οι κάθε λογής μειονότητες στη χώρα. Η Ελλάδα, ως μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, στις 22 Σεπτεμβρίου 1997 υπέγραψε την Σύμβαση Πλαίσιο για την Προστασία των Εθνικών Μειονοτήτων (01/02/1995), αλλά μέχρι σήμερα δεν την έχει κυρώσει, ώστε να καταστεί νόμος του κράτους. Αυτή η κατάσταση είναι άκρως προβληματική, για ένα κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Συμβουλίου της Ευρώπης. Τα μειονοτικά δικαιώματα είναι ανθρώπινα δικαιώματα. Η Ευρωπαϊκή Σύμβαση Πλαίσιο, αποτέλεσε ένα πρώτο επίσημο νομικό κείμενο για την προστασία των εθνικών μειονοτήτων, που δυστυχώς η χώρα μου αρνείται να υιοθετήσει ως νόμο του κράτους, επί τόσα χρόνια. Ελληνικά δικαστήρια, αρνήθηκαν επανειλημμένα να αναγνωρίσουν σωματεία μειονοτικών πολιτών, με την καταχρηστική επίκληση λόγων “δημόσιας τάξης” και ενώ η Ελλάδα έχει καταδικαστεί επανειλημμένα από το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, για την προηγούμενη αντιμετώπιση σωματείων, είτε πρόκειται για την “Στέγη Μακεδονικού Πολιτισμού”, είτε για την “Τουρκική Ένωση Ξάνθης”! Έλληνες και Ελληνίδες Δικαστές, συχνά απαξιώνουν έμπρακτα τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αρνούμενοι να τις σεβαστούν! Αυτοί οι άνθρωποι, “πεισματώνουν” που ένα Δικαστήριο, το οποίο θεωρούν “ξένο”, αφού βρίσκεται εκτός ελληνικής επικράτειας, έρχεται να τους μάθει νομικά γράμματα! Το ότι η Ελλάδα καταδικάζεται επανειλημμένα σε πρόστιμα εξαιτίας αποφάσεων των εθνικών δικαστών, ελάχιστα συγκινεί αυτούς τους δικαστές, μηδέ των Αρεοπαγιτών εξαιρουμένων.... Όλες οι μειονότητες, εθνοτικές, θρησκευτικές, πολιτιστικές, γλωσσικές, όχι μόνο στην Ελλάδα, αλλά και σε άλλες χώρες και πέραν των Βαλκανίων, είναι θύματα σοβαρών παραβιάσεων των δικαιωμάτων του ανθρώπου, εξαιτίας κυρίως της αντίληψης, ότι μπορεί να αποτελέσουν απειλή για την εθνική άμυνα και την εσωτερική ασφάλεια! Το Ειρηνοδικείο της Φλώρινας είχε εκδώσει τη Διάταξη αριθμός 27/2022, με την οποία αναγνωρίστηκε σωματείο με την επωνυμία “Κέντρο Μακεδονικής Γλώσσας στην Ελλάδα” και έδρα την Φλώρινα. Στο άρθρο 2 του καταστατικού, αναφέρεται ως σκοπός, “η διατήρηση και καλλιέργεια της μακεδονικής γλώσσας στην Ελλάδα”. Εξ αρχής, είχαν αντιδράσει πολλοί για την έκδοση της παραπάνω διάταξης του Ειρηνοδικείου. Έγιναν ποικίλα σχόλια, με κατηγορίες κατά της κυβέρνησης Μητσοτάκη, από γνωστούς και άγνωστους “μακεδονομάχους”. Είναι γεγονός, των εθνικοφρόνων Ελλήνων, πέραν του μανιώδους αντικομμουνισμού τους, κατ’ ουσίαν, δεν σέβονται, ούτε τη Δημοκρατία, ούτε το Σύνταγμα της χώρας! Τελικά, όπως έχει ακουσθεί και με εντολή του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου Ισίδωρου Ντογιάκου, η Εισαγγελέας Πρωτοδικών Φλώρινας Αναστασία Καλαϊτζή, άσκησε ανακοπή κατά της απόφασης του Ειρηνοδικείου Φλώρινας, με την οποία αναγνωρίστηκε ως νόμιμο το σωματείο με την επωνυμία «Κέντρο Μακεδονικής Γλώσσας στην Ελλάδα». Στην ανακοπή της Εισαγγελέως, αναφέρονταν μεταξύ των άλλων και τα εξής: “το καταστατικό του σωματείου θεωρεί δεδομένη την αυθαίρετη θέση «ότι υφίσταται στα όρια της ελληνικής επικράτειας ως ομιλούμενη μια ξένη γλώσσα, η “μακεδονική”, οποία “ομιλείται ιδίως στις Περιφέρειες της Δυτικής Μακεδονίας, της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ανατολικής Μακεδονίας”». Oπως διευκρινίζει η δικαστικός, ως «μακεδονική» αναγνωρίζεται η γλώσσα μόνο των πολιτών του κράτους της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας. «Ο προσδιορισμός της γλώσσας “μακεδονική”, που αναφέρεται στη συμφωνία των Πρεσπών, μόνο περιγραφική ομοιότητα ενέχει με τη γεωγραφική περιφέρεια της Μακεδονίας, που αποτελεί ενιαίο και αναπόσπαστο τμήμα της Ελληνικής Δημοκρατίας και δεν συνδέεται με κανέναν τρόπο με αυτήν, ως σλαβικό γλωσσικό ιδίωμα, το οποίο, κατά κάποιους, ομιλούνταν στα γεωγραφικά όρια της Μακεδονικής Περιφέρειας της Ελληνικής Δημοκρατίας (…) Αφού στην Ελλάδα δεν υπάρχουν “Μακεδόνες” πολίτες, που ομιλούν αυτή τη γλώσσα, αλλά Eλληνες πολίτες, που ομιλούν την ελληνική γλώσσα, είναι πρόδηλο ότι οι ως άνω σκοποί του αναγνωρισθέντος σωματείου δεν είναι διόλου σαφείς, καθώς το καταστατικό του είναι αντικειμενικά πρόσφορο να δημιουργήσει παραπλανητική εικόνα και την εντύπωση ότι το αναγνωρισθέν σωματείο ενδεχομένως να επιδιώκει την προώθηση άλλου γλωσσικού ιδιώματος υπό τον τίτλο μακεδονική γλώσσα, μη υπαρκτού στην Ελλάδα…»”. Η ανακοπή της Εισαγγελέως Πρωτοδικών Φλώρινας κατά της Διαταγής αριθ. 27/2022 συζητήθηκε ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου Φλώρινας και σχετικά πρόσφατα εκδόθηκε η απόφαση αριθ. 41/2023 (εκούσια δικαιδοσία), η οποία απέρριψε την ανακοπή της Εισαγγελέως, τις τριτατανακοπές νομικών και φυσικών προσώπων και τις πρόσθετες παρεμβάσεις, που είχαν ασκηθεί χάριν της “ενδυνάμωσης” της εισαγγελικής ανακοπής, κατά της Διαταγής του Ειρηνοδικείου Φλώρινας όσον αφορά την έγκριση σωματείου. Ως Νομικός, που έχω ασκήσει το επάγγελμα του Δικηγόρου επί τριάντα οκτώ περίπου χρόνου, θεωρώ την απόφαση του Πρωτοδικείου Φλώρινας, επιστημονικά απόλυτα άρτια και πλήρως αιτιολογημένη. Συχνά, αποφάσεις δικαστηρίων, όπως και δικαστικών αρχών, όπως είναι οι Εισαγγελείς, θεωρείται ότι προσκρούουν το “κοινό περί δικαίου” αίσθημα, το οποίο σε καμιά περίπτωση δεν πρέπει να συγχέεται με την βεβήλωση κάθε έννοιας δικαίου από αντιδράσεις του όχλου! Η απόφαση αριθ. 41/2023 του Μονομελούς Πρωτοδικείου Φλώρινας (εκούσια δικαιοδοσία) καταδεικνύει ότι υπάρχουν Δικαστές, που ασκούν τα καθήκοντά τους, όπως ορίζει το Σύνταγμα και οι λοιποί νόμοι, που αφορούν του δικαστικούς λειτουργούς. Ότι υπάρχουν δικαστές, που δεν υποχωρούν χάριν πολιτικών σκοπιμοτήτων, παραβιάζοντας το Νόμο, με νομικές κατασκευές φτηνών φληναφημάτων. Και θα καταλήξω τούτο το κείμενό μου, λέγοντας, πως πράγματι η μακεδονική γλώσσα, της ομάδας των νοτιοσλαβικών γλωσσών κατά τους Γλωσσολόγους, πλην μάλλον Μπαμπινιώτη (!!!), δεν είναι ξένη σε σχέση με την Ελλάδα, αλλά παρά τους ποικίλους διωγμούς, που έχουν υποστεί οι χρήστες της, η γλώσσα επιμένει να υπάρχει, γιατί είναι γλώσσα ανθρώπων, Ελλήνων και Ελληνίδων πολιτών, που αυτήν έμαθαν από την μάνα τους, όταν τους τάιζε το γάλα της... Αυτή η γλώσσα, η μακεδονική, ανεξάρτητα αν το ελληνικό κράτος αρνείται την ύπαρξή της εντός της επικράτειας της χώρας, ομιλείται σε περιοχές της Δυτικής, Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας.

Ο ΑΔΥΝΑΜΟΣ ΘΕΟΣ ΤΟΥ ΣΤΑΥΡΟΥ.... ΚΥΡΙΑΚΗ ΤΗΣ ΣΤΑΥΡΟΠΡΟΣΚΥΝΗΣΕΩΣ

Ο Dietrich Bonhoeffer (1906-1945) θεωρείται, μάλλον ο πιο διάσημος Χριστιανός μάρτυρας του 20ου αιώνα. Υπήρξε Λουθηρανός πάστορας και ένας από τους πιο σημαντικούς θεολόγους του αιώνα του. Βοήθησε αποφασιστικά και στήριξε την Ομολογούσα Εκκλησία στη Γερμανία, μια Εκκλησία που ένωσε όλες τις επιμέρους εκκλησίες της Μεταρρύθμισης, που εναντιώνονταν στο Ναζισμό. Υπήρξε ο ιδρυτής ενός “παράνομου και κρυφού” σεμιναρίου εκπαίδευσης υποψήφιων ποιμένων για τις εκκλησίες της Μεταρρύθμισης στη ναζιστική Γερμανία. Συνωμότησε μαζί με άλλους, σχεδιάζοντας μια δολοφονία του Χίτλερ.... Τελικά, λίγο πριν τη λήξη του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου, στις 9 Απριλίου του 1945, ο Bonhoeffer εκτελέστηκε από τους Ναζί με απαγχονισμό στο στρατόπεδο συγκέντρωσης Φλόσενμπεργκ. Όσο διάστημα κρατούνταν στη φυλακή, πριν τον απαγχονισμό του, είχε γράψει διάφορα γραπτά, που μετά το θάνατό του εκδόθηκαν με τίτλο Γράμματα και Κείμενα από την Φυλακή. Ακολουθώντας την παράδοση του Λουθήρου, που χαρακτηρίζει την Ευαγγελική Λουθηρανική Εκκλησία, ο Dietrich Bonhoeffer διατύπωσε σκέψεις πάνω στην Θεολογία του Σταυρού. Η περίοδος των δύο μεγάλων πολέμων, που πλήγωσαν βαθιά τις συνειδήσεις των ανθρώπων και κλόνισαν την πίστη σε ένα θεό, αμέτοχο στην επίθεση του κακού, οδηγούν τον Bonhoeffer σε μια ριζοσπαστική πρόταση: Ένας Χριστιανισμός, απαλλαγμένος από την θρησκεία και όσα σημαίνει αυτό, μια ανάγνωση του Ευαγγελίου του Χριστού για να γίνει κατανοητός ο Θεός, που φανερώνεται στον Κόσμο όχι με δόξα, αλλά με την αδυναμία του κάθε ανθρώπου, που ζει πληγωμένος από τις αμαρτίες και τα λάθη του. Ο Bonhoeffer, βιώνοντας ο ίδιος στη φυλακή το κακό και περιμένοντας τον θάνατο, καταλήγει, ότι “μόνον ένας Θεός που υποφέρει μπορεί να βοηθήσει” έναν κόσμο τόσο πολύ βουτηγμένο στο κακό και στο θάνατο, όσο ο δικός μας κόσμος. Δυστυχώς, η μαρτυρία του Dietrich Bonhoeffer είναι επίκαιρη με τραγικό τρόπο και στις μέρες μας. Κανένας θεός της ευρωπαϊκής διανόησης, θεός των τύπων και των εθίμων της θρησκείας, δεν είναι αναγκαίος και απαραίτητος, γιατί απλούστατα δεν μπορεί να δώσει απαντήσεις στα ερωτήματα, ώστε να φωτιστούν οι σκιές στη ζωή μας. Όλα τα πράγματα, ακόμα και τα βάσανα και ο θάνατος, τυλίγονται από τον θάνατο του Χριστού στον σταυρό και από την Ανάστασή Του. Αυτό είναι το μήνυμα, που μας έχει αφήσει ένας από τους σημαντικούς Χριστιανούς μάρτυρες του 20ου αιώνα. Οι Εκκλησίες της Ανατολής, Ελληνορθόδοξες και Ελληνοκαθολικές, στο μέσον της πορείας προς το Πάσχα, στο μέσον της Μεγάλης Σαρακοστής, την Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως, εκθέτουν προς τους ανθρώπους τον Σταυρό του Χριστού. Είναι μια σημαντική λειτουργική τοποθέτηση αυτή, γιατί προβάλλεται ο Σταυρός, ως απάντηση, η μοναδική απάντηση, στο μεγάλο “γιατί”, μπροστά στην παρουσία του κακού και μπροστά στον θάνατο, κυρίως στον παράωρο και παράλογο θάνατο, σαν αυτόν που συγκλόνισε, με αφορμή το τραγικό σιδηροδρομικό δυστύχημα πολύ πρόσφατα. Ο Σταυρός και η Ανάσταση του Χριστού, ο αδύναμος Θεός εν σαρκί στο Πρόσωπο του Ιησού, που νίκησε εν τέλει τον θάνατο, είναι η απάντηση στο Ολοκαύτωμα των Εβραίων και όλων των άλλων αθώων θυμάτων του Ναζισμού. Είναι η απάντηση για τα θύματα των αθώων στην Ουκρανία μετά την ρωσική εισβολή. Είναι η απάντηση στα βάσανα, στην πείνα, στους διωγμούς, στην απαξίωση της γυναίκας, όπου συμβαίνει δυστυχώς ακόμα.... Στην εικόνα ο Εασταυρωμένος του Salvador Dali Κυριακή της Σταυροπροσκυνήσεως 19 Μαρτίου 2023

ΜΕΤΑΝΟΙΑ, ΣΥΓΧΩΡΕΣΗ, ΣΥΜΦΙΛΙΩΣΗ....

Απόψε αρχίζει η Μεγάλη Σαρακοστή πριν το Πάσχα, για τις κατά τόπους Ελληνορθόδοξες και Ελληνοκαθολικές Εκκλησίες. Μια περίοδος για την Εκκλησία του Χριστού αγώνα πνευματικής ανανέωσης. Αλλά μην λησμονούμε, ότι Εκκλησία είναι οι γυναίκες και οι άνδρες που αγαπούν τον Χριστό και ζουν με αίσθηση της παρουσίας Του μέσα στην ύπαρξή τους εν Αγίω Πνεύματι. Η Σαρακοστή αρχίζει με τον εσπερινό της Συγχωρήσεως, το απόγευμα της Κυριακής της Τυρινής. Η Συγχώρεση, η Συμφιλίωση είναι το μονοπάτι της ειρήνευσής μας με τους ανθρώπους της Κοινότητάς μας. Άλλωστε ψελλίζουμε, σχεδόν κάθε φορά, που τα χέρια μας πλέκουν εμπρός στον Θεό: “ἄφες ἠμὶν τὰ ὀφειλήματα ἡμῶν, ὡς καὶ ἡμεῖς ἀφίεμεν τοῖς ὀφειλέταις ἡμῶν”. Η συμφιλίωση, που ριζώνει στην συγχώρεση από τον Θεό Πατέρα και Μάνα μας, για τα πολλά μας λάθη, συχνά και φοβερά εγκλήματα ακόμα, καθώς πορευόμαστε στη ζωή, προϋποθέτει την συμφιλίωση με τους τριγύρω μας. Για τούτο, όλοι οι δρόμοι που προσεγγίζουν την Πηγή της Ζωής και της Αλήθειας, αναφέρομαι σ’ αυτές τις κινήσεις των ανθρώπων, που λέγονται θρησκείες, έχουν πολύ ψηλά την Μετάνοια. Την αλλαγή του νου μας, την μεταστροφή της καρδιάς μας, που μας προσφέρει την συγχώρεση και την συμφιλίωση. Καλή Σαρακοστή, ειρηνική, δίχως τα σκουπίδια της υποκρισίας, που βαφτίζουμε “ευσέβεια”. Αγάπη να οικειωθούμε επιτέλους στην ζωή μας και να μοιραστούμε με τους ανθρώπους, που πληγώσαμε κυρίως....

12 Φεβρουαρίου 2023. Ευλογημένη η ώρα που στην γερμανόφωνη Ευαγγελική Λουθηρανική Εκκλησία της Θεσσαλονίκης, ανανέωσα τη σχέση μου με τον Χριστό και την Εκκλησία Του, που μου είχε δοθεί την ώρα της Βάπτισής μου. Στη διάρκεια της θείας λειτουργίας, μια σεμνή τελετή που ονομάζεται “Ανάμνηση του Βαπτίσματός μας”. Νομίζω, πως υπάρχει ανάγκη για μια κατά καιρούς ανανέωση της “συμφωνίας μας” με τον Θεό, εν Χριστώ και εν Αγίω Πνεύματι, που αναλάβαμε εν Χάριτι την στιγμή της βαπτίσεώς μας. Συχνά, οι οδοιπορίες μας στη ζωή, θαμπώνουν το Φως αυτής της Χάρης της Απολυτρώσεως και της Ελευθερίας, που έχουμε λάβει κατά το βάπτισμά μας, και έχουμε ανάγκη, μέσα στην Εκκλησία του Χριστού να μας προσφέρεται, κατά Χάριν, αναζωπύρωση στην εν Χριστώ πορεία μας.... February 12, 2023. Blessed is the time when, in the German-speaking Evangelical Lutheran Church of Thessaloniki, I renewed my relationship with Christ and His Church, which was given to me at the time of my Baptism. During the liturgy, a modest ceremony called "Remembrance of our Baptism". I think there is a need for an occasional renewal of our "agreement" with God, in Christ and in the Holy Spirit, which we undertook in Grace at the moment of our baptism. Often, our journeys in life, dazzle the Light of this Grace of Redemption and Freedom, which we have received at our baptism, and we need, within the Church of Christ, to be offered, by Grace, a rekindling of our path in Christ ....

ΜΑΡΤΥΡΙΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΙΗΣΟΥ ΧΡΙΣΤΟ

“...ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών, ἐν ὁμοιώματι ἀνθρώπων γενόμενος, καὶ σχήματι εὑρεθεὶς ὡς ἄνθρωπος...” (Φιλιππησίους 2:7,8) (...τα απαρνήθηκε όλα και πήρε μορφή δούλου· έγινε άνθρωπος, ... όντας πραγματικός άνθρωπος...). Ο Λόγος και Υιός του Θεού σαρκώθηκε στο πρόσωπο του Ιησού, ως άνθρωπος κατά πάντα (Ιωάννης 1:14). Σε μια εποχή, σε μια κοινότητα ανθρώπων, που κυριαρχούσαν οι άνδρες, σαρκώθηκε ως άνδρας. Αλλά η σάρκα που έλαβε περιελάμβανε στο σύνολό της το ανθρώπινο γένος, χωρίς διακρίσεις είτε γένους, είτε σεξουαλικού προσανατολισμού! Συχνά, οι άνθρωποι που εμφανίζονται ως “φύλακες” της ορθοδοξίας στην Εκκλησία, λησμονούν ή πιο σωστά παραβλέπουν σκόπιμα την διακήρυξη του Ίδιου του Ιησού: “οὐ γὰρ ἦλθον ἵνα κρίνω τὸν κόσμον, ἀλλ' ἵνα σώσω τὸν κόσμον” (Ιωάννης 12:47). Μάλλον επειδή κατά την σάρκωσή Του ο Ιησούς, προσέλαβε εν όλω την ανδρόγυνη φύση του ανθρώπου, για τούτο και δεν παντρεύτηκε. Ενώ πάντοτε έδειχνε ιδιαίτερη τρυφερότητα προς τις γυναίκες, που συχνά οι Χριστιανοί κληρικοί και ιεροκήρυκες την αντιπαρέρχονται. Αξίζει να θυμηθούμε την γυναίκα, που οι ευσεβείς και οι καθωσπρέπει της εποχής του Ιησού, την θεωρούσαν αμαρτωλή, αλλά γι’ αυτήν τη γυναίκα ο ίδιος ο Κύριος είπε: “ἀφέωνται αἱ ἁμαρτίαι αὐτῆς αἱ πολλαί, ὅτι ἠγάπησε πολύ” (Λουκάς 7:47). Αλλά και την άλλη γυναίκα, που ήθελαν να λιθοβολήσουν σαν μοιχαλίδα και την έσωσε από την μανία των ανδρών της κοινότητάς της (Ιωάννης8:1-11). Στην γυναίκα από την Σαμάρεια, με το όχι άμεμπτο ήθος, για την κοινότητά της, αποκάλυψε ένα από τα πλέον ουσιώδη στοιχεία του Ευαγγελίου Του: “πνεῦμα ὁ Θεός, καὶ τοὺς προσκυνοῦντας αὐτὸν ἐν πνεύματι καὶ ἀληθείᾳ δεῖ προσκυνεῖν” (Ιωάννης 4:24). Οι πρώτοι μάρτυρες της Ανάστασης του Χριστού δεν ήταν οι αγαπημένοι του μαθητές, αλλά μια γυναίκα, η Μαρία η Μαγδαληνή (Ιωάννης 20: 1-18). Και τέλος, η ενανθρώπιση του Ιησού δεν θα μπορούσε να συμβεί, αν δεν υπήρχε το “ναι” μιας γυναίκας, της Παρθένου Μαριάμ, της αγίας Μητέρας Του (Λουκάς 1:38).

ΤΕΛΙΚΑ ΥΠΑΡΧΕΙ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΓΛΩΣΣΑ;

ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣ ΝΟΜΙΚΟΣ, ΠΡΩΗΝ ΔΙΚΗΓΟΡΟΣ Το σημείωμα αυτό, έκρινα σκόπιμο να αναρτήσω, μετά την είδηση (εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 08/01/2023), ότι η Εισαγγελέας Πρωτοδικών Φλώρινας Αναστασία Καλαϊτζή, άσκησε ανακοπή κατά της απόφασης του Ειρηνοδικείου Φλώρινας, με την οποία αναγνωρίστηκε σωματείο με την επωνυμία «Κέντρο Μακεδονικής Γλώσσας στην Ελλάδα». Στο σκεπτικό της ανακοπής της Εισαγγελέως, κατά το δημοσίευμα της εφημερίδας, αναφέρονται μεταξύ των άλλων τα εξής: “το καταστατικό του σωματείου θεωρεί δεδομένη την αυθαίρετη θέση «ότι υφίσταται στα όρια της ελληνικής επικράτειας ως ομιλούμενη μια ξένη γλώσσα, η “μακεδονική”, οποία “ομιλείται ιδίως στις Περιφέρειες της Δυτικής Μακεδονίας, της Κεντρικής Μακεδονίας και της Ανατολικής Μακεδονίας”». Oπως διευκρινίζει η δικαστικός, ως «μακεδονική» αναγνωρίζεται η γλώσσα μόνο των πολιτών του κράτους της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας. «Ο προσδιορισμός της γλώσσας “μακεδονική”, που αναφέρεται στη συμφωνία των Πρεσπών, μόνο περιγραφική ομοιότητα ενέχει με τη γεωγραφική περιφέρεια της Μακεδονίας, που αποτελεί ενιαίο και αναπόσπαστο τμήμα της Ελληνικής Δημοκρατίας και δεν συνδέεται με κανέναν τρόπο με αυτήν, ως σλαβικό γλωσσικό ιδίωμα, το οποίο, κατά κάποιους, ομιλούνταν στα γεωγραφικά όρια της Μακεδονικής Περιφέρειας της Ελληνικής Δημοκρατίας (…) Αφού στην Ελλάδα δεν υπάρχουν “Μακεδόνες” πολίτες, που ομιλούν αυτή τη γλώσσα, αλλά Eλληνες πολίτες, που ομιλούν την ελληνική γλώσσα, είναι πρόδηλο ότι οι ως άνω σκοποί του αναγνωρισθέντος σωματείου δεν είναι διόλου σαφείς, καθώς το καταστατικό του είναι αντικειμενικά πρόσφορο να δημιουργήσει παραπλανητική εικόνα και την εντύπωση ότι το αναγνωρισθέν σωματείο ενδεχομένως να επιδιώκει την προώθηση άλλου γλωσσικού ιδιώματος υπό τον τίτλο μακεδονική γλώσσα, μη υπαρκτού στην Ελλάδα…»”. Τελικά, υπάρχει πράγματι μακεδονική γλώσσα, που μιλιέται εκτός από κατοίκους του κράτους της Βόρειας Μακεδονίας, και σε περιοχές της Δυτικής, Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας στην Ελλάδα; Η απάντηση είναι μία και απλούστατη, υπάρχει σύγχρονη μακεδονική γλώσσα, που κατατάσσεται από όλους τους έγκριτους γλωσσολόγους στην οικογένεια των νοτιοσλαβικών σλαβικών γλωσσών. Πριν προχωρήσω ως Νομικός και επί τριάντα οκτώ χρόνια Δικηγόρος, νομίζω πως νομιμοποιούμαι να ασκήσω κριτική σε δικαστές και εισαγγελείς, για ορισμένες συμπεριφορές τους: Οι δικαστές και οι εισαγγελείς είναι απόλυτα θεμιτό να έχουν τις υποκειμενικές προσωπικές απόψεις τους για ποικίλα ζητήματα. Εκείνο που είναι απαράδεκτο, αλλά συμβαίνει συχνά, είναι όταν οι δικαστικοί λειτουργοί κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, τις υποκειμενικές απόψεις τους τις ανάγουν σε εργαλεία, είτε δικαστικών αποφάσεων, είτε σε εισαγγελικές πρωτοβουλίες. Οι υποκειμενικές απόψεις των δικαστικών λειτουργών, που εργαλειοποιούνται μη νόμιμα, μπορεί να είναι προϊόντα επιρροής που έχουν δεχθεί, από όργανα άσκησης πίεσης για ορισμένα θέματα. Προσωπικά, την πρωτοβουλία άσκησης ανακοπής κατά της απόφασης-διαταγής του Ειρηνοδικείου Φλώρινας εκ μέρους της Εισαγγελέως Πρωτοδικών Φλώρινας, θεωρώ, ότι μπορεί να συμβαίνουν δύο πράγματα: Το ένα, να είναι καρπός των υποκειμενικών πεποιθήσεων της κυρίας Καλαϊτζή, το άλλο να συνέβαλλε στην πρωτοβουλία της και η πιεστική αντίδραση των “ορθώς εθνικώς σκεπτομένων Ελλήνων”, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγεται και το διοικητικό συμβούλιο της Εταιρείας Μακεδονικών Σπουδών Θεσσαλονίκης! Πάντως είναι αναγκαίο να επισημανθεί, ότι εφέτος, ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος, απηύθηνε το χριστουγεννιάτικο μήνυμά του και στην μακεδονική γλώσσα! Τα μακεδονικά, που παλιότερα λέγονταν “ντόπια” ή και “βουλγάρικα”, είναι μια ζωντανή γλώσσα σε διάφορες διαλέκτους, στις περιοχές Φλώρινας, Καστοριάς, σε χωριά της Νάουσας, στην περιοχή της Γουμένισσας και σε περιοχές των Σερρών και της Δράμας. Και κάτι ακόμη για τους δικαστικούς λειτουργούς: Οι Έλληνες και Ελληνίδες Δικαστές, συχνά απαξιώνουν έμπρακτα τις αποφάσεις του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου, αρνούμενοι να τις σεβαστούν. Λες και οι άνθρωποι αυτοί, πεισματώνουν που ένα Δικαστήριο, που θεωρούν ότι βρίσκεται εκτός συνόρων, έρχεται να τους μάθει νομικά γράμματα! Το ότι η Ελλάδα καταδικάζεται επανειλημμένα σε πρόστιμα εξαιτίας αποφάσεων των εθνικών δικαστών, ελάχιστα συγκινεί αυτούς τους δικαστές, μηδέ των Αρεοπαγιτών εξαιρουμένων.... Η Ελλάδα το 1920 αναφερόταν στη γλώσσα των σλαβόφωνων Μακεδόνων, ως μακεδονική, το 1928 την ονόμασε μακεδονοσλαβική, ενώ το 1940 ονομάστηκε σλαβική χωρίς επί πλέον επιθετικό προσδιορισμό. Στη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, με υπόμνημά του ο Φίλιππος Δραγούμης, εισηγείται, οι σλαβόφωνοι κάτοικοι της Μακεδονίας να αποκαλούνται “βουλγαρόφωνοι” και επομένως η γλώσσα τους να θεωρείται βουλγαρική (βλ. ενδιαφέρουσα παρουσίαση του υπομνήματος Δραγούμη από τον Δημήτρη Λιθοξόου στο https://adiotos.wordpress.com/2009/06/20/dragoumis-makedoniki-gloss/). Ακόμα και σήμερα, υπάρχουν άνθρωποι στην Ελλάδα, που λεν πως γνωρίζουν την μακεδονική γλώσσα, αλλά την θεωρούν βουλγαρική, με πολλά ξένα δάνεια. Το 1907 ο γυμνασιάρχης του ελληνικού Γυμνασίου Μοναστηρίου (Μπίτολα) Κωνσταντίνος Τσιούλκας, είχε γράψει ένα βιβλίο με τίτλο, “Εκ συγκρίσεως της σλαβοφανούς μακεδονικής γλώσσης προς την ελληνικήν”, που υποστήριζε, ότι σλαβική μακεδονική γλώσσα δεν υπάρχει, αλλά “τα εντόπια”, είναι ελληνική διάλεκτος με “περίβλημα” σλαβικό! Αργότερα, με το Πρωτόκολλο Πολίτη-Καλφώφ (Σεπτέμβριος 1924), που υπέγραψαν οι υπουργοί Εξωτερικών Ελλάδος και Βουλγαρίας, η Ελλάδα δεχόταν, ότι όλοι οι σλαβόφωνοι της δυτικής κυρίως Μακεδονίας αποτελούσαν βουλγαρική μειονότητα. Με βάση αυτό το Πρωτόκολλο, το ελληνικό κράτος εξέδωσε με δικές του δαπάνες το 1925 στην Αθήνα (Τύποις Π. Δ. Σακελλαρίου), το αλφαβητάριο “ΑΜΠΕΤΣΕΝΤΑΡ”, για να διδάσκεται στα ελληνικά σχολεία με σλαβόφωνους μαθητές.... Το Πρωτόκολλο Πολίτη-Καλφώφ δεν επικυρώθηκε από την ελληνική Βουλή και το “ΑΜΠΕΤΣΕΝΤΑΡ”, ποτέ δεν χρησιμοποιήθηκε ως διδακτικό βιβλίο! Η αμφισβήτηση ύπαρξης σύγχρονης μακεδονικής γλώσσας ,“κρατάει χρόνια” και βέβαια δεν ανήκει το μονοπώλιο αυτής της αμφισβήτησης στην Ελλάδα. Περισσότερο έντονη είναι η αντίδραση της Βουλγαρίας, που θεωρεί την μακεδονική γλώσσα διάλεκτο της βουλγαρικής, ενώ παλιότερα η ίδια αμφισβήτηση, όχι όμως τόσο έντονη, υπήρχε και από την πλευρά της Σερβίας. Δεν είμαι γλωσσολόγος και όσες αναφορές κάνω, πηγάζουν από πληροφορίες που έχω συλλέξει. Μακεδονική γλώσσα σλαβικής ταυτότητας υπήρχε και διαμορφώθηκε μετά την κάθοδο των σλαβικών φύλων στη νότια Βαλκανική. Η μορφοποίησή της σλαβικής γλώσσας, γνωστής ως σλαβωνικής, από τους αγίους Κύριλλο και Μεθόδιο, υποστηρίζεται ότι είχε ως βάση την σλαβική γλώσσα της μεσαιωνικής Μακεδονίας και ιδίως τις διαλέκτους που μιλιούνταν γύρω από την Θεσσαλονίκη, που προφανώς για τους Αγίους αδελφούς, ήταν εξαιρετικά οικεία. Μάλιστα η μακεδονική γλώσσα, υποστηρίζεται ότι είναι περισσότερο κοντά προς την αρχέγονη σλαβική γλώσσα της εποχής των αγίων Κυρίλλου και Μεθοδίου. Κοντολογίς, υπάρχει σύγχρονη μακεδονική γλώσσα, που είναι εντελώς διαφορετική από την βουλγαρική, όπως και από την σερβική. Ειδική υπόμνηση πρέπει να γίνει, πως η μακεδονική γλώσσα και διάλεκτοί της ομιλούνται από Έλληνες πολίτες, που κατοικούν κυρίως σε περιοχές της Δυτικής Μακεδονία, αλλά και της Κεντρικής και Ανατολικής Μακεδονίας! Όταν ενσωματώθηκε μετά τους βαλκανικούς πολέμους το μείζον τμήμα της οθωμανικής Μακεδονίας στην Ελλάδα, η ελληνική κυβέρνηση ανέθεσε στον Ελβετό Rudolphe Archibald Reiss, μετά από επιτόπια έρευνα στα νέα εδάφη της επικράτειας, να συντάξει μια έκθεση για τους “άγνωστους” στην Αθήνα κατοίκους των νέων ελληνικών επαρχιών. Ο Reiss παρέδωσε την έκθεσή του στην ελληνική κυβέρνηση το 1913 στην γαλλική γλώσσα, με τίτλο: Rapport sur la situation des Macédoniens et des Musulmans dans les nouvelles provinces grecques. (Έκθεση για την κατάσταση των Μακεδόνων και των Μουσουλμάνων στις νέες ελληνικές επαρχίες). Το 1918, η έκθεση του Reiss εκδόθηκε με τον παραπάνω τίτλο στο Παρίσι από τον Typ. Plon-Nourrit. Στην αγγλική μετάφραση η παραπάνω έκθεση επιγράφεται ως “Report on the Situation of the Bulgarophones and the Moslems in the New Provinces of Greece” και στην σελίδα έξη ο συγγραφέας της αναφέρει τα εξής: “Αυτούς που ονομάζετε βουλγαρόφωνους, θα τους έλεγα απλώς Μακεδόνες. Τους αποκαλείτε βουλγαρόφωνους, επειδή η γλώσσα τους μοιάζει με τη βουλγαρική ... αλλά είναι η ίδια γλώσσα που μιλούν στη Σόφια; Όχι. Τα Μακεδονικά μοιάζουν τόσο με τα Σέρβικα, όσο και με τα Βουλγαρικά ... αλλά δεν ομιλούνται ούτε στη Σόφια ούτε στο Βελιγράδι. Είναι μια ξεχωριστή σλαβική γλώσσα ... Οι έρευνές μου δείχνουν, ότι η μακεδονική γλώσσα είναι το αποτέλεσμα όλων των διαδοχικών κατακτήσεων που έχει υποστεί η χώρα ... Βρίσκουμε στη γλώσσα βουλγαρικά, σερβικά, τουρκικά στοιχεία. Κατά τη γνώμη μου δεν μπορούμε να ονομάσουμε τους Μακεδόνες, ούτε Βούλγαρους ούτε Σέρβους, αλλά απλώς Μακεδόνες” (Those who you call Bulgarian speakers I would simply call Macedonians. You call them Bulgarian speakers because their language resembles Bulgarian...but is it the same language they speak in Sofia? No. Macedonian resembles both Serbian and Bulgarian...but is not spoken either in Sofia or Belgrade. It is a separate Slavic language...My researches show that the Macedonian language is the result of all the successive conquests the country has undergone...We find in the language Bulgarian, Serbian, Turkish elements. In my opinion we cannot call the Macedonians either Bulgarians or Serbs, but simply Macedonians” (Reiss, R.A., Report on the Situation of the Bulgarophones and the Moslems in the New Provinces of Greece, Paris, 1918, p 6). Ο ελληνικής καταγωγής Αμερικανός ιστορικός Lefteris Stavros Stavrianos (1913-2004), στο μνημειώδες βιβλίο του με τίτλο “The Balkans’ since 1453 (L. S. Stavrianos, The Balkans' since 1453. New York: Rinehart and Company, 1958, επανέκδοση C. Hurst & Co. Publishers, 2000) γράφει στη σελίδα 518: “Αυτοί οι Μακεδόνες είχαν μια διάλεκτο και ορισμένα πολιτιστικά χαρακτηριστικά, που δικαιολογούν την ταξινόμησή τους ως μιας ξεχωριστής ομάδας Νότιων Σλάβων”( “These Macedonians had a dialect and a certain cultural characteristics which justify their being classified as a distinct South Slav group”. L. S. Stavrianos The Balkans since 1453, New York 1958 p. 518). Πέραν όσων αναφέρονται παραπάνω, τον 16ο αιώνα, είχε εκδοθεί Λεξικό της Μακεδονικής Γλώσσας, το οποίο επανεκδόθηκε το 1958 στο Παρίσι, από το Ινστιτούτο Σλαβικών Σπουδών του Πανεπιστημίου του Παρισιού, με επιμέλεια του Ciro Giannelli, Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Ρώμης με τη συνεργασία του André Vaillant και τίτλο “Un Lexique Macédonien du XVIᴱ siécle”. ©ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΔΟΣ 08/01/2023

ΕΜΦΥΛΗ ΒΙΑ...

Η 25η Νοεμβρίου 2022, είναι η Διεθνής Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά της Γυναίκας. Λέγεται αλλιώς και Ημέρα κατά της Έμφυλης Βίας.... Πρόκειται για μια θλιβερή πραγματικότητα, που είναι ντροπή, για θρησκείες και πολιτισμούς, για τις ανθρώπινες κοινωνίες, που καλλιεργούν την κατωτερότητα της γυναίκας απέναντι στον άνδρα! Είναι ένα αμάρτημα των ανδρών, που μετράει αιώνες. Είναι προϊόν της πατριαρχικής κοινωνίας, που λέγεται έτσι ακριβώς, γιατί το κύριο γνώρισμά της είναι η πολυεπίπεδη και πολύμορφη βία κατά της γυναίκας.... Οι θρησκείες, κάποια στιγμή, είναι καιρός πια, πρέπει να μετανοήσουν δημόσια, για τα εγκλήματα κατά των γυναικών, που επέτρεψαν να υπάρχουν μέσα στους κόλπους τους, με επίκληση μάλιστα των ιερών Γραφών, (Τορά, Ευαγγέλιο, Κοράνιο), αφού προηγουμένως βέβαια, άνδρες ερμηνευτές κακοποίησαν τα κείμενα! Ημέρα κατά της Έμφυλης Βίας δεν είναι μονάχα η 25η Νοεμβρίου, αλλά κάθε μέρα. Γιατί η συνείδησή μας, ανδρών και γυναικών, οφείλει να είναι σε εγρήγορση ακατάπαυστα.... Θυμάμαι τέτοια μέρα, την βία που έχουν υποστεί αμέτρητες γυναίκες στην Ελλάδα, κυρίως τα προηγούμενα χρόνια, γιατί ήταν εξαρτημένες οικονομικά από τους πατεράδες, ή κάποιον αδελφό προστάτη και κατόπιν από τον σύζυγο. Μπορεί να ήταν γυναίκες με χαρίσματα και ικανότητες, αλλά δεν διέθεταν επαγγελματική κατάρτιση, που θα μπορούσε να τις προσφέρει οικονομική ανεξαρτησία και επομένως μια ασφαλή διαφυγή, κυρίως από έναν σύζυγο, που μπορεί να μην σήκωνε σε βάρος τους το χέρι, αλλά συμπεριφερόταν αυταρχικά... Και αναμφίβολα, η αυταρχικότητα και η επιβολή κατά της γυναίκας, επειδή είναι γυναίκα, από τον άνδρα σύζυγο, είναι μορφή βίας, πολλές φορές ιδιαίτερα σκληρή! Γύρω στο 1945 παντρεύτηκε με έρωτα ένα ζευγάρι στη Θεσσαλονίκη. Δεν ήταν καιρός για γαμήλια ταξίδια, μιας και μετά την Κατοχή, η Ελλάδα μετρούσε καινούργιες περιπέτειες εξαιτίας του Εμφυλίου. Επομένως, το ζευγάρι, μετά το γάμο, εγκαταστάθηκε στο νέο σπίτι του στην επαρχία, όπου εργαζόταν ο σύζυγος. Στο σαλόνι του καινούργιου σπιτικού δέσποζε στην κυριολεξία, μια φωτογραφία του Ελευθερίου Βενιζέλου. Ο σύζυγος ήταν φανατικά ‘βενιζελικός’. Η νεαρή σύζυγος, που στ’ αλήθεια διέθετε ακαταμάχητη φωτογένεια, σκέφτηκε να αντικαταστήσει την φωτογραφία του Βενιζέλου με μια δική της. Όταν επέστρεψε νωρίς το απόγευμα ο σύζυγος από τη δουλειά και αντίκρισε την “αποκαθήλωση” του ειδώλου του, απεύθυνε αυτά τα λόγια στη νεαρή γυναίκα του, που δεν τολμούσε να φανταστεί το τί θα άκουγε: Ή ξαναβάζεις τη φωτογραφία του Βενιζέλου στη θέση της, ή παίρνεις τη βαλίτσα σου και γυρίζεις στη μάνα σου.... Τούτο το σημείωμα το αφιερώνω στη μνήμη της Μάνας μου, Βούλας Παπαδοπούλου... ©Γιώργος Α. Δούδος 25/11/2022

Ἐκ βαθέων ἐκέκραξα...

Η Μητέρα μου με έφερε στον κόσμο την ημέρα των Θεοφανείων του έτους 1949 στην Θεσσαλονίκη. Οι γονείς μου με βάφτισαν στην κολυμβήθρα της Ορθόδοξης Εκκλησίας στις 16 Μαρτίου του σωτηρίου έτους 1950 και μου δόθηκε το όνομα Γεώργιος. Ήταν κατά το συνηθισμένο, μιας και στην Ελλάδα, το να είσαι Χριστιανός Ορθόδοξος, είναι προϊόν της γεωγραφίας και της ιστορίας του τόπου. Όπως στην Τουρκία, η γεωγραφία καθορίζει ότι θα είσαι Μουσουλμάνος ή στην Ιταλία ότι θα είσαι Καθολικός Χριστιανός κ.ο.κ.. Επί πολλά χρόνια αναζητούσα την οικείωση της πίστης στον Χριστό, εντός των κόλπων της Ελληνορθόδοξης Εκκλησίας, ως κατάληξη πορείας ενσυνείδητης επιλογής. Δεν μπορούσα να συμβιβαστώ με την παθητική αποδοχή μιας κληροδοσίας, που με κατέστησε, χωρίς καν να ερωτηθώ, Χριστιανό Ορθόδοξο. Η αναζήτησή μου εξελίχθηκε σε μια πορεία μακρά, ανάμεσα σε μονοπάτια ποικίλα, σε ατραπούς φωτεινές ή σκιερές. Δεν περιορίστηκα να αναζητώ καθαρό και δροσερό νερό σε χριστιανικές εκκλησίες ή ομολογίες, πέραν της Ορθόδοξης Εκκλησίας, αλλά ταξίδεψα σε μέρη κοντινά και μακρινά, με την ελπίδα να βρω πηγές, που θα με ξεδιψούσαν. Πριν πολλά χρόνια είχα συνδεθεί με την σούφικη αδελφότητα των Ριφαή στην Κωνσταντινούπολη. Προστέθηκε ένα “σημείο” στην ύπαρξή μου. Σε άλλη ευκαιρία είχα ταξιδέψει στο Βιετνάμ, και είχα την αγαθή τύχη να γνωρίσω τον υπέροχο και σοφό Δάσκαλο Thich Nhat Hanh, που η ζωή και η σκέψη του συνεχίζει να με πλουτίζει. Πρωτύτερα, είχα κρούσει την θύρα τεκτονικής στοάς και εισήλθα στους κόλπους της Αδελφότητας των Ελευθεροτεκτόνων.... Εκείνο που ομολογώ, είναι πως ποτέ, σε όλες τις περιηγήσεις και τους μετεωρισμούς της ύπαρξής μου, στις ποικίλες πνευματικές σχοινοβασίες, δεν έστρεψα ειλικρινά τα νώτα μου στον Ιησού Χριστό. Απεναντίας, κρατούσα μέσα μου την αγάπη για τον Ιησού. Δεν ήταν λίγες οι φορές, που αναγνώριζα τον εαυτό μου, σαν ένα τίποτα... Καρυδότσουφλο· ρεύματα του ποταμού το ταξιδεύουν Καρυδότσουφλο ισορροπεί στο κύμα δίχως μπούσουλα Σε ατέλειωτες στιγμές απελπισίας, άφηνα την οδύνη μου να ψελλίσει: Κραυγή στη σιγή ερωτικός σπαραγμός ικετήριος Βαδίζοντας ανορθόδοξα, αμφισβητώντας τις απαιτήσεις των κατεστημένων δομών της θρησκείας, αλλά και της εκκλησίας της βαπτίσεώς μου, εκζητώντας τον Χριστό έχω γράψει ταπεινά: Σαλός άφρονας Σε ζητώ ανύστακτα κι Εσύ εντός μου Εν τέλει, παρέμενα: Έκδημος πάντα ερώμενος εκζητώ Φίλου παστάδα και έλεγα προς τον Ιησού: Ζητώ να Σε δω, Κεκρυμμένος ως απών εντός της σιωπής Πόσες φορές δεν έπιασα τον εαυτό μου να ψελλίζει: “Πιστεύω, Κύριε· βοήθει μου τῇ ἀπιστίᾳ” (Μάρκος 9:24). Άλλες φορές, πολλές φορές, όταν ένιωθα κουρασμένος, ήθελα να “κουρνιάσω” ωσάν αδύναμο βρέφος στην αγκαλιά της Εκκλησίας, όπου βαφτίστηκα. Κάποιες ομολογίες αυτογνωσίας ως προς την Ορθόδοξη Εκκλησία, μου προσφέρουν μπάλσαμο στην ύπαρξη. Έχω κρατήσει τα λόγια του πατέρα Λεβ Ζιλλέ: “Ω παράξενη Ορθόδοξη Εκκλησία, τόσο φτωχή και αδύναμη, που δεν έχεις, ούτε την οργάνωση, ούτε την κουλτούρα της Δύσης, παραμένοντας στη ζωή, σαν ένα θαύμα, μπροστά σε τόσες δοκιμασίες, θλίψεις και αγώνες. Μια Εκκλησία αντιθέσεων, ταυτόχρονα, τόσο παραδοσιακή όσο και τόσο ελεύθερη, τόσο αρχαϊκή και τόσο ζωντανή, τόσο τελετουργική αλλά και τόσο προσωπική. Μια Εκκλησία, που διαφυλάσσει με φροντίδα το ανεκτίμητο μαργαριτάρι του Ευαγγελίου, μερικές φορές κάτω από ένα στρώμα σκόνης. Μια Εκκλησία, που μέσα σε σκιές και σιωπή διατηρεί πάνω από όλα τις αιώνιες αξίες της αγνότητας, της φτώχειας, του ασκητισμού, της ταπείνωσης και της συγχώρεσης. Μια Εκκλησία, που συχνά δεν ξέρει πώς να ενεργεί, αλλά που μπορεί να τραγουδά τη χαρά του Πάσχα, όπως καμιά άλλη”. Ομιλία στην κηδεία του Αρχιμανδρίτη Ειρηναίου (Louis-Charles) Winnaert (1937). Βρίσκω την απαντοχή που έχω ανάγκη, στα λόγια του Olivier Clément: “...Προσβλέπουμε σ’ ένα Χριστιανισμό φτωχό και ελεύθερο, ικανό να δώσει μια μαρτυρία του Ευαγγελίου απέριττη”. Και ακόμη περισσότερο, στα λόγια του αγίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτη, που είναι γεμάτα κάλλος και φως: “Η ψυχή του Χριστιανού πρέπει να είναι λεπτή, να είναι ευαίσθητη, να είναι αισθηματική, να πετάει, όλο να πετάει, να ζει μες στα όνειρα. Να πετάει μες στ’ άπειρο, μες στ’ άστρα, μες στα μεγαλεία του Θεού, μες στη σιωπή. Όποιος θέλει να γίνει Χριστιανός, πρέπει πρώτα να γίνει ποιητής”. Λυπάμαι, αλλά δεν εμπιστεύομαι κληρικούς, που αυτοαποκαλούνται γέροντες ή πνευματικοί. Τους βλέπω, ίσως με τα δικά μου μάτια που έχουν πρόβλημα, σαν κομισάριους ψυχών και σωμάτων, επικυρίαρχους της βούλησης των ανθρώπων, ενώ συχνά, δείχνουν να σέβονται ελάχιστα, όσους και όσες τους εμπιστεύτηκαν τις ψυχές τους. Έχω στο νου μου, τον λόγο του Ιησού στους Μαθητές Του: “δεν σας λέγω δούλους, αλλά φίλους” (Ιω. 15:15). Πιστεύω πως το Άγιο Πνεύμα προσφέρει την Ελευθερία, κι αυτό δεν μπορεί να αναιρείται για καμιά σκοπιμότητα· αφού “οὗ τὸ Πνεῦμα Κυρίου, ἐκεῖ ἐλευθερία” (2 Κορινθ. 3:17). Βρίσκω παραμυθία στο λόγο της αγαπημένης μου Γερόντισσας Γαβριηλίας, ότι “η ζωή της Εκκλησίας βρίσκεται πέρα από κάθε ηθική πειθαρχία ή θρησκευτικά καθήκοντα. Είναι υπέρβαση της Ηθικότητας στην Πνευματικότητα”. Στον Κανόνα Ζωής της χριστιανικής Κοινότητας της Northumbria (Northumbria Community), στάθηκα σε τούτο το απόσπασμα: “Αγκαλιάζουμε την πρόκληση, να ζήσουμε ως εκκλησία χωρίς τοίχους, ζώντας ανοιχτά ανάμεσα σε ανθρώπους που δεν πιστεύουν, όπως και με άλλους πιστούς, με τέτοιο τρόπο, που η ζωή του Θεού να είναι ορατή στη δική μας ζωή, αλλά να μπορεί να αμφισβητηθεί ή να εγείρει ερωτήματα. Αυτό θα μας κάνει να οικοδομούμε φιλίες, έξω από τα «χριστιανικά γκέτο» και μακρυά από τη νοοτροπία των χριστιανικών αδελφοτήτων ή συλλόγων, χωρίς υστερόβουλα ευαγγελιστικά κίνητρα, αλλά επειδή νοιαζόμαστε πραγματικά”. Η καρδιά μου σκίρτησε... Τολμώ να ψελλίσω, πως αυτό που αναπαύει τη συνείδησή μου, είναι η Εκκλησία του Χριστού, χωρίς τοίχους, αφού ο Ιησούς Χριστός, η Κεφαλή της, είναι ο Κύριος του σύμπαντος Κόσμου, δίχως περιορισμούς και όρια και το Παράκλητο Πνεύμα, που οδηγεί την Εκκλησία στην πληρότητα της Αλήθειας, πνέει όπου θέλει. Όποιες στιγμές μετάνιωνα για την απιστία μου, για τις αμφιβολίες μου, για τις παράτολμες αναβάσεις και τις πτώσεις μου, χωρίς επίγνωση των πνευματικών κινδύνων για το πρόσωπό μου, είχα εκφραστεί με τον παρακάτω τρόπο, προς Αυτόν, που ένιωθα ως την ακριβή μου Αγάπη: Γυρεύοντάς Σε, τριγυρνῶ μονοπάτια καί καλντερίμια συχνά κρυμμένα, πού ὁδηγοῦν σέ άδιέξοδα... καί χάνομαι ἀκριβή μου Ἀγάπη. Σταυροκοπιέμαι καί προχωρῶ ἀναζητώντας νερό νά ξεδιψάσω, ψωμί νά χορτάσω, κρασί νά στηλώσω τό κορμί. Ἀκριβή μου Ἀγάπη κρυμμένη πίσω ἀπό ἀνήλιαγα ἐρείπια σέ δακρυσμένα πρόσωπα ντυμένη τήν ἀκούσια φτώχεια πού βασανίζει. Ἀκριβή μου Ἀγάπη εἶμαι γυμνός μήτε κουρέλι δέν ἒχω, νά σκεπάσω τ’ ἀχαμνά μου, μά κάπου, στό ἱλαρό φῶς τοῦ Ἑσπερινοῦ σά νά εἶδα τό χαμόγελό Σου Καί τολμῶ.... Ἐλέησόν με τόν ἁμαρτωλόν Κατά τις πορείες των αναζητήσεών μου είχα την τύχη να γνωρίσω μερικούς σπουδαίους ανθρώπους, όχι με τα κριτήρια του κόσμου και της καθωσπρέπει κοινωνίας, αλλά με κριτήρια το φως και την αλήθεια του Ανθρώπου.... Με αφορμή τους ανθρώπους που γνώρισα, είτε επρόκειτο για Χριστιανούς, Ορθόδοξους, Καθολικούς ή Ευαγγελικούς, είτε όχι, ένα πράγμα μου προσφέρθηκε ως χάρισμα άνωθεν πιστεύω: Έζησα την αλήθεια, πως ο Παράκλητος, “τὸ Πνεῦμα τῆς ἀληθείας, ὁ πανταχοῦ παρών, καὶ τὰ πάντα πληρῶν”, πράγματι, ὅπου θέλει πνεῖ (Ιω. 3:8). Συχνά έχω συναίσθηση και νιώθω τις πληγές μου, που αιμορραγούν. Κοιτάζω τα σημάδια της πτώσης μου, ως κοινωνού με τους απώτατους προγόνους μου, τον Αδάμ και την Εύα. Σε αντίθεση όμως με την αυστηρότητα και τη δογματική ακαμψία της διδαχής του “προπατορικού αμαρτήματος”, που εισήγαγε στην Εκκλησία της Δύσης ο ιερός Αυγουστίνος, νιώθω την υπέροχη δροσιά που προσφέρει το Ευαγγέλιο, όταν αναφέρεται στον Ιησού: “Ἦν τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, ὃ φωτίζει πάντα ἄνθρωπον, ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον” (Ιω. 1:9). Προσπαθώ να κατανοήσω την κατάσταση του γένους των ανθρώπων, και την δική μου βέβαια, μακριά από τους πειρασμούς της κατάθλιψης, σύμφωνα με τον ευαγγελικό λόγο. Καταθέτω εδώ, όσα έχω συλλέξει, ως φωτοδείχτες, προκειμένου να εμβαθύνω ακατάπαυστα στην αλήθεια που περιγράφει την σχέση του Ιησού με το φως και την ύπαρξη των ανθρώπων. Πρώτα πρώτα, πόση αλήθεια και πόση ενθάρρυνση έχει η ορθόδοξη προσευχή: “Χριστέ, τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον...”. Κατόπιν στέκομαι στον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή, που έχει γράψει: “Τό Πνεῦμα τό ἅγιον, οὐδενός ἄπεστι τῶν ὄντων· καί μάλιστα τῶν λόγου καθοτιοῦν μετειληφότων.... Συνεκτικόν γάρ ὑπάρχει τῆς ἑκάστου γενέσεως, ὅτι Θεός καί Θεοῦ Πνεῦμα κατά δύναμιν προνοητικήν διά πάντων χωροῦν...” (Προς Θαλάσσιον 15). Κάνω ένα βήμα πιο πέρα και δανείζομαι ένα λόγο του Αδελφού Roger της Αδελφότητας του Taizé: “Μια αντανάκλαση του Χριστού είναι μέσα μας. Δεν έχει νόημα να προσπαθήσουμε να μάθουμε από τί αποτελείται. Έτσι, πολλοί άνθρωποι στη γη ακτινοβολούν την αγιότητα του Χριστού χωρίς να το συνειδητοποιούν και ίσως χωρίς να τολμούν να το πιστέψουν”. Αλλά και η γλυκιά μου αγία Γερόντισσα Γαβριηλία, που τόσο παρεξηγήθηκε από τους “θησαυροφύλακες της αλήθειας”, πόσο όμορφα λόγια είπε: “Μου έλεγαν πολλές φορές: Γιατί θεωρείς τους Ινδούς σαν δικούς σου, ή τους Μουσουλμάνους, ή τους Εβραίους; Μα γιατί εγώ βλέπω τον ίδιο τον Χριστό μέσα τους, που ίσως συνειδητά δεν τον γνώρισαν ακόμα…Και έβλεπα πολλούς από αυτούς με τις πράξεις τους να κάνουν αυτό που τους οδηγούσε να κάνουν το πνεύμα του Θεού…” (‘Η Ασκητική της Αγάπης’ σελ. 325). Είναι το Φως του Χριστού που προσφέρεται, χωρίς απαιτήσεις εκ των προτέρων, σε κάθε άνθρωπο που έρχεται στον κόσμο.... Στην Βασιλεία του Θεού, στην Εκκλησία του Χριστού, που υπάρχει τώρα και όχι σ’ ένα μελλοντικό επέκεινα, είναι “τὰ πάντα καὶ ἐν πᾶσι Χριστός” (Κολοσ. 3:11). Αληθεύει ο λόγος της αγαπημένης Γερόντισσας Γαβριηλίας, πως “όποιος ζει στο Παρελθόν, είναι σαν τον πεθαμένο. Όποιος ζει στο Μέλλον με την φαντασία του, είναι αφελής, γιατί το Μέλλον είναι μόνον του Θεού. Η Χαρά του Χριστού βρίσκεται μόνο στο Παρόν. Στο Αιώνιο Παρόν του Θεού”. Μέσα στους σκοτεινούς λαβυρίνθους των ιδεών και των θεωριών, στο γέρμα των αναζητήσεων, ομολογώ, πως η Αλήθεια, δεν είναι ιδέα και σκέψη, δεν θησαυρίζεται σε φιλοσοφικά συστήματα ή σχολές, αλλά είναι το Πρόσωπο του Ιησού, που “διακήρυξε” “ἐγώ εἰμι ἡ ἀλήθεια” (Ιω. 14:6). Η εκ βαθέων μαρτυρία μου, με καθοδηγό τη συνείδησή μου είναι η εξής. Χωρίς να θέλω να χαϊδέψω την ύπαρξή μου, εντούτοις, ο λόγος του αγίου Γρηγορίου του Θεολόγου μου προσφέρει ανάπαυση: “φιλοσόφει μοι περὶ κόσμου ἢ κόσμων, περὶ ὕλης, περὶ ψυχῆς, περὶ λογικῶν φύσεων βελτιόνων τε καὶ χειρόνων, περὶ ἀναστάσεως, κρίσεως, ἀνταποδόσεως, Χριστοῦ παθημάτων. Ἐν τούτοις γὰρ καὶ τὸ ἐπιτυγχάνειν οὐκ ἄχρηστον, καὶ τὸ διαμαρτάνειν ἀκίνδυνον” (Λόγος ΚΖ΄ Θεολογικός Πρώτος PG 36,25). Πρώτα πρώτα θέλω να πω, ότι με τη σύντροφό μου Αλκμήνη, μετά από κοινή επιλογή, τελέσαμε πολιτικό γάμο, χωρίς να θεωρούμε τον δεσμό μας μια αστική σύμβαση. Δε νιώθω την ανάγκη να συμμετάσχω σε ένα γάμο μέσα στην Ορθόδοξη Εκκλησία.... Μολονότι σέβομαι βαθειά την Εκκλησία του Χριστού και την πνευματικότητα που καλλιεργείται εντός της Ορθόδοξης Εκκλησίας, εντούτοις βρίσκομαι σε απόσταση από την θεσμική (στην αγγλική γλώσσα η λέξη είναι established church) Ορθόδοξη Εκκλησία του τόπου μου! Νιώθω να περιφέρομαι σε σκιές σκοτεινές και υπόγειες διαδρομές, καθώς δεν περιορίζομαι στα του εαυτού μου, αλλά συχνά ασκώ κριτική, και με δριμείες κατηγορίες κατά ανθρώπων, ενώ δεν έχω κανένα τέτοιο δικαίωμα. Ομολογώ πως αυτή η συμπεριφορά μου μάλλον δείχνει εγωισμό και αμφισβήτηση του Θεού, που είναι ο μόνος που μπορεί να κρίνει τους ανθρώπους.... - Δεν αναπαύομαι με μια θεσμική εκκλησία, που επιδιώκει να ασκεί εξουσία ή να συμβιβάζεται με την εξουσία του κράτους, αντί να μιμείται τον Κύριο Ιησού, που στον επίγειο βίο Του ήταν διάκονος των πάντων και αποδέχθηκε εξαιτίας της απεριόριστης αγάπης Του την έσχατη ταπείνωση. - Δεν αναπαύομαι με μια θεσμική εκκλησία, που συχνά περιφρονεί τους ανθρώπους του περιθωρίου, τους καταδιωγμένους και καταδικασμένους από την υποκριτική “καθωσπρέπει” κοινωνία μας, και δεν αγκαλιάζει με στοργή και χωρίς προϋποθέσεις όλους εκείνους, που η δήθεν ενάρετη κοινωνία πετά στα “σκουπίδια” με περισσήν οίηση για την αμφίβολη αρετή της. - Δεν αναπαύομαι με μία θεσμική εκκλησία, που επιμένει να συνηγορεί στην φοβερή κατάσταση της διαίρεσης των Χριστιανών, προβάλλοντας σαν αδιαπραγμάτευτη “πίστη”, ότι αυτή, η θεσμική εκκλησία, είναι η μόνη κιβωτός της αλήθειας του Ευαγγελίου. - Δεν αναπαύομαι σε μία θεσμική εκκλησία που περιφρονεί την Οικουμενική Κίνηση, μολονότι είναι μέλος του Παγκοσμίου Συμβουλίου των Εκκλησιών και το πλήρωμά της, κλήρος και λαός, ελάχιστα γνωρίζει για την Κίνηση, που πιστεύω ότι καθοδηγείται από το Άγιο Πνεύμα, προς αποκατάσταση της ενότητας των Χριστιανών και άρση του διχασμού των επί μέρους εκκλησιών. - Δεν αναπαύομαι σε μια Εκκλησία, που πλήττεται από τον εθνικισμό και τους ανταγωνισμούς μεταξύ χριστιανικών λαών, όπως ιδίως συμβαίνει μεταξύ ορθοδόξων εκκλησιών, που έχουν μεταλλαχτεί, από κατά τόπους εκκλησίες, σε εθνικές εκκλησίες. Στις μέρες μας, η επίθεση της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της ανεξάρτητης Ουκρανίας, μιας χώρας με πλειοψηφία Ορθοδόξων Χριστιανών, με τις “ευλογίες” του Πατριάρχη Μόσχας Κυρίλλου, νομίζω πως αποτελεί μέγα σκάνδαλο... - Δεν αναπαύομαι σε μία εκκλησία, στην οποία οι επίσκοποι έχουν γίνει δεσπότες και ηγεμόνες, με απόλυτες αυταρχικές εξουσίες επί των Χριστιανών. Που έχουν λησμονήσει εκείνο που θα όφειλαν να είναι, κατά τον λόγο του αποστόλου Παύλου: “υπηρέτες του Χριστού και οικονόμοι των μυστηρίων του Θεού” (1 Κορ. 4:1). - Δεν αναπαύομαι σε μια εκκλησία, που υποτιμά τη γυναίκα, αποκλείοντάς την από την διακονία του Λαού του Θεού, στην διδαχή του Λόγου και στην διαχείριση των Μυστηρίων, κατά κύριο λόγο στην Ευχαριστιακή Σύναξη. Η ανεμπόδιστη πρόσβαση των γυναικών στην διακονία του Λαού του Θεού και στην διαχείριση των μυστηρίων, δεν έχει σχέση με εκκοσμίκευση και υποχώρηση μπροστά σε αξιώσεις του φεμινιστικού κινήματος, αλλά αποτελεί στοιχειώδη υπακοή σε εκείνο που διακηρύττει η Γραφή, ότι “οὐκ ἔνι ἄρσεν καὶ θῆλυ· πάντες γὰρ ὑμεῖς εἷς ἐστε ἐν Χριστῷ ᾿Ιησοῦ”. (Επιστολή προς Γαλάτας 3:28). Αν εξαιρέσουμε το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, που επανέφερε τον αποστολικό θεσμό των Διακονισσών στους κόλπους του, καμιά άλλη τοπική Ορθόδοξη Εκκλησία δεν το έχει αποτολμήσει.... - Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που δαιμονοποιεί τον έρωτα των ανθρώπων και αντιμετωπίζει την σεξουαλικότητα, όχι ως ευλογία και πηγή χαράς, αλλά σαν αναγκαίο κακό, που εξυπηρετεί μόνον τη “διαιώνιση του είδους”. - Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που οι λειτουργοί της, μετατρέπονται σε μεσάζοντες μεταξύ Θεού και ανθρώπων, όπως οι ιερείς στον Ιουδαϊσμό και στις διάφορες εθνικές λατρείες, καθιστώντας ορατή την ύπαρξη των αρχέγονων σαμάνων εντός της Κοινωνίας της Βασιλείας του Θεού, ανεπίτρεπτα. Όταν οι ποιμένες γίνονται μεσάζοντες, ακυρώνεται ο λόγος της Γραφής, που λέγει, πως όλοι οι Χριστιανοί, χωρίς διάκριση, έχουν καταστεί “γένος ἐκλεκτόν, βασίλειον ἱεράτευμα, ἔθνος ἅγιον” (1 Πέτρου 2:9) “καὶ ...ἱερεῖς τῷ Θεῷ καὶ πατρὶ αὐτοῦ” (Αποκάλυψη 1:6). - Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που επιτρέπει, να συντηρεί στους κόλπους της τον αντισημιτισμό, την ξενοφοβία και τον εθνικιστικό ρατσισμό, μολύνοντας έτσι τις συνειδήσεις των μελών της. - Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που δεν μετανοεί έμπρακτα, για όσα μελανά έχουν συμβεί με πρωταγωνιστές εκκλησίες, σε φρικτούς διωγμούς κατά των Εβραίων, των κατά κατά σάρκα συγγενών του Ιησού Χριστού, της Παναγίας Μητέρας Του, των Αποστόλων και ένα σωρό αγίων μορφών, ιδίως της πρώτης Εκκλησίας. - Δεν αναπαύομαι με μια εκκλησία, που λειτουργεί περισσότερο ως θησαυροφύλακας μουσείου, προσπαθώντας να περισώσει “θησαυρούς πολιτισμού ή εθνικής μνήμης”, ακόμα και αν τούτο έχει ως συνέπεια την αλλοίωση της μαρτυρίας του Ευαγγελίου προς τον κόσμο. Όταν “συνάντησα” την Οικουμενική Κοινότητα του Taizé, που ίδρυσε ο μαρτυρικής μνήμης Αδελφός Roger, ένιωσα αγαλλίαση και ειρήνευσε η ψυχή μου. Δέχθηκα δροσιά στην καψαλισμένη ψυχή μου, με την ομολογία του Αδελφού Roger, που είχε πει: “...βρήκα τη χριστιανική μου ταυτότητα συμφιλιώνοντας μέσα μου την πίστη των καταβολών μου με το μυστήριο της Καθολικής πίστης, χωρίς τη διακοπή της κοινωνίας με κανένα”. Ένιωσα βαθιά παραμυθία, ξανακούγοντας τον Αδελφό Roger, λέγοντας, ότι “ο Χριστός ήρθε πάνω στη γη, όχι για να ιδρύσει μια καινούργια θρησκεία, αλλά για να προσφέρει σε κάθε ανθρώπινη ύπαρξη την κοινωνία με τον Θεό”! Τολμώ να ομολογήσω, ότι πιστεύω πως πράγματι, η ομορφιά θα σώσει τον κόσμο, κατά τον προφητικό λόγο του Φιοντόρ Ντοστογιέφσκι.... Και συμμερίζομαι, την πίστη του Ρώσου συγγραφέα, πως η Ομορφιά σαρκώνεται κατ’ εξοχήν στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού. Θα ήθελα να προσθέσω αυτές τις σκέψεις μου: Στην Καινή Διαθήκη συναντούμε την εξής “διακήρυξη”: Ὁ Θεὸς ἀγάπη ἐστί (1 Ιωάννη 4:16). Ίσως είναι η μόνη φορά που προσδιορίζεται ο Θεός, μολονότι παραμένει “ἀπερινόητος” (Σὺ εἶ Θεὸς ἀνέκφραστος, ἀπερινόητος, ἀόρατος, ἀκατάληπτος. Από την θεία Λειτουργία αγίου Ιωάννου του Χρυσοστόμου). Συλλογιέμαι, πως η αγάπη είναι μια δύναμη, που αναιρεί την μοναξιά και ποθεί ως απόλυτη ανάγκη ύπαρξης την κοινωνία με τον άλλο. Και η σκέψη μου προχωρά δύο βήματα πιο πέρα. Επειδή ο Θεός αγαπά, θέλει να βρίσκεται σε κοινωνία με τον σύμπαντα Κόσμο και να εξαρτάται από τους ανθρώπους και όλα όσα κοσμούν το Σύμπαν! Στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, αυτή η αγάπη, ως υποστατική ιδιότητα του Θεού, σαρκώθηκε, και εκδηλώθηκε, όταν εκουσίως δέχθηκε τον θάνατο του σταυρού. Πέραν αυτού, η πίστη στον Θεό ως Αγία Τριάδα, είναι φανέρωση της αλήθειας ότι ‘ο Θεός είναι αγάπη’. Γιατί η κοινωνία των αδιαίρετων μεταξύ τους Προσώπων, υπάρχει εξαιτίας αυτής της αγάπης. Κλείνοντας, ένα ζητώ: Το έλεος του Θεού, εν Χριστώ Ιησού.... Αμήν. Γεώργιος (Δούδος) ο και Αναγνώστης καρείς, παρά του μακαριστού Ιεράρχου κυρού Παντελεήμονος του Παπαγεωργίου κανονικού Μητροπολίτου Θεσσαλονίκης στη Νήσο Πάτμο 24 Νοεμβρίου 2022 Τεσσαρακοστή των Χριστουγέννων

ΕΜΦΥΛΙΟΣ ΣΠΑΡΑΓΜΟΣ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΟΨΙΜΑ ΠΑΡΕΠΟΜΕΝΑ

Αφορμή για τούτο το σημείωμα, μου έδωσαν φίλοι στο facebook, που σχολίασαν “αιχμηρά” την ανάρτησή μου, με αφορμή τον θάνατο του Ζάχου Χατζηφωτίου και τις αντιδράσεις για την απόφαση του Δήμου Αθηναίων να γίνει η κηδεία του δημοσία δαπάνη. Κατ’ αρχάς θα ήθελα να επισημάνω, ότι άνθρωποι που γεννήθηκαν και μεγάλωσαν στην Αθήνα, αρκετά χρόνια μετά την λήξη του Εμφυλίου Πολέμου, δεν διαθέτουν εμπειρίες ή διαθέτουν ελάχιστες τέτοιες, είτε από διηγήσεις ή από μελετήματα, που συχνά έχουν σχέση και με τις πολιτικές επιλογές τους. Γεννήθηκα στη Θεσσαλονίκη στις 6 Ιανουαρίου του 1949. Ο πατέρας μου δούλευε ως μισθωτός υπάλληλος στην Εριουργία Λαναρά στη Νάουσα. Ενόψει του τοκετού της Μητέρας μου, μετά από μια εξαιρετικά εμπερίστατη κύηση, είχε εγκαταλείψει τη Νάουσα στις 4 ή στις 5 του Γενάρη. Όταν οι δυνάμεις του ένοπλου ΚΚΕ (του λεγόμενου ΔΣΕ) κατέλαβαν τη Νάουσα για τρεις μέρες μόνο, άρχισαν να ψάχνουν τον πατέρα μου, στις 12 και 13 Ιανουαρίου τόσο στο πατρικό μας σπίτι, όσο και στη δουλειά του, χωρίς να τον βρουν αφού βρισκόταν στη Θεσσαλονίκη. Για τούτο το περιστατικό υπήρχε η μαρτυρία φίλου του πατέρα μου, του Αντώνη Μπουρδάνου, φίλια προσκείμενου στο ΚΚΕ. Ο πατέρας μου Αλκιβιάδης Δούδου, ως Φιλελεύθερος (Βενιζελικός) δεν συμπαθούσε την ιδεολογία του Κομμουνισμού. Στη διάρκεια της Κατοχής ο ΕΛΑΣ δολοφόνησε δύο πρώτα ξαδέρφια του, τον Δημήτρη και τον Τάση Δούδου, γιατί ιδίως ο πρώτος δεν ευθυγραμμιζόταν με τις εντολές του ΕΑΜ, που είχε έντονη παρουσία στη Νάουσα. Στον Εμφύλιο και στο τριήμερο (11-14.01.1949), που οι δυνάμεις του ΔΣΕ κατείχαν τη Νάουσα, δολοφόνησαν τον εξ αγχιστείας ξάδελφό του Χριστόδουλο Πετρίδη. Ο Πετρίδης, σύζυγος της αγαπημένης θείας μου Κατίνας Πετρίδου-Κανδηλίδη, είχε την ατυχία να διατελέσει Δήμαρχος Νάουσας το 1945 και μολονότι επεδίωκε συνεργασία και με το ΚΚΕ, όντας αντιβασιλικός, εντούτοις αρνιόταν να γίνει υποχείριο του Κόμματος. Οπότε, οι κομμουνιστές τον δολοφόνησαν και έβαλαν φωτιά στην βίλα του, που είχε γίνει στόχος, μιας και το φύλαγαν δυνάμεις του εθνικού στρατού. Ο Χριστόδουλος Πετρίδης είχε επίσης την “ατυχία” να παράγει στη Νάουσα κεραμίδια και τούβλα, τουτέστιν ήταν “καπιταλιστής”! Γενικά, τα τραγικά γεγονότα του Εμφυλίου εξελίχθηκαν κυρίως στη βόρεια Ελλάδα. Στη Νάουσα έχω γνωρίσει ανθρώπους, που στις τρεις μέρες κατοχής της πόλης από τον ΔΣΕ στρατολογήθηκαν με τη βία στις τάξεις του ένοπλου ΚΚΕ και ώσπου να ολοκληρωθεί η κατοχή και να εκτελεστεί η προσχεδιασμένη υποχώρηση, της κατεστραμμένης πλέον πόλης, οι έφηβοι, αγόρια και κορίτσια, που είχαν αρπαχτεί για να γίνουν μαχητές και μαχήτριες του ΔΣΕ ήταν υπό κράτηση! Θεωρώ υπεύθυνο για την καταστροφή της Νάουσας στο τριήμερο του Ιανουαρίου του 1949 τον Νίκο Μπελογιάννη, που ήταν πολιτικός επίτροπος της 10ης Μεραρχίας του ΔΣΕ, και μάλλον λιγότερο τον υποστράτηγο Νίκο Θεοχαρόπουλο ή Σκοτίδα, διοικητή της Μεραρχίας! Ο Νίκος Μπελογιάννης αναμφίβολα ήταν ένας εξαιρετικός κομμουνιστής ηγέτης, που κατά την δική του αντίληψη, προσπάθησε να προσφέρει στην Ελλάδα, και το λέω ειλικρινά, ό,τι θεωρούσε κυρίως το ΚΚΕ ως ορθό. Από την άλλη μεριά, χωρίς μανιχαϊστικές διακρίσεις μεταξύ “καλού και κακού”, είμαι πεπεισμένος, ότι συμφώνησε, ίσως και να είχε εισηγηθεί την κατάληψη της Νάουσας τον Γενάρη του 1949, όπως και όσα συνέβησαν στις τρεις φοβερές μέρες αυτής της κατοχής. Εξαιτίας αυτού, είχε, όχι μόνο την βαριά πολιτική ευθύνη, αλλά υπήρξε και ο ηθικός αυτουργός εγκλημάτων, που οι πληγές τους παραμένουν ακόμα ανοιχτές και πυορροούν σε ανθρώπους της πόλης που ζουν ακόμα! Έχω γνωρίσει ανθρώπους, οι πιο πολλοί τους έφυγαν από τη ζωή, που επιβίωσαν σαν “πολιτικοί πρόσφυγες” στην Τασκένδη, όπου σύρθηκαν με την βία και δίχως ίχνος δικής τους συγκατάθεσης από τους υπεύθυνους του ΔΣΕ, δηλαδή από το ΚΚΕ του Νίκου Ζαχαριάδη και των συνεργών του στο έγκλημα εμπλοκής της Ελλάδος στον εμφύλιο σπαραγμό. Στην Ιταλία, οι δεξιές δυνάμεις, που υπάκουαν στους ξένους επικυρίαρχους προσπάθησαν να εμπλέξουν το Κομμουνιστικό Κόμμα της χώρας σε ανταρσία κατά του κράτους. Αλλά εκεί, με την καθοδήγηση του σοφού Παλμίρο Τολιάτι το κόμμα δεν “πάτησε την πεπονόφλουδα”! Πιστεύω, ότι το μετεμφυλιακό ελληνικό κράτος δεν υπήρξε μια ευνομούμενη πολιτεία όλων των Ελλήνων. Αρνήθηκε το κράτος να οικοδομήσει με επιμονή και συνέπεια μέτρα για την συμφιλίωση όλων των Ελλήνων που είχαν εμπλακεί μεταξύ τους στον εμφύλιο σπαραγμό. Απεναντίας, το μετεμφυλιακό κράτος “δικαίωσε” τους δωσίλογους συνεργάτες των δυνάμεων Κατοχής και ως το 1974, πολιτεύθηκε ως κράτος υπηρέτης μιας συγκεκριμένης παράταξης, με μόνο χαρακτηριστικό την υπακοή στον ξένο παράγοντα και τον ακραίο αντικομμουνισμό! Η Ελλάδα, την περίοδο της οκταετίας Κωνσταντίνου Καραμανλή, υπήρξε η πρώτη και μόνη χώρα που ενώ είχε υποστεί την σκληρή και επώδυνη Κατοχή των Ναζί, με το νόμο 3933/1959 ( ΦΕΚ Α΄ 31) και το νομοθετικό διάταγμα 4016/1959 (ΦΕΚ Α΄ 237), ουσιαστικά πρόσφερε αμνηστία στους εγκληματίες πολέμου Ναζί, που θα συλλαμβάνονταν στην Ελλάδα! Όταν αντιλαμβάνομαι, ότι τα ματωμένα φαντάσματα των “νικητών” του Εμφυλίου τολμούν κατά καιρούς να επανεμφανίζονται στο προσκήνιο, μετά το 1974, τρέμω και οργίζομαι... 02/10/2022

Με αφορμή τον θάνατο ενός Αθηναίου... του Ζάχου Χατζηφωτίου...

Ο Ζάχος Χατζηφωτίου εγκατέλειψε τον μάταιο κόσμο, πλήρης ημερών, λίγο πριν συμπληρώσει έναν αιώνα επίγειου βίου. Χωρίς αμφιβολία υπήρξε ο Αθηναίος, που με την πένα του είχε εκφράσει έναν κόσμο της πρωτεύουσας και επίσης υπήρξε ένας αυθεντικός bon viveur. Η ζωή του άκρως ενδιαφέρουσα. Επί πολλά χρόνια υπήρξε δημοτικός σύμβουλος και αντιδήμαρχος του Δήμου Αθηναίων. Εξαιτίας αυτού του λόγου, ο Δήμαρχος κ. Κώστας Μπακογιάννης αποφάσισε η κηδεία του να τελεσθεί “δημοσία δαπάνη”, με επιβάρυνση του Δήμου Αθηναίων. Η τέλεση της κηδείας του Ζάχου Χατζηφωτίου δημοσία δαπάνη ξεσήκωσε ποικίλα αρνητικά σχόλια, κυρίως από κύκλους “αριστερών”. Οι λόγοι: υπήρξε αντικομμουνιστής, έλαβε μέρος με τις κυβερνητικές δυνάμεις στη σύγκρουση των Δεκεμβριανών, εξέφραζε την κοσμική Αθήνα και άλλα τινά. Οι τιμητές του νεκρού, που κατά παράδοση εξέχουσα ελληνική, παρέλειψαν να αναφέρουν ότι ο Χατζηφωτίου, σε ηλικία 17 ετών εγκατέλειψε την Αθήνα της Κατοχής, έφυγε στην Αίγυπτο και έλαβε μέρος σε πολεμικές επιχειρήσεις, πρώτα ως στρατιώτης στους Ποντικούς της Ερήμου, στην πολιορκία του Τομπρούκ και στη συνέχεια στην 3η Ορεινή Ταξιαρχία - Ρίμινι, που είχε εισέλθει πρώτη στο Ρίμινι, όπου και παρασημοφορήθηκε. Μάλλον οι ανόσιοι τιμητές του Ζάχου Χατζηφωτίου θεωρούν ως εθνική αντίσταση κατά των δυνάμεων του Άξονα, μόνο την συμμετοχή στις δυνάμεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, οπότε η αντιστασιακή δράση μέσω άλλων οργανώσεων, κρίνεται αμφίβολη! Πράγματι, ο Ζάχος Χατζηφωτίου δεν υπήρξε φίλος της κομμουνιστικής ιδεολογίας και των πολιτικών επιλογών του ΚΚΕ. Πράγματι, μετά το τέλος της Κατοχής, όταν πλέον το ΕΑΜ και οι δυνάμεις του ΕΛΑΣ είχαν καταστεί μετωπικοί σχηματισμοί του Κομμουνιστικού Κόμματος, πολλοί πατριώτες, όπως και ο Χατζηφωτίου στάθηκαν ενάντιοι στην ανταρσία κατά των κυβερνητικών δυνάμεων, που ετοίμαζε η πολιτικά ανεύθυνη ηγεσία του ΚΚΕ με επικεφαλής το Νίκο Ζαχαριάδη. Και πράγματι ο Ζάχος Χατζηφωτίου υπήρξε επικεφαλής ομάδας, που είχε αναλάβει την εκδίωξη μικρού θύλακα του ΕΑΜ, η οποία είχε καταφύγει κοντά στο ρεύμα του Αρδηττού χωρίς να υπάρξουν θύματα, όπως υποστήριζε ο ίδιος ο Ζάχος Χατζηφωτίου. Όταν είχε καταδικασθεί σε θάνατο και εντέλει εκτελέστηκε ο Νίκος Μπελογιάννης, ως ένοχος για κατασκοπεία, λέγεται, όπως διάβασα να υποστηρίζουν οι τιμητές του, ότι ο Ζάχος Χατζηφωτίου είχε θεωρήσει ότι δικαίως είχε καταδικαστεί ο Μπελογιάννης. Αυτή η γνώμη του νεκρού, αποτέλεσε άλλη μια αιτία κατηγορίας σε βάρος του. Ο Νίκος Μπελογιάννης “αγιογραφήθηκε” μετά την καταδίκη του και την διεθνή εκστρατεία, κυρίως αριστερών κύκλων, υπέρ της διάσωσής του από το εκτελεστικό απόσπασμα. Με αφορμή το πετυχημένο σκίτσο του Μπελογιάννη από τον Πάμπλο Πικάσο, έμεινε γνωστός ως ‘ο Άνθρωπος με το γαρύφαλλο’. Για μένα, ο Νίκος Μπελογιάννης υπήρξε ένοχος για την καταστροφή της Νάουσας, από την 10η Μεραρχία του λεγόμενου Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας, στην οποία ήταν ο πολιτικός επίτροπος (κομισάριος). Το ένοπλο τμήμα του ΚΚΕ (ΔΣΕ) κατέλαβε τη Νάουσα επί τρεις μέρες, από τις 11 ως τις 14 Ιανουαρίου του 1949. Ως πολιτικός επίτροπος της 10ης Μεραρχίας του ΔΣΕ είχε καίρια ευθύνη ως προς την λήψη της απόφασης ο Μπελογιάννης, τόσο για την κατάληψη της πόλης, όσο και για τις καταστροφές που ακολούθησαν. Καταστράφηκαν υποδομές παραγωγής, όπως λ.χ. εργοστάσια, το υδραγωγείο, αλλά και το νοσοκομείο της πόλης. Σκόπιμα, και στα πλαίσια εμμονής στον μανιχαϊσμό που διακατέχει την κομμουνιστική ιδεολογία, κάηκαν σπίτια “πλουσίων”, μεταξύ των άλλων και η βίλα του Χριστόδουλου Πετρίδη, συγγενή μου. Έφηβοι κυρίως, χωρίς διάκριση φύλου, αρπάχτηκαν με βία για να ενταχθούν στον λεγόμενο Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας και τελικά να προσφερθούν ως σφάγια στη μάχη της Φλώρινας (Φεβρουάριος 1949), είτε αργότερα στο Γράμμο, είτε όσες και όσοι επιβίωσαν να καταλήξουν αναγκαστικά και δίχως τη θέλησή τους σε κάποια χώρα του “σιδηρού παραπετάσματος”, όπως λέγονταν οι δορυφόροι της σταλινικής Σοβιετικής Ένωσης! Για μένα, ο Νίκος Μπελογιάννης δεν υπήρξε το άδολο θύμα του μετεμφυλιακού κράτους, ούτε ο χαμογελαστός αθώος άνθρωπος με το γαρύφαλλο, αλλά ένοχος, τουλάχιστον για τα εγκλήματα του ΚΚΕ στη Νάουσα τον Ιανουάριο του 1949. Επομένως δεν θα κατηγορούσα τον Ζάχο Χατζηφωτίου, για την άποψή του, ως προς την καταδίκη του Μπελογιάννη. Καλός μου φίλος, ενταγμένος στην ανανεωτική Αριστερά, που ο πατέρας του ήταν στην αντίσταση με τον ΕΛΑΣ και αργότερα μάτωσε από τις τάξεις του ένοπλου ΚΚΕ, μου έλεγε συχνά, ως απόσταγμα εμπειριών άμεσων και έμμεσων, από μαρτυρίες ασθενών του, μιας και ήταν γιατρός: Γιώργο, ευτυχώς που δεν νίκησε ο πατέρας μου στον Εμφύλιο! Ο καθένας μπορεί να έχει την άποψή του και να ασκεί την πολιτική κριτική του. Να αντιμάχεσαι όμως ένα νεκρό, επειδή ήταν πλούσιος, επειδή δεν ήταν φίλος του ΚΚΕ και των πρωτοβουλιών του, επειδή αγαπούσε τη ζωή και την τιμούσε ως bon viveur, αυτό κάθε άλλο παρά πολιτική κριτική αποτελεί. Είναι δείγμα εμμονής σε έναν αρρωστημένο μανιχαϊσμό! Η Αριστερά είναι καιρός πια να απογαλακτιστεί απόλυτα από κάθε ίχνος μανιχαϊσμού και να απεμπλακεί πλήρως από κάθε συμπάθεια με τον Κομμουνισμό και τις παραφυάδες του. Για τούτο, ο Δήμος Αθηναίων, ορθά νομίζω ότι αποφάσισε να τιμήσει έναν άνθρωπο που έζησε στην Αθήνα, μετείχε των κοινών, ως δημοτικός σύμβουλος και αντιδήμαρχος του Δήμου Αθηναίων και εξέφρασε επί πολλά χρόνια ένα κομμάτι της Πόλεως των Αθηνών, είτε με τα εξαίρετα άρθρα του, είτε με την επιτυχημένη τηλεοπτική εκπομπή “Το Πεντάλεπτο του Ζάχου Χατζηφωτίου”.

ΜΑΡΙΑΜ Η ΘΥΓΑΤΕΡΑ ΤΟΥ ΙΩΑΚΕΙΜ ΚΑΙ ΜΗΤΕΡΑ ΤΟΥ ΙΗΣΟΥ. Η ΑΓΙΟΤΕΡΗ ΓΥΝΑΙΚΑ ΟΛΩΝ ΤΩΝ ΚΟΣΜΩΝ!

Μεταξύ Χριστιανών θεολόγων έχει αναπτυχθεί τα τελευταία χρόνια “η Θεολογία της ετερότητας”. Μεταξύ Ορθοδόξων θεολόγων στην Ελλάδα θα μπορούσαμε να αναγνωρίσουμε την συμβολή στην έρευνα της Θεολογίας της ετερότητας ιδίως του Ομότιμου Καθηγητή του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης Πέτρου Βασιλειάδη και του Αναπληρωτή Καθηγητή του Πανεπιστημίου της Αθήνας Σταύρου Γιαγκάζογλου. Αναμφίβολα υπάρχουν και άλλοι Χριστιανοί θεολόγοι που προβληματίζονται επάνω στο θέμα της ετερότητας και είναι μια πνευματική κίνηση απόλυτα θετική. Μπορεί η ετερότητα, στα πλαίσια της πίστης, του πολιτισμού και της κοινωνίας να έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον σχετικά πρόσφατα, αλλά δεν είναι άγνωστη σε Πατέρες της Εκκλησίας, όπως λόγου χάρη στον άγιο Γρηγόριο Νύσσης. Η αποδοχή της ετερότητας δεν είναι μονοπώλιο της χριστιανικής Θεολογίας. Απεναντίας είναι εξαιρετικά οικεία στο Ισλάμ, με ρίζες στο ιερό Κοράνιο. Φαινόμενα ισλαμικού εξτρεμισμού, όπως η δολοφονική πολεμική του λεγόμενου “Ισλαμικού Κράτους” (ISIS ή DAECH), δεν μπορεί να αλλοιώσουν την οικουμενικότητα του Ισλάμ. Όπως βέβαια τα έκτροπα των Σταυροφόρων της Δύσης ακόμα και κατά Χριστιανών της Ανατολής, δεν είναι δίκαιο να αποτελέσουν λόγον απαξίας της μαρτυρίας του Ευαγγελίου του Χριστού, ούτε η φρικτή δολοφονία της φιλοσόφου Υπατίας στην Αλεξάνδρεια από όχλο Χριστιανών, μπορεί να αμαυρώσει την διδαχή της Εκκλησίας. Όποτε η Εκκλησία τιμά την Κυρία Θεοτόκο και είναι πολλές οι λεγόμενες θεομητορικές γιορτές, σκέφτομαι, πως η παναγία Μαριάμ δεν είναι μονοπώλιο του Χριστιανισμού, αλλά τιμάται εξίσου λαμπρά από το Ισλάμ. Σκέφτηκα λοιπόν, σήμερα (01/10), που τιμάται η εικόνα της Παναγίας της Γοργοεπηκόου, χάριν της ετερότητας, της οφειλόμενης τιμής του Άλλου, του Πλησίον, να μεταφέρω ένα σύντομο κείμενο, για την Μαριάμ, την θυγατέρα του Ιωακείμ και Μητέρα του Ιησού, όπως την βλέπει το Ισλάμ. Το κείμενο είναι ενός αδελφικού φίλου, του Αλή Οσμάν Ουαντούντ. “Η Μαριάμ, η Μητέρα του Ιησού βρίσκεται στην καρδιά του Ισλάμ και είναι η αγαπημένη όλων των ενσυνείδητα Μουσουλμάνων, γυναικών και ανδρών. Το Ιερό Κοράνιο διδάσκει πως η Μαριάμ, η θυγατέρα του Ιωακείμ (Ιμράν τον αποκαλεί το Κοράνιο), ενώ ήταν Παρθένος γέννησε τον Ιησού (Σούρα Μαριάμ 19: 20-21). Το Κοράνιο διακηρύσσει ότι ο Αλλάχ επέλεξε την Μαριάμ από όλες τις γυναίκες. “..οι άγγελοι είπαν, «Ω Μαριάμ, στ’ αλήθεια ο Αλλάχ σε διάλεξε και σε καθάρισε και σε ξεχώρισε από όλες τις γυναίκες του κόσμου”, (Σούρα Αλ Ιμράν 3:42). Ένα ολόκληρο κεφάλαιο φέρει το όνομα της Μαριάμ στο Κοράνιο. Το όνομά της βρίσκεται στο επίκεντρο του 19ου κεφαλαίου του Κορανίου, “Σούρα Μαριάμ” και η Μαριάμ είναι η μόνη γυναίκα που αναφέρεται με το μικρό της όνομα! Το Κοράνιο μαρτυρεί, ότι η Μαριάμ έχει γνωρίσει πολλά θαυμαστά περιστατικά, ακόμα από την περίοδο που ζούσε στα Άγια των Αγίων. Το Κοράνιο αναφέρει, ότι κάθε φορά που ο Ζαχαρίας, αρχιερέας στο Ναό, επισκεπτόταν την Μαριάμ στον χώρο που ζούσε έβλεπε να υπάρχουν ένα σωρό τρόφιμα εκλεκτά, ακόμα και αν δεν ήταν της εποχής. Ρωτούσε λοιπόν ο Ζαχαρίας: “Μαριάμ, από πού προέρχονται όλα αυτά που αντικρίζω; Και η Μαριάμ απάντησε ‘Είναι από τον Αλλάχ. Σε όλα τα μουσουλμανικά τεμένη του κόσμου, όπου και αν βρίσκονται, υπάρχει η κόγχη που είναι γνωστή ως “κιμπλά”, που δείχνει την κατεύθυνση της Μέκκας. Πάνω από την κιμπλά υπάρχει μια επιγραφή στα αραβικά, που αναφέρεται στην παναγία Μαριάμ και αντιγράφει το προηγούμενο άγια (εδάφιο) από την Σούρα Αλ Ιμράν. Και μια τελευταία μαρτυρία για τον βαθύ σεβασμό των Μουσουλμάνων προς την Μητέρα του Ισηού. Υπάρχουν τζαμιά που έχουν αφιερωθεί στην Παρθένο Μαριάμ, με ποιο γνωστό αυτό στο Άμπου Ντάμπι των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων, όπου το τέμενος 'Sheikh Mohammad Bin Zayed' μετονομάστηκε σε τέμενος 'Μαριάμ, Μητέρας του Ιησού'. Πράγματι, ο Αλλάχ προσφέρει σε όποιον επιθυμεί χωρίς να λογαριάζει’, (Κοράνιο Σούρα Αλ Ιμράν 3:37). Μια τελευταία υπόμνηση. Οι Εκκλησίες της Ανατολής και της Δύσης στις γιορτές της Παναγίας γιορτάζουν στιγμές της ζωής της, που αγνοούνται εντελώς στην Καινή Διαθήκη. Αντιθέτως όμως αναφέρονται στις σελίδες του ιερού Κορανίου! Καθώς η Μητέρα του Ιησού, η παναγία Μαριάμ είναι τόσο εξαιρετικά οικεία, τόσο για τους Χριστιανούς, όσο και για τους Μουσουλμάνους, είναι πράγματι μία Γέφυρα κατανόησης, συμφιλίωσης και συνεργασίας μεταξύ των δύο παραδόσεων πίστεως, του Χριστιανισμού και του Ισλάμ! Στις υπέροχες μικρογραφίες που με πολλή αγάπη έχουν φιλοτεχνήσει, κυρίως Πέρσες καλλιτέχνες, πολύ συχνά αναπαρίστανται εμφανίζονται σκηνές από την ζωή της Παρθένου Μαριάμ”. 01/10/2022

Η ΒΑΡΒΑΡΟΤΗΤΑ ΚΡΥΜΜΕΝΗ ΠΙΣΩ ΑΠΟ ΤΟ ΙΣΛΑΜ!

Στην εποχή μας, ίσως η πιο κακοποιημένη θρησκεία είναι το Ισλάμ! Η ερμηνευτική του Κορανίου, είναι καθηλωμένη σε “αξίες” μιας φαλλοκρατικής και επομένως πατριαρχικής κουλτούρας. Ο λόγος απλούστατος: Όσοι θεωρούνται σαν “έγκυροι” ερμηνευτές είναι μόνον άνδρες και μάλιστα, οι περισσότεροι δεν ξεχωρίζουν για την ανοιχτή καρδιά, ούτε για το ανοιχτό μυαλό τους. Όλα τα “θεοκρατικά” ισλαμικά καθεστώτα, είναι τρομερές δικτατορίες, με πρώτη στη σειρά την αυτοαποκαλούμενη Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν, δεύτερο μάλλον έρχεται το Ισλαμικό Εμιράτο του Αφγανιστάν, αλλά υπάρχει και συνέχεια.... Ένα από τα ζητήματα των ισλαμικών φασιστικών καθεστώτων είναι η επιβολή, με αστυνομικά μέσα και έντονη βαναυσότητα, της ενδυμασίας hijab στις γυναίκες. Η ενδυμασία hijab, υποτίθεται πως είναι σύμφωνη με τους κανόνες “σεμνότητας” που αξιώνει το Ισλάμ από τις γυναίκες, αλλά και από τους άνδρες. Κατά κανόνα, οι άνδρες εξαιρούνται από την εφαρμογή κανόνων σεμνότητας στις ενδυματολογικές επιλογές τους. Αυτό ισχύει στις πιο πολλές χώρες του κόσμου, με εξαίρεση εκεί, που η παραδοσιακή ενδυμασία των ανδρών είναι εξαιρετικά διαδεδομένη για πρακτικούς λόγους (λ.χ. αραβικές χώρες, Πακιστάν και Ινδία κ.ά.). Η επιβολή, ακόμα και με την πιο σκληρή αστυνομική βία, του hijab στις γυναίκες, είναι μια βαρβαρότητα, που υποκριτικά επικαλείται την “ευσέβεια”, ενώ προσφέρει εύφορο έδαφος ανάπτυξης της υποκρισίας.... Υπάρχει βέβαια και η επιβολή του hijab στις γυναίκες, μέσα από πιέσεις του κοινωνικού περίγυρου, κάτι που ισχύει σε πάρα πολλές περιπτώσεις στην Θράκη. Και στην περίπτωση αυτή υπάρχει βαρβαρότητα, αν και είναι πιο ήπια.... Η πρόσφατη δολοφονία της Mahsa Amini στο Ιράν, επειδή δεν φορούσε το hijab όπως απαιτεί η “ηθική” αστυνομία του κράτους των Μουλάδων, είναι η κορυφή του παγόβουνου ενός κράτους δολοφόνου, που υποτίθεται ότι λειτουργεί ως “ισλαμική δημοκρατία”....

Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, ένας Άγιος των καιρών μας...

Στο Ευαγγέλιο του Ιωάννη διαβάζουμε τα εξής λόγια του Ιησού: “Ο άνεμος πνέει όπου θέλει· ακούς τη βοή του αλλά δεν ξέρεις από πού έρχεται και πού πηγαίνει· έτσι συμβαίνει και με καθέναν που γεννιέται από το Πνεύμα” (3:8). Πράγματι το Πνεύμα του Θεού, μοιάζει με τον άνεμο, που δεν γνωρίζει σύνορα και αγνοεί κάθε είδους περιορισμούς. Περιδιαβαίνει παντού στον Όμορφο Κόσμο του Θεού και πλημμυρίζει τα πάντα. Πολύ συχνά η παρουσία του Αγίου Πνεύματος γίνεται αισθητή ανάμεσα στους ανθρώπους, μέσω των Αγίων του Θεού, που μοιράζονται την καθημερινότητά τους μαζί μας. Δε νιώθω ικανός να γράψω για έναν Άγιο, που είχα την ευλογία να γνωρίσω και να μοιραστώ στιγμές της ζωής του. Από την άλλη, νιώθω πως έχω χρέος να γράψω για τον Άγιο που με συνάντησε.... Θέλω να γράψω για τον Χαζρέτ Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, τον τελευταίο Μουφτή της Κομοτηνής! Οι Άγιοι άνθρωποι του Θεού δεν είναι τέλειοι. Κουβαλούν αδυναμίες, που συχνά στο μυαλό πολλών ανθρώπων δεν ταιριάζουν με την εικόνα του αγίου που έχουν φυλακίσει στο νου τους. Μα οι άνθρωποι του Θεού, που πορεύονται τον βίο τους στη γη, φορώντας τον δερμάτινο χιτώνα τους, είναι όμοιοι με το γένος των θνητών απογόνων του Αδάμ και της Εύας κατά πάντα. Θλίβονται και οργίζονται, απογοητεύονται και πληγώνονται, χαίρονται και σπαρταρούν από τον έρωτα.... Σ’ εκείνο που διαφέρουν από μας τους πολλούς, είναι πως η καρδιά τους είναι αφημένη πέρα ως πέρα στον Θεό και η αγωνία τους είναι, πώς να κάνουν το θέλημα του Θεού. Όχι από φόβο για την κόλαση, ούτε από πόθο για τον παράδεισο. Αλλά γιατί, κάποια στιγμή, ο Ίδιος ο Θεός τους ψιθύρισε στην καρδιά ένα μυστικό, κι αυτοί, άνδρες, γυναίκες ακόμα και μικρά παιδιά, το άκουσαν και έγινε ο πιο πολύτιμος θησαυρός τους.... Μ’ αυτό το μυστικό που τους ψιθύρισε ο Κύριος του Σύμπαντος Κόσμου, μπήκαν σ’ ένα δρόμο μακρύ, συχνά δύσκολο, αλλά γεμάτο χαρές πανηγυριού για να γίνουν Φίλοι του Θεού. Η ύπαρξή τους φανερώνει το θεοειδές αρχέτυπο του Ινσάν-ι Κιαμήλ, δηλαδή του άρτιου, του ακέραιου, του σώου ανθρώπου! Του ανθρώπου, που οι πληγές από τα παθήματα και τις αστοχίες του έχουν γιάνει, τα αμαρτήματά του έχουν σβήσει.... Διαβάζοντας στο Κοράνιο δυο εδάφια, συχνά στοχάζομαι ως προς το νόημά τους: “Κάθε μέρα ο Αλλάχ φανερώνει κάτι καινούργιο” (Σούρα Αρ Ραχμάν 29)· “Αλλάχ! Δεν υπάρχει Θεός παρά Αυτός, ο Ζωντανός, ο Αιώνιος. Δεν τον πιάνει νύστα, ούτε Τον παίρνει ο ύπνος” (Σούρα Αλ Μπάρακα 255). Νιώθω, πως ο Θεός είναι πλάι μας, σε όλους τους ανθρώπους, δίκαιους και άδικους, με στοργή και φροντίδα. Σκέφτομαι, πως πράγματι ο Θεός, ανύστακτα περιβάλλει με το έλεός Του και την παραμικρή “γωνίτσα” του υπέροχου Σύμπαντός Του. Μα, έχοντας την ευλογία να γνωρίσω έναν Άγιο άνθρωπο, μαρτυρώ, πως τα παραπάνω αγιέτ (εδάφια) του Κορανίου, αληθεύουν με την παρουσία των Αγίων Του στις πιο ταπεινές στιγμές της ζωής μας.... Ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή γεννήθηκε, μεγάλωσε και έμαθε τα πρώτα γράμματα στο ορεινό κεφαλοχώρι των Πομάκων της Ξάνθης, στον Εχίνο, παλιότερα γνωστό ως Σαχίν. Πρώτος του δάσκαλος ήταν ο πατέρας του, ο Χαφούζ Ιντρίς Μέτσο. Μέσα σε δυο περίπου χρόνια απομνημόνευσε ολόκληρο το ιερό Κοράνι και του δόθηκε ο τίτλος του Χαφούζη. Στο χωριό δεν ασχολούνταν μονάχα με την μελέτη, μα δούλευε και στα καπνά της οικογένειας. Τα πρώτα θεολογικά γράμματα τα σπούδασε στον Μεντρεσέ του Εχίνου. Ο άνθρωπος που σημάδεψε την σκέψη και το ήθος του, υπήρξε ο Χαφούζ Αλή Ρεσάτ. Όταν ο Κεμάλ Ατατούρκ ανακήρυξε την Τουρκία κοσμικό κράτος και εναντιώθηκε στους οθωμανικούς θρησκευτικούς θεσμούς, δεν ήταν λίγοι οι πιστοί Μουσουλμάνοι, που ήρθαν ως πρόσφυγες στην Ελλάδα και εγκαταστάθηκαν στη Θράκη. Ανάμεσά τους ο Σεϊχουλισλάμης Μουσταφά Σαμπρή Εφέντης και ο Τσερκέζος λόγιος από την Σαμψούντα, Χαφούζ Αλή Ρεσάτ. Την δεκαετία του ’50 στον Εχίνο, ο Χαφούζ Αλή Ρεσάτ ίδρυσε ένα μεντρεσέ, γνωστό ως Medrese-yi Reşadiye. Ανάμεσα στους μαθητές του ήταν και ο Μέτσο Τζεμαλή. Όπως ομολογούσε ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, τον καιρό που ήταν μαθητής του Αλή Ρεσάτ, εξαιτίας της ανώριμης ηλικίας του, δεν μπορούσε να καταλάβει το πόσο σπουδαίος ήταν ο Δάσκαλός του. Με το πέρασμα των χρόνων και ιδίως, αφότου φόρεσε την μαύρη χέρκα (ράσο) και το σαρίκι του Μουφτή της Κομοτηνής, όλο και πιο συχνά έφερνε στο νου τον Άγιο Δάσκαλό του. Γιατί πράγματι, ο Χαφούζ Αλή Ρεσάτ ήταν ένας άγιος και σοφός άνθρωπος του Θεού. Η απαξίωση του Ισλάμ στην κεμαλική Τουρκία προκαλούσε πόνο και οργή στον Χαφούζ Αλή Ρεσάτ. Ήδη, είχαν αρχίσει να εμφανίζονται μερικοί ιμάμηδες στη Θράκη, που ήταν πρόθυμοι, να γίνουν όργανα του νέου τουρκικού καθεστώτος, έστω και αν αυτό θα αλλοίωνε το Ισλάμ. Θυμόταν λοιπόν ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή τον Δάσκαλό του, που έλεγε, πως “δεν πρόκειται να πάω ακόμα και την Τζουμάα (Παρασκευή, ημέρα σύναξης των Μουσουλμάνων ως κοινότητας πιστών στο τζαμί), σε τζαμί, αν ο ιμάμης, θα έχει το νου και την καρδιά στραμμένα στην Άγκυρα και όχι στη Μέκκα!” Στο τέλος της δεκαετίας του ’50 ο Μέτσο Τζεμαλή τέλειωσε τις πρώτες σπουδές και την μαθητεία του κοντά στον Χαφούζ Αλή Ρεσάτ, που είχε μεταφέρει τον μεντρεσέ του στην Κομοτηνή. Για δέκα περίπου χρόνια ασχολούνταν με τα καπνά στον Εχίνο, που ήταν η παραδοσιακή αγροτική απασχόληση της οικογένειας. Αυτή την περίοδο, γνώρισε την γυναίκα που παντρεύτηκε, την Χατιτζέ και εγκαταστάθηκε μόνιμα στα Αρριανά. Το 1966 δόθηκε μια υποτροφία από τον βασιλέα της Σαουδικής Αραβίας Φαϊζάλ στον Μέτσο Τζεμαλή και με την σύζυγό του εγκαταστάθηκαν στη Μεδίνα, για σπουδές στο Ισλαμικό Πανεπιστήμιο της ιερής πόλης. Οι ανώτερες ισλαμικές θεολογικές και νομικές σπουδές διήρκεσαν δώδεκα χρόνια. Δίπλα του όλα αυτά τα χρόνια η Χατιτζέ. Μαζί απέκτησαν δύο θυγατέρες και ένα γιο, που δυστυχώς πέρασε στην άλλη ζωή νωρίς. Στην πολυκατοικία που έμενε η οικογένεια του Μέτσο Τζεμαλή στη Μεδίνα, υπήρχε ένας Αιγύπτιος θυρωρός. Σκούπιζε, καθάριζε και φρόντιζε την οικοδομή. Οι πιο πολλοί από τους ενοίκους τον προσπερνούσαν, θεωρώντάς τον έναν φτωχό άνθρωπο, που άφησε τη γη του και ξενιτεύτηκε για να τα βγάλει πέρα πιο εύκολα. Ο Τζεμαλή έδειχνε σεβασμό για τον θυρωρό κι ένα βράδυ, αποκάλυψε στο νεαρό φοιτητή από την Ελλάδα, πως η εγκατάστασή του στη Μεδίνα, ήταν υπακοή στο θέλημα του Αλλάχ και δεν έγινε απλά για ένα καλύτερο μεροκάματο. Επίτηδες είχε διαλέξει μια δουλειά, που αρκετοί θεωρούσαν παρακατιανή, για να κρύβει τον εαυτό του από τον κόσμο. Στη Σαουδική Αραβία επικρατούσε ως επίσημη ιδεολογία του κράτους, το μουσουλμανικό δόγμα των Ουαχάμπι. Σε πολλά πράγματα, οι Ουαχάμπι ουλεμάδες ήταν άκαμπτοι και αυστηροί. Αρνούνταν τον σεβασμό στα μνήματα των Αγίων ανθρώπων του Θεού και είχαν καταστρέψει το κοιμητήριο, όπου αναπαύονταν μέλη της Οικογένειας του Προφήτη. Γιορτές, όπως η ενθύμηση της γέννησης του Προφήτη, που σε άλλες μουσουλμανικές χώρες γιορτάζονταν, στη Σαουδική Αραβία ήταν απαγορευμένες. Οι Σούφι, οι άνθρωποι που είχαν ξεκινήσει το δρόμο για να συναντήσουν και να σμίξουν με τον Αλλάχ, υπήρχαν μονάχα μυστικά στην Σαουδική Αραβία. Ο θυρωρός της οικοδομής που έμενε ο Μέτσο Τζεμαλή ήταν ένας Σούφι. Το εκμυστηρεύτηκε στον Πομάκο από την Ελλάδα και του αποκάλυψε, πως η αποστολή της παρουσίας του στην ιερή πόλη του Προφήτη, ήταν να βοηθήσει να κρατηθεί αναμμένο το λυχνάρι για όσους έψαχναν να βρουν το μονοπάτι.... Ο Μέτσο Τζεμαλή αποφοίτησε το 1976 από το Πανεπιστήμιο της Μεδίνας και επέστρεψε στην Ελλάδα το 1978. Περιόδευε στα ιερά τεμένη του νομού Ροδόπης, κηρύττοντας τον Λόγο του Θεού. Το 1985 διορίστηκε Τοποτηρητής Μουφτής της Κομοτηνής. Ο διορισμός του στην Μουφτεία το 1985 δεν ήταν μια αυθαίρετη απόφαση της Αθήνας. Τον είχαν προτείνει για την θέση αυτή εξέχοντα μέλη της Μειονότητας. Αξίζει να αναφέρουμε τον πρώην βουλευτή Ροδόπης και πρόεδρο της Διαχειριστικής Επιτροπής Μουσουλμανικής Περιουσίας Κομοτηνής Γιασάρ Μεχμέτογλου, τον βουλευτή Ροδόπης Μεχμέτ Μουφτήογλου, τον βουλευτή Ξάνθης Αχμέτ Φαΐκογλου και δέκα τέσσερις (14) Θεολόγους και Ιεροκήρυκες. Αργότερα, με την απόφαση του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων Α3/19/30-3-1990 (ΦΕΚ Γ΄ 61), διορίστηκε Μουφτής Κομοτηνής. Η ανάληψη των καθηκόντων του Μουφτή δεν ήταν εύκολη. Κύκλοι της Μουσουλμανικής Μειονότητας, που μάλλον καθοδηγούνταν από το Τουρκικό Προξενείο της Κομοτηνής και επιδίωκαν να μετατρέψουν την θέση του Μουφτή σε εργαλείο αντιπαράθεσης με τις επιλογές του ελληνικού κράτους, προσπάθησαν να εκφράσουν δυναμικά την αντίθεσή τους στην επιλογή του κράτους. Εκείνη τη δύσκολη στιγμή, ένας πεχλιβάνης από το Μεγάλο Δέρειο του Έβρου, ο μακαριστός Μεχμέτ Μποσταντζή, μαζί και με άλλους συναθλητές του, κατέβηκαν στην Κομοτηνή και στάθηκαν δίπλα στο νέο Μουφτή, στον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή. Οι παραδοσιακοί παλαιστές, οι πεχλιβάνηδες, στην Θράκη, ελληνική και τουρκική, αλλά και σε περιοχές της Μακεδονίας, που γίνονται παραδοσιακοί αγώνες πάλης σε διάφορες ευκαιρίες, θεωρούνται, κάτι σαν λαϊκοί ήρωες. Τα πρώτα χρόνια, η παρουσία του Μέτσο Τζεμαλή στην Μουφτεία ήταν μια καθημερινή δοκιμασία. Δεχόταν απειλές για τη ζωή του ιδίου και της οικογένειάς του. Είχε εξαπολυθεί από το “βαθύ τουρκικό κράτος” μια τρομοκρατία στην κοινότητα των Μουσουλμάνων της Ροδόπης. Ακόμα και φίλοι του, δεν τολμούσαν να τον χαιρετήσουν δημόσια. Κάθε τόσο κυκλοφορούσαν απειλές για εισβολή στην Μουφτεία, για την βίαιη αποπομπή του. Άλλοτε πάλι, διαδίδονταν φήμες, ότι θα έρθουν εκτελεστές της οργάνωσης των Γκρίζων Λύκων από την Τουρκία για να τον δολοφονήσουν. Αρκετές φορές, είτε όταν ξεκινούσε από τα Αρριανά για την Κομοτηνή, είτε στην επιστροφή του, άλλαζε το δρομολόγιο της διαδρομής. Υπήρξαν βράδια που απέφυγε να επιστρέψει στο σπίτι του και διανυκτέρευε στο σπίτι του μακαριστού πολιτευτή Χαλήλ Γιασάρ, στον συνοικισμό Καλκάντζα (Ήφαιστος) της Κομοτηνής. Εκείνες τις νύχτες, ο χρόνος περνούσε με ατέλειωτες συζητήσεις ανάμεσα στους δύο άνδρες και σε άλλους, που τύχαινε να βρίσκονται. Eπί δύο περίπου χρόνια, από τον διορισμό του στη θέση του Μουφτή, ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, συνοδευόταν από περιπολικό της Αστυνομίας, κατά την μετάβασή του από τα Αρριανά στην έδρα της Μουφτείας! Ο Ρομ στην καταγωγή, Χαλήλ Γιασάρ υπήρξε μια σπουδαία προσωπικότητα της Θράκης. Την περίοδο που ο τουρκικός εθνικισμός μεταξύ μειονοτικών Ελλήνων πολιτών, όλο και αυξανόταν, με την δραστηριότητα του ανεξάρτητου βουλευτή Αχμέτ Σαδίκ, ο Χαλήλ Γιασάρ αγωνιζόταν ενάντια στο φαινόμενο, που δίχαζε τους Θρακιώτες Μουσουλμάνους. Κάποια στιγμή στην προσωπική ζωή του, ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, ένιωσε την πίκρα της βαθειάς απώλειας. Η λατρεμένη και ευλογημένη σύζυγός του Χατιτζέ, πέρασε στην παρουσία του Αλλάχ. Ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, ενόσω ήταν Μουφτής Κομοτηνής και δεχόταν έντονο πόλεμο, ο ίδιος, ποτέ δεν είχε χρησιμοποιήσει υβριστικούς ή απαξιωτικούς χαρακτηρισμούς, ακόμα και για τους πιο “επιφανείς” από τους πολέμιούς του. Έδειχνε απίστευτη αντοχή, όχι μόνο απέναντι στην τουρκική επιθετικότητα, αλλά και στην ελληνική αθλιότητα. Πολλές κυβερνήσεις και υπουργοί από την Αθήνα, του φέρθηκαν με απαξιωτικό τρόπο, ενώ δεν έλειψαν κι εκείνοι, που προσπαθώντας να τον «υποτάξουν», τον απειλούσαν συνεχώς ότι, μετά από πιέσεις της Τουρκίας, θα τον καθαιρέσουν και θα προκηρύξουν εκλογές για ανάδειξη Μουφτή! Δεν ήταν λίγοι οι Χριστιανοί τοπικοί πολιτικοί, στο χώρο της Αυτοδιοίκησης, που στις θρησκευτικές μουσουλμανικές γιορτές, επισκέπτονταν τον Τούρκο Γενικό Πρόξενο Κομοτηνής για να του ευχηθούν, αγνοώντας με αμέτρητη αμετροέπεια τον φυσικό θρησκευτικό ηγέτη της Μουσουλμανικής Θρησκευτικής Κοινότητας, τον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή. Ελάχιστοι ήταν εκείνοι, που μπορούσαν να κατανοήσουν το μαρτύριο, αλλά και την ανυπέρβλητη υπομονή του Αγίου Ανθρώπου του Θεού. Χειρισμοί του ελληνικού κράτους, εντελώς άστοχοι και συχνά ιδιοτελείς, διαφόρων παραγόντων, είχαν αποδυναμώσει τον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, από τον διοικητικό έλεγχο αρκετών τζαμιών. Οι ιμάμηδες αυτών των τζαμιών, προσχωρούσαν στη δικαιοδοσία του λεγόμενου εκλεγμένου Μουφτή, του Ιμπραήμ Σερήφ. Πάντως, είναι χαρακτηριστικό, ότι ακόμα και αυτοί οι ιμάμηδες, δεν έπαυσαν να δείχνουν βαθύ σεβασμό στο πρόσωπο του Μέτσο Τζεμαλή. Δεν έλειψαν κι εκείνοι, που ζητούσαν παρακλητικά από τον Χαφούζ Τζεμαλή, να δείξει κατανόηση για την επιλογή τους... Στην περιφέρεια της Μουφτείας Κομοτηνής, οι νόμιμοι θρησκευτικοί γάμοι Μουσουλμάνων, ενόσω ήταν Μουφτής ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, δεν φυλλορροούσαν, όπως συνέβαινε στην περιφέρεια της Μουφτείας Ξάνθης. Ιμάμηδες που ακολουθούσαν τον Ιμπραήμ Σερήφ έσπευδαν στην Μουφτεία και ζητούσαν την έκδοση άδειας γάμων, που θα τελούσαν. Ο Μέτσο Τζεμαλή, ως Μουφτής, με πολλή υπομονή, αντέστρεψε στην περιφέρεια της Μουφτείας Κομοτηνής το αρνητικό κλίμα. Στη συνείδηση της τεράστιας πλειοψηφίας των Μουσουλμάνων όλης της Θράκης, ήταν ο αδιαμφισβήτητος θρησκευτικός ηγέτης. Το κύρος του Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή αναγνωριζόταν επί σειρά ετών και από στελέχη κυβερνήσεων της Αθήνας. Υπήρξαν περισσότερες από μια περιπτώσεις, που η Αθήνα, δεν προχώρησε στην επικύρωση νομοσχεδίων, που αφορούσαν τη Μουσουλμανική Θρησκευτική Κοινότητα της Θράκης, διότι ο Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο είχε εκφράσει, χωρίς τυμπανοκρουσίες, την αντίθεσή του προς τους κυβερνητικούς σχεδιασμούς! Όπως ο Δάσκαλός του, ο Χαφούζ Αλή Ρεσάτ, έτσι και ο Χαφούζ Τζεμαλή, ιδίως όταν ανέλαβε τις ευθύνες του, ως Μουφτής Κομοτηνής, υπήρξε αντίθετος στην βλάσφημη εργαλειοποίηση της θρησκείας του Ισλάμ για την εξυπηρέτηση πολιτικών σκοπιμοτήτων, από οπουδήποτε και αν προέρχονταν. Πίστευε πολύ βαθειά στην οικουμενικότητα του Ισλάμ και στην παγκοσμιότητα του ιερού Κορανίου, που καταλύει τις διακρίσεις μεταξύ των ανθρώπων εξαιτίας καταγωγής, πίστης, γλώσσας. Η Παράδοση (Σούννα), που άφησε ως πολύτιμη κληρονομιά στην ανθρωπότητα ο Προφήτης Μωάμεθ, είθε να τον σκεπάζουν οι ευλογίες και η ειρήνη του Αλλάχ, επιβεβαίωσαν με ακρίβεια, όσα υπάρχουν θησαυρισμένα στο Κοράνιο, κατά των κάθε λογής διακρίσεων. Αυτό ακριβώς υποστήριζε ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή και για τούτο αντιμαχόταν τις επιλογές της Τουρκίας, που αρκετά χρόνια στη Θράκη, χρησιμοποιεί την θρησκεία ως όχημα αλλοίωσης των συνειδήσεων των Μουσουλμάνων, χάριν των στόχων του τουρκικού εθνικισμού στην περιοχή. Επειδή το Ισλάμ είναι η θρησκεία του Θεού που αντιμάχεται τις διακρίσεις και τον διχασμό των ανθρώπων, ο Μέτσο Τζεμαλή ως Μουφτής, με πράξεις, που συχνά δεν γίνονταν γνωστές, ενεργούσε υπέρ της ενότητας όλων των Μουσουλμάνων στην περιφέρεια της Μουφτείας Κομοτηνής. Είναι γνωστό δυστυχώς, ότι το ελληνικό κράτος επί χρόνια, αρνούνταν να χορηγεί οικοδομικές άδειες, ακόμα και για την ανάπλαση τζαμιών, που κόντευε να τα γκρεμίσει ο χρόνος ή για την ανέγερση μιναρέδων. Συχνά, η άρνηση του κράτους για να συντηρηθούν παλιά τζαμιά σε χωριά ή να χτιστούν μιναρέδες, οφείλονταν σε παρεμβάσεις φανατικών Μητροπολιτών! Είναι γνωστά σε όλη τη Θράκη τα μεβλούτ που τελούνται στα χωριά Φιλύρρα (Μπουγιούκ Σικερλή) και Δοκός (Τομπρούκ κιοΐ). Ο Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή είχε καταφέρει, σχεδόν στα πρώτα χρόνια της θητείας του ως Μουφτής, παρακάμπτοντας τις απαγορεύσεις, να γίνουν εργασίες ανάπλασης του τεμένους της Φιλύρρας. Η επιτροπή που ήταν υπεύθυνη για την τέλεση του μεβλούτ, αποφάσισε για να τον ευχαριστήσουν, να είναι επίσημος προσκεκλημένος. Ήταν γνωστό, ότι στην Φιλύρρα υπήρχαν ακόλουθοι του Ιμπραήμ Σερήφ. Έτσι ο Χαφούζ Τζεμαλή, για να μην δημιουργηθούν προβλήματα διχασμού μεταξύ των Μουσουλμάνων, που θα λάμβαναν μέρος στο μεβλούτ, ευχαρίστησε την επιτροπή για την τιμητική πρόσκληση που του έκαναν, αλλά αρνήθηκε να είναι παρών στην τελετή. Μάλιστα, είχε πει τα εξής στα μέλη της επιτροπής: Από εδώ που βρίσκομαι, με τις προσευχές μου, θα είμαι κοντά σας κατά το μεβλούτ, αλλά δεν θα έρθω, για να μην υπάρξει διχασμός. Εκείνο που χρειαζόμαστε οι Μουσουλμάνοι είναι ενότητα.... Ο Μέτσο Τζεμαλή αγωνιζόταν για την ενότητα των Μουσουλμάνων της περιφέρειας της Μουφτείας Κομοτηνής, κλείνοντας στις προσευχές του, ακόμα κι εκείνους, που τον αγνοούσαν και αναγνώριζαν σαν Μουφτή Κομοτηνής τον Ιμπραήμ Σερήφ, ακόμα και αν μιλούσαν υποτιμητικά σε βάρος του! Μια μέρα επισκέφθηκε απροειδοποίητα την Μουφτεία ένας στρατηγός και ζήτησε να δει τον Μουφτή. Δεν χρειάστηκε να περιμένει πολύ και ο Χαφούζ Τζεμαλή τον δέχτηκε εγκάρδια στο γραφείο του. Παρακάλεσε τον Χαφούζη, έτσι αποκαλούσαν όσοι γνώριζαν τον πάντοτε χαμογελαστό κλητήρα της Μουφτείας, να τους φέρει καφέ, που ήξερε καλά την τέχνη του ψησίματός του. Αφού ο στρατηγός και ο Μουφτής απόσωσαν τον καφέ τους, ο φιλοξενούμενος άνοιξε την καρδιά του. ‘Μουφτή μου, είναι κάτι που χρόνια τώρα, από τα νιάτα μου, είναι μεγάλο βάρος στην ψυχή μου. Με το που βρέθηκα στα μέρη σας, πήρα την απόφαση νά ’ρθω να σας συναντήσω και να σας εξομολογηθώ τον καημό που με βαραίνει. Σοφολογιότατε, ήσασταν μικρό παιδί στη διάρκεια του Εμφυλίου, αλλά δεν μπορεί να μην θυμάστε τους τρεις συγχωριανούς σας, που βρέθηκαν σκοτωμένοι, λίγο παραέξω από τον Εχίνο σε κάποιο ρέμα. Ο Μουφτής συγκατένευσε με ένα νεύμα. Ο στρατηγός συνέχισε. Ήταν τρία παλικάρια, που νύχτα τους πήραν μακριά από τα σπίτια τους και τους δολοφόνησαν. Στο χωριό και σ’ όλη την ορεινή Ξάνθη διαδόθηκε αμέσως, πως οι τρεις νεκροί ήταν θύματα των κομμουνιστών. Η αλήθεια ήταν εντελώς διαφορετική. Ήμουν νεαρός υπαξιωματικός του εθνικού στρατού. Και βρισκόμουν στο μέρος που δολοφονήθηκαν από μας, από τον εθνικό στρατό οι άμοιροι τρεις Εχινιώτες. Μας δόθηκε η εντολή από τους ανωτέρους μας να διαπράξουμε τούτο το έγκλημα, για να κάνουμε τους Πομάκους να μισήσουν τους αντάρτες!’ Ο στρατηγός σιώπησε και ευθύς σηκώθηκε. Φίλησε το χέρι του Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή και του είπε φεύγοντας: ‘Μουφτή μου, ευχαριστώ που με άκουσες. Κάνε σε παρακαλώ μια προσευχή, μήπως ειρηνεύσει η ψυχή μου...’. Ο Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο, υπήρξε μύστης του μπάτιν (στην ερμηνευτική του Κορανίου, μπάτιν είναι το κεκρυμμένο, που μόνον εκείνοι και εκείνες που έχουν το χάρισμα της θείας γνώσης, μπορεί να το κατανοήσουν), όπως και γνώστης του ζάχιρ (ζάχιρ είναι το φανερό που είναι προσιτό στην κατανόηση όλων), που κοσμούν τις σούρες του Κορανίου. Ο Χαφούζ Τζεμαλή δεν γνώριζε μόνο τους τύπους και τις προσιτές στους πάντες παραδόσεις που συγκροτούν το κέλυφος της θρησκείας του Ισλάμ, ήταν ο μύστης και των κεκρυμμένων του εσώτατου Ισλάμ. Ο Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο, υπήρξε ψυχαγωγός πολλών αναζητητών της Οδού της πραγμάτωσης του γνώθι σαυτόν και της ολοκλήρωσης του ανθρώπινου προσώπου, με στόχο να αγγίξει το θεοειδές αρχέτυπο του Ινσάν-ι Κιαμήλ (Insan i Kâmil)! Για τούτο, αξιώθηκε να περιβάλλεται από μαθητές και μαθήτριες, Μουσουλμάνους και Χριστιανούς, που τους αγκάλιαζε με την ίδια τρυφερότητα της στοργής και της σοφίας του. Ο Χαζρέτ Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή ήταν ένας Σούφι Δάσκαλος του Ισλάμ για τον 21ο αιώνα! Η Τουρκία, μέχρι τη στιγμή που πέρασε στην παρουσία του Αγαπημένου του, επέμενε να αμφισβητεί τον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή. Ήταν πρόσωπο, persona non grata και του απαγορευόταν να εισέλθει στην τουρκική επικράτεια. Ο ακροδεξιός και εθνικιστής βουλευτής Αχμέτ Σαδίκ (1947-1995), απειλούσε ότι θα εξολοθρεύσει τον Χαφούζ Τζεμαλή! Οι εθνικιστές Τούρκοι ανάμεσα στην Μειονότητα, τον αποκαλούσαν προδότη του τουρκικού έθνους! Αναφέρομαι στον Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο, στον Μουφτή Κομοτηνής, ως χαζρέτ 1, γιατί πράγματι υπήρξε ένας άγιος και σοφός άνθρωπος του Θεού. Τον διέκρινε μια θαυμαστή ευρυχωρία πίστεως, σημείο, ότι η ύπαρξή του ήταν αφημένη στην Πνοή του Αγίου Πνεύματος (ar’ ruhu’l qudus). Είχα την πολύτιμη ευκαιρία να γνωρίσω τον Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή και να συνδεθώ πνευματικά μαζί του, επί πολλά χρόνια. Με αφορμή το πρόσωπο του σεβάσμιου Μουφτή Κομοτηνής επιτρέψτε μου να καταθέσω τα εξής, ως προσωπική μαρτυρία μου: Ο Θεός δεν ξεχωρίζει τους ανθρώπους του, όπως συνήθως κάνουμε εμείς, οι κοινοί θνητοί, ανάλογα με την ετικέτα της θρησκείας, του έθνους ή της καταγωγής, που τους αποδίδεται. Ο Θεός, γνωρίζει εκείνους που τον αγαπούν, τους δικαίους ενώπιόν Του και αγνοεί τις ιδιότητες που προσθέτουν οι άνθρωποι για να τους ξεχωρίσουν. Ο Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο είναι ένας αληθινός Άγιος και όπως συμβαίνει με τους αγίους του Θεού, μετά την αναχώρησή τους από τον κόσμο των φαινομένων, καθώς δεν υφίστανται πλέον τους περιορισμούς του σώματος, ενδυναμώνονται με απροσδιόριστη σε μέγεθος και αγαθότητα δύναμη. Η αποκλειστικά πνευματική τους υπόσταση, είναι πλέον πλήρης χάριτος! Το πνεύμα του Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή έχει αποδεσμευθεί από τους εγκόσμιους περιορισμούς και έχει μεταμορφωθεί σε μπάρακα, σε ένθεο δώρο και ευλογία! Εκείνο που με λυπεί, καθώς γράφω αυτές τις σειρές, ως ελάχιστο μνημόσυνο για τον Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο, είναι ότι υπήρξαν αξιωματούχοι του κράτους, που ενώ τους δόθηκε η ευκαιρία να γευθούν ευλογίες από την επαφή τους με τον Μουφτή Κομοτηνής, απέδειξαν πως ήταν εντελώς ανώριμοι για κάτι τέτοιο. Απεναντίας, με την αμετροέπεια που τους διακρίνει, αποκάλυψαν την μωρία τους, λόγω της νομής της εξουσίας, και κατέδειξαν πως το κράτος, δεν διαθέτει ηθική, ούτε γνωρίζει να τιμά ανθρώπους που το αξίζουν. Η νομοθεσία του ελληνικού κράτους, από το 1991 και μετά (Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου της 24/12/1990, που κυρώθηκε με το νόμο 1920/1991), αναγνωρίζει τον Μουφτή ως ανώτερο δημόσιο υπάλληλο, κάτι που είναι απαράδεκτο. Ο Μουφτής έπρεπε να αναγνωρίζεται ως δημόσιος λειτουργός, όπως οι επίσκοποι και οι υπόλοιποι κληρικοί της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Παρόλα αυτά, το κύρος του Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή αποτελούσε κατά κανόνα, “ηθικό” ανάχωμα σε αυθαίρετες ενέργειες, τόσο σε βάρος του ίδιου, όσο και γενικότερα σε βάρος της Μουσουλμανικής Θρησκευτικής Κοινότητας. Αφότου ανέλαβε Υπουργός Παιδείας και Θρησκευμάτων ο Κώστας Γαβρόγλου, της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, το τοπίο άλλαξε αρνητικά. Η Γενική Γραμματεία Θρησκευμάτων, με επικεφαλής τον Γιώργο Καλαντζή, επανειλημμένα έστελνε “αγενέστατα” έγγραφα προς τον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή. Τα έγγραφα της Γενικής Γραμματείας Θρησκευμάτων, καλούσαν τον Μουφτή να πειθαρχήσει σε εντολές της Αθήνας και του υπενθύμιζαν την ιδιότητά του ως δημοσίου υπαλλήλου και τις πειθαρχικές ευθύνες του σε περίπτωση απειθαρχίας! Η θητεία του Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή ως Μουφτή Κομοτηνής, έληγε, σύμφωνα με Κανονιστική Πράξη του Προέδρου της Δημοκρατίας της 17/12/2010 (ΑΔΑ: 4ΙΙ19-27), τον Δεκέμβριο του 2020 (ΦΕΚ Υ.Ο.Δ.Δ. 407). Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ-ΑΝΕΛ, με άρθρο που είχε εισαγάγει εμβόλιμα σε νόμο για το Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων, το Ιόνιο Πανεπιστήμιο “και άλλες διατάξεις” (άρθρο 48 νόμος 4559/2018), αποφάσισε να απολύσει τους Μουφτήδες Κομοτηνής και Ξάνθης. Με τον παραπάνω νόμο, εφευρέθηκε η όψιμη αιτιολογία, ότι ο Μουφτής Κομοτηνής Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή και ο Μουφτής Ξάνθης Μεμέτ Εμίν Σινίκογλου, είχαν υπερβεί το 67ο έτος της ηλικίας τους. Για πρώτη φορά τέθηκε όριο ηλικίας για τους Μουφτήδες στην Ελλάδα, εξομοιώνοντάς τους, από πλευράς ηλικίας σε σχέση με την παροχή των υπηρεσιών τους, με τους ανώτερους και ανώτατους δικαστές, με τους ακαδημαϊκούς δασκάλους, με τους γιατρούς του ΕΣΥ, μολονότι οι Μουφτήδες, είναι θρησκευτικοί λειτουργοί του σουννιτικού Ισλάμ. Μάλιστα, αν ληφθεί υπόψη, ότι οι απλοί παπάδες της Ορθόδοξης Εκκλησίας, παραμένουν αμετακίνητοι στις θέσεις τους χωρίς όριο ηλικίας (άρθρο 14 Κανονισμού της Εκκλησίας της Ελλάδος αρ. 230/2012 ΦΕΚ Α΄73 “Περί Εφημερίων και Διακόνων), γίνεται ολοφάνερη η πρόθεση της ελληνικής κυβέρνησης το 2018, να απαλλαγεί κυρίως από τον Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, που ουδέποτε υπήρξε δουλικός απέναντι, ιδίως, στον Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων! Λίγο καιρό πριν εγκαταλείψει τα εγκόσμια ο Χαζρέτ Χαφούζ Μέτσο Τζεμαλή, εκμυστηρεύτηκε κάποιες σκέψεις του, μπροστά στον καλό του φίλο Γιατρό Ιμπράμ Ονσούνογλου, που κατέγραψε ο Μουσταφά Τσολάκ Αλή: “Εμένα πολύ με δυσφήμισαν. Δεν έδωσα σημασία. Το μόνο που μ’ ενόχλησε ήταν όταν ο Μουσταφά Μπατζακσίζ, όταν αναφερόταν για μένα έγραφε τ’ όνομά μου ως ‘Μήτσο’. Αυτό με πλήγωσε. Πριν πεθάνει, μου έστειλε έναν κοινό μας γνωστό, που μου είπε πως ζητά να τον συγχωρέσω. Είπα: Εγώ να τον συγχωρέσω, αλλά τι θα πει αυτό, ο Αλλάχ θα συγχωρέσει έναν άνθρωπο που συκοφαντεί έναν πιστό, που δηλώνει Μουσουλμάνος, αποκαλώντας τον ‘Μήτσο’ λες και έγινε χριστιανός;... Εγώ 32 χρόνια υπηρέτησα τη μειονότητα και το Ισλάμ. Μέσα σ’ αυτά τα χρόνια δε χάθηκε σπιθαμή βακουφικής γης. Μια μέρα ήρθε ένας υπεύθυνος. ‘Σοφολογιότατε’ μου είπε, ‘θέλουμε μια υπογραφή σας, που να δηλώνετε πως το τάδε βακουφικό ακίνητο, μας το παραχωρείτε. Κι εμείς θα σας παραχωρήσουμε αντίστοιχο χώρο στον Σώστη και θα τελειώσουμε την ανταλλαγή. Και για τη βοήθειά σας θα σας δώσουμε κι εσάς 4 εκατομμύρια δραχμές’. ‘Να το συζητήσω με το δικηγόρο μου και θα σας ενημερώσω’ είπα. Γύρισα στη Μουφτεία, κάλεσα τον δικηγόρο Χασάν Ιμάμογλου. Του είπα: ‘Πάνε πες τους πως όσο καιρό θα κάθεται στο πόστο του Μουφτή ο Χαφούζ Τζεμαλί, δε θα πάρετε σπιθαμή βακουφικής γης’. Πήγε ο Χασάν και τους το είπε. Και πρόσθεσε: ‘Γι’ αυτό το θέμα δε χρειαζόταν να ενοχλήσετε τον Μουφτή. Αν ρωτάγατε εμένα, θα σας έλεγα την απάντηση που θα δώσει’. Προσωπικά είμαι κατά, του να μένει ο Μουφτής στη θέση του εφόρου ζωής”. Ο Μουσταφά Τσολάκ Αλή ρώτησε: Νομίζω και εσάς η αντίστασή σας δεν είναι για την συνταξιοδότηση σας, αλλά για τον τρόπο που έγινε. Αν σας έλεγαν σας συνταξιοδοτούμε λόγω ηλικίας, πείτε μας 3 ονόματα που μετά από σας μπορούν να συνεχίσουν άξια αυτή τη δουλειά, να διαλέξουμε έναν απ’ αυτούς, ποια θα ήταν η στάση σας; “Έτσι ακριβώς όπως τα λες. Μπορούσε να γίνει ανταλλαγή απόψεων. Εγώ μπορούσα να δώσω κάποια ονόματα -που δε θέλω να τα πω εδώ-,που μετά από μένα μπορούν να συνεχίσουν άξια τη δουλειά αυτή και να υπηρετούν το Ισλάμ. Αλλά εδώ έγινε πραξικόπημα. Και όχι πραξικόπημα σε μένα, αλλά στη Μουφτεία”. Τα ξημερώματα της Τζουμάα (Παρασκευής), της 23ης του μηνός Ραμπί’αλ Θάνι του έτους 1441 από Εγίρας, (20/12/2019), πέρασε στην παρουσία του Αγαπημένου του, ο Χαζρέτ Χαφούζ Τζεμαλή Μέτσο. Επί τριάντα τρία χρόνια διακόνησε την Μουφτεία Κομοτηνής και τους Μουσουλμάνους της περιοχής. Αναγνωρίσθηκε ως σημαντικός Ουλεμά από ισλαμικές χώρες και του αποδόθηκαν εξαιρετικές τιμές. Υπήρξε ο τελευταίος Μουφτής Κομοτηνής, ως το θέρος του 2018 που απολύθηκε από την θέση του, με απόφαση της τότε κυβέρνησης της Ελλάδος…. Γιώργος Δούδος, Νομικός 13/09/2022