Περί του Πάθους και της Σταυρώσεως του Ιησού Χριστού. Λόγος ψυχωφελής και επίκαιρος περί των Παθών Ιησού Χριστού από έναν Σούφι...

Εν Ονόματι του Θεού του Ελεήμονος και Φιλανθρώπου

(Μπισμιλλάχ ιρραχμάν ιρραχίμ)

          Οι Χριστιανοί, ακολουθούν τα ματωμένα ίχνη των βημάτων του Ιησού καθώς πορεύεται βασανιστικά προς την κορύφωση του Πάθους Του. Είναι η Μεγάλη Εβδομάδα, που προαναγγέλλει μέσα από μια καθαρτήρια μέθεξη στην οδύνη δοκιμασιών και πόνου, το χριστιανικό Πάσχα. Το Πάσχα των Χριστιανών, όπως και το Πέσαχ των Εβραίων, σηματοδοτούν το πέρασμα του ανθρώπου από την κατάσταση της αλλοτριωτικής δουλείας στην βιωματική οικείωση της έλλαμψης της ελευθερίας ως υπέρτατης μυστικής ποιότητας της Ζωής!

          Στο Πέσαχ, ανασύρεται στη μνήμη η έξοδος του Λαού Ισραήλ από την Αίγυπτο του οδυνηρού εξανδραποδισμού, προς την άφιλη έρημο, που προβάλλει ως προϋπόθεση μετοχής στην Ελευθερία!

          Στο Πάσχα, η εξέλιξη του όλου δράματος που προηγείται της καθάρσεως της Αναστάσεως, ζωοποιείται στο πρόσωπο του Ιησού του Μεσσία, που έχει αληθεύσει την Ελευθερία του ανθρώπου!

          Στο Κοράνιο υπάρχει μια μοναδική προσευχή:  «Κύριέ μου, αύξησέ μου τη γνώση»! (Σούρα 20:114). Κι ένα χαντίθ διασώζει τούτο τον λόγο του Μωάμεθ, ας αναπαύεται ειρηνικά με τις ευλογίες του Αλλάχ: «Αναζητήστε τη γνώση ακόμα κι αν πρόκειται να φτάσετε ως την Κίνα. Η αναζήτηση της γνώσης είναι υποχρέωση για κάθε Μουσουλμάνο, άνδρα και γυναίκα» (Ibn Rajab Hambali). Δεν πρόκειται βέβαια για τη γνώση που απλά διευκολύνει την καθημερινότητά μας με τη συλλογή χρήσιμων πληροφοριών. Μιλούμε εδώ για τη γνώση που διευρύνει ατελεύτητα τη συνείδηση, αλλοιώνει το νου από το ενστικτώδες προς το έλλογο και κοσμεί την ευρυχωρία στην καρδιά μας.

          Η σταύρωση του Ιησού υπήρξε ανέκαθεν σημείο αντιλογίας. Ο ανθρώπινος νους δεν μπορούσε να αντέξει την έσχατη ταπείνωση ενός μαρτυρικού θανάτου για έναν, που ήταν εκλεκτός του Θεού… Που πραγμάτωσε στην επίγεια ζωή του την πλήρη ένωση με τον Θεό σε τέτοιο βαθμό μάλιστα,  που υπήρξε ανάμεσα στον ίδιο και στον Θεό σχέση γιου και πατέρα, -«ἐγώ καί ὁ πατήρ ἓν ἐσμέν» (Ιωάννης 10:30)-! Από τα πρώτα κιόλας χρόνια του Χριστιανισμού εμφανίστηκαν ομάδες που πίστευαν, πως μόνο φαινομενικά ο Ιησούς υπήρξε άνθρωπος και επομένως μόνο κατά τα φαινόμενα βίωσε τις οδύνες του μαρτυρίου και τον σταυρικό θάνατο (απόκρυφο Ευαγγέλιο του Βασιλείδη, που διέσωσε αποσπάσματά του ο Ωριγένης και ανέφερε ο Αμβρόσιος, ο Ιερώνυμος κ.ά.). Έτσι, από νωρίς δημιουργήθηκε ο δοκητισμός στους κύκλους των Γνωστικών, -(από το ρήμα δοκέω που σημαίνει φαίνομαι)-, που απέρριπτε την ανθρώπινη φύση του Ιησού Χριστού κατά πάντα. Μολονότι καταδικάστηκε ο δοκητισμός από την Εκκλησία ως αίρεση σχεδόν αμέσως μετά την εμφάνισή του εντούτοις συνέχισε να ασκεί επιρροή σε χριστιανικές ομάδες ως την εποχή του Ισλάμ (7^ος αιώνας μ.Χ.).

          Στο Κοράνιο συναντούμε το εδάφιο (άγιετ) 157 της Σούρα αλ Νισά (4), που αναφέρει τα εξής για τον Ιησού: «… δεν τον σκότωσαν, ούτε τον σταύρωσαν, αλλ’ έτσι φαίνεται σ’ αυτούς…». Στην προς Εβραίους επιστολή συναντούμε τα εξής: «…ο Χριστός… απηύθυνε προσευχές και ικεσίες στον Θεό, που μπορούσε να τον σώσει από τον θάνατο. Και εισακούστηκε από τον Θεό…» (5:7-8). Μια επιφανειακή ανάγνωση του κορανικού αλλά και του καινοδιαθηκικού αποσπάσματος, προσηλωμένη περιοριστικά στο γράμμα του κειμένου οδηγεί στο συμπέρασμα ότι ο Ιησούς τελικά δεν θανατώθηκε και διέφυγε το σταυρικό μαρτύριο. Αλλά, το μήνυμα των ιερών κειμένων είναι άλλο. Να διακηρυχθεί, ότι τελικά η κακότητα εκείνων που επιβουλεύονταν τη ζωή του εκλεκτού του Θεού, του Μεσσία Ιησού, και επιδίωκαν να συντρίψουν την ύπαρξή του θανατώνοντάς τον επί του σταυρού δεν ικανοποιήθηκε, διότι ο παντοδύναμος Αλλάχ δεν επέτρεψε ο θάνατος να αγγίξει τον αγαπημένο Του, κάτι που τελικά διακηρύττει και η Εκκλησία. Ο θάνατος του Ιησού επί του σταυρού υποχωρεί ως γεγονός μπροστά στην κατάλυσή του διά της αναστάσεως που ανέδειξε τη δύναμη της Ζωής ένσαρκης εντός του Χριστού του Θεού!         

Πολλοί Μουσουλμάνοι Ουλεμάδες, που περιορίζονταν στην γραμματική ερμηνεία του κειμένου του Κορανίου, ολοφάνερα επηρεασμένοι από τις θεωρίες των δοκητιστών Γνωστικών, έχουν υποστηρίξει ότι ο Ιησούς δεν θανατώθηκε επί του σταυρού, αλλά αναλήφθηκε ένδοξα με τη δύναμη του Παντοδύναμου, όμοια με την περίπτωση του προφήτη Ηλία. Αυτή η άρνηση αποδοχής του σταυρού του Ιησού έχει επηρεάσει την μεγάλη πλειοψηφία των Μουσουλμάνων του κόσμου, κυρίως των Σουννιτών, και δεν ήταν υπερβολή να ειπωθεί πως αυτή είναι η πεποίθηση που επικρατεί στο Ισλάμ. Η άρνηση του Πάθους του Ιησού οφείλεται και σε μια άλλη ένσταση αυτών των πιστών. Δεν μπορούν να διανοηθούν πως ο Θεός θα επέτρεπε για έναν αγαπημένο απεσταλμένο Του, που το Ιερό Κοράνιο τον αποκαλεί Λόγο (3:45, 4:171) και  Πνεύμα (Ρουχουλλάχ) (14:171) του Θεού να αντιμετωπίσει έναν τόσο ατιμωτικό και μαρτυρικό θάνατο, όπως ο σταυρικός και να αφήσει να ικανοποιηθεί η κακότητα φανατισμένων και τυφλών από μίσος ανθρώπων.

Ο σεβάσμιος Δάσκαλος του Ταρικάτ των Νιματουλλαχί Τζαβάντ Νουρμπάκς (Javad Nurbakhsh 1926-2008) έλεγε, ότι ‘ο Ιησούς για τους Σούφι είναι ζωντανός στο νου και στις καρδιές τους. Ότι ο Ιησούς είναι η τέλεια ανθρώπινη ύπαρξη -(insan al kâmil)-, αληθινός Διδάσκαλος. Ο Ιησούς είναι σημείο καθαρότητας και πρότυπο του αληθινού Δερβίση’.

Ο ένθεος ποιητής Φαριντουντίν Αττάρ (Farid al Din) στο έργο του Tadhkiratal Awliya   (Μνημείο των Αγίων) ιστορώντας το μαρτύριο του πρωτομάρτυρα στο Δρόμο της Αγάπης και της Σοφίας (Σουφισμός) Μανσούρ αλ Χάλλατζ (Mansur al Hallaj 858- 22 Μαρτίου 922) το παρομοιάζει με το Πάθος του Ιησού Χριστού.

Τούτη τη Μεγάλη Εβδομάδα, όσοι και όσες αξιωθήκαμε, παρά την φτώχεια και την αναξιότητά μας να οδοιπορούμε με ανοιχτές καρδιές, έκθετοι στην Αγάπη που παραμένει ανύστακτα τρυφερή και θερμή, χωρίς αγκυλώσεις από προκαταλήψεις και φανατισμούς, μιας και «ο αληθινός σοφός δεν δένεται με καμιά πίστη», όπως μας δίδαξε ο αγαπημένος μας Μεγάλος Σεΐχης Ιμπν αλ Άραμπι (Ibn al Arabi) ας προσεγγίσουμε με όλη τη θέρμη καρδιάς και νου το Πάθος του Ιησού. Άλλωστε ο δρόμος που έγινε ο πόθος της πορείας μας σε τούτη τη ζωή, δεν γνωρίζει την ταλαιπωρία στους τύπους της θρησκείας. Διψούμε να βρούμε αλήθειες, που είναι κρυμμένες σιωπηλά μέσα σε όλες τις θρησκείες, περιμένοντας να αποκαλυφθούν (λόγια του Δασκάλου Μπουλέντ Ραούφ). Με τέτοιαν ελπίδα ευχόμαστε η κατάληξή μας το ερχόμενο Σάββατο, το Μέγα Σάββατο μεσάνυχτα, να νιώσουμε τον Ιησού ολοζώντανο στις υπάρξεις μας, όπως παραμένει ως Λόγος και Πνεύμα του Ελεήμονα και Φιλάνθρωπου Αλλάχ. Αμήν!

Ο φτωχός Αλή Οσμάν αρ Ριφαή αντέγραψε