ΠΡΟΣΚΥΝΗΤΑΡΙ ΣΤΟΥΣ ΣΤΟΥΜΠΑΝΟΥΣ;

Ως δημότης της Ηρωικής Πόλης της Νάουσας πληροφορήθηκα, ότι κατά πλειοψηφία, το Δημοτικό Συμβούλιο συναίνεσε στην κατασκευή προσκυνηταρίου από την Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας στους Στουμπάνους. Το προσκυνητάρι θα είναι στη μνήμη των 13 γυναικών της πόλης, που προτίμησαν να πέσουν στον καταρράκτη, μερικές μαζί με τα βρέφη που κρατούσαν αγκαλιά, για να αποφύγουν την δουλεία στους Οθωμανούς, που κατέλυσαν την Εξέγερση των Ναουσαίων και των κατοίκων των γύρω χωριών, υπέρ της Ελευθερίας τους το 1822. Η απόφαση του Δημοτικού Συμβουλίου με κατέπληξε. Διότι αναρωτιέμαι, τί άραγε θα προσθέσει ένα προσκυνητάρι, στην ιερότητα του χώρου των Στουμπάνων; Έχω την πεποίθηση ότι η λιτότητα πρέπει σε χώρους, όπως οι Στουμπάνοι, που υπάρχουν για να κρατούν ζωντανή τη μνήμη των γενεών σε μια υπέρτατη θυσία υπέρ της Ελευθερίας και της Αξιοπρέπειας του Ανθρώπου! Το επισκοποκεντρικό σύστημα οργάνωσης της Ορθόδοξης Εκκλησίας, ιδίως σε χώρες, όπως η Ελλάδα, όπου η Εκκλησία αποτελεί κράτος εν κράτει, έχει αλλοιωθεί βάναυσα και ελάχιστα θυμίζουν οι επίσκοποι, ανεξαρτήτως τίτλου (μητροπολίτης, αρχιεπίσκοπος, πατριάρχης) και βέβαια πλην ελαχίστων διαχρονικά εξαιρέσεων, τους επισκόπους των αποστολικών χρόνων. Στην Ελλάδα δυστυχώς, κάθε μητροπολίτης είναι στα χωρικά όρια της επαρχίας του, ένας μεσαιωνικός πάπας. Λέγω μεσαιωνικός πάπας, γιατί όπως φαντάζομαι θα παρατηρούμε, ο Πάπας Φραγκίσκος έχει ανατρέψει την παράδοση της παπικής αυθαιρεσίας. Απεναντίας, οι Ορθόδοξοι επίσκοποι, αρέσκονται να προσφωνούνται “δεσπότες” και πριν από το όνομά τους, ανέχονται να προστίθενται δύο “κ”, που αποτελούν επανάληψη του “κύριος” εις διπλούν. Ο τίτλος του πατέρα, φαίνεται λειψός, προκειμένου να καταδειχθεί η εξουσία τους! Η Ελλάδα, αποτελεί μια θρησκευόμενη πολιτεία. Τούτο προκύπτει κατ’ αρχήν από την επίκληση της Αγίας Τριάδος στο προοίμιο του Συντάγματος. Το άρθρο 3 του Συντάγματος, ρυθμίζει τις σχέσεις Εκκλησίας και Πολιτείας και εισάγει την έννοια της επικρατούσας θρησκείας, αναφερόμενη στην Ορθόδοξη Εκκλησία. Πολλοί συνταγματολόγοι έχουν επιχειρήσει με “μασάλια”, να μειώσουν τον αναχρονισμό που εκφράζει το άρθρο 3 και κάνουν λόγο, ότι αναγνωρίζεται η Ορθόδοξη Εκκλησία ως επικρατούσα θρησκεία, λόγω του ότι κατά μεγάλη πλειοψηφία ο ελληνικός λαός αποτελεί και “ποίμνιο” αυτής της Εκκλησίας. Η Ορθόδοξη Εκκλησία είναι επικρατούσα θρησκεία στην Ελλάδα, διότι όπως προανέφερα είναι κράτος εν κράτει! Τα προνόμια της Ορθόδοξης Εκκλησίας, που προβλέπονται από ένα σωρό νόμους, άγνωστους στους πολλούς, μόνον έκπληξη μπορεί να προκαλέσουν. Λόγου χάρη οι κανονισμοί, που εκδίδει η Ιερά Σύνοδος της Εκκλησίας της Ελλάδος, δημοσιεύονται στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ) και έχουν ισχύ νόμου του κράτους! Επαναλαμβάνεται δηλαδή, ό,τι συνέβαινε στους Μέσους Χρόνους στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία, οι κανόνες της Ορθόδοξης Εκκλησίας ήταν καθολικά δεσμευτικοί για τους υπηκόους, διότι κατά κανόνα οι Αυτοκράτορες εξέδιδαν νομοθετήματα που επαναλάμβαναν τις προβλέψεις των κανόνων! Συχνά, οι κατά τόπους μητροπόλεις δίνουν την εντύπωση σύγχρονων επιχειρήσεων σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης. CEO της επιχείρησης, με απόλυτες εξουσίες είναι ο εκάστοτε Μητροπολίτης, ως δεσπότης και αυθέντης, πρώτιστα των κληρικών της Μητρόπολης και κατά δεύτερον επί των λαϊκών, που αντιμετωπίζονται σαν “ποίμνιο αλόγων”, διότι στην πλειοψηφία τους είναι άμουσοι θεολογικής γνώσης, ενώ στα λειτουργικά δρώμενα της Εκκλησίας, όπως είναι αναμφίβολο, είναι παθητικοί παρατηρητές των τεκταινομένων “εν κρυπτώ”, αφού όσα εξελίσσονται εντός του ιερού του ναού, κυρίως κατά την ευχαριστιακή σύναξη, είναι άδηλα για το εκκλησίασμα. Οι Μητροπόλεις, πάντοτε εκτός ελαχίστων εξαιρέσεων, εμφανίζονται ως επιχειρήσεις που διαχειρίζονται το μεταφυσικό. Και εδώ εμφανίζεται το κριτήριο της παραγωγικότητας. Δείγματα παραγωγικότητας σε μια μητρόπολη είναι το πλήθος των νέων ναών που ανεγείρονται, τα μοναστήρια, κατά κανόνα γυναικεία, που “ζωντανεύουν”, τα προσκυνήματα που προβάλλονται ή εφευρίσκονται (επί Μητροπολίτη Λαγκαδά Ιωάννη Τασιά, είχε δημιουργηθεί προσκύνημα ως “βήμα” του Αποστόλου Παύλου!). Συχνά μάλιστα οι νέοι ναοί είναι προκλητικοί σε όγκο, κλασικά δείγματα κιτς, προσβάλλοντας το περιβάλλον. Κλασική περίπτωση αυθάδους προσβολής του δασικού περιβάλλοντος στην Μητρόπολη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας είναι ο ναός του αγίου Λουκά, αρχιεπισκόπου Συμφερουπόλεως της Κριμαίας, σε απόσταση αναπνοής από το μοναστήρι του Δοβρά. Το προσκυνητάρι λοιπόν στους Στουμπάνους, έχω τη γνώμη, πως δεν πρόκειται να προσθέσει κάτι επί πλέον στην ιερότητα του τόπου, αλλά θα εγγραφεί στα θετικά στοιχεία “παραγωγικότητας” της τοπικής Μητρόπολης και προσωπικά στις επιτυχίες του επιχώριου Μητροπολίτη Παντελεήμονος-Ιωάννη Καλπακίδη. Ο Μητροπολίτης Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας Παντελεήμων, μπορεί να καυχάται, διότι η καταχώρηση στις δέλτους των Αγίων της Εκκλησίας, δια μιάς, 1241 προσώπων, των εθνομαρτύρων της Νάουσας, δεν έχει ματαγίνει! Όπως έγραψε ο καλός φίλος Γιάννης Κοσμαρίκος, οι δημοτικοί σύμβουλοι που υπερψήφισαν να ανεγερθεί προσκυνητάρι στους Στουμπάνους, από την Μητρόπολη, το σκέφτηκαν καλά το ζήτημα, το συλλογίστηκαν, ή απλώς θέλησαν να φανούν “ευάρεστοι” στον Μητροπολίτη και στους υπεροχικούς κληρικούς που τον περιβάλλουν; Η πνευματικότητα της Ανατολικής Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι ένα πολύτιμο στοιχείο πολιτισμού, που επηρεάζει την κουλτούρα των κατοίκων της χώρας, σε μεγάλο βαθμό. Από αυτή την διαπίστωση μέχρι του σημείου, η Ελλάδα, κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, κράτος μέλος του Συμβουλίου της Ευρώπης, να διαφέρει σε λίγα σημεία από το Ιράν των Αγιατολλάχ υπάρχει απόσταση. Έχω τη γνώμη, ότι ενεργοί πολίτες, και κατά τεκμήριο είναι τέτοιοι τα μέλη του Δημοτικού Συμβουλίου της Νάουσας, οφείλουν να συνηγορούν στην πράξη, υπέρ μιας ανοιχτής κοινωνίας, μιας κοινωνίας, που σέβεται την Ορθόδοξη Εκκλησία και τους θεσμούς της, αλλά δεν είναι δέσμια των επιρροών και των επιλογών του Ορθόδοξου τοπικού μητροπολίτη ή του άλφα ή βήτα “χαρισματούχου” κληρικού. Το ιδεολόγημα του “ελληνοχριστιανικού πολιτισμού”, που εφηύρε ο Αλέξανδρος Τσιριντάνης της Αδελφότητας Θεολόγων “η Ζωή”, ως αντίπαλο δέος στον μαρξισμό-λενινισμό και είχε γίνει η κρατική ιδεολογία του μετεμφυλιακού κράτους, κατοχυρωμένη από το Σύνταγμα του 1952 έχει καταργηθεί, αφού ήταν μια πομφόλυγα στον κόσμο των ιδεών. Και η “Ελλάς Ελλήνων Χριστιανών” αποτελεί μια ανάμνηση υποκριτικής βαρβαρότητας ενός καθεστώτος βίας και ανελευθερίας.... Νομίζω, πως έχουν υποχρέωση οι πλειοψηφήσαντες δημοτικοί σύμβουλοι, στην μνήμη αυτής της πόλης, που ονομάστηκε ηρωική για τις θυσίες της, αλλά και απέναντι στους τωρινούς “σιωπηλούς” δημότες, να ανακαλέσουν την απόφασή τους και να μην χτιστεί προκυνητάρι στους Στουμπάνους.... ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣ

Ποιος είναι ο Θεός μου;

Ο Θεός μου, δεν έχει όνομα, δεν έχει γένος, είναι αόρατος και απερινόητος. Αν και εξαιτίας της τρυφερής αγάπης Του για τους ανθρώπους, δέχεται τα διάφορα ονόματα που του δίνονται, στις γλώσσες που μιλάμε κι ανάλογα με την κουλτούρα που έχει μαστορέψει κάθε λαός στην πορεία του μέσα στην ιστορία. Παρόλα αυτά, είναι αισθητός στους ανθρώπους που έχουν ανοιχτή συνείδηση, ο νους και η καρδιά τους αγνοούν τα δεσμά της άγνοιας, μήτε είναι ανήμποροι να αφήσουν το βλέμμα τους σε ανοιχτούς ορίζοντες χωρίς σύνορα. Η λέξη Θεός είναι μια συνθήκη αναμεταξύ μας, για να μπορούμε να συνεννοούμαστε. Αντικρίζω τον Θεό μου ντυμένο το Κάλλος του Σύμπαντος και θαυμάζω σιωπηλός! Με συντροφεύει ο Θεός μου με ανθρώπους που σαρκώνουν την ύπαρξή Του και ζουν μεταξύ μας, όπως στο παρελθόν, έτσι και τώρα. Χαίρομαι, όταν νιώθω δίπλα μου γιους και θυγατέρες του Πατέρα μου, της Μάνας μου, της Πηγής της Ζωής. Όταν χαϊδεύω τον τρυφερό σκυλάκο μας, τον Φάτσα, ή τον κορμό της τραυματισμένης φλαμουριάς στη γειτονιά μας, ξέρω, το νιώθω χωρίς αμφιβολία, πως ψηλαφώ τον Θεό μου. Γιατί ο Θεός μου έχει προικίσει με την χάρη Του ό,τι υπάρχει στο Σύμπαν και όχι μονάχα τους ανθρώπους, όπως πιστεύουν πολλοί... Ο Θεός μου υπάρχει παντού. Δεν μπορώ να φανταστώ γωνιά στο Σύμπαν, είτε πάνω στη Γη μας, είτε στον Ήλιο ή στη Σελήνη και στους άλλους Πλανήτες, όπου ο Θεός μου δεν είναι κρυμμένος. Δεν υπάρχουν ασήμαντες γωνιές για τον Θεό μου, δεν υπάρχουν μέρη μιαρά και ανίερα, όπως νομίζουν άνθρωποι ανόητοι και υπερόπτες... Η φωτογραφία ανήκει στην Ελένη Παναγιώτου και είναι άποψη από το όρος Τρόοδος της Κύπρου. Joji Izumi 14/05/2022

Η ΣΥΜΒΟΛΗ ΤΟΥ ΚΟΚΚΙΝΟΥ ΣΤΡΑΤΟΥ ΣΤΗ ΝΙΚΗ ΚΑΤΑ ΤΟΥ Γ΄ ΡΑΪΧ ΗΤΑΝ ΤΕΛΙΚΑ ΝΙΚΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΕΥΡΩΠΗΣ ΚΑΙ ΤΩΝ ΛΑΩΝ ΤΗΣ;

Στην Ευρώπη, η 9η Μαΐου σηματοδοτεί δύο επετείους. Στην άλλοτε Σοβιετική Ένωση και σήμερα στην Ρωσική Ομοσπονδία, γιορτάζεται η νίκη του Κόκκινου Στρατού κατά των δυνάμεων του Χίτλερ. Στην Δυτική Ευρώπη και ιδίως στις χώρες που αποτελούν την Ευρωπαϊκή Ένωση, η 9η Μαΐου, έχει ονομασθεί Ημέρα της Ευρώπης. Το όραμα του Robert Schuman για την βαθειά πληγωμένη Ευρώπη, μετά το τέλος του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, διατυπώθηκε στην περίφημη Διακήρυξη Schuman του Μαΐου 1950. Η Διακήρυξη Schuman υπήρξε η αφορμή για την Ημέρα της Ευρώπης. Και το όραμα του Γάλλου ευρωπαϊστή πολιτικού πρότεινε μια Ευρώπη απελευθερωμένη από το φάσμα του τρόμου του πολέμου! Υπάρχουν πολίτες χωρών της Ευρώπης και της Ελλάδος, που επιχειρούν να μειώσουν τη σημασία της Ημέρας της Ευρώπης και όσα προτείνει για το παρόν και το μέλλον της Ηπείρου, αντιπροτείνοντας, ως προς την 9η Μαΐου την επέτειο κατά την ρωσική ανάγνωση της ιστορίας, τη νίκη του Κόκκινου Στρατού κατά των δυνάμεων του Χίτλερ. Το ότι συνέβαλλε αποφασιστικά ο σοβιετικός στρατός στη νίκη των Συμμάχων κατά της ναζιστικής Γερμανίας είναι αλήθεια αδιαμφισβήτηση. Προσωπικά, θεωρώ πολύ πιο σημαντική για την 9η Μαΐου, την επέτειο της Ημέρας της Ευρώπης και τοποθετώ σε άλλη αξιολογική κλίμακα τη συμβολή του Κόκκινου Στρατού στη νίκη του Ναζισμού, σκέφτηκα να διατυπώσω κάποιες σκέψεις, αναδιφώντας την σχετικά σύγχρονη ιστορία μας. Η Γερμανία του Χίτλερ και η Σοβιετική Ένωση του Στάλιν, είναι γνωστό πως υπέγραψαν το γνωστό Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ (Μόσχα 23 Αυγούστου 1939). Πέραν του κυρίου κειμένου, υπήρξαν μυστικά παραρτήματα της Συνθήκης μη Επίθεσης μεταξύ των δύο κρατών, που προέβλεπαν: 1.- Διαμελισμό της Πολωνίας μεταξύ Γερμανίας και Σοβιετικής Ένωσης. 2.- Οι Βαλτικές χώρες, με εξαίρεση την Λιθουανία, η Φινλανδία και η Ρουμανία θα ανήκαν στην σοβιετική σφαίρα επιρροής. 3.- Μειονότητες γερμανικής εθνοτικής ταυτότητας, σε χώρες της κατά το Σύμφωνο σοβιετικής σφαίρας επιρροής (Βαλτικές Χώρες, Βεσσαραβία και Μπουκοβίνα), έπρεπε να εγκαταλείψουν τους τόπους διαμονής τους. Το γερμανικό κείμενο του Συμφώνου υπήρχε σε μικροφίλμ, ενώ το κείμενο ως έγγραφο, είχε καταστραφεί κατά τους βομβαρδισμούς του Βερολίνου. Αμερικανικές και βρετανικές εφημερίδες έκαναν γνωστό το Σύμφωνο Ρίμπεντρο-Μολότοφ το 1946, ενώ το σοβιετικό κείμενο αποχαρακτηρίστηκε το 1992 και δόθηκε στη δημοσιότητα το 1993. Στις 28 Σεπτεμβρίου 1939 το Σύμφωνο τροποποιήθηκε ως εξής: Η Λιθουανία εκχωρήθηκε στην σοβιετική σφαίρα επιρροής, ενώ με την συγκατάθεση της Σοβιετικής Ένωσης, τα γερμανικά εδάφη που κατακτήθηκαν στην Πολωνία αυξήθηκαν, από ό,τι είχε συμφωνηθεί αρχικά. Επίσης, με βάση το Σύμφωνο Ρίμπεντροπ-Μολότοφ η Σοβιετική Ένωση είχε εισβάλλει το 1940 στις βαλτικές χώρες, Λιθουανία, Εσθονία και Λετονία, τις οποίες ενσωμάτωσε βίαια στη Σοβιετική Ένωση. Την ίδια περίοδο είχε εισβάλλει η Σοβιετική Ένωση στην Βεσσαραβία και στη βόρεια Βουκοβίνα, που ήταν εδάφη της Ρουμανίας. Τελικά η βόρεια Βουκοβίνα ενσωματώθηκε στην Ουκρανία, ενώ η Βεσσαραβία μοιράστηκε σε διάφορα κράτη. 22 Ιουνίου 1941, ο Χίτλερ επιτέθηκε στην Σοβιετική Ένωση παραβιάζοντας το Σύμφωνο Μη Επίθεσης των δύο χωρών του 1939 και έτσι η Σοβιετική Ένωση αναγκάσθηκε να συμμετάσχει στις πολεμικές επιχειρήσεις για την αντιμετώπιση του τέρατος του Ναζισμού! Μάλιστα, ο Στάλιν, είχε ονομάσει τον πόλεμο κατά της Γερμανίας “Μεγάλο Πατριωτικό Πόλεμο”, έπαυσε τους διωγμούς κατά της Ορθόδοξης Εκκλησίας της Ρωσίας, προκειμένου να συστρατευθούν για την άμυνα της πατρίδας Ρώσοι, Ουκρανοί κ.λπ., που ως τότε καταδιώκονταν απλά και μόνον επειδή επιθυμούσαν να θρησκεύουν και αρνούνταν να αποδεχθούν τα δόγματα του “Μαρξισμού-Λενινισμού”, της επίσημης ιδεολογίας της Σοβιετικής Ένωσης, που κατασκεύασε ο Ιωσήφ Στάλιν. Η 9η Μαΐου γιορτάζεται ως επέτειος της νίκης του Κόκκινου Στρατού της Σοβιετικής Ένωσης κατά της ναζιστικής Γερμανίας. Το αποτέλεσμα εκείνης της νίκης, μετά τις μυστικές συμφωνίες διαμοιρασμού της Ευρώπης σε σφαίρες επιρροής μεταξύ Σοβιετικής Ένωσης, Ηνωμένου Βασιλείου και ΗΠΑ, προϊόν της Διάσκεψης Κορυφής στη Γιάλτα τον Φεβρουάριο του 1945, είχαν ως αποτέλεσμα, οι χώρες της Ανατολικής Ευρώπης, με εξαίρεση την Ελλάδα, να γίνουν “κράτη-δορυφόροι” της Σοβιετικής Ένωσης, με την επιβολή μονοκομματικού τρόπου διακυβέρνησης από τα κομμουνιστικά κόμματα και πλήρως ελεγχόμενης οικονομίας από μια κομματική-κρατική γραφειοκρατία. Υπήρξε επιβολή και με την βία της σοβιετικής δογματικής ιδεολογίας του “Μαρξισμού-Λενινισμού” και όταν υπήρξαν χώρες που αμφισβήτησαν την επικυριαρχία της Σοβιετικής Ένωσης και την κομμουνιστική διακυβέρνηση, είχαμε ωμές επεμβάσεις του σοβιετικού στρατού: Ουγγαρία, Βουδαπέστη Οκτώβριος 1956, Τσεχοσλοβακία, Πράγα Αύγουστος 1968. Τα συμπεράσματα του καθενός και της καθεμιάς ως προς την σημασία της συμβολής του σοβιετικού στρατού στη νίκη κατά του Ναζισμού. ΓΙΩΡΓΟΣ Α. ΔΟΥΔΟΣ ©Γ. ΔΟΥΔΟΣ 09/05/2022

Με αφορμή τον κοινό εορτασμό των τέκνων του Αβραάμ...

Διάλογος κατανόησης Χριστιανών και Μουσουλμάνων

Πριν χρόνια, ο Muzaffer Ozak, ένας φωτισμένος Σεΐχης της σούφικης Αδελφότητας των Halveti- Jerrahi στην Κωνσταντινούπολη, βρέθηκε στη Νέα Υόρκη μαζί με δερβίσηδες. Εκεί, ο Αγγλικανός Αρχιεπίσκοπος τους παραχώρησε τον καθεδρικό ναό της πόλης, όπου έκαναν ζικρ, την χαρακτηριστική τελετουργία των Σούφηδων. Ο Αρχιεπίσκοπος ρώτησε τον Σεΐχη Muzaffer: άραγε αν ερχόμασταν στην Κωνσταντινούπολη θα μας παραχωρούσατε ένα τζαμί για να κάνουμε οι Χριστιανοί θεία λειτουργία; Ο Muzaffer Ozak του απάντησε: για μας ο Χριστός, η Μητέρα του, πάρα πολλοί Άγιοι που τιμάτε οι Χριστιανοί, είναι και δικά μας αγαπημένα ιερά πρόσωπα. Μέσα σε μια χριστιανική εκκλησία δε νιώθουμε ξένοι. Εσείς όμως οι Χριστιανοί, νιώθετε την ίδια πνευματική οικειότητα για τον αγαπημένο μας Προφήτη ή σέβεστε το ιερό Βιβλίο μας, το Κοράνιο; Πιθανώς ο Σεΐχης Muzaffer Ozak να αγνοούσε ένα σημαντικό περιστατικό από την ζωή του προφήτη Μωάμεθ: Όταν ο Προφήτης και η σχετικά μικρή κοινότητα των πρώτων Μουσουλμάνων είχαν εγκατασταθεί στην πόλη Γιαθρίμπ, την κατοπινή Μεντίνα, μια αντιπροσωπεία Χριστιανών από την πόλη Νατζράν, στα νότια της σημερινής Σαουδικής Αραβίας, πολύ κοντά στα σύνορα με την Υεμένη, τον επισκέφθηκε για να τον γνωρίσουν και κυρίως να συζητήσουν θεολογικά ζητήματα με επίκεντρο την θέση του Προφήτη ως προς την θεότητα του Ιησού Χριστού. Στη Μεντίνα δεν υπήρχαν Χριστιανοί και εκκλησίες. Τα ταξίδια εκείνη την εποχή ήταν μια περιπέτεια. Οι άνθρωποι από τη Νατζράν θέλησαν να συναχθούν για λατρευτικούς λόγους. Και τότε, ο ίδιος ο Προφήτης τους παραχώρησε το μικρό τέμενος των Μουσουλμάνων, παρά τις αντιρρήσεις ορισμένων από τους συντρόφους του, για να τελέσουν την ευχαριστιακή σύναξη και άλλες ακολουθίες! (The Life of Muhammad: A Translation of Ibn Ishâq’s Sîra Rasûl Allâh, A. Guillaume trans., Oxford 1968). Ο Ibn Ishâq, που αναφέρει το παραπάνω περιστατικό, υπήρξε ο πρώτος βιογράφος του προφήτη Μωάμεθ. Τα τέκνα του Αβραάμ, του Φίλου του Θεού, όπως τον αποκαλούν με πολύ σεβασμό Χριστιανοί και Μουσουλμάνοι, μετά από 33 χρόνια έχουν γιορτάσει την ίδια περίοδο, εφέτος το 2022, το Πασσοβέρ οι Εβραίοι, οι Χριστιανοί το Πάσχα και οι Μουσουλμάνοι τον ιερό μήνα του Ραμαζανιού. Αυτή η σύμπτωση συνεορτασμού από τους κατ’ εξοχήν κληρονόμους της Αβρααμιαίας Παράδοσης, κορυφαίων ιερών περιστατικών για κάθε μια από τις Κοινότητες πιστών, που δέχονται και μαρτυρούν ανά τους αιώνες την ενότητα και μοναδικότητα του ενός Θεού, του “Αντονάι”, του “Πατέρα”, του “Αλλάχ”, είναι μια ιδιαίτερη ευλογία. Πρόκειται για μια εξαιρετική αφορμή προβληματισμού και πρόκλησης να ανοίξουν οι δρόμοι της κατανόησης μεταξύ Ιουδαϊσμού, Χριστιανισμού και Ισλάμ. Δεν αναφέρομαι στις ακαδημαϊκές συναντήσεις ερευνητών και καθηγητών πανεπιστημίου, που διοργανώνονται χάριν ανάπτυξης του διαθρησκειακού διαλόγου, που ελάχιστα αγγίζουν και αφορούν τους πιστούς των παραπάνω θρησκευτικών κοινοτήτων. Η εφετινή ευκαιρία εκζήτησης της ευλογίας για Εβραίους, Χριστιανούς και Μουσουλμάνους, θα δώσει καρπούς, όταν κατανοήσουν οι πιστοί, πως η ανθρώπινη ιδιότητά τους είναι το πιο σημαντικό στοιχείο ανάπτυξης και καλλιέργειας της μεταξύ τους συμφιλίωσης, καταλλαγής και διαλόγου στην συνηθισμένη καθημερινότητά τους, χωρίς εξειδικευμένες ακαδημαϊκές “αναλύσεις”. Τα τελευταία χρόνια, ιδίως στην Ευρώπη, οι παραδοσιακά Χριστιανοί, κάτοικοι διαφόρων χωρών, είχαν και συνεχίζουν να έχουν την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με Μουσουλμάνους. Είναι οι καινούργιοι τους γείτονες, συνάδελφοι στη δουλειά, ενώ μπορεί να είναι ο νέος τους οικογενειακός γιατρός ή ο μανάβης ή ο παντοπώλης που εξυπηρετεί σχεδόν όλη μέρα τις ανάγκες τους. Σε μερικές χώρες, υπουργοί στις κυβερνήσεις κρατών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι Μουσουλμάνοι, σε πρωτεύουσες χωρών είναι δημοτικοί σύμβουλοι, ακόμα και ο Δήμαρχος του Λονδίνου είναι Μουσουλμάνος. Μέλη των ευρωπαϊκών κοινοβουλίων Μουσουλμάνοι ή Μουσουλμάνες είναι πλέον συνηθισμένο φαινόμενο που δεν ξενίζει. Ακόμα και στην Βουλή των Λόρδων του Ηνωμένου Βασιλείου υπάρχουν μέλη που είναι Μουσουλμάνοι! Το Ισλάμ, ως θρησκεία και κουλτούρα, στον εικοστό αιώνα ξαναβρήκε τα ίχνη του στην Ευρώπη, που εξαιτίας ιστορικών συγκυριών είχαν ξεθωριάσει ή και είχαν εξαλειφθεί εντελώς σε μερικές χώρες. Ο Προφήτης Μωάμεθ είχε διακηρύξει τα εξής ως προς τον Ιησού Χριστό: “Τόσο σε αυτόν τον κόσμο όσο και στο επέκεινα, είμαι ο πλησιέστερος από όλους τους ανθρώπους προς τον Ιησού, τον γιο της Μαρίας” (Συλλογή Χαντίθ Sahih Al Bukhari 3443). Οι Χριστιανοί και οι Μουσουλμάνοι, έχουν πάρα πολλά κοινά σημεία, που φέρνουν απροσδόκητα κοντά τους μεν με τους δε. Είναι χαρακτηριστική η ομολογία ενός Αμερικανού Ορθόδοξου Χριστιανού: «Είναι δυνατόν ένας Χριστιανός Ορθόδοξος, όπως εγώ, να σέβεται το Ισλάμ ως μια θρησκεία που αποκαλύφθηκε από τον ίδιο Θεό που λατρεύω, χωρίς να απαρνιέται όσα η δική μου παράδοση διδάσκει ως προς την θεότητα του Ιησού Χριστού, ακόμα και όταν αυτά που πιστεύουν οι Μουσουλμάνοι για τον Ιησού τον γιο της Μαριάμ είναι τόσο σημαντικά διαφορετικά»; Η απάντηση που δίνει είναι: «Πιστεύω απόλυτα πως ναι»! (James S. Cutsinger, καθηγητής Θεολογίας και Θρησκευτικής Σκέψης, Πανεπιστήμιο της Νότιας Καρολίνας. Συλλογικό έργο ‘Paths to the Heart’, World Wisdom 2002, σ. 227). Θα ήθελα να θίξω ένα θέμα, που αφορά τους Μουσουλμάνους, και νομίζω ότι είναι επίκαιρο, μιας και ο εορτασμός του Πάσχα των Χριστιανών είναι πολύ πρόσφατος και αναφέρεται στην Σταύρωση και στην Ανάσταση του Ιησού Χριστού, του Μεσσία. Έχει επικρατήσει η πλειοψηφία των Μουσουλμάνων να πιστεύει πως ο Ιησούς δεν πέθανε με βασανιστικό τρόπο πάνω στο σταυρό. Μάλιστα, ουλεμάδες και ερμηνευτές του Κορανίου, προβάλλουν ποικίλες και διαφορετικές εξηγήσεις μεταξύ τους, ως προς την διήγηση των Ευαγγελίων, για να στηρίξουν την άρνηση της Σταύρωσης. Για πολλά σημαντικά ζητήματα, Μουσουλμάνοι θεολόγοι και λόγιοι, που φέρουν διάφορους τίτλους, καλύπτουν με επίκληση του Κορανίου τις δικές τους απόψεις, ενώ το ίδιο το Κοράνιο κάθε άλλο, παρά τις στηρίζει. Τελικά, τολμούν, δείχνοντας ακόμα και ασέβεια να χρησιμοποιήσουν το ιερό Βιβλίο, ως εργαλείο διάσωσης και διάδοσης του ατομικού “κύρους” τους σαν δήθεν αυθεντίες της ερμηνείας του Κορανίου! Ο θάνατος του Ιησού Χριστού αναφέρεται στο Κοράνιο με διάφορες εκφράσεις (Ιερό Κοράνιο 3:55; 5:117; 19:33). Όπως πολύ σωστά υποστηρίζει ο Μουσουλμάνος Καθηγητής και λόγιος Mahmoud M. Ayoub (+2021)1, το Κοράνιο, δεν αρνείται τον θάνατο του Χριστού επάνω στο σταυρό. Συγχρόνως όμως το ιερό Κοράνιο, προκαλεί την αφροσύνη των ανθρώπων, που είχαν πειστεί, ότι θα μπορούσαν να εναντιωθούν και να κατανικήσουν τον θείο Λόγο (Ruhullah), τον Ιησού Χριστό, τον Αγγελιαφόρο του Θεού. Σε αρκετούς Μουσουλμάνους θεολόγους από τον 7ο αιώνα και μετά, ήταν αδιανόητο να έχουν συμβεί όσα αναφέρουν τα Ευαγγέλια ως προς τα πάθη και τον φρικτό θάνατο ενός Αγγελιαφόρου και Προφήτη του Θεού. Πολλοί έχουν θεωρήσει, πως οι Μουσουλμάνοι που θέλησαν να βρουν απαντήσεις ως προς τον θάνατο του Ιησού, είχαν επηρεαστεί από Γνωστικούς και Δοκητιστές, που αρνούνταν τον σταυρικό θάνατο του Χριστού. Η άποψη αυτή μάλλον δεν είναι σωστή, γιατί η επιρροή του Δοκητισμού και των Γνωστικών στην Αραβική Χερσόνησο δεν είναι βέβαιη, ενώ από την άλλη, επί Ιουστινιανού, στην Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία (7ος αιώνας), οι Δοκητιστές, όπως και οι Γνωστικοί, είχαν κηρυχθεί αιρετικοί από την Εκκλησία και παράνομοι από το κράτος. Έχω τη γνώμη, ότι η άρνηση του σταυρικού θανάτου του Ιησού, εκ μέρους λογίων του Ισλάμ, οφείλεται στην αδυναμία αποδοχής, ένας Αγγελιαφόρος του Θεού, να έχει αφεθεί τόσο εκτεθειμένος στην κακότητα των ανθρώπων. Μάλιστα ο Αγγελιαφόρος αυτός, είναι Εκείνος, που το Κοράνιο τον αποκαλεί Πνεύμα ή Λόγο του Αλλάχ! Είναι Εκείνος, που η γέννησή του συνέβη με μοναδικό και θαυμαστό τρόπο, απόλυτης υπέρβασης των νόμων της φύσης και των κανόνων της Φυσιολογίας του ανθρώπου! Τον 10ο και 11ο αιώνα Μουσουλμάνοι λόγιοι όπως οι Ja'far ibn Mansur al-Yaman, Abu Hatim Ahmad ibn Hamdan al-Razi, Abu Yaqub al-Sijistani, Mu'ayad fi'l-Din al-Shirazi αλλά και οι κύκλοι λογίων που συνδέονταν με την Ikhwan al-Safa ( Αδελφότητα της Αγνότητας ή της Ειλικρίνειας) στην Βασόρα του σημερινού Ιράκ, πίστευαν πως ο Ιησούς σταυρώθηκε και δεν αντικαταστάθηκε από κάποιον άλλο πάνω στο σταυρό, όπως ήταν διαδεδομένο μεταξύ Μουσουλμάνων και φιλοξενούνταν σε σελίδες διαφόρων Tafsir (ερμηνευτικός υπομνηματισμός του Κορανίου). Στο Κοράνιο αναφέρεται, ο κομπασμός των κύκλων των Εβραίων, που ήθελαν νεκρό τον Ιησού: “Φονεύσαμε τον Ιησού τον Χριστό, τον γιο της Μαριάμ, τον Απόστολο του Θεού” (4:157). Αυτή η φράση καύχησης, που περιέχει το Κοράνιο, σε καμιά περίπτωση δεν είναι υιοθέτηση ενός ιστορικού ψεύδους, με σκοπό την διαιώνισή του. Η φράση αποτελεί παράδειγμα ανθρώπινης αλαζονείας και άκρας αφροσύνης, ένδειξη περιφρόνησης απέναντι στον Θεό και απέναντι στους Αγγελιαφόρους Του! Στο ίδιο εδάφιο του Κορανίου αναφέρονται τα εξής: “Κι όμως δεν τον σκότωσαν, ούτε τον σταύρωσαν, αλλά έτσι νομίζουν” (4:157). Η πίστη ότι ο Ιησούς, ως Προφήτης και Αγγελιαφόρος του Θεού, ήταν ο Ruhullah (το Πνεύμα ή ο Λόγος του Θεού) είναι εδραιωμένη στο Ισλάμ και πηγάζει από το Κοράνιο. Το αμέσως προηγούμενο απόσπασμα του ιερού Βιβλίου, διακηρύττει, ότι το Πνεύμα του Θεού, ο Λόγος του Θεού που σαρκώθηκε στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού, δεν ήταν δυνατό να δολοφονηθεί. Οι άνθρωποι δεν είχαν τη δύναμη να δολοφονήσουν τον Ιησού επειδή ήταν το Πνεύμα του Θεού! Αυτή είναι μια ερμηνευτική προσέγγιση που υποστήριζε ο Καθηγητής Ayoub, όπως και άλλοι σύγχρονοι Μουσουλμάνοι. Οι λέξεις στο Κοράνιο “δεν τον σκότωσαν, ούτε τον σταύρωσαν”, έχουν σχέση με περιστατικά της εφήμερης ιστορίας των ανθρώπων, ιδωμένα υπό το πρίσμα του βάθους της ανθρώπινης συνείδησης και απεξαρτημένα από τους περιορισμούς μιας θέασης αποκλειστικά υπό το πρίσμα της κοινής λογικής. Το γένος των ανθρώπων είναι πάντοτε εκτεθειμένο στο θέλημα του Θεού, όσο και αν οι άνθρωποι εναντιώνονται σ’ αυτήν πραγματικότητα. Όταν το Κοράνιο γράφει “δεν τον σκότωσαν, αλλά έτσι τους φάνηκε” (4:157), δεν αρνείται το πραγματικό γεγονός του σωματικού θανάτου του Ιησού επάνω στον σταυρό, αλλά θρυμματίζει την ανθρώπινη φαντασίωση της εναντίωσης στον Θεό! Άλλωστε, τί άλλο μπορεί να εννοεί ο διθυραμβικός ύμνος του Πάσχα της Ανατολικής Εκκλησίας: “Χριστός Ανέστη εκ νεκρών, θανάτω θάνατον πατήσας....”, αν όχι, ότι τελικά, παρά τις επιδιώξεις των ανθρώπων, ο θάνατος δεν άγγιξε τον Ιησού! Ο Καθηγητής Seyed Mostafa Azmayesh, σημαντικός Μουσουλμάνος λόγιος που ζει στη Γαλλία, έχει γράψει ένα εξαιρετικό βιβλίο με τίτλο: “Crucifixion: Fact or Fiction? An Investigation of Crucifixion” ( Mehraby Publishing House 2nd Edition 2016 U.K.) και διερευνά ενδελεχώς το ζήτημα της Σταύρωσης του Ιησού. Τέλος, πρέπει να επισημανθεί, ότι στην μυστική παράδοση που αναπτύχθηκε στον Κήπο του Ισλάμ, γνωστής ως tassawuf ή Σουφισμός, οι προσεγγίσεις στο πρόσωπο του Ιησού του Μεσσία, διακρίνονται από μια αποδοχή του πάθους και της θυσίας του, χωρίς τις ίσως καλοπροαίρετες αντιρρήσεις, όσον αφορά τον σταυρικό θάνατό ερμηνευτών και ουλεμάδων, που προαναφέραμε (βλ. Oddbjørn Leirvik Images of Jesus Christ in Islam, 2nd Edition 2010, Continuum International Publishing Group, London & New York, σσ. 83 και επ.). Θέλουμε να κλείσουμε τούτο το σημείωμα με μια φράση, κατακλείδας, που συνηθίζουν να διατυπώνουν λόγιοι Μουσουλμάνοι: Ο Θεός γνωρίζει πάντοτε καλύτερα! 0205/2022/ Eid Al Fitr 1443 ©ΑΛΗ ΟΣΜΑΝ ΟΥΑΝΤΟΥΝΤ και ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΔΟΣ

Μεγάλη Εβδομάδα. Η περίοδος φανέρωσης του Θεού που ἑαυτὸν ἐκένωσε μορφὴν δούλου λαβών

"Κύριε, τὰ τελεώτατα φρονεῖν, τοὺς οἰκείους παιδεύων Μαθητάς, μὴ ὁμοιοῦσθαι τοῖς ἔθνεσιν ἔλεγες, εἰς τὸ κατάρχειν τῶν ἐλαχιστοτέρων· οὐχ οὕτω γὰρ ἔσται ὑμῖν τοῖς ἐμοῖς Μαθηταῖς, ὅτι πτωχὸς θέλων ὑπάρχω· ὁ πρῶτος οὖν ὑμῶν, ἔστω πάντων διάκονος, ὁ δὲ ἄρχων, ὡς ὁ ἀρχόμενος, ὁ προκριθεὶς δὲ ὡς ὁ ἔσχατος· καὶ γάρ ἐλήλυθα αὐτὸς τῷ πτωχεύσαντι Ἀδὰμ διακονῆσαι, καὶ λύτρον δοῦναι ἀντὶ πολλῶν, τὴν ψυχὴν τῶν βοώντων μοι· Δόξα σοι". Τροπάριο των Αίνων της Μεγάλης Δευτέρας... Είναι μοναδικό στην ιστορία των θρησκευμάτων, ο Θεός, να μην φανερώνεται στην ανθρωπότητα παντοδύναμος. Να αρνείται την εξουσία απόλυτου μονάρχη, ούτε να διεκδικεί την απρόσιτη στους θνητούς θέση του αδέκαστου κριτή. Μα επίσης, δεν παρουσιάζεται εμπρός μας, διηνεκώς, ως εξουσιαστής ψυχών και σωμάτων. Πρόκειται για τον Θεό, που φανερώνεται αδύναμος, διαλέγει να είναι περιφρονημένος, και ταυτίζεται με τους πληγωμένους ανθρώπους των κάθε λογής περιθωρίων. Αυτός είναι ο Ιησούς Χριστός της άκρας ταπεινώσεως, της σταύρωσης και της ταφής.... Ο Χριστός της Μεγάλης Εβδομάδας των Παθών. Το παραπάνω τροπάριο της Εκκλησίας πηγάζει από τους λόγους του Χριστού προς τους μαθητές του, όπως διασώζονται στα Ευαγγέλια του Ματθαίου (20: 25-28 και Μάρκου 10: 42-45). Και ακριβώς προβάλλει τον αντι-θεό! Τον Θεό της Μεγάλης Εβδομάδας. Είμαστε μάρτυρες και τραγικοί παρατηρητές ενός πολέμου στην γειτονιά μας, που πληγώνει την Ευρώπη βαθειά, στα συθέμελά της. Την πληγώνει η επιθετικότητα της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας, όπως και οι απειλές της κατά της Σουηδίας και της Φινλανδίας ή και κατά της Βοσνίας Ερζεγοβίνης, μιας απόστασης μονάχα μιας ανάσας από την Ελλάδα. Αμφισβητούνται σε τούτο τον πόλεμο, όσα αποτελούσαν αιτία υπερηφάνειας, αιτία προβολής των αξιών του ευρωπαϊκού πολιτισμού, σαν ανώτερου από άλλους πολιτισμούς. Καταρρίπτεται τελικά ο μύθος μιας ειρήνης σε συνθήκες παγκοσμιοποίησης, όπου κυριαρχούν η επιβολή των ισχυρών οικονομικών συμφερόντων, που εξυπηρετούνται από κράτη υποταγμένα στην λατρεία του Μαμμωνά! Γιατί εντέλει, η ειρήνη που βασιζόταν στα συμφέροντα και στις μεγαλειώδεις οικονομικές συμφωνίες αποδείχθηκε σαθρή και αισχρή πέρα ως πέρα. Γιατί έχει περιφρονήσει τον άνθρωπο, γιατί τον βλέπει μονάχα ως εργαλείο, καταδυναστεύοντάς τον, χάριν επέκτασης και παγίωσης της οικονομικής παγκοσμιοποίησης. Ο Νυμφίος της Εκκλησίας, που υπό την πίεση θυμικών εξάρσεων, αυτές τις μέρες οι Χριστιανοί θυμόμαστε, επιτρέποντας και κάποιο δειλό δάκρυ να κυλίσει στις παρειές, μένουμε στάσιμοι, λες έχουμε πεθάνει ήδη. Αρκούμαστε στον ασπασμό της εικόνας του, στο δάκρυ και στον αναστεναγμό ίσως. Ως εδώ. Μα ο κεκρυμμένος και αδύναμος Θεός των Παθών, λέει, πως οι Χριστιανοί που “κατεξουσιάζουν και κατακυριεύουν” άλλους, “δεν διαπράττουν απλώς μια αμαρτία, αλλά γίνονται ειδωλολάτρες” και “αρνούνται τελικά τον Χριστό, που ήρθε ακριβώς για να καταργήσει τα είδωλα”1. Λόγια φοβερά για τους πολιτικούς ηγέτες, κάθε πολιτικής απόχρωσης, και κάθε χώρας, μηδέ και προπάντων της Ελλάδος εξαιρουμένης, που γίνονται δυνάστες στους λαούς τους, με ποικίλα μέτρα και με πολύμορφες παραβιάσεις των κανόνων που συγκροτούν το κράτος δικαίου και τους θεσμούς αλληλεγγύης. Διότι το κράτος οφείλει να υπάρχει για να διακονεί τον άνθρωπο, ως ατομική ύπαρξη και ως κοινότητα ανθρώπων, χωρίς διακρίσεις οποιασδήποτε υφής ή πρόφασης. Αλλά δεν είναι μόνον οι πολιτικοί ηγέτες, αλλά όλοι μας, εφόσον υπάρχουν άνθρωποι κοντά μας, που άμεσα ή έμμεσα μπορεί να είναι του “χεριού μας”. Μιλάμε για μέλη της οικογένειάς μας, μιλάμε για συζύγους ή συντρόφους, μιλάμε για εργαζόμενους στις επιχειρήσεις μας ή για συνεργάτες στο γραφείο, που εξαρτώνται από τον μισθό που τους δίνουμε.... Και πάλι ο Σταύρος Ζουμπουλάκης, κάνει αγάπη, όπως λένε στα ορθόδοξα μοναστήρια, και μας θυμίζει, τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή: “Τρία εστί τα μέγιστα και αρχέκακα, και πάσης, απλώς ειπείν, κακίας γεννητικά· άγνοια, φημί, και φιλαυτία και τυραννίς· αλλήλων εξηρτημένα και δι’ αλλήλων συνιστάμενα. Εκ γαρ της περί Θεού αγνοίας, η φιλαυτία· εκ δε ταύτης, η προς το συγγενές τυραννίς εστι2”. Κλείνοντας τις σκέψεις της Μεγάλης Δευτέρας, σιωπώ πια και στρέφω το νου στο βάθος της ύπαρξης, στην έσω καρδιά..., αφήνοντας μονάχα στεναγμούς ανεκλάλητους. 1.- Με πλάγια γράμματα είναι μικρά αποσπάσματα από το βιβλίο του Σταύρου Ζουμπουλάκη, Ανθοδέσμη για τη Μεγάλη Εβδομάδα (Άρτος Ζωής, Αθήνα 2021). 2.- Κεφάλαια διάφορα θεολογικά τε και οικονομικά PG 90, 1192B. Γεώργιος Δούδος έγραψε Μεγάλη Δευτέρα 2022

Σας ονομάζω φίλους..

.

Η εικόνα του Χριστού που αγκαλιάζει τρυφερά στον ώμο τον ηγούμενο Μηνά, καμωμένη με την εγκαυστική τεχνική της Αιγύπτου τον 8ο αιώνα μου αρέσει πάρα πολύ. Δυο λόγια για την ιστορία της εικόνας. Η φορητή εικόνα ήταν θησαυρισμένη στο κοπτικό μοναστήρι του Bawit του 4ου αιώνα, που είχε καταστραφεί. Όταν έγιναν ανασκαφές τον 20ο αιώνα, εκτός από την εικόνα του Χριστού με τον ηγούμενο Μηνά, βρέθηκαν και άλλες πολύτιμες εικόνες. Το μοναστήρι βρισκόταν στη δυτική όχθη του Νείλου. Τις ανασκαφές έκανε το Γαλλικό Ινστιτούτο Αρχαιολογίας της Ανατολής (Institut Français d'Archéologie Orientale) και η εικόνα έχει μεταφερθεί στο μουσείο του Λούβρου. Την Μεγάλη Πέμπτη, στην Ακολουθία των Αγίων Παθών (στις ορθόδοξες εκκλησίες και στις ελληνόρρυθμες καθολικές εκκλησίες) το πρώτο από τα δώδεκα ευαγγέλια που αναγιγνώσκονται είναι ολόκληρο το 15ο κεφάλαιο από το κατά Ιωάννη ευαγγέλιο. Σε κάποιο σημείο αυτού του ευαγγελίου ακούμε τους εξής λόγους του Ιησού: “Εσείς είστε φίλοι μου, αν κάνετε αυτά που εγώ σας παραγγέλω. Δεν σας ονομάζω πια δούλους, γιατί ο δούλος δεν ξέρει τί κάνει ο κύριός του. Σας ονομάζω φίλους, γιατί σας έκανα γνωστά όλα όσα άκουσα από τον Πατέρα μου” (Ιωάννης 15: 14,15). Οι Γάλλοι ονόμασαν αυτήν την εικόνα “ο Χριστός και ο Φίλος του” και νομίζω, πως αυτός ο τίτλος αποδίδει πληρέστερα το μήνυμα που θέλησε να μεταδώσει ο ανώνυμος ογιογράφος. Συχνά, οι κήρυκες στις εκκλησίες και οι συγγραφείς θεολογικών βιβλίων, προτιμούν να τονίζουν την ιδιότητα του ανθρώπου, που έχει βαφτιστεί, ως δούλου του Θεού. Αυτός είναι ο κανόνας.... Πόσο πιο αληθινό, και πόσο πιο όμορφο είναι να έχουμε πάντοτε κατά νου, ότι έχουμε κληθεί να είμαστε φίλοι του Χριστού. Σε αναμονή της Μεγάλης Εβδομάδας του 2022 13/04/2022

ΤΟ ΟΝΕΙΔΟΣ ΤΗΣ ΔΙΑΙΡΕΣΗΣ, Η ΟΔΥΝΗ ΤΟΥ ΣΧΙΣΜΑΤΟΣ

ΜΕ ΑΦΟΡΜΗ ΟΣΑ ΔΥΣΑΡΕΣΤΑ ΣΥΜΒΑΙΝΟΥΝ ΣΤΗΝ ΟΡΘΟΔΟΞΗ ΕΚΚΛΗΣΙΑ Στην Ορθόδοξη Εκκλησία, κατά το κορυφαίο γεγονός της Ευχαριστιακής Συνάξεως των πιστών, μεταξύ των αιτημάτων που απευθύνονται προς τον Θεό είναι και η εκζήτηση ενότητας πίστεως και κοινωνία με το Άγιο Πνεύμα (“Τὴν ἑνότητα τῆς πίστεως καὶ τὴν κοινωνίαν τοῦ Ἁγίου Πνεύματος”). Η ενότητα στην Εκκλησία του Χριστού είναι υποστατική προϋπόθεση και υπάρχει με την ενότητα της πίστεως και την κοινωνία με το Άγιο Πνεύμα του Λαού του Θεού. Στον Κήπο της Γεσθημανή, πριν από την εκούσια παράδοση στο πάθος, ο Ιησούς προσευχόταν με μεγάλη αγωνία, τόση, που ο ιδρώτας του προσώπου Του έπεφτε στη γη λες και ήταν θρόμβοι αίματος (Λουκ. 22:44). Ανάμεσα στα άλλα σημεία της προσευχής ήταν κι αυτά: “Οὐ περὶ τούτων δὲ ἐρωτῶ μόνον, ἀλλὰ καὶ περὶ τῶν πιστευόντων διὰ τοῦ λόγου αὐτῶν εἰς ἐμέ, ἵνα πάντες ἓν ὦσιν, καθὼς σύ, πάτερ, ἐν ἐμοὶ κἀγὼ ἐν σοί, ἵνα καὶ αὐτοὶ ἐν ἡμῖν ὦσιν...” (Ιω. 17:20-21). Αγωνία του Ιησού Χριστού για την ενότητα των μαθητών Του αλλά και όσων πιστέψουν στη συνέχεια στο Ευαγγέλιο, με το κήρυγμα των Αποστόλων... Σήμερα, βλέποντας την κατάσταση που επικρατεί στην Ορθόδοξη Εκκλησία, το όνειδος της διαίρεσης είναι αισθητό, ενώ η οδύνη του σχίσματος μεταξύ των κατά τόπους Ορθοδόξων Εκκλησιών είναι ορατή.... Εύλογο το ερώτημα, ποιος ευθύνεται για την κατάσταση των Ορθοδόξων Εκκλησιών, που πορεύονται στην σκιά του σχίσματος; Μετά την πτώση της Κωνσταντινουπόλεως στους Οθωμανούς και την περιέλευση του Πατριαρχείου της Πόλεως στην εμπερίστατη κατάσταση της δουλείας, ανεξάρτητα από τα σημαντικά προνόμια με τα οποία προίκισε ο Πορθητής την Εκκλησία της Νέας Ρώμης, η θυγατέρα Εκκλησία των Ρώσων, σιγά σιγά αλλά σταθερά άρχισε να εγείρει αξιώσεις αναγνωρίσεως σαν “τρίτης Ρώμης”. Αμφισβητούσε και αμφισβητεί η Εκκλησία της Ρωσίας την Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως, ως πρωτόθρονης, προβάλλοντας ως κριτήριο πρωτοκαθεδρίας μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών, το αριθμητικό πλήθος των πιστών της. Αναμφίβολα αυτή η λανθασμένη εκκλησιολογικά αξίωση, συμπορευόταν με την ισχύ των Τσάρων της Ρωσικής Αυτοκρατορίας. Αν κάποιος επισκεφθεί το Άγιον Όρος, χωρίς αμφιβολία θα εντυπωσιασθεί από το προκλητικό μεγαλείο των κτιριακών συγκροτημάτων που ανήγειραν οι Ρώσοι επί τσαρικής περιόδου. Στην Μονή του Αγίου Παντελεήμονος, γνωστής και ως Ρωσικό, πριν από την Οκτωβριανή Επανάσταση εγκαταβιούσαν περίπου 2000 Μοναχοί και εργάζονταν περίπου 3000 εργάτες που έφθαναν στο Όρος από την Ρωσία! Το συγκρότημα της Μονής προκαλεί λόγω μεγέθους θαυμασμό. Το ίδιο συμβαίνει με την Σκήτη του Αγίου Ανδρέα, γνωστής και ως Σαράι, σε απόσταση αναπνοής από τις Καρυές, που επίσης το μέγεθος είναι προκλητικό. Το ίδιο τέλος συμβαίνει και με την εντυπωσιακή Σκήτη του Προφήτη Ηλία, λίγο πιο πάνω από την Μονή Παντοκράτορος! Υπάρχουν και άλλα ρωσικά κτίσματα στο Άγιον Όρος, που μπορεί να είναι μικρότερα από όσα ανέφερα, αλλά εντυπωσιάζουν.... Στην Ορθόδοξη Εκκλησία ως σύστημα διοικήσεως αναγνωρίζεται το συνοδικό. Δηλαδή, η Εκκλησία διοικείται από την Σύνοδο των Επισκόπων. Οι Πατριάρχες, στα λεγόμενα πρεσβυγενή Πατριαρχεία, αλλά και σε κατά τόπους Ορθόδοξες Εκκλησίες, που αναγνωρίσθηκαν ως Πατριαρχεία, είναι πρώτοι μεταξύ ίσων, κατ’ ουσίαν προεδρεύουν των Επισκόπων του κλίματος (δικαιοδοσίας) κάθε επί μέρους Εκκλησίας. Επίσης ο Πατριάρχης λειτουργεί και ως ενοποιητικός παράγοντας της τοπικής Εκκλησίας... Στην καθ’ όλου Ορθόδοξη Εκκλησία, σε κορυφαίες εκδηλώσεις του συνοδικού θεσμού, όπως συνέβη μετά από χίλια τριακόσια χρόνια, με την σύγκληση της Αγίας και Μεγάλης Συνόδου στην Κρήτη (2016), υπήρξαν εκδηλώσεις της τραγικής διαίρεσης στους κόλπους της Εκκλησίας και δείγματα του από τότε κεκρυμμένου σχίσματος! Αξίζει να ληφθεί υπόψη, ότι η ανάγκη σύγκλησης μιας Μεγάλης Αγίας Συνόδου των Ορθοδόξων Εκκλησιών ανάγεται στην περίοδο των ετών 1902 και 1904, με δύο εγκυκλίους που είχε αποστείλει ο Οικουμενικός Πατριάρχης Ιωακείμ ο Γ΄ προς τις κατά τόπους Εκκλησίες, μπορεί να γίνει κατανοητό το εγχείρημα του 2016. Δυστυχώς, στην Πανορθόδοξη Σύνοδο δεν συμμετείχαν η Εκκλησία της Ρωσίας, το Πατριαρχείο της Αντιοχείας, η Εκκλησία της Βουλγαρίας και η Εκκλησία της Γεωργίας. Η Εκκλησία της Ρωσίας αρνήθηκε να συμμετάσχει, ως εκδήλωση απαξίας προς τον Θρόνο της Κωνσταντινουπόλεως, ενώ οι Εκκλησίες της Βουλγαρίας και της Γεωργίας παρακολούθησαν την απόφαση της Ρωσίας. Το Πατριαρχείο Αντιοχείας δεν συμμετείχε για τον εξής σοβαρό λόγο. Το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, με δικαιοδοσία στο Κράτος του Ισραήλ, στην Ιορδανία και στα Παλαιστινιακά Εδάφη, εξέλεξε Αρχιεπίσκοπο Κατάρων (έτσι ονομάσθηκε από τους Ιεροσολυμίτες εκκλησιαστικούς το Κατάρ) και ίδρυσε την Αρχιεπισκοπή Κατάρων. Κατά τη γνώμη μου έγινε πράγματι “εισπήδηση”, δηλαδή υπέρβαση χωρικής δικαιοδοσίας του Πατριαρχείου Ιεροσολύμων, στην δικαιοδοσία του Πατριαρχείου Αντιοχείας, που αναφέρεται ως “Πατριαρχείο της Μεγάλης Θεουπόλεως Αντιοχείας, Συρίας, Αραβίας, Κιλικίας, Ιβηρίας τε και Μεσοποταμίας και πάσης Ανατολής”. Μάλιστα, πριν χρόνια είχα την ευκαιρία να γνωρίσω τον πρώτο Μητροπολίτη Βαγδάτης και Κουβέιτ Κωνσταντίνο, που ήταν ελληνικής καταγωγής από την Δαμασκό. Η Μητρόπολη αυτή ιδρύθηκε το 1969 και είχε δικαιοδοσία ως Μητρόπολη του Πατριαρχείου Αντιοχείας στο Ιράκ, στο Κουβέιτ, στις αραβικές χώρες του Περσικού Κόλπου (Μπαχρέιν, Κατάρ, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα κ.λπ.), Ιράν, κ.λπ.. Η ίδρυση Αρχιεπισκοπής Κατάρων (sic!) και η ενθρόνιση Αρχιεπισκόπου από το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, κατά τη γνώμη μου, είχε κίνητρο τους περίπου 12.000 Ορθόδοξους Χριστιανούς ποικίλων εθνικοτήτων αλλά υπερβολικά καλά αμειβόμενους (!!!) στο Κατάρ και στα γειτονικά κράτη. Το γεγονός αυτό δημιούργησε ένταση μεταξύ των δύο Πατριαρχείων. Το Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως σιώπησε και δεν ανέλαβε πρωτοβουλία επίλυσης της διαφοράς, κάτι που δεν συνέβη και στην Πανορθόδοξη Σύνοδο, μολονότι το είχε ζητήσει η Αντιόχεια. Οπότε η αντίδραση του Θρόνου της Αντιόχειας ήταν η μη συμμετοχή στην Σύνοδο, ενώ αργότερα επήλθε διακοπή κοινωνίας (τουτέστιν σχίσμα) μεταξύ των Εκκλησιών Αντιοχείας και Ιεροσολύμων. Η Εκκλησία της Κωνσταντινουπόλεως ως πρωτόθρονη Εκκλησία μεταξύ των Ορθοδόξων Εκκλησιών έχει κανονικό δικαίωμα ανακήρυξης της αυτοκεφαλίας μιας τοπικής Εκκλησίας σε ένα ανεξάρτητο κράτος. Έτσι ανακήρυξε αυτοκέφαλη την Ορθόδοξη Εκκλησία της Ουκρανίας. Η Μόσχα αντέδρασε έντονα και όπως είναι γνωστό με πρωτοβουλία της επήλθε σχίσμα εντός της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Η Εκκλησία της Ρωσίας έλαβε την τιμή του Πατριαρχείου από την Κωνσταντινούπολη. Επί τσάρων υπήρξε θεραπαινίδα του κοσμικού καθεστώτος ενώ προβλεπόταν η παρουσία επιτρόπου του Τσάρου κατά τις εργασίες της συνόδου της ιεραρχίας του Πατριαρχείου Μόσχας. Στην διάρκεια του σοβιετικού καθεστώτος, υπήρξαν πολλοί μάρτυρες της Εκκλησίας της Ρωσίας και μάλιστα λειτουργούσε μια εκκλησία των κατακομβών, που υπήρχε παράνομα, προσπαθώντας να ζει κατά την ελευθερία εν Χριστώ. Σε γενικές γραμμές όμως, επί σοβιετικού καθεστώτος και ιδίως μετά τον “μεγάλο πατριωτικό πόλεμο”, όπως είχε ονομάσει ο Στάλιν την άμυνα στην ναζιστική εισβολή, η Εκκλησία της Ρωσίας ήταν υπάκουη στην πολιτική του Κρεμλίνου, συχνά με το αζημίωτο. Ο Βλαδίμηρος Πούτιν, εξ αρχής που ανέλαβε την εξουσία πριν είκοσι χρόνια, προσέδωσε στην Εκκλησία της Ρωσίας προνόμια που είχε επί Τσάρων. Από την άλλη μεριά το Πατριαρχείο Μόσχας ανταπέδωσε αυτήν την εύνοια και ιδίως επί του τωρινού Πατριάρχη Κυρίλλου έγινε όργανο της μεγαλορωσικής ιδεολογίας του Πούτιν, με τραγικό ξέσπασμα την επέμβαση και εισβολή στην Ουκρανία. Το Πατριαρχείο Μόσχας, με ρωσικά ρούβλια ίδρυσε Εξαρχία στην Αφρική, εντός της δικαιοδοσίας του Πατριαρχείου Αλεξανδρείας (κλασική περίπτωση εισπήδησης), εξαγοράζοντας ορισμένους Αφρικανούς πρώην κληρικούς που κατέστησαν έκπτωτοι της ιερωσύνης τους! Με ρούβλια επίσης εξαγοράζει η Μόσχα το Πατριαρχείο Ιεροσολύμων εδώ και χρόνια, όπου έχει ακουστεί, ότι με εκκλησιαστική κάλυψη ξεπλένει μαύρο χρήμα η ρωσική μαφία! Στην Ελλάδα είναι γνωστοί τέσσερις μητροπολίτες για την “κρυφή” αγάπη τους για τον Πατριάρχη Μόσχας Κύριλλο. Πρόκειται για τον Μεσογαίας Νικόλαο, για τον Πατρών, για τον Κερκύρας και για τον Βεροίας και Ναούσης Παντελεήμονα.... Το πρόβλημα είναι, ότι οι παραπάνω μητροπολίτες της Εκκλησίας της Ελλάδος, είτε από αφέλεια, είτε από ιδιοτελή σκοπιμότητα, γίνονται όργανα της μεγαλορωσικής πολιτικής διείσδυσης του Πούτιν στην Ελλάδα, μέσω της θρησκείας. Αυτό είναι ιδιαίτερα ολοφάνερο στην περίπτωση του Μητροπολίτη Βεροίας, Ναούσης και Καμπανίας με τις πλούσιες ευλογίες που πρόσφερε στην ρωσική οργάνωση “Ορθόδοξη Αυτοκρατορική Εταιρεία Παλαιστίνης”, που είχε ιδρυθεί από τον τσάρο Αλέξανδρο Γ΄ το 1882 και επαναδραστηριοποιήθηκε επί Πούτιν. Τα γραφεία της εταιρίας είναι στην Θεσσαλονίκη, απέναντι από το Λιμάνι, αλλά όταν δημιουργήθηκε γραφείο στη Βέροια ο αγιασμός που τέλεσε ο επιχώριος Μητροπολίτης είχε τον χαρακτήρα “πανηγύρεως”. Παρευρέθηκε ο ο διεθνής πρόεδρος Σεργκέι Βαντίμοβιτς Στεπάτσιν, που είχε διατελέσει στέλεχος της διαδόχου της KGB, της FSB, για ένα διάστημα πρωθυπουργός της Ρωσικής Ομοσπονδίας, αλλά απέτυχε να λύσει το πρόβλημα με την Τσετσενία, οπότε απομακρύνθηκε, αλλά τώρα, πέραν της θέσης του προέδρου της παραπάνω οργάνωσης είναι πρόεδρος του Ελεγκτικού Συνεδρίου της Ρωσίας. Ο Μητροπολίτης Βεροίας δεν αρκέστηκε να τελέσει τον αγιασμό στα γραφεία της οργάνωσης, μιας και ο πρόεδρος του ελληνικού τμήματος κατάγεται από την Βεργίνα, δεξιώθηκε τους παράγοντες της οργάνωσης στην Μονή Παναγίας του Δοβρά: https://www.protagon.gr/themata/44341659692-44341659692, https://www.documentonews.gr/.../rwsikh-diplwmatia-me.../, https://www.romfea.gr/.../11264-i-autokratoriki-orthodoji..., https://www.imerisia-ver.gr/.../9401-%CE%BF%CF%84%CE%B1.... Στην Ορθόδοξη Εκκλησία κατά τη γνώμη μου, το άθλημα της πίστεως προβάλλεται ως οδοιπορία και βίωση εντός της κατά Χριστόν ελευθερίας (Γαλ. 5:1). Δυστυχώς όμως, οι άνθρωποι φοβόμαστε την ελευθερία, την αποδιώχνουμε, την ακυρώνουμε με ένα σωρό τρόπους, πολλοί απ’ τους οποίους φορούν το ένδυμα ευτελούς ευσέβειας. Η εισβολή γερόντων πνευματικών, κατά κανόνα αγάμων, προς καθοδήγηση Χριστιανών Ορθοδόξων, έχει γίνει του συρμού στην Ελλάδα. Αυτοί οι γέροντες, εισάγουν κατά κανόνα πρότυπα καθοδήγησης, που καλώς ισχύουν μεταξύ μοναχών, αλλά μάλλον είναι βλαβερά για ανθρώπους που ζουν στον κόσμο με γυναίκες και άνδρες, με παιδιά και άλλου είδους προτεραιότητες, από εκείνες ενός μοναχού. Έτσι το φαινόμενο του “γεροντισμού”, κατά απομίμηση μιας αρρωστημένης κατάστασης που άρχισε να καλλιεργείται στην αχανή Ρωσία του παρελθόντος με τους “στάρτσι” και τους πλανόδιους προσκυνητές, έχει ενσκήψει μεταξύ των Ελλήνων Χριστιανών και όχι μόνον. Ο τρόπος που εδραιώθηκε η κατά τόπους ίδρυση Ορθοδόξων αυτοκεφάλων Εκκλησιών, μετέτρεψε τις κατά τόπους εκκλησίες σε εθνικές εκκλησίες, φορείς του νοσηρού εθνικισμού, που τυποποίηθηκε στο Ορθόδοξο Κανονικό Δίκαιο ως αμάρτημα του “εθνοφυλετισμού”, όπως το ανέφερε η Σύνοδος της Κωνσταντινουπόλεως του 1872 για να αντιμετωπίσει την ίδρυση της Βουλγαρικής Εξαρχίας, με έδρα την Κωνσταντινούπολη. Ο εθνικισμός ή εθνοφυλετισμός, στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποτελεί μέγα σκάνδαλο και μέγα αμάρτημα, συχνά ανομολόγητο! Η διαίρεση στους κόλπους της Ορθόδοξης Εκκλησίας και το σχίσμα των Ορθοδόξων Εκκλησιών, που προανέφερα, οφείλεται στον εθνικισμό των κατά τόπους Εκκλησιών. Η Εκκλησία γίνεται όχημα άσκησης πολιτικής, συχνά επιθετικής, ακόμα και κατά Ορθοδόξων λαών, διαφορετικής εθνικής ταυτότητας, όπως συμβαίνει σήμερα με την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. Το σχίσμα των Ορθοδόξων είναι τραγικά ορατό κυρίως σε χώρες της Διασποράς ορθοδόξων. Στην ίδια πόλη συνυπάρχουν περισσότεροι του ενός Ορθόδοξοι Επίσκοποι, ποικίλων τίτλων (Αρχιεπίσκοπος, Μητροπολίτης, Επίσκοπος κ.ά.) και ποιμαίνουν Ορθόδοξους Χριστιανούς με κριτήριο την εθνική καταγωγή τους. Αυτά συμβαίνουν στην θεσμική εκκλησία, στην Ορθόδοξη Εκκλησία που υπάρχει ως επίσημος θεσμός, με κοσμικά κριτήρια, χρηματοδοτείται από κάποιο κράτος, με εξαίρεση τις επισκοπές και τις ενορίες της Διασποράς του Πατριαρχείου Αντιοχείας, που δεν είναι συνδεδεμένο με κάποιο κράτος.... Για να κλείσω το σημείωμά μου, θα παραθέσω, προς παρηγορία και παραμυθία όλων, ένα απόσπασμα λόγου του μακαρίας μνήμης Αρχιμανδρίτη Λεβ Ζιλλέ, που εκφώνησε σε εξόδιο ακολουθία: “Ω παράξενη Ορθόδοξη Εκκλησία, τόσο φτωχή και αδύναμη, που δεν έχεις, ούτε την οργάνωση, ούτε την κουλτούρα της Δύσης, παραμένοντας στη ζωή, σαν ένα θαύμα, μπροστά σε τόσες δοκιμασίες, θλίψεις και αγώνες. Μια Εκκλησία αντιθέσεων, ταυτόχρονα, τόσο παραδοσιακή όσο και τόσο ελεύθερη, τόσο αρχαϊκή και τόσο ζωντανή, τόσο τελετουργική αλλά και τόσο προσωπική. Μια Εκκλησία, που διαφυλάσσει με φροντίδα το ανεκτίμητο μαργαριτάρι του Ευαγγελίου, μερικές φορές κάτω από ένα στρώμα σκόνης. Μια Εκκλησία, που μέσα σε σκιές και σιωπή διατηρεί πάνω από όλα τις αιώνιες αξίες της αγνότητας, της φτώχειας, του ασκητισμού, της ταπείνωσης και της συγχώρεσης. Μια Εκκλησία, που συχνά δεν ξέρει πώς να ενεργεί, αλλά που μπορεί να τραγουδά τη χαρά του Πάσχα, όπως καμιά άλλη”. (Ομιλία στην κηδεία του Αρχιμανδρίτη Ειρηναίου (Louis-Charles) Winnaert 1937). Συμπληρώνω με τα τα λόγια του Ορθόδοξου στοχαστή Olivier Clément: “...Προσβλέπουμε σ’ ένα Χριστιανισμό φτωχό και ελεύθερο, ικανό να δώσει μια μαρτυρία του Ευαγγελίου απέριττη”. Και τελειώνω με τα λόγια του αγίου Πορφυρίου του Καυσοκαλυβίτη, που είναι γεμάτα κάλλος και φως: “Η ψυχή του Χριστιανού πρέπει να είναι λεπτή, να είναι ευαίσθητη, να είναι αισθηματική, να πετάει, όλο να πετάει, να ζει μες στα όνειρα. Να πετάει μες στ’ άπειρο, μες στ’ άστρα, μες στα μεγαλεία του Θεού, μες στη σιωπή. Όποιος θέλει να γίνει Χριστιανός, πρέπει πρώτα να γίνει ποιητής”. Καλή Σαρακοστή και Καλή Ανάσταση! ©Γιώργος Α. Δούδος 23 Μαρτίου 2022

Η ΡΩΣΙΚΗ ΕΠΙΘΕΣΗ ΣΤΗΝ ΟΥΚΡΑΝΙΑ ΚΑΙ Η ΤΟΥΡΚΙΚΗ ΚΑΤΟΧΗ ΤΗΣ ΒΟΡΕΙΑΣ ΚΥΠΡΟΥ, ΔΥΟ ΑΝΟΜΟΙΕΣ ΚΑΤΑΣΤΑΣΕΙΣ

Με αφορμή τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, τόσο κύκλοι της ελληνικής Δεξιάς, όσο και της ελληνικής Αριστεράς, επιχειρούν να προβάλλουν στο προσκήνιο της δημοσιότητας την τουρκική εισβολή στην Κύπρο και την κατοχή του βόρειου τμήματος του Νησιού, από τις τουρκικές στρατιωτικές δυνάμεις και από Τουρκοκύπριους πολιτικούς, που λειτουργούν ως όργανα της Άγκυρας. Νομίζω, πως η σύγκριση των περιπτώσεων Κύπρου και Ουκρανίας είναι άστοχη, δεν μπορεί να πείσει, παρά μόνον όσους και όσες είναι επιρρεπείς και ευάλωτοι στις προπαγάνδες. Αλλά μιας και προβάλλεται το πρόβλημα της Κύπρου, ας θυμηθούμε κάποια πράγματα: 1.- Σύμφωνα με το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας (1960), όπως ισχύει σήμερα, η διάταξη του άρθρου ΙΙ του Παρατήματος Ι προλέπει τα εξής: “Η Ελλάς, η Τουρκία και το Ηνωμένον Βασίλειον, λαμβάνουσαι υπό σημείωσιν τας εν άρθρω Ι της παρούσης συνθήκης αναληφθείσας υπό της Δημοκρατίας της Κύπρου υποχρεώσεις, αναγνωρίζουσι και εγγυώνται την ανεξαρτησίαν, εδαφική ακεραιότητα και ασφάλειαν της Δημοκρατίας της Κύπρου ως και την δημιουργηθείσαν δια των θεμελιωδών άρθρων του Συντάγματος αυτής κατάστασιν”. Κατά το άρθρο IV του ίδιου παραρτήματος του Κυπριακού Συντάγματος προβλέπεται ότι: “Εν περιπτώσει παραβιάσεως των διατάξεων της παρούσης συνθήκης, η Ελλάς, η Τουρκία και το Ηνωμένον Βασίλειον αναλαμβάνουσι την υποχρέωσιν όπως διαβουλεύωνται μετ’ αλλήλων όσον αφορά τας παραστάσεις ή τα μέτρα τα αναγκαία δια την διασφάλισιν της τηρήσεως των εν λόγω διατάξεων. Εφ’ όσον κοινή ή συντετονισμένη ενέργεια δεν ήθελεν αποδειχθή δυνατή, εκάστη των τριών εγγυητριών δυνάμεων επιφυλάσσει εαυτή το δικαίωμα όπως ενεργήση με μόνον σκοπόν την επαναφοράν της δια της παρούσης συνθήκης δημιουργηθείσης καταστάσεως”. Οι προηγούμενες διατάξεις του Συντάγματος της Κυπριακής Δημοκρατίας αναφέρονται στις εγγυήτριες δυνάμεις της ανεξάρτητης Κύπρου και στο δικαίωμα κοινής επέμβασης ή και μεμονωμένης, αν υπάρξει διακινδύνευση της συνταγματικής τάξης στην Κύπρο. 2.- Είναι γνωστό και αναμφισβήτητο πλέον, ότι η ελληνική δικτατορία του Ιωαννίδη έκανε “εξαγωγή” πραξικοπήματος στην Κύπρο το 1974, φέρνοντας στην εξουσία, για οκτώ μέρες τον Νίκο Σαμψών, τον δολοφόνο των Τουρκοκυπρίων της Ομορφίτας. Ενόψει αυτών των γεγονότων, η Τουρκία ως εγγυήτρια δύναμη κατά το Σύνταγμα της Κυπριακής Δημοκρατίας, επενέβη στην Κύπρο προς αποκατάσταση της συνταγματικής τάξης. 3.- Τον Δεκέμβριο του 1963, Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, ως Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, πρότεινε μονομερώς αρκετές τροποποιήσεις στο Σύνταγμα του 1960. Αυτό πυροδότησε ένταση στις σχέσεις της ελληνοκυπριακής πλειοψηφίας και της τουρκοκυπριακής μειονότητας, με αποτέλεσμα την μη συμμετοχή πλέον των Τουρκοκυπρίων στην κυπριακή κυβέρνηση. Οι συνταγματικές τροποποιήσεις του Μακαρίου πυροδότησαν πρωτόγνωρη βία μεταξύ των δύο κοινοτήτων του νησιού, με θύματα νεκρούς και από τις δυο κοινότητες (364 Τουρκοκύπριοι και 174 Ελληνοκύπριοι). Μετά τις προηγούμενες αρνητικές εξελίξεις εμφανίζονται οι τουρκοκυπριακοί θύλακες, διάσπαρτοι σε όλο το νησί. Στους θύλακες οι Τουρκοκύπριοι στερούνταν πολλών αναγκαίων αγαθών. Η ασφάλεια των Τουρκοκυπρίων περιοριζόταν εντός των θυλάκων! Το καθεστώς λειτουργίας των θυλάκων άρχισε να χαλαρώνει μετά το 1967, οπότε πολλοί Τουρκοκύπριοι επέστρεψαν στα χωριά που κατοικούσαν πριν το 1963. Το καθεστώς των θυλάκων σε βάρος των Τουρκοκυπρίων, που επιβλήθηκε από την ελληνοκυπριακή διοίκηση, αποτελούσε σαφή παραβίαση του άρθρου 13 παράγρ. 1 του Συντάγματος της Κύπρου που προβλέπει ότι: “Έκαστος έχει το δικαίωμα ελευθέρας μετακινήσεως εντός του εδάφους της Δημοκρατίας και διαμονής εις οιονδήποτε τμήμα αυτής υποκείμενος εις τους υπό του νόμου επιβαλλομένους, αναγκαίους δε κρινομένους μόνον διά την άμυναν ή την δημοσίαν υγείαν περιορισμούς ή ούς προβλέπονται ως ποινή επιβαλλομένη υπό του αρμοδίου δικαστηρίου”. 4.- Η επέμβαση της Τουρκίας στην Κύπρο το 1974, μετατράπηκε ως γνωστό σε κατοχή εκ μέρους του τουρκικού στρατού του βόρειου τμήματος του νησιού. Οι συνθήκες γενικά ήταν τέτοιες, που διαταράχτηκαν έντονα οι σχέσεις εμπιστοσύνης της τουρκοκυπριακής κοινότητας απέναντι στο σύνοικο στοιχείο των Ελληνοκυπρίων. Οπότε η επέμβαση χάριν της συνταγματικής νομιμότητας, έχει γίνει κατοχή, ήδη επί σαράντα οκτώ χρόνια και η Τουρκία συνέβαλε στην ανακήρυξη της “Τουρκικής Δημοκρατίας της Βόρειας Κύπρου” ενός μορφώματος, που μόνον η Τουρκία αναγνωρίζει σαν κράτος. Η μεταφορά εποίκων από την Τουρκία στην βόρεια Κύπρο, έχει επιφέρει αλλοίωση στη σύνθεση του πληθυσμού, κάτι για το οποίο υπάρχει αντίδραση από τους Τουρκοκύπριους, οι οποίοι έχουν ξαναγυρίσει στο καθεστώς των θυλάκων. Ζουν εξαρτημένοι από την Τουρκία, ελέγχονται ποικιλότροπα από την Τουρκία. Όσοι Τουρκοκύπριοι ζουν στο βόρειο τμήμα του νησιού αλλά αμφισβητούν την επικυριαρχία της Τουρκίας, είναι ανεπιθύμητοι και τους απαγορεύεται η είσοδος στην Τουρκική Δημοκρατία. 5.- Οι Ελληνοκύπριοι ηγέτες έχουν απορρίψει όλα τα σχέδια ενοποίησης του νησιού και δημιουργίας μιας ομοσπονδιακής και διζωνικής δημοκρατίας. Η προπαγάνδα για την απόρριψη του σχεδίου Ανάν, με την εμφάνιση στις τηλεοράσεις του τότε Κύπριου Προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου, να κλαίει και να καλεί τους πολίτες της Κυπριακής Δημοκρατίας να καταψηφίσουν στο δημοψήφισμα το σχέδιο Ανάν είναι χαρακτηριστική. Ταυτόχρονα, οι ηγέτες της Κυπριακής Δημοκρατίας αντιμετώπισαν τους Τουρκοκύπριους ηγέτες, που με σθένος υπερασπίζονται την ενοποίηση του νησιού στα πλαίσια μια διζωνικής ομοσπονδίας, όπως ιδίως τον Μουσταφά Ακιντζί, με απαράδεκτη αμετροέπεια και έλλειψη του αναγκαίου σεβασμού. 6.- Αυτή τη στιγμή, στην βόρεια κατεχόμενη Κύπρο, παρά τα τεράστια κοινωνικά και οικονομικά προβλήματα που αντιμετωπίζει η κοινωνία και για τα οποία υπάρχει έντονη διαμαρτυρία, ο “πρόεδρος” Ερσίν Τατάρ λειτουργεί ως όργανο του Ερντογάν και τάσσεται αναφανδόν υπέρ της δημιουργίας δύο ανεξάρτητων κρατών στο νησί. Οι Ελληνοκύπριοι ηγέτες από την μεριά τους, ποτέ δεν υποστήριξαν έμπρακτα την ενοποίηση του νησιού, και στήριξαν πολιτικές διχοτόμησης, αποδεχόμενοι, με περισσήν υποκρισία σαν τετελεσμένη την προοπτική δύο ανεξάρτητων κρατών. 7.- Η είσοδος της Κυπριακής Δημοκρατίας στην Ευρωπαϊκή Ένωση έχει αποτελέσει πρόσχημα αδιαφορίας για το μέλλον του βόρειου τμήματος του νησιού και επομένως για τους Τουρκοκύπριους.. Το γεγονός ότι η “ελεύθερη” Κύπρος είναι παράδεισος ασφαλών τραπεζικών λογαριασμών, που μπορούν να παρομοιαστούν με το καθεστώς της Ελβετίας, του Λιχτενστάιν και του Λουξεμβούργου. Το ότι η Κύπρος προνόησε να καταργήσει της εξωχώριες εταιρίες (offshore) πριν γίνει μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να καθιερώσει τον τύπο της “Κυπριακής Εταιρίας Διεθνούς Εμπορίου”, που αντικατέστησε με επιτυχία τις εταιρίες offshore. Οι προηγούμενες αλλαγές στο κυπριακό εταιρικό δίκαιο, έχει καθιερώσει το νησί ως έδρα εταιριών ξένων συμφερόντων, που απολαμβάνουν τα μέλη τους απόλυτη μυστικότητα ως προς τα ατομικά τους στοιχεία, ενιαίο χαμηλό φορολογικό συντελεστή και την παροχή υψηλής ποιότητας νομικών και φοροτεχνικών υπηρεσιών από καλούς δικηγόρους και άρτια καταρτισμένους λογιστές. 8.- Είναι γνωστό ότι η Κυπριακή Δημοκρατία εδώ και χρόνια έχει γίνει ο αγαπημένος τόπος Ρώσων “ολιγαρχών”, ενώ επανειλημμένα έχει δεχθεί έντονη κριτική ο Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης, για τον τρόπο που χορηγούνται τα “χρυσά” διαβατήρια της Κύπρου σε αλλοδαπούς. 9.- Δεξιοί κύκλοι Ελληνοκυπρίων, επίγονοι κυρίως της ΕΟΚΑ Β΄, που δεν πιστεύουν στο μέλλον της Κυπριακής Δημοκρατίας, ως ανεξάρτητου κράτους, αλλά ανέχονται την ύπαρξή της για τα συμφέροντά τους, αποτολμούν να εκφράσουν και την σκέψη, σαν δήθεν λύση του Κυπριακού: Να σηκωθεί ένα τείχος μεταξύ νότου και βορρά, ώστε οι κάτοικοι της Κυπριακής Δημοκρατίας να παύσουν να βλέπουν τί συμβαίνει στον κατεχόμενο βορρά! Για όλους τους παραπάνω λόγους, που ανάγονται στις αρχές της Κυπριακής Δημοκρατίας, αλλά και στο εναγώνιο σήμερα, το να συγκρίνεται η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία με την τουρκική κατοχή της βόρειας Κύπρου, πολιτικά είναι πέρα ως πέρα άστοχη επιλογή. γιατί πρόκειται για ανόμοια πράγματα και εντελώς διαφορετικές καταστάσεις. © ΓΙΩΡΓΟΣ ΔΟΥΔΟΣ 02/04/2022

ΤΟ ΔΟΓΜΑ ΤΗΣ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗΣ, Ο ΟΠΟΡΤΟΥΝΙΣΜΟΣ ΚΑΙ Η ΚΑΤΑΡΡΕΥΣΗ...

Ο Καρλ Μαρξ και ο σύντροφός του Φρίντριχ Ένγκελς, επεξεργάστηκαν, όπως είναι γνωστό την θεωρία του επιστημονικού κομμουνισμού και του διαλεκτικού υλισμού. Ο όρος επιστημονικός κομμουνισμός ή επιστημονικός σοσιαλισμός χρησιμοποιείται για να διακρίνει τις πολιτικές θεωρίες που είχαν διατυπώσει οι Καρλ Μαρξ και Φρίντριχ Ένγκελς από άλλα ρεύματα σοσιαλιστικών ιδεών, που είχαν αναπτυχθεί τον 19ο αιώνα και είχαν θεωρηθεί, ότι στερούνταν επιστημονικών βάσεων, τουλάχιστον κατά την άποψη των Μαρξ και Ένγκελς. Αυτά τα σοσιαλιστικά ρεύματα που είχαν κριθεί ως μη επιστημονικά, είχαν ονομαστεί συλλήβδην “ουτοπικός σοσιαλισμός” και είχαν θεωρηθεί ότι δεν ήταν βιώσιμα με την προοπτική αλλαγής της κοινωνίας. Από την άλλη μεριά, βασικό στοιχείο του διαλεκτικού υλισμού της μαρξικής σκέψης είναι ο ιστορικός υλισμός. Σύμφωνα με τον ιστορικό υλισμό, η συνεχής αντιπαλότητα και σύγκρουση μεταξύ των κοινωνικών τάξεων, με σκοπό τον έλεγχο των μέσων παραγωγής, αυτό που είναι γνωστό ως “ταξική πάλη”, είναι “η μηχανή της ιστορίας”, που ωθεί την κοινωνία προς την αλλαγή. Οι Μαρξ και Ένγκελς είναι αλήθεια πως δεν ήταν οι διανοούμενοι και στοχαστές του σπουδαστηρίου, αλλά οι κοινωνικές ευαισθησίες τους, τους ώθησαν να αναλάβουν δράσεις και να υποστούν και διωγμούς. Πάντως οι δυο τους έγραψαν το Κομμουνιστικό Μανιφέστο το 1848, για λογαριασμό της Κομμουνιστικής Λίγκας και μολονότι είναι μια προκήρυξη μόλις 23 σελίδων, θεωρείται ένα πολιτικό κείμενο που έχει ασκήσει παγκοσμίως τεράστια επιρροή στην πολιτική σκέψη, μετά την Διακήρυξη των Δικαιωμάτων του Ανθρώπου και του Πολίτη της Γαλλικής Επανάστασης. Παρόλα αυτά, ποτέ ο Μαρξ και ο Ένγκελς δεν θεώρησαν ότι οι σκέψεις τους ήταν αλάνθαστες και ότι είχαν θεμελιώσει ένα πολιτικό και κοινωνικό δόγμα! Η μαρξική σκέψη, υπήρξε μια εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ανάλυση, ιδίως με όσα διαλαμβάνονται στις σελίδες των τόμων του “Κεφαλαίου” του πρώιμου καπιταλισμού, όπως αναπτύχθηκε στη Δυτική Ευρώπη. Τελικά, η ατίθαση ιστορία διέψευσε τις προβλέψεις του Μαρξ και μια επανάσταση, που επικαλούνταν τις ιδέες του ξέσπασε σε μια χώρα, ελάχιστα βιομηχανοποιημένη και κυρίως αγροτική, με το κίνημα των Μπολσεβίκων στην Ρωσική Αυτοκρατορία, στη διάρκεια του Πρώτου Παγκοσμίου Πολέμου. Ο Βλαδίμηρος Λένιν με όσα έχει γράψει, ανέπτυξε παραπέρα τις μαρξικές ιδέες, στα δεδομένα μιας υπανάπτυκτης καπιταλιστικά χώρας. Την δεκαετία του 1930, όταν είχε αναλάβει την εξουσία στην Σοβιετική Ένωση ο Στάλιν, αποφάσισε να συγκροτήσει ένα “επαναστατικό δόγμα”, που το ονόμασε “Μαρξισμός-Λενινισμός”. Έτσι η μαρξική σκέψη αλλοιώθηκε απόλυτα και μαζί με τις σκέψεις του Λένιν, αλλά και του Στάλιν, όπως και άλλων Σοβιετικών, παγιώθηκε σε ένα αυστηρό και ανεξέλεγκτο ουσιαστικά δόγμα, που με το πέρασμα των χρόνων κατάντησε ένα αντιδραστικό απολίθωμα, που επιμένει να επικαλείται την επανάσταση! Ακόμα και μετά το 20ο Συνέδριο του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης, που κήρυξε την αποσταλινοποίηση, το ιδεολόγημα του “Μαρξισμού-Λενινισμού”, ως επίσημο δόγμα δεν θίχτηκε. Η παράδοση του ΚΚΣΕ ακολουθήθηκε από όλα τα κομμουνιστικά κόμματα σε δυτικές χώρες, συμπεριλαμβανομένης της Ελλάδας, και όχι μόνον. Στην Ελλάδα το ΚΚΕ, όπως και το άλλοτε ΚΚΕεσ., παρέμειναν εγκλωβισμένα σε σταλινικές πρακτικές και προσηλωμένα στον “Μαρξισμό-Λενινισμό”. Όπως φαίνεται, το ΚΚΕ και τα μέλη του, μένουν μάλλον ικανοποιημένα από την διαφύλαξη της “ιδεολογικής τους καθαρότητας” χωρίς να πολυπροβληματίζονται για την καθήλωση του κόμματος συνεχώς, σε όλες τις εκλογικές αναμετρήσεις σε ένα ποσοστό, που κυμαίνεται γύρω στο 5%! Παρά την διακηρυγμένη “ιδεολογική καθαρότητα” του ΚΚΕ, ο οπορτουνισμός, τόσο στο κόμμα, όσο και σε στελέχη του “καλά κρατεί”. Ο οπορτουνισμός βαφτίζεται ελιγμός, σύμφωνα με τα δεδομένα του αστικού καπιταλιστικού καθεστώτος. Συχνά όμως, η επίκληση της αστικής νομιμότητας, ιδίως σε στελέχη του ΚΚΕ, υποδηλώνει εγκατάλειψη του επαναστατικού ήθους, που πρέπει να διακρίνει έναν κομμουνιστή! Με άλλα λόγια, συμπεριφορές του κόμματος, κυρίως σε κομματικές επιχειρήσεις και το πώς αντιμετωπίζουν τους εργαζόμενους, όπως και στελεχών του κόμματος, που διαθέτουν δημόσια αξιώματα, δεν χρειάζεται πολλή περίσκεψη, για να αποδειχθεί, ότι ενεργούν σύμφωνα με ευτελή και χυδαία ατομικά συμφέρονται, απόλυτα ιδιοτελή και όχι από χρέος προς μια κομματική αρχή! Η αντιμετώπιση των εργαζομένων της “Τυποεκδοτικής”, της τυπογραφικής επιχείρησης του ΚΚΕ, παρά τις προσπάθειες να καλυφθούν ή να δικαιολογηθούν αντεργατικές συμπεριφορές από την εργοδοσία, δηλαδή από το ΚΚΕ, παραμένει χαρακτηριστικό δείγμα οπορτουνιστικής συμπεριφοράς από ένα “μαρξιστικό-λενινιστικό” κόμμα, που προβάλλει σαν άλλοθι γι’ αυτή την συμπεριφορά το καπιταλιστικό περιβάλλον! Στις παραπομπές που ακολουθούν γίνεται αναφορά και σε απόψεις του ΚΚΕ, όπως και μελών του κόμματος στον κύκλο του προσυνεδριακού διαλόγου του 19ου Συνεδρίου του κόμματος: https://www.advertising.gr/media/telos-epochis-gia-tin-typoekdotiki-a-e-60525/, https://www.zougla.gr/page.ashx?pid=80&aid=431638&cid=122, https://www.rizospastis.gr/story.do?id=6663749, https://www.rizospastis.gr/story.do?id=7353091. Στη Νάουσα είχα έναν υπέροχο φίλο, τον Παναγιώτη Καπνιστή, μέλος του ΚΚΕ και πραγματικά εμπνεόμενο από τις παραδόσεις του Κόμματος, πριν υποστεί, κατά τη διαδρομή του χρόνου, παραμορφωτικές αλλοιώσεις. Ο Παναγιώτης, εκτός από φίλος, με εμπιστευόταν και ως δικηγόρο του. Δεν ήταν της άποψης, ότι επειδή ήταν κομμουνιστής έπρεπε να είναι ένας φτωχός και μίζερος άνθρωπος. Ενδιαφερόταν για την βελτίωση των συνθηκών της ζωής όλης της οικογένειάς του, μέσα στα δεδομένα της κοινωνίας που ζούσε. Είχε όμως αρχές. Την περίοδο που εργαζόταν στην “Αγροτική Κολινδρού” και ουσιαστικά ήταν ο αρχιμηχανικός της επιχείρησης, στα πλαίσια πολιτικής της επιχείρησης που ήταν συνεταιριστική, άσχετα από την κατάληξή της, του είχε δοθεί και ένα “πακέτο μετοχών”, όπως και θέση στο διοικητικό συμβούλιο της εταιρείας. Μάλιστα, εξαιτίας της τελευταίας ιδιότητάς του, λόγω της κατ’ αρχήν συλλογικής ευθύνης των μελών διοίκησης μιας ανώνυμης εταιρείας, είχε μια δικαστική περιπέτεια, που ευτυχώς είχε ικανοποιητική κατάληξη για τον Παναγιώτη. Κάποια στιγμή, είχε τεθεί ένα θέμα στην εταιρεία και στο διοικητικό συμβούλιο, που έκρινε ο Παναγιώτης Καπνιστής ότι αν συμφωνούσε με την πρόταση που είχε κάνει ο πρόεδρος, αυτό θα ήταν αντίθετο με τις αρχές του, ως σκεπτόμενου ανθρώπου και ως κομμουνιστή. Για την πρόεδρο της “Αγροτικής Κολινδρού” το θέμα ήταν σημαντικό, οπότε η μη ευθυγράμμιση του Καπνιστή με την πρόταση του προέδρου, τον οδήγησε να εγκαταλείψει το διοικητικό συμβούλιο χάνοντας σημαντικά οικονομικά και άλλα ωφελήματα, που τελικά τον οδήγησαν στην απομάκρυνσή του από την εταιρεία, που στην κυριολεξία είχε μεγαλώσει μαζί της! Απεναντίας, υπάρχουν οπορτουνιστικά παραδείγματα στελεχών του ΚΚΕ, που προκαλούν. Για έναν ελεύθερο επαγγελματία, λ.χ. γιατρό, κάθε άλλο παρά είναι αρνητικό να ενδιαφέρεται για την αύξηση του κύκλου της πελατείας του-των ασθενών του, επειδή απλά και μόνον είναι κομμουνιστής. Όταν όμως, αυτό το ενδιαφέρον γίνεται μανία αύξησης πλούτου, με την υπεραπασχόληση και την όσο το δυνατό μεγαλύτερη συλλογή ασθενών στο ιατρικό πελατολόγιο, τότε, μάλλον πρόκειται για κλασική εκδήλωση οπορτουνισμού. Πώς είναι δυνατό να γίνεται υπεράσπιση των αρχών του ΚΚΕ και του “μαρξισμού-λενινισμού” με λόγια και με ανάληψη αιρετών αξιωμάτων κι από την άλλη να εκδηλώνεται χυδαία καπιταλιστική εκμετάλλευση της παροχής υπηρεσιών υγείας, χάριν συλλογής όλο και μεγαλύτερου πλούτου; Ως κατακλείδα: Κάθε δόγμα, είτε στην πολιτική, είτε στην θρησκεία, είτε σε κάθε άλλη πτυχή της ανθρώπινης ζωής, είναι χαρακτηριστικό πως επιδιώκει τον πνιγμό: Να καταστρέψει την Αλήθεια, να θρυμματίσει την ίδια τη ζωή, με την μέθοδο του Προκρούστη. Ο “Μαρξισμός-Λενινισμός”, ως εφεύρημα του Ιωσήφ Στάλιν και του αναλεύθερου καθεστώτος που εγκατέστησε στην Σοβιετική Ένωση και στις χώρες του λεγόμενου “υπαρκτού σοσιαλισμού”, κατέστησε την μαρξική σκέψη και τον ανθρωπισμό που διέκρινε την φιλοσοφία των Μαρξ και Ένγκελς, όπως και την σκέψη του Λένιν, σε ένα θλιβερό απολίθωμα, εχθρικό προς τη ζωή και προς τους εργαζόμενους! Κατά τη γνώμη μου, ένας λόγος που κατέρρευσε η Σοβιετική Ένωση και οι χώρες-μαριονέτες της στην Ανατολική Ευρώπη, ήταν και η προσήλωση στο δόγμα του “Μαρξισμού-Λενινισμού”. © Γιώργος Α. Δούδος 01/04/2022

Μνήμη της οσίας Γερόντισσας Γαβριηλίας

Στις 28 Μαρτίου του 1992 η Γερόντισσα Γαβριηλία, αναχώρησε πλήρης ημερών, σε ηλικία ενενήντα πέντε ετών, για να αναπαυθεί κοντά στον Χριστό και στους Αγγέλους Του, που τόσο πολύ είχε αγαπήσει ενόσω οδοιπορούσε μεταξύ μας. Οι Άγιοι άνθρωποι, ζουν πάντοτε ανάμεσά μας και όταν εγκαταλείψουν το σώμα τους βρίσκονται περισσότερο έντονα κοντά μας.... Την αγία Γερόντισσα Γαβριηλία την αγάπησα πάρα πολύ, όταν την πρωτογνώρισα διαβάζοντας το βιβλίο “Η Ασκητική της Αγάπης’, που έχει γραφτεί από αγαπημένη της μαθήτρια. Κάποια στιγμή, ένας εκλεκτός Φίλος Αγιορείτης, που συχνά κάτω από το πετραχήλι του εμπιστεύομαι τους αναστεναγμούς και τα παθήματά μου, μου είπε λίγα, μα ουσιώδη, για την Γερόντισσα, που είχε την ευλογία να την γνωρίζει. Ο οσιακής μνήμης Αρχιμανδρίτης Λεβ Ζιλλέ, σε ένα βιβλίο του με τίτλο “Ορθόδοξος Πνευματικότης”, που έγραψε με το ψευδώνυμο ‘Μοναχός της Ανατολικής Εκκλησίας’ (μετάφραση Σάββα Αγουρίδη και έκδοση Κασσάνδρας Μιχ. Γρηγόρη), γράφει τα εξής: “Υπάρχει κάποιος «μείζων του ιερού» (Ματθ. 12:6) και μεγαλύτερος από τα ιερά μυστήρια. Το αξίωμα των σχολαστικών θεολόγων Deus non alligatur sacramentis «ο Θεός δεν περιορίζεται διά των μυστηρίων», έχει δυτική την προέλευση, εκφράζει όμως επαρκώς επαρκώς τρην ανατολική θέσι επί του θέματος. Ποιος ορθόδοξος θα ετολμούσε να ισχυρισθή ότι τα μέλη της Κοινωνίας των Φίλων (Κουάκεροι) στερούνται τις χάριτες που αντιπροσωπεύουν τα μυστήρια;”... “Ο άγιος Βασίλειος θα ανεγνώριζε τον άγιο Βενέδικτο της Nursia σαν αδελφό και διάδοχο. Η αγία Μακρίνα θα εύρισκε στην αγία Σχολαστική αδελφή ψυχή. Το άγιο Αλέξη ‘τον άνθρωπο του Θεού’, ‘τον φτωχούλη κάτω απ’ τα σκαλιά’ διαδέχθηκε ο περιπλανώμενος ζητιάνος άγιος Βενέδικτος της Labre. Ο άγιος Νικόλαος θα ησθάνετο πολύ συγγενή την φιλανθρωπία του αγίου Φραγκίσκου της Ασσίζης και του αγίου Βικεντίου του Παύλου. Ο άγιος Σεραφείμ του Σαρώφ θα έβλεπε την έρημο ν’ ανθίζη κάτω από τα πόδια του πατρός Καρόλου de Foucauld, θα ωνόμαζε δε την αγία Θηρεσία του Lisieux ‘χαρά μου’. ...η Ανατολική Εκκλησία... αναγνωρίζει και τιμάει ό,τι είναι βαθειά χριστιανικό κι επομένως ‘ορθόδοξο’, σε μορφές όπως ο George Fox, ο Nikolas Zinzendorf, ο John Wesley, ο William Booth, ο Sadhu Sundar Singh”. Πολλοί Ορθόδοξοι Χριστιανοί, όπως και άλλων παραδόσεων, λησμονούν ότι “τὸ πνεῦμα ὅπου θέλει πνεῖ” Ιω. 3:8) και ότι “οὐ γὰρ ἐκ μέτρου δίδωσιν ὁ Θεὸς τὸ Πνεῦμα” (Ιω. 3:34). Οι Άγιοι του Θεού δεν είναι υπεράνθρωποι, ούτε τέλειες, αψεγάδιαστες υπάρξεις, δίχως ελαττώματα, χωρίς λάθη στη ζωή τους. Είναι άνθρωποι, όπως όλες και όλοι μας, που κάποια στιγμή, συνειδητοποίησαν την μεγάλη χαρά, πως εντός τους υπάρχει το Φως του Χριστού. Η Εκκλησία η Ορθόδοξη, όπως και οι άλλες Εκκλησίες της Ανατολής (Κοπτική, Συρορθόδοξη, Αρμένικη...) αναγνωρίζουν και τιμούν ως Αγίους, όχι κάποιους ανθρώπους της Εκκλησίας, επειδή η διοικούσα Σύνοδος τους καταχώρισε σε μια ημερομηνία του εκκλησιαστικού εορτολογίου. Οι Άγιοι αναγνωρίζονται ως τέτοιοι από την κοινή συνείδηση του Λαού του Θεού. Η εκκοσμίκευση έχει αλλοιώσει την Εκκλησία του Χριστού, σε ακραίες περιπτώσεις σε βαθμό, που προκαλεί θλίψη και οργή. Η θεσμική Εκκλησία υπάρχει, αλλά πίσω από τα χρυσοποίκιλτα άμφια Επισκόπων και Πρεσβυτέρων, κρύβεται η Αγάπη του Χριστού και η Χάρη του Αγίου Πνεύματος. Η Γερόντισσα Γαβριηλία είναι πει τα εξής λόγια, που μου προσφέρουν μεγάλη παραμυθία: “η ζωή της Εκκλησίας βρίσκεται πέρα από κάθε ηθική πειθαρχία ή θρησκευτικά καθήκοντα. Είναι υπέρβαση της Ηθικότητας στην Πνευματικότητα”. Τα λόγια της Γερόντισσας μου φέρνουν στο νου μια άλλη αγαπημένη Αγία Μάρτυρα, την αγία Μαρία Σκομπτσόβα, που μαρτύρησε από τους Ναζί σε στρατόπεδο εξόντωσης, γιατί έσωζε αδελφές και αδελφούς κατά σάρκα του Χριστού και της Παναγίας, έσωζε Εβραίους στο Παρίσι.... Η Γερόντισσα Γαβριηλία είχε διατυπώσει, ανάμεσα σε πάρα πολλές αλήθειες και τα τα εξής: “Μου έλεγαν πολλές φορές: Γιατί θεωρείς τους Ινδούς σαν δικούς σου, ή τους Μουσουλμάνους, ή τους Εβραίους; Μα γιατί εγώ βλέπω τον ίδιο τον Χριστό μέσα τους, που ίσως συνειδητά δεν τον γνώρισαν ακόμα…Και έβλεπα πολλούς από αυτούς με τις πράξεις τους να κάνουν αυτό που τους οδηγούσε να κάνουν το πνεύμα του Θεού…” (‘Η Ασκητική της Αγάπης’ σελ. 325). Σε άλλο σημείο η Γερόντισσα λέει: “... κάθε άνθρωπος είναι ξεχωριστός για τον Θεό. Έχουμε έναν Σπινθήρα Χριστού στην ψυχή...”. Αναφέρεται η αγία Γερόντισσα στην υπέροχη προσευχή, που συχνά προσπερνούμε αδιάφορα: “Χριστέ, τὸ φῶς τὸ ἀληθινόν, τὸ φωτίζον καὶ ἁγιάζον πάντα ἄνθρωπον ἐρχόμενον εἰς τὸν κόσμον...” και τονίζει με ένταση το ‘πάντα άνθρωπον! Κάνω ένα βήμα πιο πέρα και δανείζομαι ένα λόγο του Αδελφού Roger, ιδρυτή της Αδελφότητας του Taizé: “Μια αντανάκλαση του Χριστού είναι μέσα μας. Δεν έχει νόημα να προσπαθήσουμε να μάθουμε από τί αποτελείται. Έτσι, πολλοί άνθρωποι στη γη ακτινοβολούν την αγιότητα του Χριστού χωρίς να το συνειδητοποιούν και ίσως χωρίς να τολμούν να το πιστέψουν”. Η Αγιότητα των ανθρώπων του Θεού συχνά προκαλεί δυσανεξία, ακόμα και μανία εχθρότητας σε πάρα πολλούς θρησκευόμενους, που επικαλούνται και επιδεικνύουν την ορθόδοξη πίστη τους, καθώς σταυροκοπιούνται μεγαλειωδώς και εντυπωσιακώς, που διατυπώνουν θέσφατα, κρίνοντας πράξεις ανθρώπων και αποφασίζοντας ποιος θα οδηγηθεί στον παράδεισο και ποιος στην κόλαση. Οι δύσμοιροι, δεν έχουν συνείδηση ότι με τον τρόπο τους γίνονται κλέφτες του Θεού! Η αγία Γερόντισσα Γαβριηλία έχει σκανδαλίσει πολλούς “ευσεβείς” και μάλιστα ρασοφόρους, που ανάλωσαν χρόνο, για να γράψουν φληναφήματα, περί του ότι η Γερόντισσα είναι αιρετική! Σε τέτοιες περιπτώσεις αναλογίζομαι πόσο δίκαιο, αλλά και πόση πίκρα έκρυβε η αναφορά του αγίου Αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης Ευσταθίου, σε “σκοτένδυτους” ανθρώπους, όπως ονόμαζε μοναχούς της εποχής του... Ένας εκλεκτός φίλος, ο Χαράλαμπος Βέντης, ακαδημαϊκός δάσκαλος στη Θεολογική Σχολή του Πανεπιστημίου της Αθήνας, είχε αναφερθεί σε δημοσίευμά του, σε μια καινούργια ιδεολογία, στον ‘Ορθοδοξισμό’! Είναι ο φονταμενταλισμός μεταξύ μελών των Ορθόδοξων Εκκλησιών. Είναι το “κίνημα” που αντιμάχεται το Πνεύμα το Άγιο, που μισεί την ελευθερία και μάλλον σαν το προφητικό Ιεροεξεταστή του Ντοστογιέβσκι, θα οδηγούσαν εκ νέου τον Χριστό στον σταυρικό θάνατο... Είναι μια άρνηση του Ευαγγελίου και της Εκκλησίας του Χριστού!1 Ζητώ συγγνώμη για την πολυλογία μου. Το μόνο που εύχομαι για όλες και όλους μας, είναι να μας σκεπάζει η Γερόντισσα Γαβριηλία με τις ανύστακτες ευχές της. 1 https://publicorthodoxy.org/2018/07/03/fundamentalism-as-orthodoxism/

De profundis...

Οι πολιτικές αρχές μου έχουν δύο άξονες: Ελευθερία και Αλληλεγγύη! Κατανοώ την αλληλεγγύη ως βαθειά έκφραση Δικαιοσύνης. Έχοντας ζήσει την δικτατορία των συνταγματαρχών ως φοιτητής και ως στρατιώτης, συντάχθηκα με το ΚΚΕ εσωτερικού, ελπίζοντας σε έναν σοσιαλισμό με ανθρώπινο πρόσωπο.... Όντας μεσαίο στέλεχος του κόμματος, προς μεγάλη θλίψη και απογοήτευση ομολογώ, του αγαπημένου μου Πατέρα, συμμετείχα στο συνέδριο του ΚΚΕ εσ. στο θέατρο Λουζιτάνια στην Αθήνα και σε όλες τις λαϊκές κινητοποιήσεις σε μια περιοχή, στη Νάουσα, όπου η επιρροή του "ευρωκομμουνισμού" ήταν ελάχιστη. Ώσπου σε μια συνδιάσκεψη των οργανώσεων της Μακεδονίας, που έγινε στην Θεσσαλονίκη, είδα στο ΚΚΕ εσ. το βάναυσο και αγριεμένο πρόσωπο του Στάλιν, να επιτίθεται σε μένα και στην οργάνωση της Νάουσας που εκπροσωπούσα, ενόσω παρουσίαζα εισήγηση στην συνδιάσκεψη της οργάνωσής μου. Κατάλαβα πως δεν είχα θέση σε τούτο το μόρφωμα που επικαλούνταν μια ταυτότητα που είχε κλέψει, ελπίζοντας ότι θα ευνοούνταν από το αμπαλάζ. Ο Λεωνίδας Κύρκος, ο Τίτος Πατρίκιος και αρκετοί άλλοι "σύντροφοι" και "συντρόφισσες", που αργά ή πιο σύντομα εγκατέλειψαν το σαπιοκάραβο που λεγόταν "ΚΚΕ εσωτερικού", ήταν ανίκανοι να περισώσουν ό,τι ήταν στρεβλό εξ αρχής, αφού συντηρούσε ενδόμυχα το τέρας του σταλινικού ολοκληρωτισμού. Εν πολλοίς το τέρας συνεχίζει να επιβιώνει σε μορφώματα της ελληνικής αριστεράς, πέραν του ΚΚΕ, που αποτελεί σταλινικό απολίθωμα και δεν το κρύβει, όποτε έχει την ευκαιρία. Σιχαίνομαι τους Δεξιούς, που μανιωδώς συνωστίζονται, μετά τον εμφύλιο, κατά κανόνα σε γνωστές χοάνες έντονου αντικομμουνισμού, αλλά δεξιούς συναντούμε και σε κόμματα της Αριστεράς! Γιατί τελικά η δεξιά αντίληψη είναι ζήτημα εχθρότητας απέναντι στην ελευθερία και άρνησης μιας Ανοιχτής Κοινωνίας. Η επίθεση της σταλινικής Ρωσίας του Πούτιν κατά της Ουκρανίας, μιας ανεξάρτητης χώρας που έχει το ατύχημα να συνορεύει με την Ρωσία, μας τοποθετεί μπροστά σε ένα κριτήριο ως προς τις προσωπικές αρχές της καθεμιάς και του καθενός. Οι ίσες αποστάσεις, μάλλον δεν είναι και τόσο επιτυχημένη επιλογή. Γιατί πρόκειται για μια ξεδιάντροπη συνηγορία υπέρ του επιτιθέμενου... Δείτε λιγότερα Σχόλια

Για τον σεβάσμιο Thich Nhat Hanh

Θεωρώ τον εαυτό μου ιδιαίτερα ευλογημένο, γιατί στο ταξίδι μου στη γη, είχα την χαρά να συναντήσω εξαιρετικούς ανθρώπους. Με μερικούς απ' αυτούς συνδέθηκα πνευματικά.Εκείνος όμως που σημάδεψε την πορεία μου υπήρξε ο Thich Nhat Hanh. Ξεκίνησα μόνος κάποια μέρα από την Θεσσαλονίκη κι έφτασα στο Ανόι του Βιετνάμ, τον Μάιο του 2008. Ο λόγος αυτού του πολύωρου ταξιδιού ήταν για να συμμετάσχω σε ένα retreat που οργάνωνε ο Thich Nhat Hanh. Είχα διαβάσει ένα βιβλίο του σε ελληνική μετάφραση, το "Ζωντανός Βούδας, ζωντανός Χριστός" και είχα εντυπωσιαστεί. Εκτός από το Ανόι, δεν πήγα πουθενά αλλού στο Βιετνάμ... Ο Thay, έγινε ο Δάσκαλός μου, χωρίς να ασκήσει οποιασδήποτε μορφής προσηλυτισμό στην θρησκευτική του παράδοση. Εκείνο που με επηρέασε από τότε για πάντα, δεν ήταν μόνον οι θαυμάσιες σκέψεις, οι στοχασμοί και τα ποιήματά του, θησαυρισμένα στα πολλά βιβλία που φέρουν την υπογραφή του.Όσα πίστευε ο σεβάσμιος Thich Nhat Hanh, όσα υποστήριζε με τον λόγο και τα γραπτά του, η ίδια του η ζωή τα πραγμάτωνε.... Τον αποκάλεσα Thay, που στα βιετναμέζικα σημαίνει Δάσκαλος, όπως τον αποκαλούν γυναίκες και άνδρες που βρίσκονται κοντά του. Το κοντά, είναι σχετικό, γιατί ο Thay έχει "μαθητές" και μαθήτριες" σε κάθε γωνιά της Μητέρας Γης. Πιστεύω πως ο σεβάσμιος Thich Nhat Hanh ήταν ένας bodhisattva ανάμεσά μας. Στον Βουδισμό Μαχαγιάνα, που ανήκει το Ζεν, παράδοση που ακολουθούσε ο Thich Nhat Hanh, η υπόσταση του bodisattva είναι σημαντική. Πρόκειται για μια ανθρώπινη ύπαρξη, που ενώ έχει πραγματώσει στην επίγεια διαδρομή του τη νιρβάνα, εντούτοις δεν επιλέγει την απόσυρση, αλλά απεναντίας, συνεχίζει να μοιράζεται τη ζωή του με άλλους ανθρώπους, όπως και με όλα τα πλάσματα που μας τριγυρνούν, γιατί διακατέχεται από πυρφόρα αγάπη και θέλει να μεταβιβάσει παντού, τον τρόπο της απελευθέρωσης από τα βάσανα μιας μίζερης και ταλαίπωρης ζωής! Τώρα που ο Thay αποσαρκώθηκε, θα είναι ακόμα πιο κοντά σε όσους το επιθυμούν, γιατί δεν θα υπόκειται στους περιορισμούς του φυσικού σώματος... 22 Ιανουαρίου 2022, σε ηλικία 95 ετών εγκατέλειψε το σώμα του ο αγσπημένος Δάσκαλος Thich Nhat Hanh....

This body is not me No death, no fear

by Thích Nhất Hạnh This body is not me. I am not limited by this body. I am life without boundaries. I have never been born, and I have never died. Look at the ocean and the sky filled with stars, manifestations from my wondrous true mind. Since before time, I have been free. Birth and death are only doors through which we pass, sacred thresholds on our journey. Birth and death are a game of hide-and-seek. So laugh with me, hold my hand, let us say good-bye, say good-bye, to meet again soon. We meet today. We will meet again tomorrow. We will meet at the source every moment. We meet each other in all forms of life.

ΤΟΠΟΣΗΜΑ ΔΙΧΑΣΜΟΥ... Μια άποψη για τον αμφίδρομο αναθεωρητισμό της Ιστορίας και τον διχασμό του ελληνικού λαού μετά τον Εμφύλιο

Η λέξη ‘τοπόσημο’ είναι νεολογισμός στη γλώσσα μας, δάνειο από την αγγλική λέξη landmark. Ο Άη Στράτης είναι τοπόσημο διχασμού, όπως τον ανέφερε τις προάλλες ο πρωθυπουργός της χώρας Κυρικάκος Μητσοτάκης, που βρέθηκε εκεί για τα Θεοφάνια. Δεν ξέρω, αν η αναφορά του Πρωθυπουργού θα ήταν τόσο “άνευρη” και αόριστα λειψή, αν πριν από την εκφώνηση του “δεκάρικου”, έτσι συνηθίζονταν να ονομάζονται τα λογύδρια των πολιτικών παλιότερα, είχε φροντίσει να επισκεφθεί, έστω διαδικτυακά το ‘Μουσείο Δημοκρατίας’1, που περιέχει μια ενότητα για την ‘Ζωή στον Άη Στράτη’, με ενδιαφέροντα φωτογραφικά και άλλα ντοκουμέντα, ως προς την ακριβή ταυτότητα του νησιού, ως τοπόσημου διχασμού! Ο ελληνικός Εμφύλιος Πόλεμος, υπήρξε ό,τι πιο τραγικό μπορούσε να συμβεί στους Έλληνες και στη χώρα τους. Οι αναλυτές έχουν υποστηρίξει, πως ο εμφύλιος στην Ελλάδα ήταν η πρώτη και πλέον αιματηρή σύγκρουση στο κλίμα του Ψυχρού Πολέμου, μεταξύ ΗΠΑ (Δύσης) και ΕΣΣΔ (Ανατολής). Ο Εμφύλιος στην Ελλάδα προκλήθηκε από τους Βρετανούς, με άμεσους συνεργούς την ηγεσία του ΚΚΕ, που αποδείχθηκε ανεγκέφαλη και εγκληματικά αδιάφορη για τα επακόλουθα που συνέβησαν στον τόπο με το κράτος που εγκαταστάθηκε από τους νικητές μετά το τέλος του πολέμου. Ο Στάλιν είχε συμφωνήσει με τον Τσώρτσιλ, πάνω σε ένα “κωλόχαρτο” η Ελλάδα να ανήκει στην σφαίρα επιρροής Βρετανών και Αμερικανών κατά 90%, ήδη από τον Οκτώβριο του 1944, όταν ο Βρετανός Πρωθυπουργός επισκέφθηκε τη Μόσχα. Ο Εμφύλιος ξεκίνησε με τα Δεκεμβριανά στα τέλη του 1944. Ο Ζαχαριάδης, μάλλον θα αγνοούσε το “ξεπούλημα” από τον “πατερούλη” της Ελλάδας, γιατί η συμφωνία για την μοιρασιά των Βαλκανίων ήταν ένα αμαρτωλό μυστικό των δύο “μεγάλων”. Αλλά δεν υποψιάστηκε, δεν του πέρασε από το μυαλό, ότι κάτι βρώμικο συμβαίνει στα μυστικά διαμερίσματα του Κρεμλίνου; Οι Δυτικοί (Βρετανοί και Αμερικάνοι) ήθελαν να εξοβελίσουν το κομμουνιστικό κίνημα από τις χώρες που έλεγχαν. Ένας τρόπος ήταν να παρασύρουν τα κομμουνιστικά κόμματα, που είχαν κύρος και επιρροή, σε μια ανταρσία κατά του κράτους, να καταστείλουν την εξέγερση αδιαφορώντας για το τίμημα και να θέσουν τελικά εκτός νόμου τα κομμουνιστικά κόμματα. Προσπάθησαν να εφαρμόσουν το σχέδιο και στην Ιταλία. Αλλά ο Παλμίρο Τολιάτι ήταν πολύ σοφός, δεν πάτησε την πεπονόφλουδα και η Ιταλία, από τη μια μεριά απέφυγε το αιματοκύλισμα ενός εμφυλίου σπαραγμού, ενώ από την άλλη το Ιταλικό Κομμουνιστικό Κόμμα επί χρόνια ήταν μια σημαντική δύναμη στην μεταπολεμική Ιταλική Δημοκρατία. Ο Νίκος Ζαχαριάδης και οι στενοί συνεργάτες του στο ΚΚΕ, αποφάσισαν να ξεκινήσουν την ανταρσία κατά του μεταπολεμικού κράτους, σύμφωνα με τα σχέδια των Βρετανών. Ο εμφύλιος μάτωσε την Ελλάδα επί πέντε χρόνια και δίχασε τραγικά τους Έλληνες και τις Ελληνίδες. Έχουμε χρέους, να γνωρίζουμε την ιστορία μας, έτσι όπως την έχουν συνθέσει τα γεγονότα. Γιατί όπως ορθά έχει πει ο Ηλίας Ηλιού, “στα δικαιώματα του πολίτη θα έπρεπε να ανήκει και το δικαίωμα να γνωρίζει την ιστορία του”. Το κίνημα του αναθεωρητισμού στην Ιστορία είναι μια επιστημονικοφανής μέθοδος κακοποίησης της ιστορίας, έτσι ώστε, σε διάφορα γεγονότα να πέσει φως από έναν παραμορφωτικό φακό και να δοθεί ένας τρόπος ανάγνωσής τους, με τρόπο που συμφέρει συγκεκριμένο πολιτικό καθεστώς ή μια κρατούσα πολιτική παράταξη. Το να στοχαζόμαστε σελίδες της Ιστορίας, με βάση καινούργια δεδομένα που έχει προσφέρει η έρευνα είναι απόλυτα αναγκαίο και θεμιτό. Το να κατανοούμε τα γεγονότα, έτσι όπως φωτίζονται με νέα αδιάσειστα στοιχεία, είναι εξαιρετικά ωφέλιμο. Αλλά να παραμορφώνουμε τα γεγονότα, να τα τοποθετούμε σε ένα κρεβάτι του Προκρούστη, αυτό εκτός του ότι είναι ανέντιμο απέναντι στην Ιστορία ως επιστήμη, είναι σκόπιμη κακοποίηση της αλήθειας των γεγονότων. Μετά το τέλος του Εμφυλίου στην Ελλάδα, οι νικητές, με την ενεργό στήριξη των ΗΠΑ, που διαδέχθηκαν ως ηγέτιδα δύναμη του Δυτικού Κόσμου, του λεγόμενου και Ελεύθερου, την Μεγάλη Βρετανία έστησαν ένα κράτος με δυο κατηγορίες υπηκόων: Τους εθνικόφρονες και τους κομμουνιστές μαζί με τα μιάσματα (συμπαθούντες των κομμουνιστών), που ήταν υπήκοοι του περιθωρίου! Έπρεπε να γίνει το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου, να συμβούν όσα συνέβησαν επί επτά χρόνια, από τους πατριδοκάπηλους στρατιωτικούς, με τραγική κορύφωση την κατάληψη της βόρειας Κύπρου από τους Τούρκους, εξαιτίας των πραξικοπηματιών της Αθήνας για να σβήσουν, όσο ήταν δυνατό τα ίχνη του διχασμού που προκάλεσε ο Εμφύλιος Πόλεμος. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, ως αρχηγός της Νέας Δημοκρατίας, προκειμένου να εδραιώσει την θέση του στην ηγεσία του κόμματος, και αμέσως μετά, προκειμένου να συνεχίσει να ασκεί την εξουσία του ως πρωθυπουργός της χώρας, πρόσφερε θέσεις ισχύος σε πολιτικούς, που το δημοκρατικό ήθος τους θα είναι υπό συνεχή αμφισβήτηση. Αναφέρομαι κυρίως στα στελέχη της κυβέρνησης Μητσοτάκη και του κόμματος της ΝΔ, που προέρχονται από το ΛΑΟΣ, όπως και σε άλλα προβεβλημένα στελέχη, που φαίνονταν συχνά, να διαγκωνίζονται μεταξύ τους σε δηλώσεις, τέτοιου περιεχομένου, ώστε το πολιτικό στίγμα της “Χρυσής Αυγής” να είναι παρόν, μολονότι η ηγεσία της βρίσκεται στις φυλακές! Ανάμεσα στις άλλες “πρωτοβουλίες”, που κατά καιρούς αναλαμβάνουν “ηγετίσκοι” της κυβέρνησης Μητσοτάκη και του κόμματος της ΝΔ, είναι η πρόταση μιας διαφορετικής ανάγνωσης της πρόσφατης ιστορίας του τόπου, είτε όσον αφορά την περίοδο της Κατοχής, με την δράση των ποικιλώνυμων συνεργατών των Γερμανών Ναζί, των Ιταλών Φασιστών και των Βουλγάρων, είτε όσον αφορά την Εθνική Αντίσταση, με κύριο στόχο την μείωση ή και απαξίωση του ρόλου του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ.2 Προσωπικά, δεν συμφωνώ με το ολοκληρωτικό ιδεολογικό μόρφωμα του “Μαρξισμού-Λενινισμού”, κατάλοιπο της σταλινικής κληρονομιάς, που κακοποίησε την μαρξική σκέψη γενικά. Επακόλουθο της προηγούμενης θέσης μου, είναι ότι τάσσομαι κατά του ΚΚΕ, που παραμένει έντονα σταλινικό και όταν του δίνεται ευκαιρία δεν το κρύβει κιόλας (η Αλέκα Παπαρήγα, ως γραμματέας του ΚΚΕ, είχε χαρακτηρίσει τις κατακρίσεις κατά του Στάλιν αντικομμουνιστική ενέργεια, κάτι που είχε προβάλλει πρωτοσέλιδα ο “Ριζοσπάστης”!). Και επειδή αναφέρομαι στην προσπάθεια αναθεώρησης της Ιστορίας, ώστε αν είναι δυνατό, η ανάγνωση ιστορικών συμβάντων να γίνεται εντελώς αντίστροφα από την πραγματικότητα, δεν μπορώ να μην αναφερθώ στον “εξ αριστερών” αναθεωρητισμό της νεότερης ελληνικής ιστορίας και ιδίως εκείνης που αναφέρεται στον εμφύλιο. Το ΚΚΕ, με πείσμα επιχειρεί να δικαιολογήσει την απόφασή του, για την ανταρσία του, που οδήγησε στον Εμφύλιο Πόλεμο. Καμιά απολογία για όσα λάθη έκαναν ο Ζαχαριάδης και οι τριγύρω του, με συνέπεια να διχαστούν οι Έλληνες τόσο βαθιά. Καμιά αυτοκριτική δημόσια, για το έγκλημα του κόμματος, που έπεσε στην παγίδα και μάτωσε τη χώρα σε έναν καταστροφικό εμφύλιο επί πέντε χρόνια, μετά από μια Κατοχή που άφησε τη χώρα ρημαγμένη.... Ποτέ δεν ζήτησε συγγνώμη το ΚΚΕ, για τα εγκλήματα του “Δημοκρατικού Στρατού” με την ολιγοήμερη κατάληψη της Νάουσας τον Ιανουάριο του 1949. Ποτέ δεν ζήτησε συγγνώμη για το έγκλημα του “Δημοκρατικού Στρατού της Ελλάδας”, με την επίθεση στη Φλώρινα, για την κατάληψη της πόλης τον Φεβρουάριο του 1949. Οι απώλειες των κομμουνιστών μαχητών, ανδρών και γυναικών, έχουν υπολογιστεί σε περισσότερους από 800 νεκρούς και 930 τραυματίες. Έχει ειπωθεί, ότι μεγάλος αριθμός μαχητών του ΔΣΕ που έλαβε μέρος στη μάχη της Φλώρινας ήταν νεαρά αγόρια και κορίτσια, που πολλά είχαν επιστρατευτεί από το ένοπλο ΚΚΕ βίαια! Παρόλα αυτά, κάθε χρόνο, το ΚΚΕ διοργανώνει επετειακές εκδηλώσεις θριάμβου για το έγκλημα που διέπραξε το 1949 στη Φλώρινα, σε βάρος αμούστακων αγοριών και αθώων κοριτσιών, που χωρίς εκπαιδευτική παρασκευή τα έριξε σε μια άνιση μάχη, χάριν πραγμάτωσης μιας βάρβαρης ουτοπίας! Στο κοιμητήριο της Νάουσας υπάρχει ένα μνημείο του “Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας”, που ως γλυπτική σύνθεση ένα πράγμα επιδιώκει να καταδείξει, τον θρίαμβο, παρόλο που ο υποτιθέμενος θρίαμβος του ΚΚΕ στην πόλη, άφησε αποκαΐδια και βαθιές πληγές σε ψυχές ανθρώπων, χωρίς λόγο... Όλα τα παραπάνω, σε καμιά περίπτωση δεν αποτελούν συνηγορία της αγριότητας που έδειξαν οι νικητές μετά τον εμφύλιο κατά των ηττημένων. Στο κάτω κάτω, μαχητές του ΔΣΕ αγαπούσαν την Ελλάδα και για τούτο βγήκαν στο βουνό και μάτωσαν και συγκρούστηκαν με τον αδελφό, με τον συγγενή, με τον φίλο, που είχε μείνει στο αντίπαλο στρατόπεδο! Ούτε τα σοβαρά λάθη του ΚΚΕ, σε σχέση με το μερτικό της ευθύνης του για τον εμφύλιο, μπορεί να δικαιολογήσουν την Μακρόνησο, τον Άη Στράτη, τη Γυάρο και την Ικαρία. Περιπτώσεις όπως εκείνη του έγκλειστου Κωνσταντίνου Δεσποτόπουλου στα “σύρματα” στη Μακρόνησο, θα αποτελούν ένα γεγονός κόλαφο κατά του μετεμφυλιακού ελληνικού κράτους3. Θέλω να κλείσω τούτο το σημείωμα, με το υπόμνημα που είχε υποβάλλει ο Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος, όταν ήταν κρατούμενος στη Μακρόνησο, αρνούμενος να υπογράψει δήλωση αποκήρυξης του κομμουνισμού (μετανοίας): “Πρός τό Παρά τῷ Γ.Κ.Π.Α. Προανακριτικόν Γραφεῖον Ὑπόμνημα τοῦ ἐφέδρου ἀνθ/γοῦ Πεζικοῦ Δεσποτοπούλου Κων/νου Ὁ υπογεγραμμένος ἔφεδρος Ἀνθυπολοχαγός Πεζικοῦ Δεσποτόπουλος Κωνσταντῖνος, διατελέσας ἒν τῷ πολιτικῷ βίῳ ὑφηγητής τῆς φιλοσοφίας τοῦ δικαίου ἐν τῷ Πανεπιστημίῳ Ἀθηνῶν καί συγγραφεύς βιβλίων ἠθικῆς καί φιλοσοφίας καθόλου, εἰς συμπλήρωσιν τῆς ἐνώπιον ὑμῶν γραπτῆς καταθέσεως, καί εἰδικῶς ὡς πρός τούς λόγους δι’ οὓς εἶναι ἠθικῶς ἀδύνατος δι’ ἐμέ ἡ ὑπογραφή τῆς αἰτηθείσης «δηλώσεως», ἒχω νά προσθέσω τά ἑξῆς: Ἡ δήλωσις αὓτη, ἐπιβαλλομένη οὐχί εἰς πάντας τούς Ἓλληνας ἀξιωματικούς ἀλλ’ εἰδικώς εἰς ἐμέ καί ὣρισμένους ἂλλους, προϋποθέτει μειωμένην ἠθικήν κατάστασιν ἐμοῦ καί αὐτῶν, καί ἐνέχει τήν ἒννοιαν ἀπεμπολήσεως ὡρισμένου παρελθόντος, «μετανοίας», «ἀνανήψεως» (οἵαν δέν θά εἶχεν, ἐάν ἐπεβάλλετο εἰς πάντας τούς Ἓλληνας ἀξιωματικούς). Εἶναι ὃμως ἐξουθενωτικόν διά τό κῦρος τοῦ πνεύματος, νά ἐμφανισθῇ οὓτω εἰς τοιαύτην ἀντίφασιν μέ τόν ἑαυτόν του, μέ τοιοῦτον ἂθλιον, ἀπεμπολητέον παρελθόν εἷς κατ’ ἐξοχήν Ἓλλην καθηγητής τῆς ἠθικῆς φιλοσοφίας, καθηγητής τῆς ἀρετῆς, τῆς ἑλληνικῆς (μή ἒχων ἂλλωστε εἰς τό παρελθόν του οὐδέν, ὅπερ δύναται ν’ ἀποτελέσῃ ἀντικείμενον μετανοίας). Περαιτέρω ὅμως ἠ αὐτή δήλωσις παρέχει ὡς ἐκ τούτου ἰσχυράν ὑπόνοιαν, ὅτι γίνεται παρά συνείδησιν (ὑπό το κράτος τῶν βαρειών συνθηκῶν τῆς εἰδικῶς αὐστηρᾶς στρατιωτικῆς πειθαρχίας) ὅτε δίδεται ἡ ἐντύπωσις ἡ φρικτή διά τούς πνευματικούς ἀνθρώπους, ὅτι τό πνεῦμα, ἡ φιλοσοφία, καί δή ἡ ἑλληνική φιλοσοφία, μέ τήν ὑψηλήν παράδοσιν τῆς σωκρατικῆς ἰσαπολύτου ἀνεξαρτησίας ἀπό τῶν ἐγκοσμίων ἀτυχιῶν, αἰσχρῶς ἢδη προδίδων ἑαυτήν, ὑποκύπτουσα εἰς τήν ἐπίσεισιν ἤ καί ἐπιβολήν σωματικῶν κακώσεων ἤ ἂλλων ὁμοίων. Ὃθεν ἡ προκειμένη δήλωσις ἐνέχει διασυρμόν ἐν τῷ προσώπῳ μου τῆς ἀπροσώπου ἀξίας τοῦ πνεύματος καί ἐμμέσως κατά τῆς Ἑλλάδος, ἣτις εἰς τήν συνείδησιν τῶν ἐκλεκτῶν ἀνθρώπων τῆς Οἰκουμένης ταυτίζεται μέ τήν ἀξίαν τοῦ πνεύματος. Τοιαύτην, ἣκιστα τιμητικήν, συνέπειαν, ὂχι καλῶς διά τό πρόσωπόν μου, θά εἶχεν ἡ παρ’ ἐμοῦ ὑπογραφή δηλώσεως καί μάλιστα μέ ἀπήχησιν δυσμενεστάτην ὂχι εἰς τό ἐσωτερικόν μόνον. Καί ὑπάρχει βεβαίως καί ἡ ἂλλη σοβαρά ἂποψις, ὃτι ἐκ τῆς αὐτής πράξεως θά ἐπήρχετο ἠθικός ἀκρωτηριασμός καί οὕτω παιδαγωγική ἀχρήστευσις μιᾶς ἀπό τάς πρώτας -ἂς συγχωρηθῇ ὁ ἀναγκαῖος ἐνταῦθα αὐτοχαρακτηρισμός- παιδαγωγικάς μονάδας τοῦ Ἒθνους, πρός ζημίαν σοβαράν τοῦ ζωντανοῦ πολιτισμοῦ αὐτοῦ, τοῦ τιμιωτέρου καθ’ ἡμᾶς στοιχείου τῆς ζωής του καί εἰς μίαν τόσον κρίσιμον ὣραν τῆς ἱστορίας του. Τοιαύτης βαρύτητος λόγοι στηρίζουν τήν ἐμμονήν μου εἰς τό περιεχόμενον τοῦ εθνικού χρέους μου, ὃπως ἡ πνευματική καί ἠθική ηλικία μου μοῦ ἐπέτρεψαν νά τό συλλάβω. Μετά σεβασμοῦ Κ. Δεσποτόπουλος Εν ΓΣΤ 902β 29-5-1948”4. ©Γιώργος Α. Δούδος 09/01/2022 1.- http://www.mouseiodimokratias.gr/greek/exhibition6a.asp?fbclid=IwAR1kir1lB3s9GQrcWtWzzwO1x-vSLU8-4iXNg8gUdQkPNYY53BCMTN8W2_E 2.- Ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος υπήρξε ένας έντιμος πολιτικός, εξαιρετικά μορφωμένος και πρόσφερε πολλά στην λεγόμενη συντηρητική ή φιλελεύθερη παράταξη (αν και οι δύο έννοιες “συντηρητικός” και “φιλελεύθερος” συγκρούονται θανάσιμα μεταξύ τους), τα οποία οι πολιτικοί του επίγονοι, στη Νέα Δημοκρατία, μάλλον ηθελημένα θέλουν να αγνοούν και να απαξιώνουν. Στη συζήτηση στη Βουλή, 26 Ιουνίου 1981, με κυβέρνηση Νέας Δημοκρατίας και πρωθυπουργό τον Γεώργιο Ράλλη, σε επερώτηση του ΚΚΕ για την αναγνώριση της εθνικής αντίστασης του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, είχε πει, μόνος αυτός, από την παράταξή του τα εξής: “Το ΕΑΜ ήταν η πιο μεγάλη οργάνωση, η μόνη μαζική οργάνωση. Απορώ, πώς είπε (πριν δύο χρόνια) ο κ. Αβέρωφ, ότι το “ΕΑΜ δεν είχε εθνική δράση”. Ποιοι είχαν τις πιο πολλές απώλειες; Το ΕΑΜ είχε τις μεγαλύτερες. Αυτό το κριτήριο είναι αρκετό… Το ΕΑΜ δεν ήταν, βέβαια, μόνο αντιστασιακή οργάνωση. Μα ποια από τις άλλες οργανώσεις ήταν μόνο αντιστασιακή; Άλλοι συνδέανε την αντίσταση με την επιστροφή του Γεωργίου Β΄. Άλλοι με την εγκαθίδρυση μιας αβασίλευτης δημοκρατίας. Άλλοι θέλαν μια κοινωνία δικαιότερη, στηριγμένη στην κοινωνική δικαιοσύνη, μια κοινωνία που αργότερα ονομάστηκε Λαϊκή Δημοκρατία. Δεν συμμερίζομαι αυτή την ιδεολογία, αλλά τη σέβομαι. Αυτό που υπάρχει στη Σοβιετική Ένωση, στη Βουλγαρία ή στην Τσεχοσλοβακία, κτλ., δεν είναι ολοκληρωτικό καθεστώς. Δεν έχει σχέση με τα καθεστώτα του Χίτλερ ή του Μουσολίνι. Ανταποκρίνεται σε μια ιστορική επιταγή, ενώ δεν ανταποκρινόταν σε κάτι τέτοιο ούτε το καθεστώς του Χίτλερ, ούτε το καθεστώς του Μουσολίνι…”. Αργότερα, στις 17 Αυγούστου 1982, με πρόταση της κυβέρνησης ΠΑΣΟΚ, η Βουλή ψήφισε νόμο, που αναγνώριζε την εθνική αντίσταση του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, υπήρξε ο μόνος βουλευτής, συνεργαζόμενος με τη ΝΔ, που ψήφισε υπέρ της κύρωσης του νομοσχεδίου, τονίζοντας την ανάγκη για εθνική συμφιλίωση. Οι υπόλοιποι βουλευτές της ΝΔ, με αρχηγό τον Ευάγγελο Αβέρωφ είχαν αποχωρήσει από την αίθουσα της Βουλής. 3.- Εξόριστοι στη Μακρόνησο, κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου, επειδή είχαν λάβει μέρος στην Εθνική Αντίσταση από τις τάξεις του ΕΑΜ-ΕΛΑΣ, που αρνούνταν να υπογράψουν “δήλωση μετανοίας’ αποκήρυξης του κομμουνισμού, κλείνονταν σε χώρο φυλαγμένο από συρματόπλεγμα, εκτεθειμένοι στον ήλιο, στη βροχή και στο ψύχος. 4.- Δυστυχώς, οι στρατιωτικοί διοικητές της Μακρονήσου, που εκτελούσαν και χρέη βασανιστών των κρατουμένων, όπως ο παροιμιώδης για την σκληρότητά του Παναγιώτης Σκαλούμπακας, μαζί με τους Γεώργιο Μπαϊρακτάρη, Αντώνιο Βασιλόπουλο κ.ά., σκοτισμένοι από έναν τυφλό και εντελώς άγονο αντικομμουνισμό, δεν ήταν σε θέση να κατανοήσουν τί περιείχε το υπόμνημα που υπέβαλλε ο κρατούμενος έφεδρος Ανθυπολοχαγός Κωνσταντίνος Δεσποτόπουλος. Στην φωτογραφία εξόριστοι μετά τον Εμφύλιο στον Άγιο Ευστράτιο.

Για το τάνκα του Δεκέμβρη

Το παρακάτω μικρό ποίημα, σύμφωνα με την γιαπωνέζικη έκφραση ποίησης, γνωστής ως τάνκα, που σημαίνει “σύντομο ποίημα”, είναι αφιερωμένο σε ένα δέντρο, σε μια φλαμουριά. Στην περιοχή Ντεπώ της Θεσσαλονίκης, υπάρχει ένας όμορφος τρόπος δόμησης, που επιβάλλει ανάμεσα στις πολυκατοικίες την φανέρωση μικρών αστικών πάρκων. Ορισμένα απ’ αυτά είναι όμορφα φροντισμένα, άλλα είναι αφημένα στην αφροντισιά των περιοίκων.... Σε ένα τέτοιο μικρό πάρκο, με πρόσοψη στην οδό Ανθέων, που μετονόμασαν κάποια στιγμή Γεωργίου Παπανδρέου, πριν μερικά χρόνια οι αρμόδιοι του Δήμου φύτεψαν στο κέντρο μιας παραλληλόγραμμης μεγάλης νησίδας πρασίνου μια φλαμουριά. Την χαιρόμουν πολύ καθώς την αντίκριζα σχεδόν καθημερινά. Μια μέρα, το αδύναμο δεντράκι βιάστηκε από άμουσους και βάναυσους ανθρώπους, χωρίς λόγο. Άλλωστε η βαρβαρότητα των ανθρώπων εκδηλώνεται πάντοτε χωρίς να υπάρχει λόγος. Ο κορμός της μικρής φλαμουριάς είχε ξεφλουδιστεί, μια πληγή ολόκληρη, από πάνω ως κάτω. Μ’ έπιασε μεγάλη στεναχώρια. Ειδοποίησα την υπηρεσία Πρασίνου του Δήμου Θεσσαλονίκης, τους είπα τα καθέκαστα και οι άνθρωποι έσπευσαν δίχως περιττή χρονοτριβή. Τύλιξαν την πληγή του λιγνού κορμού, την περιποιήθηκαν όπως άρμοζε. Κάθε μέρα κατέβαινα σκόπιμα κι έβλεπα την πληγωμένη φλαμουριά μου. Ένιωθα πως την υιοθέτησα, όχι κτητικά βέβαια, αλλά αγαπητικά. Σιγά σιγά το δέντρο έγιανε και άρχισε να παίρνει τα πάνω του. Ο κορμός του απελευθερώθηκε από το “φάσκιωμα” των Γεωπόνων, μα η πληγή υπάρχει ως τα σήμερα. Σημείο ανθρώπινης βαρβαρότητας και ασέβειας! Υπάρχει μια προσευχή στην Ορθόδοξη Εκκλησία, πολύ κοινή. Αναφέρομαι στο “Βασιλεῦ οὐράνιε”, δοξαστικό των Αίνων την Κυριακή της Πεντηκοστής. Η προσευχή αυτή, που συνάμα είναι ένας ύμνος εξαιρετικού μέλους, λέγει για το Πνεύμα της Αλήθειας, που είναι ο χορηγός της Ζωής: “...ὁ πανταχοῦ παρών, καὶ τὰ πάντα πληρῶν...”. Μια σκέψη κάνω μονάχα. Αν συλλογιζόμασταν με συνείδηση, δίχως προσκόλληση σε τύπους και έθιμα ευσέβειας, το περιεχόμενο του παραπάνω στίχου αυτής της προσευχής, πόσο διαφορετική θα ήταν η ζωή μας και πόσο αλλιώτικη θα ήταν η σχέση μας με τα ζώα, με τα δέντρα, με τα αγριοράδικα και όλες τις πρασινάδες που συναντούμε στον περίπατό μας, είτε στο πάρκο της πόλης μας, είτε στο βουνό ή αλλού. Δεν υπάρχει “νεκρή φύση”, παρά μόνον ως ορολογία θεμάτων ζωγραφικής. Οι πέτρες, που θαρρούμε πως είναι άψυχες, κρύβουν δύναμη ψυχής. Μόνο τα διαμάντια να σκεφτούμε και τις άλλες πέτρες που θεωρούμε πολύτιμες, από πού προέρχονται και πώς εξελίσσονται.... Το τάνκα του Δεκέμβρη Το χρυσό φύλλο στολίδι στο κορμί σου μικρή φλαμουριά θυμητάρι του φωτός μες το καταχείμωνο